De Universiteit van Nederland Podcast

Het heelal is onvoorstelbaar groot, en wordt steeds groter. Sterker nog: het groeit zelfs steeds sneller. Maar hoe weten we dat eigenlijk? Honderd jaar geleden zette Edwin Hubble de astronomie op zijn kop. Hij ontdekte dat sterrenstelsels van ons af bewegen en dat het heelal dus aan het uitdijen is.In deze aflevering neemt natuurkundige Diederik Roest (Rijksuniversiteit Groningen) ons mee het heelal in. Hij legt hij ons uit hoe Hubble tot zijn ontdekking kwam, wat het dopplereffect ermee te maken heeft, en wat dit alles zegt over de toekomst van ons heelal. 00:00 Wat kun je meten met een radiotelescoop?00:57 Hoe weten we dat de oerknal echt heeft plaatsgevonden?02:10 Wat is het waarneembare heelal?03:00 Hoe groot is het heelal?04:26 Wat ontdekte Edwin Hubble over het heelal?04:55 Wat is het Doppler Effect?05:50 Hoe weten we dat het heelal uitdijt?06:49 Waarom dijt het heelal versneld uit?07:20 Wat gebeurt er in de toekomst met het heelal?Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In dit gesprek duikt socioloog Lena van de Lande van de Erasmus Universiteit in de fascinerende wereld van seksfantasieën en hun culturele invloeden. Ze onthult waarom schaamte ons belemmert en hoe we onszelf kunnen bevrijden van deze gevoelens. Wist je dat onze fantasieën verrassend vaak op elkaar lijken? Lena bespreekt verschillen tussen mannen en vrouwen in fantasieën, en het belang van openheid voor een gezonder seksleven. Ze roept luisteraars zelfs op om hun eigen fantasieën te delen voor een studie!

Jan Bouwe van den Berg, wiskundige aan de Vrije Universiteit Amsterdam, duikt in de fascinerende wereld van dierenvachten. Hij onthult hoe Alan Turing, bekend van het kraken van de Enigma, de logica achter de strepen van zebra's ontcijferde. Deze aflevering onthult hoe de wiskunde van Turing ons helpt begrijpen waarom zebra's strepen hebben en giraffen vlekken. Met een mix van DNA en algoritmes laat hij zien hoe wiskundige modellen toegepast worden om natuurlijke patronen te verklaren, wat verrassend relevant blijft in de moderne biologie.

Waarom kun je niet meer recht lopen na een paar drankjes? Professor Kingma legt uit hoe alcohol je evenwichtsorgaan in de war stuurt. Er wordt ook een live experiment gedaan dat de werking van het evenwichtsorgaan demonstreert. Maak je je zorgen over die kater? Ontdek wat je het beste kunt doen om de symptomen te verlichten. Het begrip van beweging en de rol van vloeistoffen in je lichaam komen ook aan bod. Een interessante duik in de wetenschap achter onze dronken momenten!

In deze aflevering is Gijs Goossens, hoogleraar aan de Universiteit Maastricht en expert in obesitas en afvalmedicijnen, te gast. Hij legt de werking van Ozempic uit en bespreekt de wetenschappelijke basis achter dit medicijn. Daarnaast worden de gezondheidseffecten en mogelijke bijwerkingen zoals haaruitval en nierproblemen belicht. Goossens waarschuwt ook voor het ongepaste gebruik van afslankmedicijnen door mensen zonder ernstig overgewicht, en benadrukt het belang van medische begeleiding.

Lonneke Lenferink, onderzoeker aan de Universiteit Twente, duikt in de complexe wereld van rouw. Ze bespreekt dat er geen standaard manier is om met verlies om te gaan en dat persoonlijke ervaringen cruciaal zijn. Ook komt ze terug op de maatschappelijke verwachtingen versus de werkelijkheid van rouwreacties, waar sommige mensen zich schuldig voelen als ze weinig rouwen. Verder onderzoekt ze complexe rouwverwerking en hoe therapieën, zoals cognitieve gedragstherapie, ondersteuning kunnen bieden in het proces van rouw.

Decennialang stond Amerika stevig bovenaan als de machtigste natie ter wereld. Maar die tijd lijkt voorbij. China, Rusland, India — en zelfs Europa — eisen steeds vaker een plek aan tafel op. De wereldorde is in beweging. Maar wie bepaalt eigenlijk de spelregels?In deze aflevering onderzoeken we die vraag met onderzoeker parlementaire geschiedenis, Laurien Crump (Radboud Universiteit). Aan de hand van biljart, Catan en een potje kaarten laat zij op verrassende en speelse wijze zien hoe landen elkaar uitdagen, omzeilen of juist samenwerken. Veranderen we van een wereld met vaste regels naar een chaotisch spel zonder scheidsrechter? En wat betekent dat voor jou?00:00 Wie is de baas van de wereld?00:57 Hoe werd Amerika het machtigste land van de wereld?02:30 Waarom was Amerika het machtigste land?03:06 Kunnen andere landen machtiger worden dan Amerika?04:03 Wordt China machtiger dan Amerika?05:20 Hoe werd de wereldorde vroeger bepaald?06:00 Hoe wordt de wereldorde in westerse landen bepaald?07:10 Hoe wordt de wereldorde bepaald in niet-westerse landen?09:00 Hoe verandert Trump de wereldorde?10:45 Wie is de baas van de wereld?11:42 Wat gaat er in Nederland veranderen door de nieuwe wereldorde?Wil je ons iets vragen? Of heb je een opmerking? Dat kan via dit formulier: https://forms.gle/5YTUR72pTwzXRAFk6Meer wetenschap? Check:Onze website ► http://www.universiteitvannederland.nl/Instagram ►https://www.instagram.com/UniversiteitNLFacebook ► https://www.facebook.com/UniversiteitvanNederlandVoor niet-commercieel gebruik is het toegestaan om fragmenten (mits de context behouden) te gebruiken. Vermeld wel altijd bron: Universiteit van Nederland. Bij twijfel, mail ons op info@universiteitvannederland.nlOver de Universiteit van Nederland:De Universiteit van Nederland heeft een onafhankelijke redactie die elke week podcasts, video’s en social posts maakt over wetenschappelijke onderwerpen. Wij geloven dat iedereen moet kunnen leren van de topwetenschappers die we hebben in Nederland. Zonder collegegeld of tentamens. Wij zijn de universiteit voor iederéén.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Als we denken aan leiders, komen vaak namen van grote historische figuren of invloedrijke CEO’s naar boven. Of misschien denk je wel aan je eigen baas of manager? Maar leiderschap is niet alleen weggelegd voor mensen aan de top. Sterker nog: in vrijwel iedereen schuilt een leider. Wist je dat 70% van de eigenschappen die een goede leider kenmerken, gewoon te leren zijn? Ook als je geen promotie nastreeft, kan het tonen van leiderschap een groot verschil maken – in je werk, je team en zelfs daarbuiten.Of je nu aan het begin van je carrière staat of al jarenlang meedraait; in deze aflevering deelt managementwetenschapper Lien Desmet (Open Universiteit) een stappenplan, zodat ook jij je tot een goede leider kunt ontwikkelen.En nog iets heel anders: de Universiteit van Nederland en ARTIS werken voor het eerst samen. Op 2 en 3 juni 2025 kan je in het ARTIS-Planetarium genieten van een bijzondere avond met topwetenschappers, adembenemende 360 graden-beelden en een exclusieve avondwandeling door het park. Kaarten zijn vanaf nu hier te koop en via artis.nl/uvnlZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hoe zou het zijn als artsen precies kunnen voorspellen wat er in jouw lichaam gebeurt. Als ze behandelingen moeiteloos kunnen uitproberen zonder dat jij daar iets van merkt. En dat je altijd de juiste medicijnen krijgt, die het beste werken voor jou. Klinkt als een droom, maar in de toekomst zou dat zomaar kunnen. Biomedisch ingenieur Carlijn Buck (Technische Universiteit Eindhoven) werkt aan een digital twin - een digitale kopie van een patiënt die met je meegroeit. Zodat jij betere en persoonlijkere zorg krijgt.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In gesprek met Kimo van Dijk, onderzoeker aan de Wageningen University & Research, ontdek je hoe urine kan worden omgezet in duurzame meststoffen. Hij legt uit dat het gebruik van onze plas voor aardappelen verrassend effectief is en zelfs beter werkt dan kunstmest. De aflevering verkent ook de milieueffecten van kunstmest en het belang van het herwinnen van voedingsstoffen om de voedselcyclus te verduurzamen. Een interessante kijk op hoe we onze natuurlijke bronnen kunnen hergebruiken voor een groenere toekomst!