Zwijgen is geen optie

Betaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen. Tina De Gendt is publiekshistorica en schrijfster. Ze is gespecialiseerd in migratiegeschiedenis en gaat samen met lokale mensen in lokale wijken op zoek naar de verhalen die niet in de geschiedenisboeken staan. Met Tina hadden we het over stemmen die niet gehoord worden. Over claim leggen op de geschiedenis. Over de link tussen toekomst en verleden,. Over échte versus schijnbare participatie. Over de vergeten geschiedenissen van strijd en verzet. Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/tina-de-gendt Hoofdstukken Hoofdstuk 1: History form below (1:03) Tina vertelt hoe haar project in de Gentse poortwijken van start ging en wat ze uit 6 jaar als historian in residence geleerd heeft. Ze vertelt hoe geschiedenis van onderop mensen kan inspireren om geen slachtoffer te zijn maar juist het heft in eigen handen te nemen. Hoofdstuk 2: Een stad is een samenvloeiing (12:02) Over de geschiedenis van migratie die vaak als een bijkomstigheid wordt beschreven. Over de onlosmakelijker verbondenheid tussen steden en migratie. (voor leden) Hoofdstuk 3: Mijn loyaliteit ligt daar Over echte en schijnbare participatie. Over de kwetsuren die in bepaalde wijken veroorzaakt zijn door cultuurmakers en het wantrouwen die dat heeft opgeleverd. (voor leden) Hoofdstuk 4: Net voor het kantelpunt Over Tina's methodiek de strijd om die algemeen verspreid te krijgen. Over de druk van bovenaf. Over het kritisch vermogen dat zich langzaam aan het opbouwen is. Over netwerken opbouwen voor als het echt de verkeerde kant op gaat.

Betaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen.   Greet De Cock heeft 35 jaar ervaring als verpleegkundige in het UZ Leuven. Toen zij aan haar carrière begon, was het nog de verpleging die je eten bracht, je baard schoor en babbeltjes deed terwijl ze je bloed afnamen. Ondertussen is die rol geoptimaliseerd. Zoals alles van zorg geoptimaliseerd moet worden, want er is een probleem. Er is meer vraag dan aanbod — meer nood aan zorg dan er zorgverlening beschikbaar is. Dan moet het aanbod gewoon omhoog. Toch? Met de zorgzaamheid en moed van een doorwinterde verpleegkundige legt Greet een ander voorstel op tafel: de vraag moet omlaag. En dat kan op twee manieren: preventief werken zodat er minder zorg nodig is, of mensen minder lang in het zorgsysteem houden. Tegen preventie kan je niet veel inbrengen. Tuurlijk, doe maar. De vraag naar zorg verkleinen door mensen minder lang te behandelen, dat klinkt dan weer wat harteloos. Minder lang zorgen: het is geen makkelijk ding om op de maatschappelijke tafel te leggen. Het vraagt moed en nuance om te vertellen dat een leven geen lijdensweg moet zijn, dat stoppen soms menselijker is. En als je goed luistert, schuilt er net veel zorg achter — het soort zorg dat je baard scheert, de krant op de pagina met kruiswoordraadsel openlegt en vraagt hoe het met de kleinkinderen gaat. Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/greet-de-cock Hoofdstukken (2:08) Hoofdstuk 1: Super delicaat Over het verschil tussen de integrale verpleegkunde van vroeger en de versnippering van vandaag. Over hét grote probleem in de zorg waarover Greet En Philippe Meersseman een boek schreven. Over preventie om minder zorgvragen te krijgen en de super delicate vraag of we sommige mensen niet te lang in leven houden. (12:59) Hoofdstuk 2: Een gesprek dat je kan oefenen Over patiënten goed inlichten en het belang van gesprekken, voor de mensen zelf, maar ook om het zorgsysteem minder te belasten. Over de reactieve geneeskunde waarin we vervallen. Over de mooie kanten aan ouderdom. Over ontkenning en hoe ver je daar als omgeving in mee kan gaan. (19:23) Hoofdstuk 3: Waardigheid Over technologie die ervoor zorgt dat sterven vandaag meer en meer een beslissing wordt. Over pacemakers, defibrilators, over nierdialyse en kiezen voor een therapie zonder te weten hoe het gaat voelen. Over de keuze om niet te behandelen en de vraag of die keuze effectief aangeboden wordt. Over de opluchting bij sommige mensen van terecht te komen in palliatieve zorg. (voor leden) Hoofdstuk 4: Het standpunt aan het bed  Over hoe dokters en verpleegsters anders omgaan met het vraagstuk. Over 'objectiviteit' en emotie en hoe beiden een plaats hebben in de beslissing om een patiënt al dan niet te blijven behandelen. Over de incentives in ons systeem die een behandeling voorrang geven op een goed gesprek. (voor leden) Hoofdstuk 5: Levenskwaliteit Over mantelzorg als oplossing voor de overbelasting van ons systeem. Over de tegenstrijdigheid tussen dit pleidooi en het pleidooi voor meer en langer werken. Over Greets eigen ervaringen met mantelzorg. Over de gesprekken die zij al voerde met haar familie over haar wensen wanneer het einde zal naderen. (voor leden) Hoofdstuk 6: Moeten we dat nog vragen?  Over mensen ontlasten van die moeilijke keuzes en over hoe dat vloekt met onze visie op patiëntenrechten. Over de relatie tussen arts en patiënt en de wederkerigheid die er niet altijd is. Over Greets rol als boodschapper van een moeilijke boodschap. Over de voldoening van iemand genezen én de voldoening van iemand een mooi afscheid geven.

Betaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen.   Er was een jeugdcentrum in Mechelen, opgestart door jongeren van de eerste generatie. Ze hadden geen plek, dus hebben ze die zelf maar vanaf nul uitgevonden. Naar alle maatstaven waren ze activistisch. En zo gemakkelijk te vergeten. Behalve door Robin.  Als regisseur wil Robin Vanbesien gediscrimineerde mensen weerklank geven. Zijn missie is niet om mensen een stem te geven, die hebben ze al. Hij probeert met zijn films zoveel mogelijk mensen te doen luisteren. Robin ziet iets en blaast het dan wind in de zeilen. Zo heeft hij een film gemaakt over dat jeugdcentrum in Mechelen. Net verscheen van hem ook de film Hold on to her, over Mawda Shawri, het tweejarige meisje dat op 17 mei 2018 op de E42 overleed door een politiekogel.  Bij ons aan tafel vraagt hij zich af hoe je zulke mensen of verhalen in beeld brengt — je richt daar niet zomaar een camera of een methodiek op. Zijn uitgangspunt is altijd: ik weet niet hoe ik het moet doen. En dan gaat hij op zoek. Voor Hold on to her ging Robin terug naar de E42 en vond daar na uren rondhangen helemaal niets. Naast de feiten die hij voor zich laat spreken, voel je in zijn film ook die leegte. En die is symbolisch voor de manier waarop het lot van Mawda is ontkend en toegedekt.  Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/robin-vanbesien Hoofdstukken (1:42) Hoofdstuk 1: Chief Cheerleader Over een jeugdhuis in het Mechelen van de jaren '70 opgericht door jongeren van de eerste generatie. Over Wind in de zeilen geven en cheerleaden voor zij die anders niet gehoord zouden worden. Over weerklank. (5:19) Hoofdstuk 2: Een plek van afwezigheid Over kunstopleidingen die vooral aan deconstructie doen en de vraag hoe het dan wel moet. Over de autosnelweg als plek van afwezigheid, die symbool staat voor de onttrekking van enige vorm van verantwoordelijkheid door het beleid. Over Robins zoektocht naar aanwezigheid, schoonheid en poëzie op deze plek van tragedie. (10:21) Hoofdstuk 3: Daar moeten we het over hebben Over de blik van verontwaardiging, over schuld, systemische schuld, niet de persoonlijke schuld van die ene politieagent. Over het beleid dat dit voorval mogelijk heeft gemaakt. (voor leden) Hoofdstuk 4: Dienend auteurschap Over de rol die Robin zelf speelt als kunstenaar met privileges. Over je eigen privilege gebruiken om anderen te laten weerklinken. (voor leden) Hoofdstuk 5: Respect voor wie geprobeerd heeft Over de hoorzittingen die Robin organiseerde rond de zaak en over het actief luisteren naar elkaar. Over het collectieve rouwproces. Over het nut van activisme als herdenking, als inspiratie, als eerbetoon.

Betaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen.   Professor Tessa Kerre is hematoloog aan het UZ Gent en docent aan de Universiteit van Gent. Ze doet onderzoek naar nieuwe behandelingen tegen kanker in de immunotherapie. Tussendoor vond ze nog tijd om een boek te schrijven (Immuun tegen kanker) en een Kunst aan bed platform op te richten dat kunst tot bij patiënten moet brengen. Met Tessa hadden we het over de relatie tussen dokter en patiënt. Over de geschiedenis en de toekomst van immunotherapie. Over waardig sterven, over trots en spijt. Over de waanzinnige prijs van behandelingen en de winstmarge van farmaceutische bedrijven. Over de alternatieve geneeskunde en over de helende werking van kunst. Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/tessa-kerre Hoofdstukken: Hoofdstuk 1: Is het duidelijk? (1:45) Over het pad dat Tessa heeft afgelegd. Over het belang van communicatie tussen dokter en patiënt. Hoofdstuk 2: Immunotherapie (6:31) Over de geschiedenis en de toekomst van immunotherapie, dan vooral bij de behandeling van kanker. Over stamceltransplantatie, antistoffen en het mirakel van mensen die 100 jaar worden. Hoofdstuk 3: Klotejob (15:12) Over het begeleiden van mensen die je geneest en van mensen die je verliest. Hoofdstuk 4: Luxegeneeskunde (20:35) Over of de haalbaarheid van alles wat mogelijk is vandaag. Over de discrepantie tussen onze Westerse geneeskunde en de problemen in het globale zuiden. Over zorg moeten weigeren en het al dan niet aanbieden van een strohalmpje dat veel te duur is voor de gemiddelde mens. Hoofdstuk 5: Waarom is het zo duur? (voor leden) Over de farmaceutische industrie en wat het inhoudt om een medicijn op de markt te brengen. Over de meeste mensen in die sector die toch gewoon graag willen helpen. Over winst versus mensenlevens. Hoofdstuk 6: Kurkuma (voor leden) Over de alternatieve en de klassieke geneeskunde. De tegenstelling of de potentiële samenwerking. Over natuurlijke producten in chemotherapie en over misbruik maken van de wanhoop van mensen. Hoofdstuk 7: Keuze voor levenskwaliteit (voor leden) Over sterven als optie aanbieden en over hoe verschillende mensen op verschillende manieren met de dood omgaan. Over de relativiteit van 'genezing'. Over loslaten. Hoofdstuk 8: Fonkeltjes (voor leden) Over kunst. Over Tessa's project dat kunst tot bij patiënten wil brengen en het gevecht tegen de bierkaai dat ze daar soms voor moet voeren. Over wat kunst kan doen met iemand die tot een ziekenhuisbed veroordeeld is.

Ike Teuling is een campagnestrateeg die burgergroepen helpt bij activisme. Ze bespreekt verschillende vormen van activisme en het belang van machtsopbouw. Anonimiteit wordt geargumenteerd als een nuttig hulpmiddel voor activisten. Ze legt uit hoe collectieve actie effectiever is dan individuele benadering en benoemt de spanning tussen samenwerking en confrontatie. Ook gaat ze dieper in op de rol van wetgeving in gedragsverandering en de impact van consumentisme op onze identiteit.

Hans Stegeman, hoofdeconoom bij Triodos Bank en voorheen vakbondsmedewerker, deelt zijn kritische visie op ons financieel systeem. Hij bespreekt het gevaar van asset manager capitalism en wie er nog verandering kan brengen. De circulaire economie komt aan bod, met een focus op regelgeving en efficiëntie via reststromen. Stegeman werpt ook licht op de hypocriete benadering van het Westen in de geglobaliseerde economie. Een inspirerende analyse met hoopvolle perspectieven voor de toekomst van geld en duurzaamheid!

Betaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen.   Sibo Kanobana is docent sociolinguïstiek en postkoloniale studies aan de Open Universiteit van Nederland. In zijn boek Witte orde toont hij aan dat de geschiedenis van ideeën geen frivole, intellectuele bezigheid is, maar een politiek strijdveld met winnaars en verliezers. Zijn boek gaat in op de etymologische oorsprong van het woord 'ras'. Op de juridische oorsprong van racisme om de economische belangen van de slavenhandel te dienen. Op het ontstaan van biologisch ras als verantwoording voor het koloniale project. En op hoe heel die geschiedenis vandaag structureel verankerd zit in ons systeem en nog steeds veel slachtoffers maakt. Met Sibo hadden we het over macht en strijd. Over 'blank' en 'wit' en de kracht van woorden. Over diversiteit in reclame en de perceptie van het wokedebat. Over de angst voor wanorde en de nood aan chaos en vernieuwing. Over de subtiliteit van racisme, over standbeelden en over een democratisch experiment in het Midden-Oosten. Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/sibo-kanobana Hoofdstukken (1:06) Hoofdstuk 1: Blank én wit Over het opzet van Sibo's boek Witte orde. Over Michel Foucault en de machtsstrijd in het grote en in het alledaagse. Over het belang van woorden en de unieke case van de Nederlandse taal waarin we de woorden 'blank' én 'wit' hebben. (6:33) Hoofdstuk 2: De golfclub Over échte versus schijnbare verandering. Over diversiteit in de reclame en hoe dat tegelijk goed en niet genoeg is. Over kleur in de golfclub versus kleur op de poster van de golfclub. (12:24) Hoofdstuk 3: Posterboy Over Sibo's persoonlijke traject. Over de subtiele manieren waarop racisme in je kop kruipt. Over dat een leuke discussie voor de ene een slapeloze nacht voor de andere kan betekenen. (23:23) Hoofdstuk 4: Het Wokedebat Wat is het ergst? Racisme of de strijd tegen racisme? Over de framing van het wokedebat. Over de strijd tegen een overtuiging die zichzelf als neutraal en rationeel ziet. (31:16) Hoofdstuk 5: Allemaal knutselaars Over politiek immobilisme en de onmacht van lokale politici om echt iets te veranderen. Over standbeelden bekladden en eeuwenoude tradities in vraag stellen. Over chaos die - in tegenstelling tot wanorde - tot vernieuwing kan leiden. (37:24) Hoofdstuk 6: Open grenzen De geschiedenis van grenzen. Over hoe het sluiten van grenzen vooraf ging aan het moreel onderbouwen daarvan. Over Europese versus Syrische vluchtelingen. Over gezinshereniging en de angst voor een horde barbaren die al onze vrouwen komen verkrachten. (42:48) Hoofdstuk 7: Raza De etymologische geschiedenis van het woord 'ras' valt terug te brengen tot het Iberisch schiereiland van de 15de eeuw. De logica die daar voor religie werd gebruikt, werd vervolgens gekopieerd in de kolonies om doelbewust witte en zwarte mensen uit elkaar te spelen. (49:23) Hoofdstuk 8: Van biologisch ras naar cultuur Over het nieuwe paradigma van culturele diversiteit dat na de Tweede Wereldoorlog opkwam. Over een nogal statische blik op cultuur die alles doet verstarren en verharden. Terwijl culturen, als je ze met rust zou laten, heel mooi in en naast en op en over elkaar vloeien.

Betaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen. Benedikte Zitouni is socioloog en antropoloog. Ze noemt zichzelf eco-feministe. Haar leven veranderde toen ze het boek "Dit is mijn hof" van Chris De Stoop las, over boerenfamilies die opgeofferd worden in naam van nieuwe natuur. Benedikte trok de archieven in en bestudeerde de strijd tussen de Antwerpse Haven, de landbouw en de ecologische beweging op de oevers van de Schelde. Ze beschrijft onderweg de shift die de groene beweging sinds de jaren '70 heeft gemaakt. Met Benedikte hadden we het over die shift, over de eco-industriële transitie. Over menselijk leed in naam van milieubescherming. Over verzet en weerbarstigheid en het altijd in vraag blijven stellen van het systeem.  Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/benedikte-zitouni Hoofdstukken (0:00) Intro (1:22) Hoofdstuk 1: Zo veel leed in mijn naam Over de aanleiding voor alles, een boek van Chris De Stoop waarin hij het verhaal vertelt van een boer die plaats moet maken voor nieuwe natuur. (9:54) Hoofdstuk 2: Ecosystemisch denken Benedikte beschrijft het historisch proces waarbij de ecologische beweging dezelfde taal begint te spreken als de industrie. In eerste instantie om machtiger te staan in de strijd. Maar het zorgt ervoor dat het lokalistische verdwijnt en de weerstand tegen het hele systeem onmogelijk wordt (20:40) Hoofdstuk 3: Twee graden Over de transitie die eigenlijk een eco-industriële transitie is. Over het dictaat van de 2 graden en het verwijt dat je de zaken nodeloos complex maakt door tegen andere vormen van onrechtvaardigheid te strijden. Over de democratie eventjes on hold zetten, want dit probleem is té dringend. Over feministische perspectieven op verzet. (30:32) Hoofdstuk 4: Deel van het systeem Over waarom Benedikte aan de universiteit blijft en dus meedraait in een systeem dat ze onrechtvaardig vindt. Over concrete studenten. Over haar traject vanuit de kritische sociologie naar een minder cynisch pad. Over weerbarstigheid als nieuwe maatstaf. (39:05) Hoofdstuk 5: We are the government Over het systeem en de mensen die het in stand houden. Over het kleine beetje macht dat je hebt door mee te doen of juist niet mee te doen. Over ambtenaren en gepensioneerde ingenieurs die meestreden met de ecologisten. Over verzet ondanks alles.

Carlijn Kingma is een onderzoeker, kunstenaar en cartograaf die complexe systemen ontrafelt door ze te visualiseren. In dit gesprek gaat ze in op de problematiek rond ons geldsysteem en de ongelijkheden die daaruit voortvloeien. Ze pleit voor een herziening van geldcreatie om het meer ten dienste van de maatschappij te laten staan. Ook reflecteert ze op de rol van architectuur in het menselijk leven en de noodzaak om bij ontwerp keuzes te maken die de mens centraal stellen. Haar verhalen zijn een mix van hoop, cynisme en een frisse blik op het systeem.

Caroline de Gruyter, een ervaren journalist bij NRC Handelsblad en De Standaard, deelt haar inzichten over de hedendaagse politiek in Europa. Ze bespreekt optimisme en cynisme, met het idee dat blunderen soms een weg vooruit biedt. Caroline vertelt over de rol van crises in het versterken van veiligheidsmechanismen en de gevolgen van de Europese droom van de jaren '90. Daarnaast gaat ze in op de unieke positie van landen als Noorwegen en de prijseffecten van soevereiniteit binnen de EU.