Felienne Hermans, hoogleraar informatica met een focus op genderdynamiek in programmeertalen, deelt haar inzichten over de complexiteit van programmeertalen en hun toegankelijkheid. Ze bespreekt hoe deze vaak moeilijk zijn door een masculinistische cultuur en hoe dit de toegang voor vrouwen en kinderen belemmert. Felienne pleit voor eenvoudiger programmeertalen die net zo effectief zijn en laat zien hoe feministische principes toegepast kunnen worden in de technologie. Dit roept belangrijke vragen op over diversiteit en inclusiviteit in de programmeerwereld.

In deze aflevering van de Technoloog, nummer 417, duiken Ben van der Burg en Mark Beekhuis in de wereld van slaaptechnologie met hun gast Lucia Talamini, hoofd van het UvA Slaaplab en oprichter van DeepSleep Technologies. Het gesprek begint met een discussie over de invloed van technologie op onze slaap en de paradox dat hoewel technologie bedoeld is om ons leven te verbeteren, het vaak juist onze slaap verstoort. Talamini benadrukt dat pre-industriële samenlevingen geen slaapproblemen kenden, wat suggereert dat moderne technologieën en levensstijlen een grote rol spelen in onze huidige slaapstoornissen. Een verrassende conclusie die al snel naar voren komt, is dat veel van de populaire slaaptrackers en gadgets niet zo nauwkeurig zijn als we denken. Talamini legt uit dat bewegingssensoren in smartwatches en andere apparaten vaak niet goed kunnen onderscheiden tussen stil liggen en daadwerkelijk slapen, wat leidt tot onnauwkeurige slaapdata. Dit roept de vraag op of we niet te veel vertrouwen op deze technologieën en of ze ons daadwerkelijk helpen beter te slapen. Het gesprek gaat verder over de verschillende soorten slaapstoornissen en de rol van diepe slaap in het herstel van lichaam en geest. Talamini legt uit dat diepe slaap cruciaal is voor groei- en herstelprocessen, en dat een gebrek aan diepe slaap kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen zoals diabetes, depressie en metabole stoornissen. Dit leidt tot de vraag hoe we onze diepe slaap kunnen verbeteren en welke rol technologie hierin kan spelen. Talamini introduceert de technologie van DeepSleep Technologies, die gebruik maakt van zachte geluiden om hersengolven te manipuleren en zo de diepe slaap te verbeteren. Deze technologie meet hersenactiviteit met een hoofdband en stuurt geluiden uit die de natuurlijke slaapgolven versterken. Dit roept de vraag op of we met deze technologie de kwaliteit van onze slaap significant kunnen verbeteren zonder de nadelen van traditionele slaapmiddelen. Ook komen de mogelijke toepassingen aan bod van deze technologie buiten het verbeteren van slaap. Talamini vertelt over lopend onderzoek naar het gebruik van geluidstimulatie voor de behandeling van posttraumatische stressstoornis (PTSS) en het verbeteren van geheugenfuncties. Dit opent de deur naar een breed scala aan potentiële toepassingen van hersengolfmanipulatie, wat de vraag oproept hoe ver we kunnen gaan in het beïnvloeden van onze hersenactiviteit voor therapeutische doeleinden.   Gast Lucia Talamini Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering van De Technoloog kijken we naar de ethische kanten van kunstmatige intelligentie. Dat doen we met Ben Zevenbergen, AI-ethicus bij Google. Hij deelt zijn ervaringen en uitdagingen als ethicus bij een van de grootste techbedrijven ter wereld. Hij vertelt hoe Google omgaat met de ethische kant van AI, zoals het ondersteunen versus vervangen van menselijk denkwerk. Een voorbeeld dat hij noemt, is hoe AI kan helpen bij het maken van huiswerk, maar tegelijkertijd het leerproces van studenten kan ondermijnen. Dit roept de vraag op: hoe zorgen we ervoor dat AI ons helpt zonder ons afhankelijk te maken? Een ander onderwerp is de rol van AI in zoekmachines en andere producten van Google. Zevenbergen legt uit hoe ethische overwegingen worden meegenomen in de ontwikkeling van deze technologieën. Hij benadrukt dat veel technische keuzes ook ethische keuzes zijn, en hoe belangrijk het is om verschillende perspectieven te overwegen bij het ontwerpen van AI-systemen. Het gesprek krijgt een interessante wending wanneer Zevenbergen vertelt over de samenwerking met sciencefiction-schrijvers om toekomstscenario’s te schetsen. Deze scenario’s helpen teams bij Google om na te denken over de mogelijke gevolgen van hun technologieën, zowel positief als negatief. Wat is de balans tussen technologische vooruitgang en ethische verantwoordelijkheid. Zevenbergen legt uit hoe Google probeert om AI-systemen veilig en betrouwbaar te maken, ondanks uitdagingen zoals hallucinaties en desinformatie. Hij geeft inzicht in de processen en teams die betrokken zijn bij het testen en verbeteren van deze systemen. De aflevering eindigt met een reflectie op de bredere impact van AI op de samenleving. Zevenbergen deelt zijn visie op hoe we als samenleving kunnen omgaan met de snelle ontwikkelingen in AI en welke rol ethici daarbij spelen. Hij benadrukt het belang van een voortdurende dialoog en samenwerking tussen technici, ethici en de samenleving als geheel.   Gast Ben Zevenbergen Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Mattijs Slee is CEO en medeoprichter van Battolyser Systems en expert in innovatieve energieopslag. Hij legt de werking van de Battolyser uit, die elektriciteit opslaat en waterstof produceert, essentieel voor de energietransitie. Het gebruik van ijzer en nikkel maakt het systeem goedkoop en minder geopolitiek afhankelijk. Mattijs bespreekt de installatie van een megawatt-systeem in Rotterdam en de dynamiek tussen waterstof- en elektriciteitsmarkten. Daarnaast benadrukt hij de noodzaak van een duurzaam ecosysteem in Europa voor de toekomst van hernieuwbare energie.

Barend Last is schrijver, spreker en onderwijsmaker, gericht op optimalisatie van onderwijsmethoden. In het gesprek vertelt hij over de aanwezigheid van AI in de klas en hoe onderwijzers dit kunnen omarmen. Hij bespreekt het maken van toetsen die niet door AI te beantwoorden zijn en wijst op privacy-uitdagingen. Last ziet kansen voor het onderwijs met AI, maar vraagt zich af of leerlingen genoeg leren voor de echte wereld. Hij pleit voor een nationaal AI-model om de afhankelijkheid van grote technologieën te verminderen.

Patrick Bolder, defensiespecialist bij HCSS en expert in militaire computersystemen en data-analyse, onthult hoe oorlogvoering draait om immense databases en technologie. Hij bespreekt de cruciale rol van AI aan het front en de voordelen van lasercommunicatie versus traditionele radioverbindingen. Tevens belicht hij de complexe samenwerking tussen NAVO-systemen en de ethische implicaties van autonome wapens. Waarom is menselijke tussenkomst soms onmisbaar? Ontdek de uitdagingen van dataverwerking en de impact van moderne technologie op militaire operaties.

Wat zou het mooi zijn als alle websites door iedereen te gebruiken waren. Maar met een handicap kan flink roet in het eten gooien, of die handicap nou visueel, motorisch of cognitief is. Voor overheidswebsites gelden al jarenlang strenge regels. Maar bijna geen website houdt zich daar volledig aan. Voor bedrijven komen die regels ook. Zomer volgend jaar moet je vijftig vinkjes kunnen zetten voor toegankelijkheid van je website. Moet van Brussel. Maar eigenlijk wil je dit natuurlijk ook wel, als je om je klanten geeft. Ik zou er maar niet mee wachten tot deze regels volgende zomer van kracht zijn, suggereert Marinus Ames. Alleen al het nagaan of je die vinkjes hebt, is een heleboel werk. Over een quick scan doet hij twee dagen. Wil je het écht weten, dan is hij daar elf dagen mee bezig. En dan weet je alleen maar hoe je ervoor staat, maar is er nog niets aan je website verbeterd. Het is niet alleen slecht nieuws, dat je -alweer- aan nieuwe eisen moet voldoen. Je hebt er zelf ook voordeel van. Zo leidt het programmeren van een website met die vijftig vinkjes bijvoorbeeld tot betere code. En Ames is ervan overtuigd dat het op de lange termijn ook beter werkt dan het zoveelste dark pattern in te zetten.   Gast Marinus Ames Links Linkedin post: Laat me alstublieft niet steeds om hulp vragen Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Meer dan de helft van het internetverkeer komt niet van mensen maar van bots. Dat gaat om bots in alle soorten en maten. Van autocomplete als je googelt tot door AI gecreëerde virtuele influencers. Is het erg, als meer dan de helft van de gebruikers doods is? vraagt Rudy van Belkom, directeur van de Stichting Toekomstbeeld der Techniek, zich af.  En als dat zo is, kun je daar dan iets aan doen? Iets wat niet alleen werkt bij goed-, maar juist ook bij kwaadwillenden. Kun je bijvoorbeeld keuzes in het ontwerp van het internet zo aanpassen, dat de scherpe kantjes eraf gaan. Zodat bijvoorbeeld troll farms niet boven komen drijven, maar juist wegzakken in de modderige onderstroom. Van Belkom heeft wel een idee. Of toch tenminste een begin daarvan.   Gast Rudy van Belkom Links SST Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

AI gaat de advocaat vervangen. Dat horen we al jaren. Maar hoe zit het echt? We beginnen dicht bij huis. Hoeveel wordt Copilot gebruikt bij een advocatenkantoor? Belastingadvocaten werken graag met Excel, dus daar komt dat zeker voor, vertelt director of information technology & innovation bij CMS Netherlands, Bert Vries. Maar er zijn ook speciale systemen voor al die andere advocaten. Bij CMS gebruiken ze Harvey. Wat kan dat systeem? En hoeveel tijd bespaart het die advocaten? Kunnen advocaten eigenlijk goed prompts schrijven om de AI de beste opdracht te geven? Jawel, zegt Vries. En uit de eerste surveys onder de gebruikers blijkt ook dat advocaten daadwerkelijk gelukkiger worden, van werken met ondersteuning van AI. De keuze voor Harvey is wel een spannende, denkt Ben. Het is een start-up, en wie weet hoe lang ze blijven bestaan. Bovendien, zou je al die vertrouwelijke juridische documenten zomaar uploaden naar Copilot?! Gast Bert Vries Eerder schreef het fd. ook al over Harvey bij CMS. Links CMS Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Als we het hebben over chipmachines gaan de gedachten meteen naar ASML. Maar ook tussen de chip en het moederbord domineert een Nederlandse chipmachinemaker. BE Semiconductor Industries ofwel Besi.  Sterker, dat hele groene moederbord zal over een paar jaar verdwijnen, en opgaan in de package die om de chip zit. Dat vertelt de oprichter en ceo van Besi, Richard Blickman. Met Blickman bespreken we de razendsnelle technologische ontwikkelingen in die packages. Hoe je gesoldeerde verbindingen kunt vervangen door hybrid bonding, een verbinding zonder soldeer, lijm, plakband of wat dan ook. 'Gewoon' twee stukjes koper tegen elkaar leggen en ze versmelten. Als je weet wat je doet. Ook vertelt Blickman over hoe je voorop kunt lopen met de nieuwste technieken, in een conservatieve bedrijfstak. Hij verbaast zich over hoe kort de meeste mensen nog maar bij bedrijven blijven. Zelf zit hij inmiddels 40 jaar bij Besi. Want, zo is zijn stellige overtuiging: als ceo moet je heel precies de techniek begrijpen van de producten die je ontwikkelt en verkoopt. Gast Richard Blickman Links Besi Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.