Decide for Impact podcast

Vandaag het gesprek met Ronald Rovers. Ronald heeft meer dan 35 jaar ervaring in duurzaam bouwen en stedelijke duurzaamheid, en rond 25 jaar in het internationale veld. De belangrijkste focus ligt op "Zero impact Built Environments", in onderzoek, onderwijs en als adviseur. Ronald heeft als professor aan verschillende universiteiten gewerkt en loopt sinds 30 jaar parallel aan zijn eigen onderzoeksbureau. Hij was actief in vele internationale projecten. en initiatiefnemer en organisator van de 1e Wereldconferentie Duurzaam Bouwen in 2000, in Maastricht. Momenteel runt hij zijn eigen onderzoeksbureau, geeft masterclasses en lezingen en publiceert, in 2018 verscheen het boek “Gebroken Kringlopen”, in 2019 gevolgd door de Engelse versie “People vs Resources”. Laten we beginnen… In gesprek met Ronald leerde ik: Een Duits architecten bureau die een kantoor en woonhuis heeft ontwikkeld en opgeleverd waar geen verwarmingsinstallatie in zit. We hebben de neiging om verwarming en lucht klimaat technisch op te lossen, maar het kan ook anders door dingen weg te halen. We leven op een eindige aarde, zegt Ronald Rovers in zijn boek Gebroken kringlopen. Ook wat grondstoffen betreft, of het nu gaat om zeldzame metalen of zand, raken de eindige voorraden uiteindelijk uitgeput. Als we op een volhoudbare, duurzame manier willen omgaan met grondstoffen, zullen we drastische keuzes moeten maken. Ook als dat een lager welvaartsniveau inhoudt. Een grachtenpand uit 1900 verbruikt evenveel energie als een huis uit 2000. Dat komt omdat we in 1900 maar een kamer verwarmden en alleen ‘s avonds, nu verwarmen we het hele huis voor een groot gedeelte van de dag. Technisch is het wel slim maar we zijn er in energieverbruik niet op vooruit gegaan ondanks alle energiebesparingscampagnes. We hebben ons comfort verhoogd. In deze tijd met de energie- en klimaatcrisis moeten we op koude dagen zoveel mogelijk in een kleine ruimte leven en alleen deze ruimte verwarmen. In de winter, als er gebrek aan hernieuwbare energie is, moet je niet willen leven als god in Frankrijk. Dus voor wonen, net als voor voedsel, rekening houden met de seizoenen. De bouw verandert traag, het helpt wanneer de overheid oplegt dat we alleen nog maar nul-energie woningen bouwen. De kern wordt geïsoleerd en niet de hele woning (bij bestaande woningen). In de winter als het echt koud is, het kantoor mijn huis ook niet verwarmen maar in de woonkamer of keuken gaan werken. We hebben vooral een materiaal probleem, meer nog dan een energieprobleem. We kunnen beter een houten lantaarnpaal gebruiken dan een van aluminium. De techno-optimisten - die technologie willen gebruiken om een probleem op te lossen, maar vermenigvuldig het eens met 8 miljard mensen. De IPCC zegt dat de 1,5 graad al niet meer haalbaar is, Ronald zegt dat de 2 graden ook niet meer mogelijk is. We redeneren vooral in reducties, dat een techniek de CO2 procenten omlaag brengen. Het lastige is dat het cumulatief is. Je moet de jaarlijkse uitstoot bij elkaar optellen, dan zie je dat we over een paar jaar al door het maximale plafond van de CO2 die de aarde kan verwerken. Over 8 jaar zitten we op dat 2 graden budget, dan moeten we dus op nul uitstoot zitten. Alles dat geprojecteerd wordt naar de toekomst, vertrouwd Ronald niet. Anders reken je je nu al rijk met iets waarvan je niet weet dat het in de toekomst werkelijk gebeurt. Wat echt helpt is dat de energieprijzen omhoog vliegen. Dat moet je dus niet generiek vanuit de overheid willen compenseren. Zo gaan mensen eerst investeren in de zomer/winterwoning in plaats van vliegen. De prikkels die verandering mogelijk maken. Die moet je ook laten gebeuren anders ben je aan het uitstellen en dan wordt de klap harder. Musk is een gewiekste autodealer. Nieuwe auto’s zijn onzin. Bouw bestaande auto’s om met een elektrische aandrijving. Amsterdam heeft 50.000 laadpalen nodig als iedereen een elektrische auto heeft. We hebben geen autoprobleem maar een mobiliteitsprobleem. Stel je eens voor dat fossiele energie niet meer kan morgen. Dan worden veel dingen minder, minder reizen, minstens 50% minder spullen kopen. Binnen een volhoudbaar model blijven, zodat de natuur het kan regenereren en herhalen. We moeten van 30 ton naar 1 ton grondstoffen verbruik per persoon. Waarom hebben woonbuurten tweerichtingsverkeer. Met eenrichtingsverkeer heb je maar de helft van de weg nodig. Onderhoud met 50% afgenomen, grondstoffen die je circulair kunt inzetten en grond bijgekregen die je anders kunt inzetten bijv. Urban farming. Als het om zonnecellen gaat is de Solarge de meest interessante oplossing. We hebben een tijdje feest gehad met de fossiele brandstoffen. De industrie weer naar Europa halen. Ronald is niet voor kernenergie omdat het een tussenoplossing is, maar hou de bestaand kerncentrales zo lang mogelijk open. Tijd winnen om de bestaande fossiele centrales te verwijderen. Groene economische groei gaat niet lukken. In 1888 stootte de fossiele brandstofgebruik al meer CO2 uit als de aarde kon vastleggen (Dukes). Toen zijn we door de grens heengegaan wat de aarde zelf kon compenseren. Met de kennis en technieken van nu op het niveau van 1960 leven. Het wordt vooral materiaal minder, het hoeft niet wat plezier betreft of welzijn minder te zijn, maar wel minder spullen gebruiken. Het energieprobleem is vooral een materialen problemen. We moeten materialen gebruiken die zo weinig mogelijk hernieuwbare energie nodig hebt. Beton moet je niet gebruiken om woning te bouwen. De toekomst van de bouw is vegetarisch. We hebben niets tegen de boer, maar iets tegen de manier van boeren. We moeten anders gaan boeren, biologisch voor voedsel en materialen. Meer over Ronald Rovers: https://www.linkedin.com/in/roversronald/ https://www.ronaldrovers.nl (NL) http://www.ronaldrovers.com/ (EN) http://www.maxergy.org/  https://www.ribuilt.eu Boeken van Ronald: ‘Form Follows Physics‘, reinventing the built environment. 2021 People vs Resources, restoring a world out of balance , Eburon 2019 Gebroken Kringlopen, naar een volhoudbaar gebruik van bronnen , Eburon 2018 Andere bronnen: Katja Diehl - Autokorektur Jason Hickel - Less is more Katherin Trebeck - The economy of well being Babette Porcelijn - Verborgen impact Gewoon Hout - Doetinchem Solarge - circulaire zonnepanelen Over zijn boek: De uitgangspunten van het boek Gebroken kringlopen zijn eenvoudig: we leven op een eindige aarde, wat grondstoffen betreft, komt er niks bij en gaat er niets vanaf. De enige min of meer oneindige bron van energie is de zon. We zijn er inmiddels achter dat we volledig over moeten schakelen op hernieuwbare energie, met name zonne- en windenergie, en dat we tegelijkertijd de kringlopen van grondstoffen op aarde gesloten moeten houden. Circulair is dus niet alleen recyclen, maar ook grondstofvoorraden herstellen. Anders raken ze op en zijn we veroordeeld tot uitsluitend recyclen. Dan zijn er nog mensen, en ook nog eens steeds méér mensen, en die willen niet minder maar meer. Daarmee putten we voorraden uit. “Ja, maar we recyclen,” zeggen we dan, “en we doen het toch metzonne-energie?” Maar ook het inzetten van zonne- en windenergie kost grondstoffen, waarvan de voorraden niet hersteld worden. Met andere woorden: de kringlopen worden niet gesloten maar staanwagenwijd open. Zoals auteur Ronald Rovers in zijn boek Gebroken kringlopen overtuigend laat zien, zijn de eindige voorraden een gegeven. We leven op aarde als op een eiland, en de mens zal zich moeten aanpassen aan wat er op dat eiland groeit en bloeit, zonder het uit te putten. Op een volhoudbare manier leven dus. Dat is niet onmogelijk, maar vereist dat we drastische keuzes maken.Van het boek Gebroken kringlopen is ook een Engelse vertaling verschenen. Video van het gesprek met Ronald Rovers https://youtu.be/fkf66eaoZHY Kijk hier https://youtu.be/fkf66eaoZHY

Vandaag het gesprek met Sarah van Buren. Sarah is klimaatactivist, feminist en freelancer. Van haar levensmissie heeft ze haar gemaakt en inmiddels werk ik aan campagnes bij non-profit organisaties zoals Greenpeace Nederland en The Pollinators. In 2021 heeft ze de YLBA gewonnen wat ontzettend veel deuren voor haar heeft geopend. Hierdoor is ze dichter bij haar droom gekomen om directeur van Greenpeace Nederland te worden. De weg naar het verwezenlijken van deze droom gebruikt ze om verder te ontdekken aan welke knoppen ze wil en kan draaien om een groenere, duurzaamere en eerlijkere samenleving te creëren. Voor haar begint dat op dit moment met jongerenparticipatie binnen het landbouw en voedselsysteem in Nederland. Voor de rest is ze dagelijks bezig met duurzaamheid. In de zomer van 2022 heeft ze een reis van 126 uur (heen en terug) gemaakt, zonder te vliegen. Ze had een bruiloft op Sicilië en ze is met de trein en boot daar naartoe gegaan. Dit is een hele bijzondere reis geweest en heeft ook veel mensen geïnspireerd om anders tegen reizen aan te kijken. Laten we beginnen… In gesprek met Sarah leerde ik: Met haar pitch om dat ze directeur wil worden van Greenpeace Nederland won ze de Young Ladies Business Academy van 2020. Ze heeft veel strijdkracht om de wereld te verbeteren vanuit de positie met de macht die ze heeft als directeur van Greenpeace. Een vrouw als directeur in deze positie helpt omdat ze duidelijk en empathisch te zijn. Door zich uit te spreken over deze gedachte kreeg ze focus, energie, aanhakingspunt en binnenkomer. 46,2 kg verborgen soja in een gemiddeld Nederlands dieet per jaar per persoon. Dit staat gelijk aan 1 ha ontbossing in de Cerrado. Monsieur Vegan, Katja Diehl en Nel Schellekens die met hun activiteiten mijn gedrag langzaam maar zeker veranderen. Per dag gaat er 48 miljoen euro subsidie naar fossiele brandstoffen Ze wil jongeren een handelingsperspectief laten zien voor het klimaatprobleem. Jong en klimaat beweging, die zitten meer op lobby en jongeren participatie. Ze had het gevoel dat ze moest kiezen om activist zijn, of politiek actief zijn of vanuit het bedrijfsleven van binnenuit werken aan de verandering, of juist voor non-profits werken. Ze is gaan actievoeren omdat ze zich niet gehoord voelde. Welke middelen heb je om belangen te veranderen? Een van de middelen is burgerlijke ongehoorzaamheid, zoals Rosa Parks en Greta Thunberg. Activisme is een belichaming van bepaalde principes. Je gebruikt je lichaam om iets te blokkeren. Er zijn veel manieren om de landbouw anders, meer duurzaam te organiseren, zoals agro ecologie, permacultuur, regeneratieve landbouw, kringloop landbouw, voedselbossen, waar de overheid een rol heeft om de transitie te ondersteunen. Bodemonderzoek in het Amazonegebied heeft laten zien waar mensen wonen en regeneratieve landbouw heeft plaatsgevonden een veel dikkere humuslaag is ontstaan. Er hoort geen scheiding te zijn tussen landbouw en natuur, en dat is er nu wel in Nederland. Er zijn nog voldoende redenen om als jonge vrouw feminist te zijn, ze hebben nog steeds niet dezelfde kansen als een man op de arbeidsmarkt. Het gaat verder dan dat voor Sarah, het gaat ook over de seksuele revolutie. Feminisme gaat over gelijke rechten voor iedereen. Abortus staat nog steeds in het Nederlands strafboek. Het activisme zit diep in haar, daarbij is het belangrijk dat je de juiste onderwerpen om voor te strijden moet kiezen. Op dit moment concentreert ze zich op voeding en landbouw. Binnen Europa vliegen is een no-go voor Sarah. Principes zijn pas principes als ze pijn doen. Cirkel van controle, concern en invloed. Ze is freelancer en haar bedrijf heet de Groene campaigner. Ze heeft o.a. Gewerkt voor Greenpeace Nederland, IVN en De Pollinator. Creëer je eigen werk als freelancer, ze gaat een jongeren conferentie organiseren over landbouw, voedsel en natuur. Ze hoopt dat ouderen de jongeren een podium gaan bieden, waar jongeren ook beloond worden voor hun talenten. Meer over Sarah van Buren: https://www.linkedin.com/in/sarah-van-buren-8596a0162/ Andere bronnen: Johan Vollenbroek expert op stikstof gebied Nel Schellekens - chef van kop tot kont Natuurlijk sociaal contract tussen boer en consument – Johannes Regelink Een ondernemer die boer wordt – Johannes Regelink 8 maart 2023 - women’s march https://womensmarchnederland.nl Helga van Leur https://helgavanleur.nl Eva Rovers - Nu is het aan ons #boekencast afl 61 Video van het gesprek met Sarah van Buren https://youtu.be/p9Vw6atR3xM Kijk hier https://youtu.be/p9Vw6atR3xM

Ondertitel van het boek is, Leidinggeven aan mensen met de kennis van nu. Het boek is geschreven door Matthijs Steeneveld. Interessant boek, veel theorie en verdieping via de voetnoten mogelijk. Genoeg dingen waarin Matthijs de ruimte laat om zelf te onderzoeken. Een bekend onderwerp waar we het al vaker over gehad hebben. Als leider een belangrijk onderwerp. Praktische tips in de interventies. Boek is opgedeeld in 4 delen Goed werkVan theorie naar jouw praktijkGoed werk mogelijk makenInterventiehoofdstukken Een krachtige samenvatting van het boek vind je op pag 31 en 32: Autonomie - is het ervaren van eigen, vrije keuze, het zelf bepalen wat en hoe je doet, denkt en voeltVerbondenheid - is de ervaring van verbinding met andere mensen, erbij horen en gewaardeerd wordenCompetentie - gaat om het ervaren van meesterschap en effectiviteit in de dingen die we doenPurpose - is het kunnen ervaren van zingeving, voldoening door bij te dragen aan iets dat waardevol is Goed werk Een introductie in wat volgens Matthijs goed werk is. Het is belangrijk voor leiders om te werken aan goed werk. Voor Matthijs is goed werk floreren en presteren, met als fundament de menselijke basisbehoeftes, de vier onderwerpen van het boek. De basisbehoeftes voor goed werk vind je in de zelfdeterminatie theorie van Edward L. Deci en Richard M. Ryan (Wikipedia) Van theorie naar jouw praktijk Mensen floreren als de omstandigheden goed zijn. De basis moet dus goed georganiseerd zijn, zoals psychologische veiligheid, beloning, werkplek. Intrinsiek gemotiveerd of niet? Extern stimuleren door straffen en belonen wordt nog steeds veel gebruikt. Terwijl duidelijk is dat intrinsiek gemotiveerd beter werkt. Het is niet heel ingewikkeld om dit te organiseren(waarden, leuk vinden, plezier en voldoening). (zie fig1 op p29) De missie is behoeftebevrediging van de medewerkers en autonomie geven is een goed begin. In het kader op pag 31-33 vind je een duidelijker samenvatting van de basisbehoeften die zorgen voor intrinsieke motivatie. Volgens Matthijs draait goed werk om de balans tussen taakeisen en hulpbronnen. Hier gebruikt hij het Job Demands-Resources model (JDR-model). Wat volgens ons in horizontale organisaties als vanzelf betere georganiseerd wordt, omdat de teamleden zelf de rollen en taken kiezen en zelf over de bronnen besluiten. Goed werk betekent dat meer mensen floreren en werkgeluk ervaren, waardoor ze beter presteren en er minder uitputting en burn-out is. Ga het experiment aan van goed werk en kijk ook naar meer horizontale organisaties. Goed werk mogelijk maken Dit deel gaat over de stijl van leiderschap die bijdraagt aan het vervullen van de basisbehoeftes. Het gaat er dus om wat jij als leider te doen hebt zodat de medewerkers floreren. Leider wordt hier vooral gezien als manager, iemand die boven het team staat. Hierdoor krijg je aanwijzingen die wat krampachtig aanvoelen voor ons: Maak verbinding en begrijp de anderLaat de ander bepalen en meepraten - psychologische veiligheid vergrotenBekrachtig mensen InspireerEen betere wereld begint bij jezelf It's the system, stupid! - Natuurlijk is het het systeem. Wat kun je veranderen zodat het bijdraagt aan de basisbehoeften in het werk? Het belangrijkste element is de psychologische veiligheid vergroten. Vraag wat de behoefte is en stem af op het individu. Mensen maken zich zorgen in onzekere tijden. Neem die zorgen weg met baanzekerheid, goede beloning, en op maat oplossingen die passen bij de situatie van het individu. Interventiehoofdstukken Dan volgende interventies, voorbeelden van dingen die je kunt doen om de basisbehoeften te realiseren. Hier valt opnieuw op dat het vooral uitgaat van een horizontale structuur. Dat jij als leidinggevende dit moet organiseren, zoals: Erkennen en waarderen - het goede (jaar)gesprek, kapitaliseren van succes, beloon fouten maken, teambeloningen. Dit hebben we eerder besproken in de aflevering over Superfalen en lees ook een boek van Kilian Wawoe over belonen. Laat het vooral in het team in plaats van op een voetstuk zettenStress en burn-out: hoe gaat het met je teamleden? - thermometer gesprekjes. De leidinggevende hoeft dit niet alleen te doen. Het team kan dit goed samen organiseren.Leren en ontwikkelen - leercultuur, feedback geven (Tica Peeman) en jobcrafting. Goed feedback geven vraagt om een continu veilige omgeving. De psychologische veiligheid is de belangrijkste voorwaarde. In de interventie over werkplezier en motivatie noemt Matthijs strength spotting. Wanneer je samenwerkt in een team en de rollen samen verdeelt. Werken de mensen als vanzelf voor het grootste deel met hun sterkte. In de interventie over hybride werken gaat het over de combinatie vanuit huis werken en in het gezamenlijke kantoor. Een kort en bondig hoofdstuk waarin de leidinggevende een sturende rol lijkt te hebben. Voor verdieping lees het boek Het Corporate Brein van Kilian Wawoe dat we eerder bespraken. Met goede handvatten hoe je dit organiseert. Achtergrond voor verdieping De grondleggers van de positieve psychologie, Martin Seligman en Mihály Csíkszentmihályi (Flow) gaven aan dat het binnen de positieve psychologie over drie onderwerpen gaat: positieve ervaringen die mensen kunnen hebben, zoals geluk, hoop en liefdepositieve eigenschappen, zoals vitaliteit, doorzettingsvermogen en wijsheid,positieve instituties oftewel manieren waarop instellingen een positief verschil kunnen maken binnen de maatschappij. Seligman en zijn team stuurden onderzoekers naar 70 landen, van Groenland tot de Masai en concludeerden dat er een aantal goede eigenschappen (deugden) zijn die voor alle culturen gelden: wijsheid, moed, liefde en medemenselijkheid, rechtvaardigheid, gematigdheid, zelfbeheersing en spiritualiteit. Trimbos-instituut kent het psychisch welbevinden verschillende dimensies: Doelgerichtheid, een gevoel van richting in het leven en de ervaring van zin in heden en verleden.Persoonlijke groei, een gevoel van voortgaande ontwikkeling, een perceptie van de eigen persoon als groeiend en ontwikkelend.Autonomie, zelfbepaling, weerstand tegen de sociale druk om op een bepaalde manier te denken.Omgevingsbeheersing, effectief gebruik van je mogelijkheden.Zelfacceptatie, herkenning en acceptatie van de eigen persoon, inclusief positieve en negatieve eigenschappen.Positieve relaties, vertrouwensvolle relaties met anderen, bezig met het welzijn van anderen. Opvallende lessen uit het boek voor mij:  Het boek is een samenvoeging van de zelfdeterminatie theorie van Deci en Ryan en de drie elementen uit Drive van Daniel Pink.Wil je als leider dat mensen in het teal floreren ontwikkel dan de vier basisbehoeften in je organisatie.Begin bij de basisbehoefte autonomiePsychologische veiligheid lijkt de belangrijkste voorwaarde te zijn voor autonomie en de andere drie behoeften.Er worden veel interventies genoemd, maar door vooral aandacht te geven aan psychologische veiligheid in je organisatie gaat de rest als vanzelf.Floreren en presteren van iedereen in het bedrijf zorgt voor gelukkige en gezonde medewerkers. Dat heeft een positief effect op de resultaten van de medewerkers, daarmee voor de klanten en daarom op het financiële resultaat van het bedrijf.Wil je dat mensen floreren, begin met psychologische veiligheid en het geven en ondersteunen van autonomie. Boeken die we genoemd hebben Nieuw Europees organiseren #boekencast afl 23Drive #boekencast afl 13Flow #boekencast afl 20The fearless organization #boekencast afl 12Het Nieuwe Belonen - Kilian WawoeHet Corporate brein #boekencast afl 55Superfalen #boekencast afl 58 Andere boeken van Matthijs: Optimisme - Hoop - Veerkracht - Zelfvertrouwen (2017)Mindfulness, in je kracht staan en andere hypes (2017)#imperfectlife - Stop met vergelijken en doe wat goed is voor jou (2019)Appreciative Inquiry - Waarderende werkvormen voor trainers, teamcoaches en veranderaars (2020)Werkvormen voor online overleg en training (2020)HYBRIDE: organiseer interactieve bijeenkomsten. Van vergadering tot training, online & offline (2020)Hybride bijeenkomsten - Praktische gids voor effectief en sprankelend samenwerken (2021) Luister naar deze aflevering Beluister hier ons gesprek over het boek Autonomie verbondenheid competentie purpose. Het boek is een goede inleiding en geeft veel aanwijzingen voor verdieping op de vier onderwerpen. We hebben ook een paar kritische opmerkingen. In een halfuur delen wij dit boek met jou. Een halfuur met kennis die je tot je neemt terwijl je wandelt, loopt of rijdt, bijvoorbeeld. Video van deze aflevering Bekijk ons gesprek op video https://youtu.be/noPptZ6wlFs https://youtu.be/noPptZ6wlFs In deze aflevering hebben we het over het boek Autonomie verbondenheid competentie purpose van Matthijs Steeneveld. Een boek dat uitgaat van een verticaal ingerichte organisatie. Het boek is een goede inleiding om te ontdekken hoe je medewerkers kunnen floreren in hun werk. Wat Tom en mij betreft mist het boek aandacht voor meer horizontaal ingerichte organisaties, waarde leider/manager naast het team staat en een meer coachende rol heeft, waardoor autonomie bij de medewerkers en het team meer oprecht aanvoelt. Door deze basisbehoeften van de medewerkers te ondersteunen werken mensen harder, efficiënter en voelen zich daar goed bij. De vraag die ik hierbij stelde is, doet een bedrijf dit omdat ze meer resultaat willen behalen of omdat ze het goede met de mensen voor hebben? Maakt dit uit voor het resultaat?

Vandaag het gesprek met Mischa Verheijden. Mischa begon met schrijven als muziekjournalist. Co-auteur van vier boeken, waaronder Disrupt Jezelf: als je de wereld echt vooruit wil helpen, begin dan met innoveren aan de binnenkant met Elke Leyman en Omarm de Chaos met transitieprofessor Jan Rotmans.  Medeoprichter van de coöperatieve vennootschap Re-story dat de toekomst als een gezamenlijke onderneming ziet. We doen dat met verhalen van denkers met inspirerende ideeën en doeners met richtinggevende initiatieven. Daarnaast is Re-story een community en helpen we bij bedrijven bij hun storytelling rond duurzaamheid en change. Een mooi gesprek dat een beetje alle kanten op ging. Waarin ik probeerde niet de verschillen, maar de overeenkomsten op te zoeken. Laten we beginnen… In gesprek met Mischa leerde ik: Het kan wel anders zegt Re:storyWe moeten het samens doen. https://www.re-story.be/nl/stories/2022/samens-woord-van-het-jaar-2022In 2019 gestart met Re:story met een crowdfunding Een cooperative is geen business model. Het vormt het eigen vermogen en geeft weinig bewegingsruimte.Ze verdienen geld om te leven om te schrijven voor bedrijven met verhalen rondom duurzaamheid en verandering.Inspiratie (platform), Interactie (community), Implementatie (bedrijven) - leiden tot vierde ‘i’ impact.Er zijn veel bedrijven die mooie dingen doen, maar daar niet mee naar buiten durven te komen omdat ze bang zijn om veroordeeld te worden van greenwashing.De crowdfunding hadden ze gedaan als vereniging en het heeft veel moeite en geld gekost omdat naderhand om te zetten naar een coöperatie.Het is enorm slopend om je crowdfunding te doen slagen.Ze hebben met de crowdfunding EUR 36.000 opgehaald en een deel van die funders zijn cooperanten geworden.Het aanbod in de crowdfunding was te ingewikkeld, er waren drie uitvoeringen. Nu kun je alleen cooperant en community lid worden.Ze lopen zelf ook regelmatig tegen overtuigingen aan en moeten dan een nieuw verhaal voor zichzelf schrijven.Indirect effect van een Booking.com is bijvoorbeeld dat mensen wakker worden gehouden door het lawaai van de rolkoffers in de nacht.Zebra’s moeten financieel gezond zijn en een maatschappelijke impact hebben.Beter voor mij en beter voor de wereld moeten hand in hand gaan.De persoonlijke transitie moet ieder voor zichzelf doen. Daar is geen format voor.De sustainable development goals (SDG’s) is oude wijn in nieuwe zakken en nog steeds gebaseerd op groei. Beter is het nastreven van de 18 veroorzakers van de SDG's, de Sustainable Development Enablers (SDE's).Re-storyation bedacht door filosoof Charles EisensteinMet de chaos omarmen moeten we samen zoeken naar de perspectieven die er zijn om uit de chaos te komen.De kern is dat we te veel op de korte termijn denken en vanuit economische standpunten.Een nieuwe manier van denken en kijken over, wat je zelf belangrijk vindt, wie jezelf bent, wat je te doen hebt.De illusie van machteloosheid, dat je als eenling niet veel kunt doen om een verandering te bewerkstelligen.De grootste veranderingen komen altijd van eenlingen zoals Greta Thunberg.Voor de sociale revolutie zijn vier groepen mensen nodig volgens Hilary Cottan, intellectuelen, maatschappelijk middenveld (vakbonden en bewegingen als Extinction Rebellion), ondernemers en politieke leiders.Als ondernemer ga je van crisis naar crisis, en ziet dat niet als bedreiging maar als een kans om het anders te doen.Het verschil maak je al als je al een persoon beraakt.Jan Rotmans werd jaren genegeerd met zijn berichten over de klimaatveranderingen. Nu krijgt hij veel weerstand en haat. Jan geeft aan dat weerstand goed is, want dan wordt je gehoord. Meer over Mischa Verheijden: https://www.re-story.behttps://www.linkedin.com/in/mischaverheijden/Nieuwsbrief van Re-Story Het kan wél anders. Andere bronnen: De blauwe fabel #boekencast afl 46Mara Zepeda oprichster van Zebras Unite Herman Toch en Ann Maes auteurs van het boek The positive Sum GameArtikel over de start van Zebras Unite met tabel waarin unicorn en zebras worden vergeleken met elkaar op Medium.De zebras unite co op in Amsterdam en Gent.Less is more - Jason HickelThe economics of arrival - Katherine TrebeckDe duurzaam kapitalisme - Willem SchramadeThe value of everything - Mariana MazzucatoArtikel over Zelfmoordgolf onder economieprofessorenArtikel op Bloovi van Mischa in gesprek met Jan Rotmans "Het verbaast me dat slechts enkelen vatten dat er een grote maatschappelijke verschuiving aankomt"Delivering Happiness - Tony HsiehBoek Omarm de Chaos - Jan Rotmans met Mischa VerheijdenDisrupt jezelf - Mischa Verheijden en Elke LeymanInner Development Goals (IDG's)Sustainable Development Enablers (SDE's) uit het boek THRIVE van Kees Klomp en Shinta Oosterwaaldissipatieve structuren van Ilya Prigogine - hebben altijd meer nodig om te groeien om te eindigen in chaospunt met twee mogelijke vervolgen het breekt af of het vindt een nieuwe weg.Gesprek The car is hijacking our freedom #autokorrektur – Katja DiehlMonsieur Vegan op Twitter @monsieurveganDe innerlijke ontwikkeling is het enige dat kan leiden tot een externe verandering. De innerlijke transitie die kan leiden tot een duurzame wereld.Carbon Almanac (NL De klimaatalmanak) - Seth GodinMalala Yousafzai (wikipedia)Onmisbaar (Linchpin) - Seth GodinWhat to do when it's your turn (and it's always your turn) - Seth Godin Video van het gesprek met Mischa Verheijden https://youtu.be/EITXQ-aC9DE Kijk hier https://youtu.be/EITXQ-aC9DE

Vandaag het gesprek met Mark Vletter. Mark is een rebel met een goed doel en oprichter van Voys & Devhouse Spindle. De business to business bedrijven zijn actief in de internet- en telecomsector en behoren al jaren tot de snelstgroeiende technologiebedrijven van Europa. Gelijkwaardigheid vormt binnen de organisaties de rode draad. Die gelijkwaardigheid komt onder andere tot uiting in de manier van organiseren; alle bedrijven werken zonder management en functies en zijn daarmee volledig zelfsturend. De technologie die bij de bedrijven wordt ontwikkeld is beschikbaar onder open source licentie. Ook wordt er actief bijgedragen aan projecten die de standaard vormen voor open communicatie en door miljoenen bedrijven over de hele wereld worden gebruikt. Met 48percent.org proberen de bedrijven mensen die nog niet zijn aangesloten voorzien van toegang tot communicatie. Laten we beginnen… In gesprek met Mark leerde ik: Alleen ga je snel, samen kom je ver, maar hij heeft ontdekt dat je samen ook sneller gaat.1% van de omzet gaat naar de stichting 48percent48percent houdt zich bezig met het faciliteren van connectiviteit en internet connecties op plekken waar dat niet is.Ze concentreren zich daarbij op betaalbare toegang tot connectiviteit, je wilt dat digitale geletterdheid hoog genoeg is om dit toegang te gebruiken en ze willen dat mensen dat op een veilige en private manier kunnen doen. Ze ondersteunen daarbij lokalen initiatieven.Na zijn bezoek aan Haïti heeft Mark lang overwogen om een stichting te starten voor connectiviteit in zo’n regio, maar een stichting is altijd op zoek naar geld.Waar heb je de meeste impact? Simpel voorbeeld 1 euro hier is lokaal some wel vier keer zoveel waard. Dus beter hier verdienen en daar financieel en met kennis ondersteunen via lokale initiatieven.De software van Voys is volledig open source.Het bedrijf is niet alleen van Mark, hij is een van de schakels die het toevallig heeft opgericht. Iedereen draagt bij aan het bedrijf, de medewerkers en ook de klanten.Klanten kiezen primair voor Voys omdat ze een probleem van de klant oplossen, ze zorgen ervoor dat ze telefonisch bereikbaar zijn. Veel bedrijven overschatten de why (Simon Sinek), mensen komen bij je vanwege de what. Dat heeft voor heel veel mensen al genoeg waarde.We krijgen de klanten en medewerkers die we verdienen.Een bedrijfscultuur is het gedrag. Welke gedrag vinden we leuk en gaan we akkoord met elkaar.Het besluitvormingsmodel heeft 4 elementen: hoe zeker ben je over iets, hoe urgent is het, kan ik terugkomen op de beslissing, en wat is de impact van de beslissing. Helpt mensen om snel besluiten te nemen en in actie te komen.De bouwen, meten en leren loop.Kan ik terugkomen op beslissingen is heel waardevol gebleken.Het werkelijk leren zit in de reflectie op het proces.Matt Mullenweg (Automattic - WordPress.com) noemt de motivatie achter de genomen beslissingen hun grootste bedrijfswaarde.Zelfsturing kan zo goed worden toegepast door het internet.Het internet heeft vier dingen gedaan: informatie platgeslagen (het delen van informatie heeft waarde gekregen), communicatie platgeslagen, publicatie en distributie gedemocratiseerd. De machtposities van bedrijven als Facebook, Apple, Amazon, Microsoft, Google die mag kleiner. Dit mag in Europa beter gereguleerd worden.Groeien als doel niet gezond, maar economische groei als resultaat heel mooi.Je bedrijf bestaat in de maatschappelijke omgeving waarin zij opereert, dat weer bestaat in de ecologie waar we allemaal deel van uitmaken.Het econimische model valt in elkaar als je de werkelijke prijs berekend van een boek als Alleen maar bazen.Een regeneratief bedrijf is ingewikkeld in de huidige omgeving.Vier niveau’s van zelfsturing: een manager, zelf management, zelf vormgeven, zelfsturing.Vanaf 25 medewerkers ontstaat de behoefte van het formaliseren van wie is waar verantwoordelijk voor.Succes is het geluk steeds dichterbij jezelf te vinden.Waar laat het bedrijf aan na bij steward ownership. Hij zou graag de maatschappij, de mensen die er werken en de klant stewards maken.We hebben drie typen werk: echt werk, nepbanen (hier mee stoppen), en kenniswerk. Kenniswerk kun je niet meten in productiviteit.Je mag dit leven een keer oefenen, doe het dan goed en stop met nepbanen.Dat je meer uren moet maken om productiever te zijn is een van de grootste misverstanden van de moderne tijd.Dat we niet leren hoe we digitaal fit zijn en een betere kenniswerker worden is misschien wel de grootste kapitaalvernietiging.Het is absurd dat mensen die iets toevoegen, belasten en de mensen die ern iets voor hebben gedaan, niet belasten. Belasting op vermogen invoeren, zo snel mogelijk.Als je ‘ze’ niet hier wilt hebben (vluchtelingen), dan moet je er daar voor betalen. Meer over Mark Vletter: http://markvletter.com/latest/ https://voys.nlhttps://voys.nl/mark (nieuwsbrief)https://wearespindle.com/ https://48percent.org/ https://www.linkedin.com/in/markvletter/https://twitter.com/MarkVhttps://www.youtube.com/channel/UCONz0AFegFKeD9ZeEHxz9nA (YouTube kanaal) Andere bronnen: interview podcast FD met Mark - Bij Voys werken geen managersGesprek met Rob van den Dool van Yumeko, Activist die de keten verandert – Rob van den DoolVideo over de besluitvorming https://youtu.be/m0eBipqyAGU?t=53Het tweede brein van je organisatie uitleg https://youtu.be/oCjeDVVhH3w uitleg gebruik Notion in je bedrijf https://www.youtube.com/watch?v=65dt4ggMukICory DoctorowDunbar's number (wikipedia)Cellenstructuur van Eckart Wintzen - boek Eckart's NotesModel van Haier - Start-up factoryFreedom InternetBoek Working backwards (over Amazon)Inner Development Goals - start van IDG's HUB Achterhoek Video van het gesprek met Mark Vletter https://youtu.be/l4paVyuAYEc Kijk hier https://youtu.be/l4paVyuAYEc

De auteurs David Graeber en David Wengrow schreven samen een geweldig boek. Interessant, goed onderbouwd, met veel inzichten die mijn denkbeelden over de geschiedenis die ik heb geleerd op de kop hebben gegooid. De ondertitel van dit boek is, Een nieuwe geschiedenis van de mensheid. Het is een bijzonder boek, met 600 pagina's en uitgebreide stof, dat je niet even snel uitleest en het beste vaker naar terugkeert. Een boek waarin ik verrast werd over ons beeld van vrijheid, slavernij, boeren en het ontstaan van gemeenschappen en maatschappijen. Zoveel inzichten in dit boek. Het boek heeft 11 hoofdstukken Afscheid van de kinderjaren van de mensheidOf: waarom dit geen boek is over de oorsprong van ongelijkheidGoddeloze vrijheidDe inheems kritiek en mythe van de vooruitgangHet ontdooien van de ijstijdIn en uit de boeien: de veelvormige mogelijkheden van de menselijke politiekVrije mensen, de oorsprong van culturen en de opkomst van privébezitVele jaargetijden geledenWaarom Canadese jagers- verzamelaars slaven hielden en hun Californische buren niet; of: het probleem met productiewijzenAdonistuintjesDe revolutie die nooit plaatsvond: hoe neolithische volken landbouw vermedenDe ecologie van de vrijheidHoe landbouw zich ooit met vallen en opstaan een weg door de wereld blufte Denkbeeldige stedenDe eerste stadsbewoners van Eurazië - in Mesopotamië, de Indusvallei, Oekraïne en China - en hoe steden werden gebouwd zonder koningen.Uit het zicht verdwenenDe inheemse oorsprong van sociale huisvesting en democratie in AmerikaWaarom de staat geen oorsprong heeftHet bescheiden begin van soevereiniteit, bureaucratie en politiekDe cirkel rondOver historische grondslagen van de inheemse kritiek ConclusieHet begin van alles 7 belangrijke inzichten uit HET BEGIN VAN ALLES: Recente archeologische vondsten laten zien dat het gangbare verhaal over het ontstaan van de mens niet langer houdbaar is.Door klimaatverandering, ontbossing en nieuwe meetinstrumenten is er de afgelopen jaren heel veel nieuw bewijsmateriaal ontdekt.Complexe menselijke samenlevingen ontstonden ver vóór de uitvinding van de landbouw. Het is een mythe dat mensen tijdens de prehistorie alleen in kleine groepen jagers-verzamelaars leefden.De geschiedenisvertelling zoals wij haar kennen zit vast in een westers, mannelijk perspectief.Franse verlichtingsfilosofen als Montesquieu en Rousseau ontleenden hun ideeën grotendeels aan inheems-Amerikaanse gemeenschappen.In de hoogtijdagen van Midden-Amerikaanse steden als Teotihuacan (met meer dan 100.000 inwoners) waren de Griekse ‘stadstaten’ niet meer dan gehuchten.De geschiedenis wijst uit dat complexe samenlevingen niet hiërarchisch hóeven te zijn. Door dit idee los te laten, kunnen we ook met een nieuwe blik naar de inrichting van onze huidige samenleving kijken. Man - vrouw Boeren - jagers-verzamelaars Collectief Drie soort vrijheden De vrijheid om uit je omgeving te vertrekken of je opnieuw te vestigenDe vrijheid om bevelen die door anderen worden uitgevaardigd te negeren of niet op te volgen, enDe vrijheid om volledig nieuwe maatschappelijke werkelijkheden te creëren, of je tussen verschillende maatschappelijk werkelijkheden te bewegen. (creatieve vrijheid) Institutionele kooien die we voor onszelf hebben gemaakt. Cultuurgebieden - waarin groepen zich tegen elkaar afzetten en de verschillen accentueren.  Conclusie Opvallende lessen uit het boek voor mij: De verlichting kwam eigenlijk uit de gesprekken van de Jezuïeten met de oorspronkelijke bewoners van Amerika.Je gehoorzaamd alleen maar als je inhoudelijk overtuigd bentDe oerinwoners van Amerika zeiden, wij zijn eigenlijk verder ontwikkeld. Want we hebben geen rechter nodig, geen politie nodig, minder moorden, meer collectief bezit. Het omgekeerde van wat we leren op de universiteit.Door onze westerse opvattingen over mijn en dijn te laten varen zou er een nivellerende gelijkheid ontstaan. Dit levert de eerste dertig jaar daarna wel wat narigheid op. (stamhoofd van de Wendall)Er zijn drie soorten vrijheden en die zijn zo ver verwijderd van onze huidige vrijheden dat we ze niet eens meer zien. We streven naar vrijheid, maar zitten eigenlijk in een kooi gevangen die ze zelf gebouwd hebben.   Boeken die we genoemd hebben Bullshit jobs - David Graeber  (docu Tegenlicht over bullshit jobs )Antifragile #boekencast afl 37 - Nasim TalebDe goede voorouder #boekencast afl 53 - Roman Krznarck Autokorrektur - Katja DiehlNu is het aan ons #boekencast afl 61 - Eva RoversDuurzaam Kapitalisme #boekencast afl 16 - Willem SchramadeKlein is wonderschoon #boekencast afl 6 - E.F. Schumacher Luister naar deze aflevering Beluister hier ons gesprek over het boek Het begin van alles . In een halfuur delen wij dit boek met jou. Een halfuur met kennis die je tot je neemt terwijl je wandelt, loopt of rijdt, bijvoorbeeld. Video van deze aflevering Bekijk ons gesprek op video https://youtu.be/yMljlD_6bTI https://youtu.be/yMljlD_6bTI In deze aflevering hebben we het over het boek Het begin van alles

Vandaag het gesprek met Loes Gast. Loes is student en studeert momenteel aan de VU voor haar master Science, Business en Innovation. Naast haar studie is ze actief bezig met op haar eigen manier impact te maken. Op dit moment doet ze dit onder andere als SDG voice en Ambassadeur Entrepreneurship en Impact aan de VU.  Laten we beginnen… In gesprek met Loes leerde ik: SDG voices zijn jongeren die het land doorgaan om te informeren, inspireren en activeren op de sustainable development goals.SDG voices krijgen drie trainingen, wat zijn de SDG’s, hoe breng je het over en netwerken.De SDG is een positief mondiaal kompas. Een visie op de horizon.Met de 17 doelen kun je initiatieven met elkaar linken en wordt het een gemeenschappelijke taal.Door die gemeenschappelijk taal kun je elkaar vinden en versterken.Stikkeren: de SDG doelen plakken op een ontwikkeling. Dat maakt het herkenbaar voor anderen.Denk globaal en acteer lokaal.De SDG’s zijn leefbare doelen, zelfs als de termijn niet haalbaar lijkt zou je voor het maximale moeten gaan.Alle onderwerpen en ervaringen die ze tot nu toe heeft opgepakt helpen haar om te ontdekken wat ze wel en niet leuk vindt voordat ze de keuze maakt voor haar eerste baan.Vier vragen om te onderzoeken: 1. Wie ben ik? 2. Wie is de ander? 3. Wat gebeurt er in de wereld? 4. Hoe draag ik bij?Hoe leer je zonder dat een docent je vertelt wat je moet leren?Ze raad iedereen aan om niet al je focus te leggen op zo hoog mogelijke resultaten van de studie, maar ook ruimte maken om jezelf te ontdekken en innerlijke ontwikkeling. Zodat je ontdekt wat je na je studie wil gaan doen.Feedback vragen van de ander helpen je om jezelf te leren kennen.Een fijne community vinden waar je van elkaar leert, jezelf ontwikkeld en feedback kunt vragen.SDG Nederland is een stichting die promoot de SDG’s in Nederland en die creëren een piek van aandacht voor de SDG’s zodat het in het hele land zichtbaar wordt.De SDG’s zijn opgedeeld in, de groene doelen, de sociale doelen en de economisch doelen.De SDG’s is een bruidstaart, de bodem zijn de groene doelen, de tweede laag de sociale doelen en daarboven de economische doelen. Daardoorheen zit een touwtje en dat is doel 17, samenwerken.Op dit moment is doel 12 - minder communiceren - heel interessant. Dit kan iedereen makkelijk toepassen en je kan nu beginnen.Reduce, reuse, recycle - of beter Redesign, Reduce, Reuse, Repair, Renew, Recover and Recycle.Vragen die ik zelf stel in het minder consumeren, Heb ik het echt nodig? Kan ik het repareren? Kan ik het tweedehands kopen?Het is beter in alle drie lagen van de SDG’s iets te doen. Je hoeft niet aan alle 17 doelen te werken, maar wel aan de drie lagen voor meer impact.Zaken en wetenschap combineren voor meer impact.Haar kracht zit in sales en programmeren.Ze is verliefd op haar eigen leven. Meer over Laura Bas: https://www.linkedin.com/in/lmgast/https://www.sdgnederland.nl/nieuws/de-sdg-voices-jong-talent-met-kennis-van-sustainable-development/ SDG Voice aanvragen Andere bronnen: De SDG’s en IDG’s als raamwerk voor betere besluiten – Frank LandmanThe Carbon Almanac - De klimaatalmanakThe car is hijacking our freedom #autokorrektur – Katja DiehlHet recht van de snelste - Thalia Verkade en Marco te BrömmelstoedRedesign, Reduce, Reuse, Repair, Renew, Recover and Recycle https://agrocorrn.com/7r-redesign-reduce-reuse-repair-renew-recover-and-recycle/Lessen van een samoerai #boekencast afl 45 Video van het gesprek met Loes Gast https://youtu.be/JnevoyuGl6k Kijk hier https://youtu.be/JnevoyuGl6k

Vandaag het gesprek met Laura Bas. Laura is een changemaker gespecialiseerd in jongerenparticipatie en gendergelijkheid. Als voormalig jongerenambassadeur voor Seksuele en Reproductieve Gezondheid en Rechten, Gendergelijkheid en Keuzevrijheid bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken consulteerde Laura honderden jongeren wereldwijd. Deze perspectieven nam Laura mee naar de Verenigde Naties, waar ze speechte voor wereldleiders en als onderdeel van de Nederlandse Delegatie mee onderhandelde voor betere VN-wetgeving. Laten we beginnen… In gesprek met Laura leerde ik: Toen ze zelf twintig was en sprak over haar ambities kreeg ze veel reacties over dat dit niet te combineren is met moederschap.De visie dat een vrouw geen carrière kan maken is in twintig jaar nauwelijks veranderd.Je kan best vrouwelijk zijn én impact maken én inhoud hebben.De sociale normen doorbreken dat vrouwen beter in de zorg zijn en als vanzelf de zorgtaken krijgen en dat het als man prima is dat jij zorgen taken hebt en als eerste wordt gebeld wanneer het kind ziek is.Ze legt goed uit waarom ze voorstander van de vrouwen-quota is. Als het gemakkelijk was geweest, dan was het al gebeurd van onderaf.Transparantie geven in de loonkloof om meer gelijkheid te krijgen.Deze geheimhouding rondom beloning is niet meer van deze tijd.Gericht op winst en niet bijdragen aan de economie is de oude economie.Jongeren worstelen met dat ze heel graag iets willen veranderen en dan tegen een systeem aanlopen dat waarin ze gezien worden als jong en niet serieus genomen worden.We leven in een wereld waarin de helft jonger is dan 30 jaar. Dus we moeten deze jongeren meer aandacht krijgen want de toekomst gaat over hun. Gemiddelde leeftijd van een wereldleider is 62 en die gaan de extreme gevolgen van de klimaatcrisis niet meemaken.Structureel jongeren betrekken in besluitvorming.Ze raad iedere jonge vrouw aan om mee te doen aan de Young Ladies Business AcademyBelangrijkste wat ze geleerd heeft bij de YLBA is de snelste manier om je doelen te behalen is door te doen; 'Learning by doing'. Start before you are ready'Gewoon doen' - Elske DoetsDoek het jongeren MT op en zet gelijk een jongere in je echte MT. Zorg dat in alle lagen van de besluitvorming jongeren meekijken. Luister naar de jongeren.Sociaal psycholoog & generatie-expert - Aart BontekoningDe missie van jongeren is om de verouderde zaken in organisaties te updaten.Geef jongeren de vrijheid, maar laat ze niet verdrinken. Begeleid ze door oudere generaties.Millennials hebben de neiging om problemen er omheen te gaan of om ze te vermijden, waardoor de kans toeneemt dat ze vertrekken.Jongeren en ouderen tegen over elkaar zetten en problemen laten uitspreken.Creëer een veilige werkomgeving waardoor een junior zicht tegen hogere managers uit te spreken. Een omgeving waar iedereen zich mag uitspreken.Afschaffen van abortus leidt niet tot minder abortussen, maar tot een toename van onveilige abortussen.Zweden is een voorbeeld land op het gebied van gendergelijkheid, net als IJsland en Denemarken. We kunnen ook leren van landen waar de community meer gewoon is.Jongeren werven en aantrekken, door ze een stem te geven, te betrekken. Zo zorg je ervoor dat ze blijven. Meer over Laura Bas: https://www.linkedin.com/in/laura-bas-6624b1139/https://nl.wikipedia.org/wiki/Laura_Bas https://www.instagram.com/laurabasx/Https://www.laurabas.nl Andere bronnen: The car is hijacking our freedom #autokorrektur – Katja DiehlAnything you want - Derek SiversHoe gaan we de loonkloof dichten? – Sophie van Gool Waarom vrouwen minder verdienen - Sophie van Gool Video van het gesprek met Laura Bas https://youtu.be/p4lux3dA5AY Kijk hier https://youtu.be/p4lux3dA5AY

Het boek Startup funding heeft de ondertitel, Alles over venture capital en hoe je het binnenhaalt. Het is geschreven door Sjoerd Mol en Thomas Mensink, beide zijn ze werkzaam in de branche van startups en funding. Sjoerd is advocaat en als mentor betrokken bij incubators en accelerators. Thomas is analyst bij Golden Egg Check en host van de At the Money podcast. Het is een boek voor een hele specifieke doelgroep, en ik hoor niet bij die doelgroep. Dat maakte het voor mij best lastig om het boek te lezen. Het boek is voor ondernemers die denken over, of op zoek zijn naar investeerders voor hun bedrijf omdat ze willen groeien. Het boek kent de basis in de Anglo-Amerikaanse gedachte dat je moet groeien en dat groei externe financiers nodig heeft en dat het uiteindelijk draait om de verkoop van het bedrijf voor het echte grote geld. Kapitaal maakt kapitaal, in plaats van arbeid maakt kapitaal. In het gesprek met Tom laat hij zien waarom durfkapitaal belangrijk is voor groei in een winner-takes-all markt. Het boek kent zes hoofdstukken: Venture CapitalInvestor readinessFundraisingTermsheetClosing the dealExit Venture Capital In dit hoofdstuk krijg je een goede uitleg over de verschillende manier van financieren en soorten financiers. Zo krijg je uitleg over het verwateren van de aandelen of geld aantrekken zonder de aandelen te verwateren. Het verschil tussen een particuliere investeerder of een fonds. Je leest ook over de horizon waarin gedacht wordt, korte tot middellange termijn, maximaal 10 jaar. Investor readiness Is je bedrijf klaar voor investeerders? Wat moet je doen om je bedrijf aantrekkelijk te maken voor investeerders. Potentie x haalbaarheid. Ze hebben de belangrijkste criteria van investeerders op een paar interessante manieren naast elkaar gezet, zoals in een Spinnenweb en een canvas. Zodat je zelf goed kunt zien op welke criteria je beter wilt scoren. Bij het team wordt diversiteit genoemd als belangrijk, terwijl we zien dat ook in startups en bij de VC's vrouwen sterk ondervertegenwoordigd zijn. Terwijl een team met vrouwen, een vrouwelijke CEO beter scoort op resultaat. Ze beschrijven de gouden drie-eenheid hacker, hipster en hustler, of iemand met ondernemers ervaring, iemand met domeinkennis en een productontwikkelaar. Fundraising Hoe zorg je dat je geld aantrekt? Netwerken met de juiste mensen. Een elevator pitch en een pitch om snel duidelijk te maken wat je doet, wat je potentie is, de haalbaarheid van je plan en hoe je team er uitziet. Wat is je business model? Benaderen van investeerders is goed, maar nog beter is zo aantrekkelijk zijn dat je gevonden wordt door investeerders.  Bouw het netwerk op het moment dat je het nog niet nodig hebt. Termsheet Wat leg je vast bij interesse van een investeerder. Een document die als basis dient voordat de deal wordt gemaakt. Hier staan de afspraken in voor een mogelijke samenwerking met de investeerder. Closing the deal De onderhandelingen en het officieel vastleggen van de deal. Met onder andere een lastige periode van de due diligence, waarin je veel moet prijs geven en nog onduidelijk is of het tot een deal komt. Advocaten en boekhouders nemen het over.  Exit Bereid je team voor. Tegelijk is het volgens mij het gehele proces een enorme afleiding van het team. Je kunt er niet over praten terwijl je druk in allerlei gesprekken. Aandacht verschuift van medewerkers en klanten naar aandeelhouders. Tom ziet een betere oplossing door op tijd een ervaren CFO aan te trekken die dit spel kent. De CFO verzorgt de onderhandelingen en verstrekken van informatie, zodat de CEO en COO zich kunnen blijven concentreren op de medewerkers en groei. Naar de beurs gaan. Zelf verder trekken aan de kar en bedrijven overnemen of extra investeren in marketing en de (internationale) groei van het bedrijf. En dan kan het feest weer van voren af aan beginnen. Nu heb je geld kun je iets nieuws starten of zelf investeren in startups. Voor mij voelt het continu als de wereld draait om kapitaal. De wereld wordt maar moeizaam gelijkwaardiger op deze manier. Mensen met kapitaal verkrijgen vooral meer kapitaal. Dit wordt voornamelijk geïnvesteerd in het Westen want daar zit het geld en potentie die snel kan groeien. Potentie zit niet in het zuidelijk halfrond, of het levert te weinig op, slechte infrastructuur etc.  Ook wordt er veel minder geïnvesteerd in bedrijven met een vrouw als CEO, hiermee blijft het kapitaal ook in dezelfde omgeving, witte man, plus 50, hoog opgeleid. Opvallende lessen uit het boek voor mij: We kijken in Nederland op tegen grote ondernemers met name uit de VS die gegroeid zijn met risicokapitaal en weten er te weinig van af.Startup programma’s kunnen meer informatie en kennis delen over risicokapitaal.De horizon voor investeerders is maximaal 10 jaar, heel anders dan de lange termijn in het Verre Oosten (200 jaar) of uit De goede voorouder, zeven generatie. Venture capital gaat vanaf het begin over een exit strategie.Resultaten van investeringsmaatschappijen: 33% verliezen ze hun geld, 33% geen winst of verlies en bij de resterende 33% maken ze de klappen waarmee ze de desinvesteringen mogelijk maken.De bedrijven die in die laatste 33% zitten moeten ten minste acht keer meer opleveren dan de investering.De Amerikaanse investeringsmarkt is veel verder en groter.Voor Amerikaanse investeerders is het ook meer, alles of niets houding.Liquidation preference is belangrijk voor investeerders in de uiteindelijke verkoop of exit.Ga als ondernemer op zoek naar ondernemers die ervaring hebben met investeringen, want jij hebt die ervaring niet en die VC partijen die tegenover je zitten hebben die ervaringen wel.Ontwikkel een netwerk van ondernemers die niet en wel succesvol door investeringsrondes zijn gekomen om een meer gelijkwaardig gesprek te krijgen met de investeerders. Trek op tijd een goede CFO aan die al vaker heeft gewerkt met investeringsrondes zodat je als CEO en COO de ruimte en aandacht houdt voor het team.Met een beursgang kun je als ondernemer verder bouwen aan de groei van je bedrijf. Een beursgang betekent niet altijd dat de ondernemer stopt.Er is een verschil tussen een winner-takes-all markt en markten waarin je voor kwaliteit gaat in ontwikkelt als hidden champion.In een hidden champion omgeving hoef je niet zo hard mogelijk te groeien. Neem Kärcher als voorbeeld die ieder jaar met een of twee landen uitbreiden. Boeken die we genoemd hebben Hidden Champions van de 21e eeuw #boekencast afl 25De goede voorouder #boekencast afl 53Lessen van een samoerai #boekencast afl 45Voor hoeveel heb je het verkocht? #boekencast afl 43 Overige bronnen https://youtu.be/MLikiXYgyMc interview met Pieter van der Does (Adyen)https://www.indexventures.com/perspectives/adyen-a-global-success-born-in-amsterdam/ - artikel van Jan Hammer over Adyen Luister naar deze aflevering Beluister hier ons gesprek over het boek Startup funding. Een boek vol met waardevolle tips en ideeën voor oprichters en ondernemers die investeringen zoekt om te groeien. Het boek heeft de focus op een bijzondere manier van financieren, met risico kapitaal. In een halfuur delen wij dit boek met jou. Een halfuur met kennis die je tot je neemt terwijl je wandelt, loopt of rijdt, bijvoorbeeld. Video van deze aflevering Bekijk ons gesprek op video https://youtu.be/sFfqBicYrD8 https://youtu.be/sFfqBicYrD8 In deze aflevering hebben we het over het boek Startup funding. Sjoerd en Thomas leggen uit dat het lastig is om geld op te halen bij banken op dit moment. Als je sneller wilt groeien dan je uit eigen middelen kunt financieren, dan ga je op zoek naar investeerders, venture capital. Een gesprek waarin ik vrij kritisch begin over deze manier van werken, met de focus op hard groeien en een termijn van 10 jaar, en Tom laat zien welke waarde het heeft in de financiering van een bedrijf.

Vandaag het gesprek met Johannes Regelink. Johannes is ecoloog van achtergrond, boer in de Achterhoek en transitiemaker bij Squarewise. Met Burgerboerderij de Patrijs en Eerlijke Kaas werkt hij aan een actieonderzoek waarin de vraag centraal staat: Hoe kunnen burgers bijdragen aan het verduurzamen van de landbouw? Laten we beginnen… In gesprek met Johannes leerde ik: Bij de aanschaf van de boerderij kwamen ze niet uit de niet-financiële voorwaarden met zijn twee ooms.Iedere generatie heeft te doen, wat die te doen heeft.Duurzamere landbouw toe, dan nu gedaan wordt.Oude denken: succes = van 70 naar 160 melkkoeienCode aan het kraken van de oude generatie wat succes definieert - filosoof en boer Jan HuijgenNovember 2021 besloten dat ze er niet uit gingen komen met de ooms en op zoek gegaan naar een andere boerderij.Boerderij gekocht met 70 koeien en 40 Ha. Daar moet grond bij komen voor een betere verhouding. Dit gaan ze pachten.De Patrijs heeft 1 miljoen gecrowdfund van 400 burgers - en dat ging met veel energie gepaard.Je kunt nog steeds deelgenoot worden een of meer certificaten van € 1000 kopen en kiezen van 3 manieren van rendement - 1. 1.5% rente per jaar, 2. 2.5% korting op de producten in de verslokalen, 3. Mooier landschap en biodiversiteit. In totaal 400k koos voor de derde optie.Andere projecten waar ze nu nog te weinig middelen voor hebben: het energiesysteem verduurzamen (melk koelen), conferentie ruimte inrichten.Naar wat voor voedselsysteem zouden we willen? Een systeem dat gericht is op de gezondheid van de mens en onze biodiversiteit en ons landschap ondersteunt. De fundering van ons leven.Als we nu alle graslanden die we hebben omzetten naar akkerbouw en alleen plantaardige producten dan krijgt de biodiversiteit een enorme klap.We importeren veel voer, producten exporteren, maar letterlijk met de shit blijven zitten.Hoe komen we van het huidige systeem, naar een systeem dat biodiversiteit, landschap en onze gezondheid ondersteunt zonder dat er enorme trauma’s ontstaan bij groepen boeren?Als we de boeren vragen het aantal koeien terug te brengen en dezelfde melkprijs geven, dan zijn ze binnen een jaar en failliet en dat kan niet de bedoeling zijn. Ze willen wel naar het nieuwe systeem maar zijn op zoek naar duidelijkheid over hoe ze daar van kunnen bestaan.Marktdenken vaalt hier. Goed in handel drijven, hoe in koeien voeren en melk exporteren. Manier die werkt financieel gezien, maar ecologisch gezien heel veel kost.Een melkveehouder heeft een afnemer en die bepaalt de prijs van het product.De Patrijs levert rechtstreeks aan 1700 klanten.Er is 0,5 FTE bezig voor de communicatie met de leden.Een gemiddelde boer is niet in staat om die communicatie, marketing en verkoop kant goed te organiseren.Als je langdurig wilt verduurzamen dan moet je niet investeren maar desinvesteren.Boeren helpen om te verduurzamen, door o.a. Minder voer van verder weg, meer voer van eigen land, meer biodiversiteit in eigen land, meer dieren welzijn.Schiermonnikoog - 7 melkveehouders - overheid zegt we gaan 1 uitkopen, maar dat wilden ze alle zeven niet.Jan Willem Erisman - Prof. dr. ing. Jan Willem Erisman (1961) is hoogleraar Milieu en Duurzaamheid bij het Centrum voor Milieuwetenschappen (CML) aan de Universiteit LeidenMeer dan 30% van de koeien hebben weggedaan en met eigen kaasmerk. Met alleen lokale verkoop lukt het niet.Eerlijke kaas - kun je een boer adopteren. Abonnement op de kaas nemen.Van Friesland Campina - de webshop De Firmakaas.nl begin 2022 overgenomen. Defirmakaas.nl naar de eerlijkekaas.nl.Zit nu in de firmakaas.nl naar eerlijkekaas.nl Straks ook Boerderij Ruimzicht https://boerderijruimzicht.nl/ In plaats van technische innovatie hebben we meer sociale innovatie nodig. Prof. Dr. Patrick Huntjens heeft het ook wel over een natuurlijk sociaal contract.Vanuit verlichting zoeken we onafhankelijkheid, terwijl we als wezen extreem afhankelijk zijn, van de aarde, de lucht, de biodiversiteit, ons voedsel. De wederzijdse afhankelijkheid van de boer is niet meer zichtbaar.Wij zijn afhankelijk van de aarde. Die hebben we te dienen op een volhoudbare manier.Eerlijke Kaas bewust een BV gekozen en een stichting aan gehangen - stichting is de bestuurder en heeft een aandeel - alle medewerkers ook aandeelhouders. Maximaal ⅓ van de winst kan worden uitgekeerd worden aan de aandeelhouders.Alle drie stellingen zijn waar: de aarde is van ons allen, de aarde is van zichzelf, en een stukje van de aarde heb ik de verantwoordelijk voor.Johannes ontleent zijn identiteit aan het zijn van een transitie maker Meer over Johannes Regelink: https://www.linkedin.com/in/johannesregelink/https://cooperatie.depatrijs.eco/ https://www.eerlijkekaas.nl/https://decideforimpact.com/show314-ondernemer-die-boer-wordt-johannes-regelink/ (12 aug 2021) Andere bronnen: https://www.foodlog.nl/artikel/flash/duurzaam-in-plaats-van-lekker/Activist die de keten verandert – Rob van den Dool Video van het gesprek met Johannes Regelink https://youtu.be/T-KcyCyL9cI Kijk hier https://youtu.be/T-KcyCyL9cI