Voedingswetenschapper Jaap Seidell over de gezondheid van Nederland en hoe die beter kan | Het Uur
Jan 17, 2025
auto_awesome
Jaap Seidell is een vooraanstaande voedingswetenschapper en hoogleraar die zich richt op de strijd tegen obesitas. In dit gesprek deelt hij zijn visie op de verontrustende gezondheidsstatus van Nederland en pleit hij voor een collectieve benadering in plaats van individueel schuldgevoel. Hij bespreekt ook de invloed van de voedingsmiddelenindustrie en de noodzaak van veranderingen in het voedselbeleid. Daarnaast wijst hij op de verwarring rond voedingsadviezen door sociale media en benadrukt hij het belang van gezond eten voor het verminderen van ontstekingen.
Jaap Seidell benadrukt dat de collectieve oorzaken van de obesitasepidemie en andere gezondheidsproblemen vaak genegeerd worden ten gunste van het individu.
De voedingsindustrie wordt overspoeld door ongezonde, ultrabewerkte producten, terwijl overheidsinterventie cruciaal is om gezonde keuzes aantrekkelijker te maken.
Investeren in educatie en preventieve maatregelen kan op lange termijn significante besparingen voor de gezondheidszorg opleveren, wat de noodzaak van systeemveranderingen onderstreept.
Deep dives
De rol van leefstijl in gezondheid
Een ongezonde leefstijl leidt tot een epidemie van chronische ziekten, zoals obesitas en diabetes, die steeds prominentere problemen vormen binnen de maatschappij. Ondanks het feit dat er veel kennis is over een gezonde levensstijl, blijven veel mensen ongezond eten en bewegen ze te weinig. De commerciële belangen achter ongezonde voeding hebben een grote invloed op deze levensstijlkeuzes, waardoor mensen vaak weergeven dat het geen echte keuze is. Dit creëert een vicieuze cirkel waarin de kwaliteit van leven afneemt en de zorglasten toenemen.
Politiek en maatschappelijke bewustwording
Een belangrijke oorzaak van het falen om de toenemende gezondheidsproblemen aan te pakken, ligt bij de politiek en onvoldoende maatschappelijke verontwaardiging. Het politiek systeem is vaak gericht op individuele verantwoordelijkheid, waardoor collectieve problemen niet adequaat worden aangepakt. Er is een groeiende urgentie om niet alleen individuele oplossingen te bieden, maar ook systemische veranderingen door te voeren in onze voedsel- en gezondheidsomgeving. De oproep is om een grotere maatschappelijke beweging te creëren die druk uitoefent op beleid en instituties om de gezondheid van de bevolking te verbeteren.
Verlies van verbinding met voedsel
Er is een toenemend verlies van de verbinding met voedsel en waar het vandaan komt, een situatie die bijdraagt aan ongezonde eetgewoonten. Veel mensen zijn onbekend met het proces van voedselproductie, wat leidt tot een gebrek aan waardering voor gezonde voeding. Educatie, zoals schooltuinprojecten, biedt mogelijkheden om kinderen te leren over de oorsprong van voedsel en het belang van gezonde voeding. Dit bewustzijn kan bijdragen aan gedragsverandering en een grotere waardering voor gezonde voeding.
De voedingsindustrie en politieke invloed
De huidige voedingsindustrie loopt vaak uit de hand en wordt gedomineerd door verleidelijke, ultrabewerkte producten die evenwel ongezond zijn. De overheid heeft onvoldoende ingegrepen om deze ongezonde trend een halt toe te roepen, ondanks dat gezondheidspolitiek wel eens succesvol is gebleken bij verkeersveiligheid en andere irritante problemen. Door voedselprijzen en beschikbaarheid te reguleren, kan de overheid ervoor zorgen dat gezonde alternatieven aantrekkelijker worden dan ongezonde keuzes. Dit vereist een collectieve daadkracht waarbij de overheid en het bedrijfsleven samen moeten werken aan een gezonder voedingslandschap.
Preventie als kostenbesparende aanpak
Investeren in preventie door middel van educatie, gezonde schoolmaaltijden en initiatieven voor gezonde leefstijl kan op de lange termijn aanzienlijke financiële besparingen opleveren voor de gezondheidszorg. Onderzoek toont aan dat elke euro die in preventie wordt geïnvesteerd vaak leidt tot meerdere euro's aan toekomstige gezondheidskostenbesparingen. Het is belangrijk om de focus te leggen op de kwaliteit van leven en de voordelen van een gezond leven voor de geestelijke en lichamelijke gezondheid van de bevolking. Het idee dat alleen op korte termijn financiële voordelen gehaald kunnen worden door meer te investeren in gezonde leefstijlen moet dan ook worden herzien.
Voedingswetenschapper Jaap Seidell luidt al jaren de noodklok over de gezondheid van Nederland. Zijn voorspellingen over de obesitasepidemie zijn ruimschoots uitgekomen.
Met Pieter van der Wielen praat hij over zijn visie op voedingsgerelateerde problemen. Hij benadrukt hoe we vaak de schuld bij het individu leggen in plaats van de collectieve oorzaken aan te pakken, en hoe dit bij artsen en bij de overheid tot symptoombestrijding leidt.
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nl.
