Zwijgen is geen optie

In dit gesprek met Alexander D’Hooghe, intendant van de Oosterweelverbinding, gaat het niet over infrastructuur, maar over de diepere vragen van stadsplanning en samenleving. Alexander bespreekt de rol van zelfzorg en meditatie in het oplossen van onze grootste problemen. Hij reflecteert op empathie als een kracht, maar ook een hinderpaal voor solidariteit. Daarnaast bekritiseert hij de consensus over stedelijke dichtheid en pleit hij voor pragmatiek in de gemeenschappelijke aanpak van uitdagingen.

Thomas Hertog, cosmoloog en auteur van 'Het ontstaan van de tijd', werkte jarenlang samen met Stephen Hawking. Hij bespreekt de oorsprong van tijd en de impact van zijn theorie op de wetenschap. Hertog legt uit hoe het stellen van vragen onze geschiedenis vormgeeft en de relevantie van de quantumtheorie in zijn werk belicht. Hij stelt bovendien dat het loslaten van een allesomvattende wet de wetenschap kan versterken. Zijn inzichten bieden een nieuw paradigma dat strijdt tegen vervreemding en de verbinding tussen wetenschap en menselijkheid benadrukt.

Nadia Fadil, antropologe aan de KU Leuven, bespreekt de impact van veiligheidsmaatregelen op het leven van mensen op een lijst. Ze vraagt zich af hoe we kunnen samenleven ondanks verschillen en biedt inzichten over het omgaan met ongemakkelijke situaties. Interessant is haar visie op de ‘racistische nonkel’ en waarom het soms beter is deze met rust te laten voor de vrede. Daarnaast onthult ze de dynamiek van twee jongens in dezelfde klas, die verschillende werelden ervaren. Een intrigerend gesprek waarin verschillende perspectieven worden verkend.

In dit gesprek gaan we dieper in op het werk van Eva Rovers, een Nederlandse schrijfster en politicologe die bekendstaat om haar biografieën. Ze deelt haar inzichten over de kunst van biografieën, waarbij feit en fictie samenkomen. Eva bespreekt ook de verantwoordelijkheden van biografen en hoe persoonlijke verhalen ons helpen om complexe kwesties te begrijpen. Verder verkent ze de impact van individuele acties op de toekomst en de kracht van het collectief in tijden van onzekerheid. Haar frisse kijk op politieke participatie is inspirerend!

In dit reüniegesprek met Nozizwe hadden we het over haar rechtenopleiding, haar korte uitstap naar de politiek, over het dekoloniseren van de KU Leuven en over haar recent werk rond intersectionaliteit. Lees hier meer over het gesprek: zwijgenisgeenoptie.be/nozizwe-dube-reunie Hoofdstukken (2:04) Hoofdstuk 1: Suits Over de master Rechten die Nozizwe volgde aan de KU Leuven en de trend om daarna een bijkomende master te doen die dan niet altijd even betaalbaar blijkt te zijn. Over de opleiding die vooral focust op de glamoureuze advocaat en niet op pakweg mensenrechten. (6:28) Hoofdstuk 2: Some things you just can't reform Over Nozizwe's avontuur in de lokale politiek van Tervuren en hoe dat haar huidige visie op de politiek heeft gevormd. Over de dunne lijn tussen instanties van binnenuit proberen veranderen en gebruikt worden om de status-quo te bevestigen. Over de onmogelijkheid om bepaalde structuren te hervormen. (13:29) Hoofdstuk 3: UNDIVIDED Over de studentenvereniging die Nozizwe aan de KU Leuven oprichtte. Over het manifest dat de vereniging schreef over dekolonisatie en wat dat betekent in de context van een universiteit. Over cancellen versus verrijken. (21:50) Hoofdstuk 4: Niet wetenschappelijk Over het argument dat de dekoloniale ideeën niet wetenschappelijk zouden zijn en wat dat betekent. Over een ander idee dat dat verwijt krijgt: intersectionaliteit. (28:49) Hoofdstuk 5: Right the wrongs Over het doctoraat van Nozizwe dat onderzoekt hoe de EU en het Hof van Justitie omgaan met intersectionele discriminatie vandaag. Over de problemen van het huidige wettelijk en juridisch kader. Discriminatie op basis van verschillende gronden kan alleen één voor één bekeken worden. En de regelgeving is zo versnipperd dat er geen complexe vormen van discriminatie aan bod kunnen komen op een eerlijke manier.

Met Bart hadden we het over het welzijn van sociale ondernemers, over hun neiging om zich op te offeren voor een betere wereld, over passie en obsessie en over technieken om gebalanceerder te leven en werknemers als mensen te behandelen. Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/bart-weetjens/ Hoofdstukken (0:38) Hoofdstuk 1: Wellbeing Project Bart schetst het probleem: sociale ondernemers lopen veel meer dan anderen het risico in burn-out en depressie terecht te komen. Ze zetten de noden van anderen voor die van zichzelf en vereenzelvigen zich met hun succes en hun heldenrol. Ze vergeten daarbij hun eigen menselijke noden en dat leidt op termijn tot minder impact in de plaats van tot meer. (7:58) Hoofdstuk 2: Harde cash Over als pop op het podium in Davos gaan staan en applaus in ontvangst nemen van de rijkste mensen ter wereld, maar dan geen geld krijgen. Over de spanning tussen geld en goed doen. Over enkele succesvolle projecten die bakens van hoop zijn, maar dat eerder ondanks dan dankzij het systeem zijn. (17:03) Hoofdstuk 3: Dat doet wonderen Over de technieken en de praktijken die Bart probeert te introduceren in bedrijven. Ze zorgen ervoor dat werknemers als gehele mens aanwezig kunnen zijn op hun job en zich dus ook dieper tot elkaar kunnen relateren. Dat leidt dan weer tot meer geluk, meer samenwerking, meer effectiviteit, meer alles. (23:02) Hoofdstuk 4: Passie of obsessie? Over de titel van sociaal ondernemer en die criteria die Ashoka gebruikt om van iemand een zogenaamde 'fellow' te maken. Over obsessie en het gezonde alternatief passie. Over meer collaboratieve vormen van ondernemen en over de moeilijke vraag of Ghandi dezelfde impact had gehad als hij een meer gebalanceerd leven had geleid. (33:38) Hoofdstuk 5: Loslaten Over the one thing to fix. Als we het probleem van mentaal welzijn oplossen dan fixen we tegelijk ook alle andere problemen. Of dat is wat Bart gelooft. Over de praktische voordelen van het bewandelen van een spiritueel pad voor een ondernemer. Over durven loslaten. Over onze woede die we sluimerend meenemen in alles wat we doen en dus ook in het goede dat we denken te doen.

In dit reüniegesprek met Anneleen hadden we het over haar strijd om de financiële wereld duurzamer te maken, over blij zijn in zware tijden en over de vraag of gezondheidszorg investable is. Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/anneleen-de-bonte-reunie Hoofdstukken (0:00) Intro (2:02) Hoofdstuk 1: Aan de broek van de mama Over Anneleens rol in adviescomités van pensioenfondsen en financiële koepelorganisaties. Over de eenzaamheid van het vertegenwoordigen van de stem van mens en natuur. Over al dan niet genoeg doen en over het vermoeiende titanenwerk van tankers proberen bijsturen. (9:21) Hoofdstuk 2: 't Is mijn gedacht maar Over hoe de meest indrukwekkende politieke resultaten nog steeds terkortschieten om onze planeet te redden. Over Anneleens rol in dat grote verhaal en het effect dat nadenken over je rol en de balans opmaken heeft. Over vrolijk zijn en huppelen in apocalyptische tijden. Over ons onvermijdbare eigen perspectief. (18:10) Hoofdstuk 3: Is Health investable? Over de vraag of onze gezondheidszorg met privémiddelen gefinancierd zou kunnen worden en over wat voor worstelingen die vraag bij Anneleen veroorzaakt. Over de focus op impact en de gaten in die benadering. (27:31) Hoofdstuk 4: Kuikentjes Over Anneleens worsteling met de geneeskunde, de verwachtingen en de hoogmoed van de dokter. Over achterover leunen en jezelf als mens zien. Over de grootste uitdaging voor de geneeskunde en over het effect van dicht bij jezelf blijven op anderen.

Met Wim hadden we het over armoede. Over ons systeem van sociale zekerheid en hoe het automatisch de meest kwetsbare mensen benadeelt. Over leven in schaarste en wat dat met je mentale bandbreedte doet. Over een nieuw verhaal dat terug de solidariteit voorop stelt. Lees hier meer over het gesprek: zwijgenisgeenoptie.be/wim-van-lancker/ Hoofdstukken (2:06) Hoofdstuk 1: 40 jaar dezelfde cijfers Over de armoedecijfers. Over het falen van beleid en over de economische en culturele veranderingen sinds WOII tot nu. Over de switch van institutionele solidariteit naar wederkerigheid en persoonlijke verantwoordelijkheid. (13:57) Hoofdstuk 2: Schaarste Over de veranderende arbeidsmarkt en de holle retoriek van het omscholen en kneden van mensen naar de nieuwe jobs. Over wat schaarste doet met een mens en waarom streng beleid averrechts werkt. Over het buikgevoel van de kiezer en waarop de politicus hem aanspreekt. Over een nieuw politiek project rond institutionele solidariteit. (26:06) Hoofdstuk 3 : Een superinteressante analyse van de sociale zekerheid deel 1 Over het ontstaan van de sociale zekerheid via zogenaamde 'mutualiteiten' ofte collectieve spaarkassen van fabrieksarbeiders. Over het universeel maken van dat systeem, steunend op een eerlijke spreiding van de risico's en een gedeelde wens naar stabiliteit. Over de huidige toestand en de risico's die helemaal anders verdeeld zijn. (33:42) Hoofdstuk 4: Een superinteressante analyse van de sociale zekerheid deel 2 Wim gaat in meer detail in op de financiering van de sociale zekerheid en legt uit waarom het systeem vandaag onder druk staat. Over politieke inmenging en ideologische keuzes die de meest kwetsbare mensen treffen. (41:41) Hoofdstuk 5: Welbegrepen eigenbelang of welbegrepen solidariteit? Over een nieuw verhaal waar iedereen zich in kan vinden of op z'n minst de zoektocht naar overlappende belangen zodat genoeg mensen uit welbegrepen eigenbelang kiezen voor dit samenlevingsmodel. En is er dan geen besef nodig van de luxe waarin we met 85% leven zodat er voldoende volk tegen armoede kan strijden. Want hoe kan je strijden voor een groot verhaal als je in overlevensmodus zit. En wat dan met klimaat en al die andere problemen? (55:03) Hoofdstuk 6: Center Parcs Over de luxe waarin onze Middenklasse verkeert en het moraliserend vingertje die ze daar op wijst. Over de wortel en de stok en wat is dan het welbegrepen eigenbelang van waaruit een ingenieur voor een solidair systeem zou moeten kiezen? Over dreigende instabiliteit en hoe we iets kunnen veranderen voor de problemen echt groot worden.

Met Joris hadden we het over de media, over polarisering, over klimaat en over sociale rechtvaardigheid. Over of de mens fundamenteel goed of slecht is. Over waarom het niet beter wordt. Lees hier meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/joris-luyendijk/ Hoofdstukken (0:00) Intro (2:50) Hoofdstuk 1: Content consumeren Over een eigenwijze Joris die niet functioneert binnen organisaties en zijn eigen weg kiest. Over de visie van Joris op media en hoe hij zelf omgaat met traditionele en sociale media. (10:26) Hoofdstuk 2: De geest is uit de fles Over kritische journalistiek die door de pyromaan gebruikt wordt om het kot in brand te steken. Over de twijfel en de nieuwsgierigheid die het moeten opnemen tegen de angst. Aan de hand van onze pereceptie over het Midden-Oosten en onze perceptie over de bankenwereld vertelt Joris over de hypocrisie onder zijn hoogopgeleide lezers. (19:14) Hoofdstuk 3: Legitieme en illegitieme grieven Over systeemkritiek en de moeilijkheid om terechte van onterechte kritiek te onderscheiden. Over het toenemende wantrouwen ten opzichte van de elite. (27:54) Hoofdstuk 4: Twee verdiepingen Over de treinchauffeurs en de installateurs van zonnepannelen enerzijds en de high potentials anderzijds. Over de onoverbrugbare kloof tussen die twee groepen en de realisatie dat Joris lezers uit groep 2 komen. Over het hiërarchisch organiseren van de samenleving en de ellende waar dat toe leidt. (33:27) Hoofdstuk 5: Twijfel aan de twijfel Een kritiek op de linkerzijde die leidt tot een bedenking over neutraliteit die niet bestaat. En dan een existentiëel gesprek over twijfel aan de twijfel, waarbij Joris eerder de autoritaire kant opgaat en liever gewoon sommige debatten buiten de publieke opinie houdt. Over burgerberaad als alternatief daarvoor. (47:04) Hoofdstuk 6: De sprookjes Over het laatste boek van Joris, De Zeven Vinkjes, en hoe hij daar wel een horizon ziet en optimisme voelt. Het contrast met de andere grote uitdagingen waarop hij werkte en een poging van Anthony om datzelfde optimisme op die domeinen toe te passen. (53:51) Hoofdstuk 7: Waarom wordt het niet beter? Over wat 'beter' betekent en over het belang van de discussie over schijnbaar neutrale woorden als beter. Over gefilosofeer als vertrager van verandering. (01:05:54) Hoofdstuk 8: De pauzeknop Joris en Anthony gaan verder over het concept van de pauzeknop. Is praten een afleiding? Of moet je grondig praten voor je iets doet? En wat doen we bij Zwijgen is geen optie? Duwen wij dan ook op de pauzeknop? En hoe weet je dat dan van iemand anders? Een pittig meningsverschil met een happy end.

Dilara Bilgiç, student psychologie en auteur, deelt haar inzichten over emoties, polarisatie en identiteit. Ze bespreekt hoe onderdrukte emoties ons leven beïnvloeden en waarom het belangrijk is om ze te erkennen. Dilara legt uit hoe impliciet racisme werkt en dat verandering mogelijk is door nieuw gedrag aan te leren. Met haar optimistische visie benadrukt ze het belang van gesprekken met 'de andere kant' en de noodzaak van begrip in een steeds polariserender politiek klimaat.