Betrouwbare Bronnen

‘Aardverschuiving’ is het derde boek van Michael Wolff over president Donald Trump. Op de dag dat het in Nederlandse vertaling uitkomt praat hij erover in Betrouwbare Bronnen.Sinds zijn vertrek uit het witte Huis houdt Trump hof in Mar-a-Lago - een ‘country club’ voor klanten, aanhangers en vrienden. Tot zijn stomme verbazing werd Michael Wolff daar uitgenodigd voor een interview en een diner. Aan Jaap Jansen en PG Kroeger vertelt hij in detail hoe dit bezoek verliep. Een belevenis op zich.Na afloop was Wolff doodmoe. In de omgeving van Trump verkeren is als Alice in Wonderland. Niets is wat het is. Zijn boek gaat dan ook over iets dat er niet is: de ‘aardverschuiving’ van kiezers die Trump naar eigen waarneming een tweede termijn in het Witte Huis gunde. Want wat is er nu eigenlijk gebeurd? Wat was de realiteit van die verkiezingsnacht en van de weken daarna? Met als hoogte- en dieptepunt de overval op het Capitool op 6 januari door een ‘ongewassen bende’, zoals Trump zelf die aanhangers noemt.Wolff wilde het eigenlijk bij twee boeken over Trump laten. Toen hij zag wat er op 6 januari allemaal gebeurde, ging hij toch weer aan het werk. In ‘Aardverschuiving’ vindt de lezer een verslag van een bijna radeloze poging te begrijpen waar het Trump-tijdperk in eindigde en hoe hijzelf en zijn omgeving zich lieten zien en lieten kennen. Wolff vertelt hoe de president zo zeker was van zijn overwinning dat hij er in de campagne bewust voor koos Joe Biden niet aan te vallen. Hij vreesde dat de Democraten dan op de valreep een andere kandidaat zouden nemen met Michelle Obama als kandidaat-vicepresident.Het was Trump nooit te doen om de Republikeinse partij. Hij is nooit een Republican geweest en ook – tot afschuw van Rupert Murdoch, de eigenaar van Fox News, het belangrijkste tv-kanaal voor Trumpvolgers – geen ‘conservatief’. Van klassieke Republikeinse waarden zoals die belichaamd werden door mensen als George Bush sr, Condoleezza Rice en James Baker wil Trump niets weten. Wolff vertelt in welke vulgaire en haatdragende bewoordingen hij zich uitlaat over de Republikeinse leider in de Senaat, Mitch McConnell.Eigenlijk is de president in zijn vier jaar in het Witte Huis blijven doen wat hij altijd al deed. Hij maakte van alles een televisiespektakel - het enige waar hij echt goed in is en waarvan hij de waarden, normen en vereisten accepteert. Wolff ziet Trumps aanhangers, 'the base', niet als politieke geestverwanten, maar als fans die hem adoreren, zoals mensen dat ook doen met filmsterren.Van zijn ambt begreep Trump ten diepste heel weinig. Dat blijkt al uit het verhaal dat Wolff onthult over zijn relaties met de voormalige premier van Israël Netanyahu. Toen die Biden feliciteerde met de overwinning had ‘Bibi’ afgedaan: hij was een vuige verrader. Ook geloofde Trump wat zijn staf hem op de mouw spelde over Macron en Merkel. Die zouden hem steunen in zijn verzet tegen de verkiezingsuitslag. En voormalig New York burgemeester Rudy Giulliani zou hem helpen alsnog in het Witte Huis te blijven (al waarschuwde Trumps schoonzoon Jared Kushner iedereen die man nooit ‘de sleutels’ te geven).De kunst was - en is nog steeds, merkte Wolff in Mar-a-Lago - om bij Trump in het gevlei te komen door hem te vertellen wat-ie wil horen. Was Wolff bij zijn eerste boek volgens communicatiedirecteur Sarah Huckabee Sanders nog ‘vijand nummer 1’, nu werd hij tot zijn verbijstering als ‘Amerika’s grootste journalist’ in het zonnetje gezet. Het diner waarbij ook de raadselachtige first lady Melania Trump aanzat was enerverend.In een eerder gesprek - in Betrouwbare Bronnen 44 – vertelde Wolff dat Trump een beetje bang was voor Karen Pence, de vrouw van vicepresident Mike Pence. Wolff beaamt dat zij eigenlijk de winnaar is van 6 januari. Want haar echtgenoot bezweek niet voor Trumps niet-aflatende druk om de verkiezing van Joe Biden als 46ste president van de Verenigde Staten nietig te verklaren.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenMichael Wolff – Aardverschuiving, de laatste dagen van het Trump-bewind (Prometheus)Michael Wolff – Landslide, the final days of the Trump-presidency (Henry Holt & Co.)***Verder kijkenThanksgiving At The Trumps: Inside Their Mar-a-Lago Estate | TODAY (2016)Inside President Trump's Mar-a-Lago Resort (2019)A Rare Look Inside Trump’s Mar-a-Lago Club | NBC Nightly News (2019)Mar-a-Lago Club Palm Event, President Donald J Trump, Valentina Aved (2021)***Verder luisteren44 - Michael Wolff over Donald J. Trump (4 juli 2019)202 - 4th of July: Joe Biden in het spoor van LBJ159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris146 - Amerikaanse presidentsverkiezingen: de machtsoverdracht***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:24 – Deel 100:20:51 – Deel 201:00:41 – Uitro01:01:37 – Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

Op 26 september kiest Duitsland een nieuwe Bondsdag. Een historisch moment, want na zestien jaar bondskanselierschap vertrekt Angela Merkel. Hoe zijn de krachtsverhoudingen en wie volgt haar op?Jaap Jansen en PG Kroeger praten in deze aflevering met het vooraanstaande Bondsdaglid Otto Fricke, lid van de liberale FDP, de zusterpartij van VVD en D66. Fricke is ook lid van het partijbestuur en was voorzitter van de belangrijkste Bondsdagcommissie, die voor de begroting. Als woordvoerder op dat terrein is hij gesprekspartner van mensen als Wolfgang Schäuble (CDU) en Olaf Scholz (SPD).Fricke komt uit Krefeld, dichtbij Venlo, en spreekt niet alleen voortreffelijk Nederlands, maar geldt in Berlijnse politieke kringen als groot kenner van Nederland, wat hij als politiek en cultureel proefstation beschouwt voor het vaak wat omzichtiger en conservatievere Duitsland.Zijn visie is verfrissend onafhankelijk. Zo is hij voormalig SPD-bondskanselier Gerhard Schröder erkentelijk dat hij een reeks ingrijpende sociale hervormingen doorvoerde die het Merkel en de FDP daarna mogelijk maakten succesvol economisch beleid te voeren. Diens capriolen met Poetin laat hij dan maar even voor wat ze zijn. En Fricke steekt zijn respect voor Merkel niet onder stoelen of banken. Hij looft haar verfrissende gebrek aan poeha en ijdelheid. Maar hij is ook kritisch. Haar ’Wir schaffen das’ (over het opnemen van grote groepen vluchtelingen) vond hij geen gelukkige uitspraak. Hij kruist er met CDU-kenner PG Kroeger vrolijk de degens over.Met Fricke neemt Jaap Jansen de hele Duitse politiek door, van het gedoe om het boek van de groene Spitzenkandidat Annalena Baerbock tot de onwrikbare eigendunk van Olaf Scholz en de sluwheid van CDU’er Armin Laschet, tot het ‘hoefijzer’ van de extreme flanken die kiezers in het Oosten doet switchen tussen ‘Die Linke’ en de AfD. Maar ook de aparte verstandhouding tussen Duitsland en Rusland en de relatie met Frankrijk komt aan de orde. Fricke bekent dat hij Mario Draghi nu al mist als bankpresident in Frankfurt.En zijn favoriete buurland Nederland? De liberale topman adviseert Sigrid Kaag nadrukkelijk vooral niet de fout van zijn eigen FDP te maken door als vicepremier op Buitenlandse Zaken te blijven zitten. De SPD snapte beter hoe de politiek werkt en zette Scholz op Financiën. Echte macht zit immers bij het geld.Fricke maakt zich zorgen dat in Nederland te weinig partijen bereid zijn te regeren. Hij spoort VVD en D66 aan na hun verkiezingsoverwinning moed te tonen door een minderheidsregering te vormen en in met wisselende meerderheden te regeren. Hij wijst erop dat dit in stabiele en welvarende Scandinavië al gebruik is en niet leidt tot politieke chaos.En als Otto Fricke meedenkt met Den Haag, dan luisteren ze daar extra scherp.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder kijkenDe website van Otto FrickeOtto Fricke in de Bondsdag***Verder luisteren: afleveringen met Duitse gasten of over actuele Duitse politiek189 - Volt in het Europees Parlement en de Tweede Kamer: het eerste dubbelinterview met Laurens Dassen en oprichter Damian Boeselager178 - De opvolging van bondskanselier Merkel: vijf kanshebbers156 – 2020: een historisch jaar voor Europa en EU-voorzitter Angela Merkel122 - De EU in de tweede helft van 2020: Voorzitten op z'n Duits24 - Spitzenkandidat Manfred Weber (Europees Parlement, CSU) haalt uit naar premier Mark Rutte20 - Peter Altmaier (Duitse minister van Economie en Energie, CDU) over Nederland in Europa, Brexit en de opvolging van Angela Merkel***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:23 – Deel 100:36:57 – Deel 201:43:28 – Uitro01:44:06 – Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

Op 14 juli, Quatorze Juillet, vieren de Fransen hun revolutie. Elk jaar aanleiding voor Betrouwbare Bronnen om zich eens extra te verdiepen in actualiteit, historie, cultuur en toekomst van ‘la Douce France’. Het ene jaar over de liefdesbrieven van haar president en een andere keer over de verjaardag van haar grootste levende staatsman. Dit keer kan het natuurlijk alleen maar gaan over de campagne die van start gaat voor de verkiezing van de vrouw of man die van 2022 tot 2027 Frankrijk zal aanvoeren als president.In Frankrijk is de president echt hoofd van de staat. Bij haar of hem ligt nadrukkelijk de leiding van de internationale, militaire en Europese strategie en de coördinatie van het regeringsbeleid, inclusief de sturing van de vele staatsbedrijven en instellingen die zo kenmerkend zijn voor het klassiek Franse étatisme. Wie volgt Emmanuel Macron op? Jaap Jansen kijkt met PG Kroeger naar het speelveld en de historie van de verkiezingen en de nu opkomende persoonlijkheden in de Franse politiek.Macrons herverkiezing is allerminst vanzelfsprekend. En dat komt niet doordat zijn automatische tegenkandidaten het zo goed doen in de peilingen en voorafgaande verkiezingen. Integendeel. Marine Le Pen van het extreemrechtse Rassemblement National is onlangs afgegaan in de regioverkiezingen en de trotskistische kandidaat Jean-Luc Mélenchon (La Franse insoumise) is gehalveerd in aanhang, mede door zijn ontwikkeling naar steeds extremere, ‘wappie’-achtige verhalen.Er doemen drie scenario’s op, waarin het voor Macron knap lastig wordt afgetekend te kunnen winnen. De indrukwekkende 66 procent die hij in 2017 wist te bemachtigen lijken ver buiten bereik. Bij de socialisten maakt de burgemeester van Parijs Anne Hidalgo zich op voor de kandidatuur en bij de Groenen loopt Yannick Jadot zich warm. Centrumrechts scoorden Xavier Bertrand en Valérie Pécresse goed bij de regioverkiezingen. En er verschijnt nog een kandidaat aan de horizon, iemand die zonder twijfel ‘hors catégorie’ is wat betreft zijn politieke gewicht. Met zijn dagboeken over de Brexit-onderhandelingen is Michel Barnier midden in de belangstelling komen te staan. PG vertelt over de finesse waarmee Barnier zich nu, reizend door Frankrijk, presenteert als een soort wereldleider in ballingschap.Natuurlijk wegen Jaap en PG de inhoud en prestaties van vijf jaar Macron, zijn rol in Europa en op het wereldtoneel en de tradities waarin hij zich bewoog en die hij probeerde te innoveren. Daarbij kijkt PG welke eerdere presidenten sterke invloed hadden op Macrons aanpak en imago - soms als schrikbeeld, soms als rolmodel. ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenEmmanuel Macron – Revolutie! (2017)***Verder luisteren190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa124 - 95 jaar Jacques Delors107 - Jean Monnet, de vader van Europa57 - Alexis de Tocqueville45 – De liefdesbrieven van Francois Mitterrand35 - Charles de Gaulle28 – De relatie Nederland-Frankrijk***Tijdlijn00:00:00 - Intro00:01:43 – Deel 100:57:49 – Deel 201:26:04 – Uitro01:26:42 – Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

Deze zomer is het dan toch echt zo ver. Het parlement verhuist van het Binnenhof naar de Apenrots. Voor hoe lang weten we eerlijk gezegd nog niet, dus dit is hoe dan ook een historisch moment. Zeker als de droom van Mark Rutte uitkomt en de beenderen van Johan van Oldenbarnevelt worden gevonden en de staatsman een eervolle herbegrafenis krijgt.Daarom duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in deze aflevering in verhuizingen en verbouwingen van parlementen in Nederland, Europa en wereldwijd. Hun speurtocht begint in Nijmegen in 806. Wat er toen op de politieke agenda stond in het Frankische Keizerrijk is heel 21e eeuws!Natuurlijk komen de merkwaardige lotgevallen en verbouwingen van het Binnenhofcomplex aan de orde. Eigenlijk is het een wonder dat beide Kamers daar nog altijd hun vergaderplek hadden.Wie had gedacht dat de zoon van een Tsjechische Roma-onderwijzeres de stichter zou worden van de reusachtige hoofdstad en het sublieme parlementsgebouw van een van de grootste landen op aarde? En wist je dat midden in Afrika een enorm parlementair paleis is gebouwd dat een kopie is van de Grote Hal van het Volk in Beijing?In de geschiedenis waren er vele iconische volksvertegenwoordigingen die alle mogelijke verhuizingen beleefden. Of die - zoals ons Binnenhof - onderworpen werden aan megalomane vernieuwingsplannen. Het Congres in het Capitool van Washington DC is een bekend voorbeeld, terwijl het oude woonhuis van George Washington alleen nog met een plaquette wordt herdacht. Maar geen land in Europa kent zo’n bewogen en symbolische historie van zijn parlement als Duitsland. Jaap en PG duiken in die geschiedenis die hen voert langs de nieuwbouw voor de Hessische Rundfunk, een kerk in hartje Frankfurt, het theater van Goethe en een pyromane Nederlander. En we horen de belangrijkste speech die Wolfgang Schäuble ooit hield.Natuurlijk kan in deze aflevering de vraag ‘Brussel of Straatsburg?’ niet achterwege blijven. PG pleit als vestigingsplaats van het Europees Parlement voor handhaving van die prachtige, historisch zo symbolische stad aan de Rijn. We wandelen langs die rivier door eeuwen van Europese strijd, staan stil bij de herdenking daar van Helmut Kohl door o.a. Bill Clinton en bekijken het ‘Caprice des Dieux’ in Brussel. De verhuizing van de Tweede Kamer kan beginnen!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder luisteren43 - Binnenhof: eeuwenoud ratjetoe191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!135 - 30 jaar Duitse eenheid: Carlo Trojan, de Nederlander die meeonderhandeldeMuziek! Otto Klemperer: Wagner - Der Fliegende Holländer, ‘Overture’***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:48 – Deel 100:33:10 – Deel 201:25:58 – Uitro01:26:26 – Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

Op 4 juli, ‘the Fourth of July’, vieren de Verenigde Staten voor het eerst hun nationale feestdag met Joe Biden als president. Maar wat weten we eigenlijk van hem? Hoe regeert hij; hoe gaat hij om met de macht die zijn ambt hem geeft? Wat zijn daarbij zijn inspiratiebronnen. Naar welke voorgangers kijkt hij?In Betrouwbare Bronnen praat Jaap Jansen hierover met D66-Kamerlid en Amerika-kenner Jan Paternotte en met ‘huishistoricus’ PG Kroeger. Ze delen een fascinatie voor Lyndon Baines Johnson, die eerdere Democratische president die brandde van ambitie voor grote hervormingen, sociale doorbraken en enorme investeringsprogramma’s. Want hoe verschillend in allerlei opzichten hun persoonlijkheden ook zijn, de overeenkomsten tussen Biden en LBJ in visie, aanpak en plannen tussen zijn opmerkelijk en instructief.Beiden hebben hun wortels in de Senaat en konden bogen op een jarenlange loopbaan daarbinnen, waar zij een leidende rol speelden bij coalities over de partijgrenzen heen met ‘deals’ als handelsmerk. Ze snapten als geen ander hoe het werkt.Biden is net als LBJ een klassiek parlementair politicus. Heel anders dan presidenten als Reagan, de Bushes, Carter, Clinton en al helemaal anders dan Trump. Op een serie grote thema’s is Biden dan ook bezig meerderheden te bouwen.Bij infrastructuur, onderwijsvernieuwing, ‘gratis mbo en hbo’ en dergelijke meerjarige hervormingen zoekt en vindt hij steun bij gematigde Republikeinen in de Senaat, bij gouverneurs en burgemeesters van elke achtergrond. Heel veel van deze politieke strategie en behendigheid is direct te herkennen als ‘vintage LBJ’.Deze aanpak koos hij al als vicepresident onder Barack Obama, voor wie hij juist als voorzitter van de Senaat die rol beter kon spelen dan de veel afstandelijker en cerebrale intellectueel die president was.Biden doet zeer aan LBJ denken als het gaat om het in een bijna moordend tempo naar buiten brengen van reeksen sociale wetgeving en versterking van de burgerrechten. PG wijst erop dat Biden een typische ‘old man in a hurry’ urgentie uitstraalt, zoals LBJ haast had omdat hij dacht dat hij niet oud zou worden. Jan Paternotte analyseert hoe LBJ decennia met zijn partijgenoten in het Zuiden meedeed tegen de roep om ‘civil rights’ voor de zwarte bevolking en hoe hij - zelf opeens president geworden - iedereen overrompelde met zijn enorme hervormingsprogramma.Internationaal zijn beide Democraten niet zo visionair. Ze willen vooral de Amerikaanse samenleving zelf op koers brengen en een voorbeeld laten zijn voor anderen in de wereld. Ze zijn een soort binnenlandse idealisten. Voor LBJ werd daarom Vietnam ongrijpbaar en onbeheersbaar. En bij Biden wijst PG opnieuw naar Azië. Waar de onberekenbare ‘grote roerganger’ Mao destijds de onzekere factor was, zo kan voor Biden de machtige en ambitieuze Xi weleens de tegenmacht zijn die grote spanningen oplevert.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenDe boeken van Robert CaroDoris Kearns Goodwin – Lyndon Johnson and the American DreamEvan Osnos – Joe Biden***Verder kijkenAn Evening with Doris Kearns Goodwin at the LBJ Library***Verder luisteren159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris150 - De memoires van Barack Obama138 - In het voetspoor van Amerikaanse Presidenten in Nederland133 - Amerikaanse presidenten: boeken die je volgens PG móet lezen!121 - 4th of July special: Zakenlui als president van Amerika101 - 75 jaar bevrijding: De laatste dagen van Franklin D. Roosevelt95 - Grote speeches in tijden van crisis (deel 2)44 - Amerika Special: Michael Wolff over Donald J. Trump ** PG over Franklin D. Roosevelt***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:00 – Deel 100:42:22 – Deel 201:13:51 – Uitro01:14:30 - Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

Soms gaan dingen ook heel goed, zelfs in het beleid van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Bij al het gemopper over heel wat onderwijsvernieuwingen moet worden vastgesteld dat een van ingrijpendste en omvangrijkste hervormingen een klinkend succes is gebleken. De vorming van het modern hoger beroepsonderwijs en de ontwikkeling van de hogescholen als sleutelinstituties van de kenniseconomie. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in deze podcast in de historie achter dat succes en de toekomstmogelijkheden. Welke lessen kunnen ‘het onderwijs’, ‘de Haagse politiek’ en ‘de polder’ hieruit trekken?Betrouwbare Bronnen is te gast bij de jubilerende Hogeschool Leiden – deze week 35 jaar geleden opgericht – waar ze deze bijzondere ontwikkeling van het hbo en de kennissector actief hebben meegemaakt. Jaap en PG praten met de Leidse bestuursvoorzitter Sander van den Eijnden, die ook de chef was van de Open Universiteit; met de voorzitter van ict-basisstructuur SURF, Jet de Ranitz, die ook Inholland en de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten leidde; en Ron Bormans, voorzitter van de Hogeschool Rotterdam.Openhartig vertellen zij over de soms turbulente ontwikkeling van de nieuwe vorm van hoger onderwijs die vanuit het hbo gerealiseerd is. De hogescholen werden partners van de professies waar zij talenten voor vormen en daarmee ontstond een eigensoortige verstandhouding met wat men daar ‘het werkveld’ noemt. Het effect is dat elke revolutie op de arbeidsmarkt, in technologie en economische ontwikkeling allereerst doorwerkt binnen hun opleidingen. Bovendien werd juist het hbo de emancipatiemotor voor jongeren uit niet klassiek-academische milieus die zich zo op hoog niveau konden ontplooien.De hogescholen hebben in de decennia sinds hun start – zoals Leiden vanaf 1986 – in hoog tempo een eigen identiteit en cultuur moeten ontwikkelen. ‘Een beetje Rotterdams’ is die, zegt Jet de Ranitz. In de coronacrisis bleek de ‘can do’-mentaliteit van het hbo opnieuw een belangrijk pluspunt. ‘Never waste a good crisis’ is ook nu weer een impliciet motto. Duidelijk wordt dat een aantal fundamentele vanzelfsprekendheden en interne automatismen in deze opnieuw zo turbulente periode fors ter discussie zijn komen te staan.De aanbevelingen voor de kabinetsformatie zijn verrassend. De hbo-bestuurders willen niet soebatten om meer geld. Het fundamenteel doordenken en lessen trekken uit de voorbije coronafase is voor hen veel wezenlijker. Meer ruimte voor de eigen visie en verwezenlijking van kwaliteit in het beroepsonderwijs, ook in het licht van de internationalisering, de digitalisering en ‘een leven lang ontwikkelen’ evenzeer.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Hogeschool Leiden en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder luisteren199 - Kabinetsformatie 2021: Olof van der Gaag en de snelle overgang naar duurzame energie192 - Kabinetsformatie 2021: Het gaat over hun toekomst: jongeren voor het eerst aan tafel in de formatie183 - Samen slimmer worden: het Leidse kennisecosysteem als aanjager van duurzame groei126 - De kracht van hoger onderwijs108 - De universiteiten willen weer voluit aan de slag***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:03 – Deel 101:08:55 – Deel 201:30:29 – Uitro01:31:15 – Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

Betrouwbare Bronnen viert haar 200ste editie met een reflectie op politiek, macht, historie, Nederland in Europa, Europa in de wereld toen en nu. En dat doen Jaap Jansen en PG Kroeger aan de hand van Niccolò Machiavelli en zijn boek ‘Il Principe’ – in het Nederlands ‘De Heerser’ of ‘De Vorst’ getiteld. Een boek dat al vijf eeuwen de tongen in beweging zet en waarover de misverstanden niet van de lucht zijn.Als student leerde Jaap van prof. Herman Tjeenk Willink (ja die!) hoe relevant de lessen uit De Heerser nog zijn. “Je kunt maar beter gevreesd zijn dan geliefd”, liet hij zijn studenten lezen. En: “Een verstandig vorst kan, noch mag zijn woord houden als dit voor hem te nadelig zou worden.”Machiavelli, de Florentijnse ambtenaar uit de Renaissance is een fascinerende persoonlijkheid. Hij leefde van 1469 tot 1527 - in de periode dat Amerika ‘ontdekt’ werd; de zeeroutes naar India, China en Japan, de Reformatie Europa en de kerk spleet, Habsburg een wereldrijk werd, de Islam met de Osmaanse Sultans tot de poorten van Wenen oprukte en in India het grootse Mughal-rijk begon.Machiavelli was tijdgenoot van Leonardo da Vinci, Erasmus, Thomas More, Luther, Michelangelo, de Borgia’s, Karel V en de Habsburgse tantes en nog vele anderen. ‘Il Principe’ is dan ook alleen te begrijpen als een product van een tijd van ongekende veranderingen, globalisering en intellectuele en culturele revoluties. Machiavelli zag hoe nieuwe typen machthebbers met soms allesbehalve nieuwe methoden en ideeën hun heerschappij vestigden en probeerden te versterken. Daarvan wilde hij de patronen in kaart brengen en lessen uit trekken.Geen wonder dat dit boek tot de dag van vandaag boeit en inspireert. Jaap en PG laten zien hoe in de loop der eeuwen hiermee is omgegaan. Van Thorbecke tot Mussolini en Stalin. Van The Virgin Queen tot Jan Nagel. En het Den Haag van 1740 speelt daarbij zelfs een heel bijzondere rol, met twee beroemde vrienden die de publicatie van een boek begeleidden waar ineens een hoop gedoe over ontstond.Die reputatie van verdorvenheid, gewetenloosheid en machtswellust van Machiavelli en zijn volgelingen wordt in deze aflevering scherp onder de loep genomen. Doet men de Florentijnse ambtenaar hiermee geen onrecht? Is zijn boek inderdaad zo’n vergoelijking van onethisch politiek handelen? En waardoor is die reputatie eigenlijk ontstaan? Midden in een kabinetsformatie, in een tijd van een ‘geopolitiek Europa’ tussen de wereldmachten en net na de ondergang van Donald Trump als een Borgia-figuur van deze eeuw is het boek actueler dan ooit.En PG zou PG niet zijn als hij niet ook rond dit boek en deze historische persoonlijkheid geen onmisbaar operafragment zou vinden. Lucrezia, de zus van Machiavelli’s inspiratiebron Cesare Borgia – de dochter van de Paus Alexander VI! – is in de eeuwen na haar leven een symbool geworden, eigenlijk van alles wat ook Machiavelli’s boek verweten werd. En dan kan het niet verrassen dat zo’n fascinerende dame de hoofdpersoon is in een Belcanto opera van 1833.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder kijkenNiccolò Machiavelli - BBC documentaire***Verder luisteren01 - D66 moet linkser, vindt oud-partijleider Jan Terlouw20 - Peter Altmaier (Duitse minister van Economie en Energie) over Nederland in Europa, Brexit en opvolging Merkel49 - De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd57 - Alexis de Tocqueville70 - 'Voorzitter, het is Kafka!' - PG Kroeger over leven en werk van Franz Kafka103 - Geheim geld in de politiek119 - Elke machtsoverdracht in het CDA is een drama165 - Verkiezingen 2021: succesvolle campagnestrategieën + tips voor lijsttrekkers***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:05:55 – Deel 100:52:24 – Deel 201:19:13 – Uitro01:19:58 – Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

Als we over energie praten denken de meeste mensen vooral aan elektriciteit. En toch is dat maar twintig procent van al het energieverbruik. Hoe houden we ons warm in de winter en waarop kan onze industrie draaien? De complexiteit van de transitie naar 100 procent duurzame energie is enorm. Olof van der Gaag weet er als directeur van de Nederlandse vereniging Duurzame Energie alles van. Zijn club vertegenwoordigt 6000 bedrijven – veelal mkb’ers – met honderdduizenden medewerkers die met niets anders bezig zijn dan de transitie naar een duurzame economie. Onlangs zat hij aan tafel bij informateur Mariëtte Hamer.Van der Gaag is een rasoptimist. Dat kan hij ook zijn omdat hij uitgaat van nuchtere feiten en een pragmatische visie op verduurzaming. In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen vertelt hij aan Jaap Jansen en PG Kroeger wat Nederland en Europa daaraan kunnen doen.Heel belangrijk is hierbij dat allerlei feitelijk onjuiste veronderstellingen over ‘quick wins’ en ‘quick fixes’ verlaten worden. Zo is kernenergie helemaal niet taboe, maar vaak erg onpraktisch. En zo wordt wat hem betreft over biomassa een hoop onzin verkondigd, net als over ‘van het gas gaan’ en over windturbines.Van der Gaag vertelt wat het nieuwe kabinet het beste kan doen. Groot probleem is een tekort aan technisch opgeleide jongeren. En hij vertelt hoe informateur Hamer haar heel eigen manier van werken heeft in de kabinetsformatie.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder kijkenMaak je eigen klimaatplan! Ga op de stoel van de premier zitten en kijk wat er nodig is om in Nederland zo min mogelijk CO2 uit te stoten in 2030***Verder luisteren196 - Kabinetsformatie 2021: Nederland wacht op een kabinet, maar Europa en de wereld wachten niet op Nederland192 - Kabinetsformatie 2021: Het gaat over hun toekomst: jongeren voor het eerst aan tafel in de formatie (met Werner schouten van de Jonge Klimaatbeweging)106 - Diederik Samsom over het Europese klimaatbeleid en het crisisherstelplan55 - Ed Nijpels over zijn Klimaatakkoord***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:17 – Deel 100:27:33 – Deel 201:13:38 – Uitro01:14:15 – Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze editie van Betrouwbare Bronnen kunnen Jaap Jansen en PG Kroeger natuurlijk niet om de perikelen van het CDA heen. Maar omdat deze podcast al heel vaak en heel uitgebreid aandacht schonk aan het CDA en Pieter Omtzigt, beperken ze zich dit keer tot een minuut of acht.En aan het slot komen ze nog even terug op de vorige aflevering, nummer 197. Want het blijkt dat in Texas, in de stad Houston een opera is geschreven en opgevoerd over het bezoek van Boris Jeltsin aan de shopping mall aldaar met Randalls Grocery - het bijzondere bezoek waarover we het in 197 hadden! In de opera haalt het personeel van die grootgrutter allerlei persoonlijke herinneringen op.Dan waar deze aflevering bovenal over gaat.Per 1 juli zwaait Portugal af en wordt het kleine bergland Slovenië voorzitter van de Europese Unie. In Betrouwbare Bronnen analyseren we wat Slovenië op de agenda wordt zet als belangrijke onderwerpen voor het beleid en de politieke discussies in de Unie en de lidstaten. Daarnaast verdiepen Jaap en PG zich in de actuele ontwikkeling van Slovenië – een land waarvoor bij ons zeer ten onrechte zelden aandacht is - en in de historie van het land.Opvallend is de nadrukkelijke verbinding die premier Janez Jansa legt tussen de ‘lessen uit corona’ en de prioriteit voor ‘digitale soevereiniteit’ van de Unie.De soms zeer moeizame discussies over de ‘Rule of Law’ binnen de EU– ook met Slovenië zelf trouwens – gaat dit voorzitterschap niet uit de weg. Dat belooft vuurwerk. Bovendien noteren Jaap en PG dat de Slovenen snode plannen lijken te hebben met juist de Venetië-commissie die Pieter Omtzigt naar ons land liet halen voor een kritische rechtsstatelijke toetsing. Ook dat zal de nodige discussie opleveren in Brussel en in de Raad van Europa in Straatsburg.Eeuwenlang heette Slovenië ’Krain’, een oud woord voor ‘grens’. En dat is bepaald geen toeval. PG schetst de veelbewogen geschiedenis van dit kleine land dat eigenlijk altijd het grensgebied vormde tussen drie grote machten en cultuurkringen. Dit oude hertogdom ‘Carniola’ werd tegen 1400 Habsburgs gebied en was net als de Nederlanden een strategisch essentieel deel van dat wereldomspannende imperium van de Koning van Hispanje die ook wij hier eerden.Slovenië kende net als ons land in 1848 een liberaal-nationale revolutie die een minder absolutistisch en meer burgerlijk bewind installeerde.Ook vertelt PG over de opmerkelijke culturele bloei die de grote stad Laibach in de Habsburgse eeuwen kenmerkte, nu de hoofdstad Ljubljana.Na ongekende gruwelen in de Tweede Wereldoorlog en massaslachtingen aan het eind daarvan door de nieuwe communistische overheersers kon Slovenië al direct in 1991 vrij en onafhankelijk worden. Het werd een voorbeeldnatie onder de nieuwe lidstaten en het trad al snel toe tot ‘Schengen’ en de Eurozone.Ondanks soms ruwe nationalistische tonen en polariserende acties zijn de Slovenen onverminderd pro-NAVO en pro-EU. Dat begrijpen en duiden is voor West-Europese beschouwers en burgers nog weleens ingewikkeld. Reden te meer dat in deze aflevering te proberen vanuit cultuur, historie en actualiteit van dit mooie land op die grens van Alpen, Balkan en Middellandse Zee.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder luisteren71 - Caroline de Gruyter: 'Brexit maakt Europa sterker' - De EU als het Habsburgse Rijk van onze tijd63 - Judit Varga, minister van Justitie van Hongarije: lessen uit de geschiedenis***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:30 – Deel 1: Pieter Omtzigt en het CDA00:08:21 – Deel 2: EU-voorzitter Slovenië00:48:19 – deel 3: Historie Slovenië01:22:35 – Uitro01:23:10 – Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze derde aflevering van de Betrouwbare Bronnen serie over de ineenstorting van de ‘rode supermacht’, de Sovjet Unie, nu 30 jaar geleden, duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in het meeslepende levensverhaal van een nu al een beetje vergeten man. Boris Nikolajevitsj Jeltsin, de eerste democratisch gekozen president van Rusland, het grootste land op aarde. Hij leefde van 1931 tot 2007 en zijn lotgevallen, persoonlijkheid en tragiek zijn symbolisch voor die van het Russische volk in de 20 e eeuw.Jeltsin kwam uit een boerendorp bij het huidige Jekaterinenburg, toen Sverdlovsk geheten. Ten oosten van de Oeral, de poort van Siberië. Zijn familie leed onder Stalins terreur. Hij was een slimme en gedreven jongen die zich in de bouwsector na de ‘Grote Vaderlandse Oorlog’ (1941 - 1945) snel opwerkte en door de partijbonzen als talent werd gekoesterd. PG vertelt hoe de oude Sovjetleider Leonid Breznjew hem nieuwsgierig in het Kremlin uitnodigde voor een kennismaking en hoe hij als aanjager van hervormingen en openheid door Michail Gorbatsjov eerst werd gesteund, maar later tegenover hem kwam te staan.We reizen met de politiek in ongenade gevallen Jeltsin mee naar Amerika en zien hem in een groentenwinkel in Texas twijfelen aan zijn communistische idealen. We beleven zijn moed, zijn strijd voor democratie en eerlijkheid over de gruwelen van het Sovjetregime. En zien hem ten onder gaan in het nieuwe Rusland waar hij een grote verkiezingsoverwinningen boekte maar daarna de grip verloor. Hij was een populist die corruptie en bureaucratie aanpakte; een bullebak met een hart voor de gewone Rus die diep verdriet voelde over het lot van zijn volk.Historici worstelen nog altijd met de vraag welke plaats Jeltsin verdient. Jaap en PG vertellen hoe dit treffend zichtbaar is rond het Jeltsin Museum in Jekaterinenburg en de inhoud van wat daar tentoongesteld wordt. De toespraak van de door hemzelf naar voren geschoven opvolger Vladimir Poetin bij de opening van dat museum bewees dat zelfs die niet goed raad weet met Jeltsin. Ook 30 jaar na de turbulente hoogtepunten van zijn loopbaan is het boek nog lang niet dicht en het definitieve verhaal nog niet geschreven.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenTom Vennink - Rusland eert zijn president van de chaos op Amerikaanse wijze (Volkskrant, 1 februari 2016)When Boris Yeltsin went grocery shopping in Clear Lake (Houston Chronicle, 13 september 2017)***Verder kijkenBoris Yeltsin - The Making of a Leader (2001 Documentary)Press Conference with President Clinton & President YeltsinBoris Godounov - Varlaam (Evgeny Nikitin)***Verder luisteren188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:15 – Deel 100:39:00 – Deel 201:15:14 – Uitro01:15:55 – EindeSee omnystudio.com/listener for privacy information.