Bernard Hammelburg | BNR

Zozeer als Obama en Trump van elkaar mogen verschillen, over het spelen van de politieagent van de wereld dachten ze er hetzelfde over. Het lukte Obama niet om uit de Afghanistan-draaikolk te komen die hij van George Bush had geërfd sterker nog, geen enkele president was ooit zo lang in oorlog als Obama. Trump worstelt op zijn beurt met de erfenis van Obama, waarvan hij dolgraag af wil, maar ook bij hem wil het maar niet lukken. 'Totale geldverspilling, en we verliezen sowieso', was al jaren zijn mantra.In plaats van inpakken en wegwezen, heeft hij nu naar zijn generaals geluisterd en besloten de Amerikaanse troepenmacht in Afghanistan juist uit te breiden. Hij heeft niet de illusie dat de Taliban, die ongeveer de helft van het land in handen hebben, kunnen worden verslagen, maar wil twee dingen: het dwarsliggende Pakistan dwingen om harder tegen de Taliban op te treden, en de verdere opmars van Al Qaeda en IS in Afghanistan belemmeren.De oorlog is in zijn zestiende jaar, de langste waarin Amerika ooit is betrokken. De kosten gaan het menselijke voorstellingsvermogen te boven. De Amerikaanse teller staat op 2.400 gesneuvelde soldaten, en aan uitgaven op ruim één biljoen dollar, dat is gerekend vanaf 2001 180 miljoen dollar per dag. Dat is een hoop geld voor een niet gewonnen en dus verloren oorlog.De ironie ontgaat Trump niet, en hij geeft toe dat de beslissing tegen zijn instinct ingaat. Want hoeveel banen zou hij met dat geld wel niet kunnen creëren, en wat zou hij zoal vrij kunnen maken voor belastingverlaging en verbetering van de infrastructuur. Het moet een bitter besluit zijn geweest. 'America first', had hij beloofd. Niet 'Afghanistan first'. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De rassenrellen in Charlottesville ontstonden door een oproep van de fascisten om te demonstreren voor het 'terugnemen van Amerika'. Door blanke burgers, dus. Daarom hadden ze immers op Trump gestemd, zoals oud-Ku Klux Klan-leider David Duke onderstreepte. Waren de tegendemonstranten allemaal brave burgers? Vast niet, maar de fascisten waren éérst.'Heil Trump', scandeerden ze, de neonazis, geflankeerd door de Ku Klux Klan. Twee volle dagen duurde het voordat Trump terugkwam op zijn slappe verwijt 'aan vele kanten', en onder druk van zijn staf, de Democraten en zijn eigen Republikeinse partij alsnog met een verklaring kwam waarin hij de fascisten noemde wat ze zijn: 'misdadigers en tuig'. Lees ook: 'Trumps nieuwe draai politiek onbegrijpelijk'Tegen de automoordenaar loopt nu een strafvervolging. Recente aanslagplegers in Europa noemde Trump onmiddellijk 'terroristen', vaak al eerder dan politie en justitie in die landen, maar als het geen moslim is en het gebeurt in eigen land, geldt dat kennelijk niet. Hoewel Trumps adviseur voor de nationale veiligheid, McMaster, wel degelijk over terrorisme spreekt.Wat krijg je als het staatshoofd niet onmiddellijk, spijkerhard en glashelder reageert als een extremistische bende erop los slaat en 'heil Trump' scandeert? Dat de fascistische website Daily Stormer, die in deze rel een prominente rol speelt, de dader van die auto-aanslag omschrijft als 'een door een stelletje Republikeinen terrorist genoemde' man, die 'waarschijnlijk Joods is' en dus sowieso niet kan deugen. Amerika is zeer liberaal over de vrijheid van meningsuiting, dus je mag schrijven en zeggen wat je wilt. Dat geldt ook voor de president. Kim Jong-un, Vladimir Poetin en zijn eigen ministers en partijgenoten uitschelden is kennelijk gemakkelijker dan de duivel de duivel noemen. Want, ja, die hielp hem in het zadel. Lees ook: 'Trump overweegt ontslag Bannon'See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hiroshima en Nagasaki hebben beide monumenten op ground zero, een term die door de Amerikanen was bedacht voor de krater die zon in de lucht ontplofte bom veroorzaakt. Over de vraag of zulke barbaarse middelen noodzakelijk waren om de capitulatie van Japan af te dwingen vechten voor- en tegenstanders elkaar nog steeds de tent uit. Nee Japan was ook zonder de atoombom verslagen. Ja Japan wilde doorgaan en zich tot de laatste soldaat en burger doodvechten. Feit is dat Japan zich sinds de oorlog nooit heeft geprofileerd als aanstichter, maar altijd als slachtoffer. De beide ground zeros dienen als waarschuwing aan de wereld tegen nucleaire wapens. Ook dit jaar herhaalde premier Abe de gebruikelijke oproep voor een wereld zonder atoombom. En iets nadrukkelijker dan doorgaans, want de dreiging van een aanval door Noord-Korea jaagt de Japanners de stuipen op het lijf, meer dan Zuid-Korea of Amerika, want die hebben geen Hiroshima en Nagasaki. Des te schandaliger is het dat er, 72 jaar na dato, bijna 300 overlevenden zijn die nog altijd niet door de Japanse overheid zijn erkend als slachtoffers, en dus geen aanspraak maken op de gratis medische zorg waarop ze recht hebben. Er zijn krankzinnige bureaucratische regels, zoals het aantonen ondanks duidelijke gevolgen van stralingsziekte dat je op of rond 6 en 9 augustus 1945 in de buurt van Hiroshima of Nagasaki verbleef. Hoe erg het was zie je het best in de musea in Hiroshima en Nagasaki: silhouetten van mensen op muren en stoepen, daarin gebrand terwijl die mensen zelf door de hitte van de atoombom verdampten. Kim Jong-un, die van de daken schreeuwt dat hij zijn fonkelnieuwe atoombom best wil gebruiken, zou die silhouetten eens moeten bekijken. Het kleine, dikke mannetje kan dan zien wat Fat Man en Little Boy hebben aangericht precies 72 jaar gelden.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is niet een raad van wijze diplomaten, die zich inzetten voor vrijheid, gelijkheid, broederschap, transgenders, verantwoord eten, elektrisch rijden laat staan wereldvrede. In werkelijkheid is het een groepje kiftende egos, die nooit debatteren, maar alleen vileine verklaringen afleggen, met voorop wereldkampioen cynisme Rusland. De Amerikanen hebben er ook een handje van, maar Rusland spant de kroon in het uitspreken van vetos op de momenten dat het er echt op aankomt: Oekraïne, Syrië, of, zoals nu, Noord-Korea. De ontwikkelingen in Noord-Korea zijn echt doodeng. De lancering van alweer een langeafstandsraket jaagt je de stuipen op het lijf, vooral na de onthulling dat de Noord-Koreaanse atoombom al volgend jaar klein genoeg is om in zon raket te stoppen. Maar Nicky Haley, de Amerikaanse VN-ambassadeur, zegt dat ze met deze kwestie niet naar de Veiligheidsraad gaat, want dan komt dat onvermijdelijke Russische en waarschijnlijk ook Chinese veto, en dan lacht Kim Jung-Un alleen maar in zijn vuistje. Je zou kunnen zeggen dat Rusland zijn positie en macht voornamelijk ontleent aan zijn permanente zetel in de Veiligheidsraad. Het mag in oppervlakte het grootste land ter wereld zijn, maar er wonen maar 137 miljoen mensen en de economie is twee keer die van Nederland, met als belangrijkste exportartikelen olie, gas en Kalasjnikovs. Niet echt een mug, maar absoluut geen olifant. In geopolitiek opzicht is het belangrijkste exportartikel obstructie. Dat wil niet zeggen dat de Russen altijd ongelijk hebben, en onze kritiek op Moskou is vaak net zo hetze-achtig als Poetins sarcasme over ons, westerlingen. Maar naast die Russische bromberen zitten in de Veiligheidsraad moet bijzonder frustrerend zijn. Nederland hoopt de onderwerpen op de agenda te krijgen die voor ons belangrijk zijn, zegt minister Koenders. Vredesmissies? MH17? Misschien is het handig Frans Timmermans als ambassadeur te sturen. Die spreekt in elk geval vloeiend Russisch, al hoef je eigenlijk alleen het woord veto te verstaan, en dat is in het Russisch hetzelfde.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Totdat de speurtocht van het Congres en de speciale onderzoeker Robert Mueller iets concreets heeft opgeleverd, hebben ze het voordeel van de twijfel. De argumentatie van Trump junior klinkt plausibel, en krijgt in het From Russia with lies-feuilleton opmerkelijk weinig aandacht. Ja, hij heeft contact gehad met dubieuze Russen, die hem schadelijke informatie over Hillary Clinton hadden beloofd. Maar bij nader inzien ging het over de adoptie van Russische kinderen. Waarom geloof ik hem op dit punt? Omdat de adoptiekwestie een gigantische hete aardappel is, waarover Poetin waarschijnlijk meer de pest in heeft dan over dat hele Russia-gate. Het begon in 2009 met de arrestatie van, en moord in de gevangenis op Sergey Magnitsky, een Russische advocaat die had ontdekt dat 230 miljoen dollar aan weggemoffeld belastinggeld onder meer was weggesluisd naar Vladimir Poetin. Daarop nam het Amerikaanse Congres de Magnitsky Wet aan, die de jacht opende op honderden, en misschien wel duizenden andere zakkenvullers. 44 daarvan hadden Amerikaanse bankrekeningen, die pompt werden geblokkeerd. Poetin ziet dat als een ramp. Als represaille kwam Rusland in 2012 met een wet die adoptie van Russische kinderen door Amerikanen verbood. Meer dan 60.000 waren in de twintig jaar daaraan voorafgaand naar Amerika gehaald. Maar het verhaal heeft een andere kant: in een aantal gevallen ging het mis en twintig geadopteerde kinderen overleden zelfs. De Russische Dima Yakovlew Wet is genoemd naar een kleuter die stikte toen zijn ouders in Virginia hem negen uur lang in de auto hadden opgesloten. Het leidde tot grote protesten in Rusland, hoewel de Moscow Times becijferde dat in diezelfde twintig jaar in Rusland zelf 1.200 geadopteerde kinderen waren overleden. Kortom: twee omstreden wetten en Poetin wil de klok terugdraaien. Zijn minister van Buitenlandse Zaken, Lavrov, heeft de zaak aangekaart bij zijn Amerikaanse collega Tillerson. Dat Russische afgezanten hebben geprobeerd Trump junior te bewerken, ligt veel meer voor de hand dan dat ze langs kwamen om de favoriete zoon in verkiezingsfraude te betrekken.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Kadyrov voert een ware klopjacht op homo's, laat ze opsluiten en martelen en gebuikt graag de term 'zuivering'. In een tv-interview met het Amerikaanse HBO, gisteren, zei hij: 'Verhalen over de vervolging van homo's zijn onzin. We hebben hier geen homo's. En mochten ze er zijn, stuur ze dan naar Canada, om ons bloed te zuiveren.' Kadyrov, door Poetin in Tsjetsjenië geïnstalleerd om de opstanden daar neer te slaan, is niet de enige leider die er zo over denkt. De vorige Iraanse president, Achmadinejad, was er ook zo een. In Iran zijn alleen hetero's, en mochten er LGBT'ers zijn, dat zijn dat enge misdadigers. Als homo, lesbienne of transgender heb je trouwens in Iran een vette kans in de gevangenis te komen, of te worden geëxecuteerd. Anno 2017 is homoseksualiteit in zo'n 75 landen verboden of strafbaar. Het is lastig tellen, want Cook Island en Palestina, bijvoorbeeld, hebben anti-LGBT-wetten, maar zijn geen officiële landen. Andere landen hebben geen officiële anti-LGBT-wet, maar gebruiken intimidatie en ongestraft geweld, zoals Rusland, Litouwen en Oekraïne. In dertien landen staat er de doodstraf op, zoals bij onze vrienden in Saoedi-Arabië en Nigeria, waarmee we grote zaken doen, en Afghanistan, waar 25 Nederlanders sneuvelden. Waarvoor eigenlijk? Onder meer voor het recht van de Afghanen om hun eigen burgers af te maken vanwege hun seksuele voorkeur. Nieuw is dit helaas allemaal niet. Maar zo'n uitspraak van de Tsjetsjeense roverhoofdman Kadyrov zet je weer eens aan het denken. 'We hebben geen homo's, en als we ze toch hebben, moeten ze maar naar Canada.' Waar haalt hij het vandaan? Gelukkig is Canada een modern, liberaal land, waar het goed toeven is - zeker ook voor homo's, lesbiennes en transgenders. Ik zou zeggen: inpakken en wegwezen.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De nieuwste rel komt uit het anti-Trump-kamp. De New York Times kwam met een als Watergate-achtige primeur opgepoetst verhaal over een ontmoeting van Trumps zoon, Donald Trump jr., in juni 2016, dus voor de nominatie, met een Russische advocate die banden zou hebben met de regering-Poetin, en die belastende informatie over Hillary Clinton had. Tijdens de ontmoeting, in de Trump Tower, bleek die belastende informatie vage roddel te zijn. Zij wilde eigenlijk praten over een adoptieprogramma voor Russische kinderen. Waarop Trump jr., geflankeerd door zijn zwager Jared Kuschner en de toenmalige campagnemanager Paul Manafort, het gesprek beëindigde. Misschien was het dom van Trump jr. om het gesprek aan te gaan, maar zelf zegt hij: die geheime informatie kon best spannend zijn. Een simpel lokkertje dus, en niet verboden. Gesteld nu eens dat die advocate echt deel uitmaakte van de entourage van Poetin en gesteld dat ze echt over belastende informatie had beschikt wat had het uitgemaakt? Je kunt zeggen: dan had Trump jr. dat aan de autoriteiten moeten melden. Maar uit niets blijkt dat hij dat niet zou hebben gedaan, en dat hij de hele kwestie verder liet lopen, ligt voor de hand. Die Russische juffrouw was een soort politieke stofzuigerverkoopster. Had hij, in het kader van het lopende onderzoek naar contacten met Rusland door de Trump-campagne, het gesprek alsnog moeten melden? Misschien, maar het blijft een broodje aap. Dat de New York Times, de Washington Post en vrijwel alle nieuwsorganisaties in de wereld dit verhaal brachten alsof ze, als bij Watergate, de smoking gun hadden gevonden, is koren op de molen van de Trumpisme-gelovigen. Hun verlosser lacht in zijn vuistje.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Eerst mythe en werkelijkheid. Er zijn ruim 300 miljoen twitteraars in de wereld, maar de meeste tweets zijn retweets. Het meest rondgepompte bericht heet dan trending, maar het zijn dan weer de media die zon populariteitsprijs-van-het-moment toekennen. Is het waar, of roept de kwetterende twitteraar maar wat? Zijn er, naast de twitteraar, andere bronnen? Donald Trump heeft dertig miljoen volgers, maar daarvan is minstens de helft fake. Newsweek en The New Yorker telden de miljoenen nepaccounts die je voor een paar honderd dollar kunt kopen en aan je bestand kunt toevoegen, en volgens deze bladen heeft Trump dat gedaan. Voor een president bij wie de grens tussen mythe en werkelijkheid troebel is, dus een fluitje van een cent. Maar zijn overweldigende Twitter-succes ligt aan ons, de media. Hij kwettert, wij happen. Neem het filmpje waarin Trump in een sporthal iemand in elkaar slaat met een gefotoshopt CNN-logo als hoofd. Trump was niet de maker van de video, maar verspreidde die wel als tweet. Gevolg: een enorme discussie over de vraag of de president geweld propageert. Let wel: een discussie in de media. Die hadden het filmpje ook als flauwe grap kunnen negeren. Datzelfde geldt voor Trumps haat-tweets tegen Morning Joe-presentatrice Mika Brzezinski, die, aldus de president van de Verenigde Staten, vreselijk door haar facelift heen bloedt. De wereld was te klein, politici en journalisten vielen over elkaar heen met hun verontwaardigde reacties. Maar wat zou er zijn gebeurd als de media die tweet hadden genegeerd? Ja, ik weet het, het klinkt als censuur, en iedereen blijft zeggen dat het nu eenmaal zijn enige communicatiemiddel is. En toch, en toch, en toch: haak eens af. De twittergemeenschap gaat maar lekker haar zalige gang, maar nergens staat dat je al die onzin op je website, in je krant of op je radio- of TV-zender moet herhalen. Als je een open riool ziet, gooi er dan een putdeksel op. See omnystudio.com/listener for privacy information.

En als de Britten het kunnen, kunnen wij het ook. Theresa May legt een miljard pond neer om de steun van de Noord-Ierse DUP te kopen, en hup ze heeft een meerderheid. Even rekenen. Noord-Ierland telt 1,8 miljoen inwoners, dat is dus 624 pond per inwoner, babys en bejaarden meegerekend. De DUP levert tien zetels, dat is dus ongeveer honderd miljoen per zetel. Als we diezelfde koers aanhouden, koopt het motorblok van VVD, CDA en D66 gewoon voor een half miljard de ChristenUnie, want die heeft geen tien, maar vijf zetels. Fluitje van een cent voor de oud-minister van Financiën en oud-bankier Gerrit Zalm. De Britse media noemen Theresa Mays deal met de Noord-Ieren smeergeld, en dat is het natuurlijk ook. Maar zij formeert wél in een paar dagen een kabinet. Dat is andere koek dan het halve jaar dat wij er als de formatie voor Prinsjesdag rond is over doen. Wat een rare vertoning is, want bij formaties bewaren we de gemakkelijkste optie nu dus met de ChristenUnie altijd voor het laatst. Wat doen de Noord-Ieren nou met hun binnengeharkte miljard? Mooi financieel kussen om de gevolgen van de Brexit op te vangen? Nee, hoor, het geld gaat naar nieuwe wegen, onderwijs, gezondheidszorg en ik verzin het niet sneller internet. Waar zouden we de ChristenUnie een plezier mee doen? Iets met vergroening? Iets met vluchtelingen? Dat komt allemaal wel goed. Maar een échte droom, een écht speerpunt, is een rechtstreekse spoorverbinding tussen Utrecht en Breda. Kamerlid Eppo Bruins was er tegenover BNR helemaal lyrisch over. De totale Rijksbegroting is zon 260 miljard. Dus, kom op, Gerrit, daar kan best een half miljard voor de vierde coalitiepartij af. Kost ons 34 euro per Nederlander, babys en bejaarden meegerekend. Wat zijn wij minder dan de Britten?See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een van die blunders vertroebelde voor geruime tijd de relatie met de Verenigde Staten. In 1985 nodigde hij president Reagan uit voor een herdenking van de Tweede Wereldoorlog op een militaire begraafplaats in Bitburg, waar tweeduizend Duitse soldaten liggen. Wat hij verzweeg was dat daar 49 SS'ers bij waren. Toen de Amerikaanse media daar achter kwamen, ontstond een enorme rel. De beroemde Auschwitz-overlevende, auteur en Nobelprijswinnaar Elie Wiesel smeekte Reagan, in een beroemd geworden toespraakje recht in het gezicht, om het bezoek af te zeggen. Meneer de president, dit is niet uw plaats, zei hij. Reagan ging toch, omdat hij vond dat hij dat tegen een bondgenoot niet kon maken, al was hij misleid. Veel dramatischer was het spel dat hij speelde in de opmaat naar de Balkanoorlog. In december 1991 besloot Kohl Kroatië te erkennen, de oude bondgenoot uit de Nazitijd. De EU, Amerika, Rusland en de VN waren fel tegen. Kohl dreigde vervolgens dat hij dat desnoods alleen zou doen, waardoor de Europese landen op de top van Maastricht, kort daarop, door de knieën gingen. In Servië, dat in de Tweede Wereldoorlog als bondgenoot van de Sovjet-Unie fel tegen de Duitsers had gevochten, sloeg de vlam in de pan. Was de Balkanoorlog niet uitgebroken als Kohl het Kroatische breekijzer niet had gebruikt? Natuurlijk wel, want het Servisch-Kroatisch-Bosnisch-Kosovaarse conflict woedde al decennia. Maar de vraag is of de oorlog beheersbaarder was geweest, of gemakkelijker op te lossen. Ik vermoed van wel. Dat Helmut Kohl zo koppig volhardde met een fout beleid was onvergefelijk. Dat de toen nog maar twaalf EU-leden zich door hem lieten intimideren, is en blijft onbegrijpelijk.See omnystudio.com/listener for privacy information.