

Bernard Hammelburg | BNR
BNR Nieuwsradio
Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context.
Episodes
Mentioned books

Aug 25, 2021 • 3min
Poetins Taliban-flirt
De inspirator van Operatie Cycloon was een flamboyant Democratisch Congreslid uit Texas, Charlie Wilson, die de CIA en zijn collegas in het parlement ervan overtuigde dat de moedjahedien natuurlijke bondgenoten van Amerika waren, die een gerechtvaardigde strijd voerden tegen de Sovjets. Het leidde tot logistieke steun, en uiteindelijk tot de levering van zware wapens, zoals schouderraketten, waarmee Russische gevechtshelikopters en jachtvliegtuigen werden neergehaald. De bezetting kostte de Sovjets 15.000 man, en een politieke afgang die mede bijdroeg tot de ondergang van de Sovjet-Unie. In 2007 werd er een uitstekende speelfilm over gemaakt, Charlie Wilsons War. Het is een beetje kort door de bocht, maar je kunt zeggen dat de moedjahedien, die bejubelde westerse bondgenoten, aan de wieg stonden van de beweging die hun plaats innam, de Taliban. En, nog steeds een beetje kort door de bocht, kun je de Taliban zien als creatie van het Westen, die pas na 9/11 een aartsvijand werd. De situatie is 180 graden gedraaid. Het Kremlin noemt de Taliban gewone lui, waarmee je veel beter zaken kunt doen dan het door het Westen in stand gehouden, corrupte marionettenregime dat nu is uitgeschakeld. Poetin kijkt met een mengeling van verbazing en onverschilligheid naar de chaos in Kabul. Het Westen heeft zich behoorlijk in de nesten gewerkt. Dat de Russische afgang in 1989 niet onderdeed voor het dramatische einde van de westerse inmenging in 2021 is van de politieke harde schijf gewist. Maar het omgekeerde geldt ook: in het Amerikaanse geheugen zit een blinde vlek over de miljardensteun en Operatie Cycloon, en de verheerlijking van de moedjahedien. Charlie Wilsons War is vergeten. Het is niet zo dat Poetin de Taliban nu omarmt. Formeel staan ze ook in Rusland op de terroristenlijst. Maar hij wil de relatie normaliseren, omdat hij denkt dat dit de nieuwe werkelijkheid is, omdat hij niet wil dat de moslims in de Kaukasus, bijvoorbeeld in Tsjetsjenië, worden geïnspireerd door de Taliban als vijandbeeld, en omdat hij er niets voor voelt dat de buurlanden veelal voormalige Sovjetstaten vollopen met Afghaanse vluchtelingen. Het Westen heeft deze chaos gecreëerd, het Westen moet die zelf opruimen, inclusief de vluchtelingen. Kortom: Poetins flirt met de Taliban maakt Rusland tot een belangrijke en invloedrijke bondgenoot van het nieuwe Afghanistan. Het is de ironie van de geschiedenis. Over Bernard Hammelburg Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Aug 18, 2021 • 3min
Opinie | Schuld
De meeste vingers wijzen naar de Verenigde Staten. Het was George Bush die ons, als antwoord op 9/11, in dit avontuur sleurde. Het was Joe Biden die veel te snel de stop uit het bad trok. Maar zo zat het niet, en we kunnen met dat soort simplificaties niet ons eigen straatje schoonvegen. Op 12 september 2001 definieerde George Bush de aanval van de dag daarvoor als een oorlogsdaad. De NAVO boog zich vervolgens over de vraag of artikel 5 van het NAVO-handvest moest worden ingeroepen: een aanval op één is een aanval op allen. Dat Bush artikel 5 inriep is simpelweg een fabel, het waren de andere lidstaten die dat deden. Dus ook Nederland. In 2002 sprong Nederland op de bagagedrager, van 2006 tot 2010 volgde de missie naar Uruzgan, daarna de politietrainingsmissie in Kunduz, en tenslotte de nu abrupt afgebroken operatie Enduring Freedom. Rond 2010 zaten er soldaten, trainers en ontwikkelingswerkers uit 43 landen in Afghanistan. Dat was echt niet onder Amerikaanse druk. Al die landen hadden zich laten opjutten door verkeerde politieke en morele argumenten. Nederland kwam met de misschien op de aloude missie- en zendingsgedachte gebaseerde 3D-aanpak: defensie, ontwikkeling en diplomatie. Winning the hearts and minds, en zo, zonder de meest basale vraag te stellen: liggen die hearts and minds misschien bij de Taliban? Dat zou verklaren waarom het Afghaanse leger zich massaal en zonder weerstand heeft overgegeven en is overgelopen. Het verwijt aan Joe Biden dat Amerika zich te snel terugtrekt zoals Angela Merkel zegt: om binnenlandse politieke redenen is ook een simplificatie. Obama en Trump wilden beiden al weg uit Afghanistan, Biden heeft van meet af aan gezegd dat hij het echt zou doen. Na een investering van 1000 miljard dollar in het niet-bestaande Afghaanse leger, doet hij inderdaad wat het Amerikaanse volk wil: inpakken en wegwezen. Het is geen verrassing, maar een beslissing waarnaar tien jaar is toegewerkt. We hebben inderdaad verloren. Collectief. En dit is hoe het voelt. Over Bernard Hammelburg Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Aug 11, 2021 • 3min
Opinie | Potentiële paria’s
Met de snelheid van het geluid valt Afghanistan weer in handen van de Taliban, en dus slaan burgers massaal op de vlucht. En hoe reageren Nederland en andere EU-landen? Met een waarschuwing dat Afghaanse asielzoekers nog steeds kunnen worden uitgewezen. Dat zal best, maar hoe spijkerhard kan je zijn tegen bondgenoten? Want dat zijn de Afghanen. Aanleiding was een Afghaanse waarschuwing dat vluchtelingen drie maanden lang niet kunnen terugkeren. En dus wilden Nederland, Duitsland, België, Oostenrijk, Denemarken en Griekenland Afghaanse vluchtelingen ontmoedigen. Haal het niet in je hoofd om hier te komen dat is de boodschap. Als er zoiets zou zijn als een functionerende Afghaanse regering, dan zou deze onsmakelijke kwestie nog iets van legitimiteit hebben. Maar er is helemaal geen regering, wat zonneklaar blijkt uit het feit dat Amerika wél met de Taliban onderhandelt zoals momenteel in Doha maar niet met de Afghaanse regering, officieel de bondgenoot. Iets soortgelijks geldt voor de Afghaanse krijgsmacht, waarvan we steeds trots zeggen dat die door ons westerlingen overeind is getrokken en van materieel is voorzien. Officieel 180.000 man sterk, in werkelijkheid een fantoom. Zodra de Taliban, hooguit 75.000 man sterk, een stad bestormen, zoals nu dagelijks gebeurt, piept het Afghaanse leger er tussenuit. Marcheren en paraderen in strakke uniforms gaat prima, maar bij een aanval zijn ze weg. Wij blijven doen alsof er weldegelijk zoiets is als Afghaans gezag. In onze redenering doen we net alsof vluchtelingen uit Afghanistan net zoiets zijn als vluchtelingen uit Syrië. Dat is hoogst onrechtvaardig. Syrische vluchtelingen nemen de benen vanwege een burgeroorlog waaraan wij geen schuld dragen. Afghanistan trokken we binnen als vrienden en bevrijders vrienden van het Afghaanse volk, dus. En nu wij, met onze superieure technologie en slagkracht, hebben verloren van een mini-legertje van 75.000 man, zijn de vrienden die wij te hulp snelden plotseling potentiële parias, die vooral niet moeten denken dat ze bij hun goede vrienden welkom zijn. Ja, een handjevol tolken, maar alleen als die erin slagen de Nederlandse consulaire dienst te bereiken, met de correcte documenten. Dat de politiek zich laat leiden door populistische islamofobie is één ding. Maar dat begrippen als bondgenoot en vriend in de politieke versnipperaar gaan, is diep treurig.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Aug 4, 2021 • 3min
Opinie | Olympisch vrijheidssprintje
Tsimanoskaya vluchtte naar de Poolse ambassade in Tokio, nadat de Wit-Russische regering haar onder dwang wilde terughalen, omdat ze het lef had kritiek te hebben op de coach. Hoe doodeng dit kan worden blijkt uit het lynchen van Vitaly Shishov, twee dagen later, in Oekraïne, waar hij hulp bood aan Wit-Russische vluchtelingen. Het was niet alleen een barbaarse moord, het gebeurde in een buurland. Polen is ook een buurland dat veel vluchtelingen opneemt. De boodschap van Wit-Rusland is: maak je geen illusies, wij komen afrekenen. Ontsnappen tijdens een Olympiade is sinds de Tweede Wereldoorlog populair. In 1948, tijdens de Spelen in Londen, nam de Tsjechische leidster van de turnploeg de benen en vroeg asiel in Amerika, omdat haar land net een satelliet van de Sovjet-Unie was geworden. In 1956, in Melbourne, liepen 45 Hongaarse atleten over naar Amerika, terwijl de Hongaarse opstand tegen de Russen met tanks werd onderdrukt. Nederland boycotte de spelen van 1956 om die reden trouwens totaal. Sport en politiek, weet u wel. In 1964 ontsnapten, tijdens de winterspelen in Innsbruck, een Oost-Duitse sportster en dertien anderen uit Oost-Europese landen. In 1964, in Tokio, keek Nederland naar het judo-fenomeen Anton Geesink, terwijl een Hongaarse roeier en een scherpschutter intussen de benen namen. In 1968 liep de Cubaanse tennisser Juan Campos over naar Mexico. In 1972, in München, toen die gruwelijke moord op het Israëlische team plaatsvond, ontsnapten 117 atleten. Op de spelen in Montreal, in 1976, piepten vier Roemen en een Rus er tussenuit en meldden zich bij de Canadezen. In 1980, toen de Sovjet-Unie net Afghanistan had bezet, namen 19 Afghanen de benen. Amerika boycotte die spelen trouwens, zoals de Russen vier jaar later de Spelen in Los Angeles zouden boycotten. Op de Spelen in 1996 in Atlanta, knepen een Irakees en een Afghaan er tussen uit. En op de Spelen in Rio ontsnapten veertien atleten uit Cameroon en Soedan. Dat het lot van Tsimanoskaya alles met politiek, en niets met sport te maken heeft, blijkt uit de keiharde reacties, onder andere van de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Blinken. Vrijheid van meningsuiting staat centraal in de Olympische gedachte, zegt hij. Zouden er uit bijvoorbeeld China of Iran ook eerst atleten moeten overlopen voordat we dit mantra toepassen op alle landen? Over Bernard Hammelburg Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Jul 28, 2021 • 2min
Opinie | Kleurcodekolder
Als het KNMI code oranje of rood afgeeft, moet ik dan met een zwemvest op zolder gaan zitten? En wat doe je, als je wel eens hooikoorts hebt, zoals ik, met de huidige code oranje? Tijdje naar de ijsvlakte van Groenland? Even kijken ja, Groenland is geel op de coronakaart. Maar wacht even, de coronamannetjes Rutte en De Jonge hebben nu toch besloten dat heel Europa geel wordt? Of groen? Geen idee wat het nou precies betekende dat Nederland, zoals het zo dramatisch werd gezegd, helemaal rood, en zelf hier en daar dieprood kleurde. Deden alle Groningers voor de zekerheid een gasmasker op? Of hingen ze knoflook op in de deurpost? Ik ken trouwens mensen die, toen code rood werd aangekondigd, gezwind in hun auto sprongen, tent en koelbox in de achterbak, en achter aansloten in de file naar de grens. Allemaal mensen die dachten: snel wegwezen voordat ik nergens meer in mag, en we zien wel waar we uitkomen. Voor de luchtkwaliteit bestaat ook een kleurcode, dan kan je zien hoe het staat met stikstof en fijnstof. Gaat niet best, trouwens, maar wat kan ik als burger daar nou weer aan doen? Ook als we met zn zeventienmiljoenen per onmiddellijk stoppen met eten, drinken, rijden en bouwen, duurt het jaren voordat het effect heeft. En dan die verschrikkelijke dreigementen met code zwart, die het medische gilde met streng opgeheven vinger gebruikt als waarschuwing voor een situatie waarin de ICs uitpuilen. Daar is gelukkig geen sprake van, maar wat willen ze nou met zon waarschuwing? Wat moeten we ermee? De anti-vax wappies willen niks, en wij brave, gewetensvolle burgers kunnen er niks mee. Kortom: zet al die knipper- en stoplichten uit. De websites waarop je de reisvoorwaarden kunt lezen zijn prima. Dus breng die kleurenstiften terug waar ze horen: in de kleuterklas. Over Bernard Hammelburg Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Jul 21, 2021 • 3min
Opinie | Aso's
Mooi voorbeeld is Frankrijk. De regering-Macron heeft besloten dat mensen in de gezondheidszorg verplicht moeten worden gevaccineerd, en dat toegang tot openbare gelegenheden, zoals winkels, bioscopen, restaurants en langeafstandstreinen zonder bewijs van vaccinatie of een negatieve test wordt ontzegd. Dat leidde tot kolossale demonstraties de vernieling van enkele vaccinatiecentra. In Frankrijk is ongeveer de helft van de bevolking tegen vaccinatie. Ik ben het hartgrondig eens met Macron, want de anti-vaccin asos zijn de grootste hindernis naar de terugkeer van het normale leven. Nu is dit een geval van de staat tegen dwarsliggende burgers. Maar hoe zit het met het bedrijfsleven? Mag de baas eisen dat het personeel is gevaccineerd? Die kwestie speelt zeer in Israël en Amerika. De redenering gaat aldus: niemand kan jou als werknemer dwingen om je te laten vaccineren, maar je kunt mij als directeur niet dwingen jou dan toe te laten. De Amerikaanse vermogensbeheerders Morgan Stanley, Goldman Sacks en Blackstone eisen dat al hun personeel, gevaccineerd en al, naar kantoor terugkeert. Wie weigert, moet thuis werken. Ongevaccineerde klanten zijn evenmin welkom. Er zijn ook al Amerikaanse bedrijven die vaccinweigeraars ontslaan, of hun bonus intrekken, met als argument: je wordt betaald om elke dag naar kantoor te komen, niet om thuis te zitten. Het wachten is op een werknemer die ermee naar de rechter stapt, hoewel juristen de kans om te winnen gering achten. De achterliggende gedachte is dat het overal weer oplopende aantal besmettingen steeds duidelijk valt toe te schrijven aan ongevaccineerden, en omgekeerd: dat volledig gevaccineerden veilig genoeg zijn om geen levensgevaar meer te lopen. Maar wat ook speelt is de groeiende zekerheid dat een extra prik in de winter eraan komt, en wellicht ook een jaarlijkse vaccinatie. Alleen al om niet nog jarenlang aan het coronaspook te hoeven denken, moeten de asos door de knieën. Pro-vaxxers uit alle landen, verenigt u u hebt niets te verliezen dan een virus, en een wereld te winnen. Over Bernard Hammelburg Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Jul 14, 2021 • 3min
Opinie | Cuba Libre
Door corona ligt het toerisme stil, maar al jaren trekken de buitenlanders in drommen naar het eiland, om vooral niet te laat te zijn voordat het oude Cuba is verdwenen. Apies kijken in het Cuba van zestig jaar oude Amerikaanse autos, vergane gebouwen, verveloze villas, gatenkaas-wegen, Monopoly-geld voor buitenlanders en rumba-dansende inboorlingen. Waar constant geschaduwde toeristen worden weggestopt in de schijnwereld van door de junta goedgekeurde pensions en aparte elitehotels. Waar de junta op maar een paar schaarse pleintjes wifi toelaat. Waar, in het wereldwijd geroemde gezondheidssysteem, patiënten voor de dokters voedsel, geld en andere cadeaus meebrengen om vooraan in de lange rij te komen voor een operatie, bloedonderzoek of Röntgenfoto. Voor het eerst sinds de revolutie van 1959, demonstreert het Cubaanse volk massaal. Tegen de dictatuur. Tegen het communisme. Tegen Miguel Diaz-Canel, die de macht overnam van de broers Castro, en met even harde vuist regeert. Er is geen voedsel, geen medicatie, geen greintje vrijheid, de suikeroogst is voor de tigstigste keer mislukt, wie zijn mond durft open te doen, verdwijnt subiet in het cachot. Dat verhongeren en verkommeren is natuurlijk ook het gevolg van de Amerikaanse blokkade van Cuba. De Mexicaanse president Lopez Obrador pleit voor opheffing van die Amerikaanse houdgreep. Dat durft president Biden nooit aan, want die gaat onmiddellijk op het politieke slachtblok van de invloedrijke, pro-Republikeinse Cubaanse diaspora in Florida en elders in Amerika. De bal ligt bij Diaz-Canel. Als die de handdoek in de ring gooit, hebben niet alleen de demonstranten gewonnen, maar de hele vrije wereld. Dan kan ook de toerist er met goed fatsoen heen, al is dat apies kijken vast snel voorbij. Het is de hoogste tijd voor de Cubaanse contrarevolutie. Tijd voor Cuba Libre.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Jul 7, 2021 • 3min
Opinie | Hartverscheurende finale
Net als in Saigon, in 1975, bewaakt een handjevol Amerikaanse soldaten het laatste bastion: de ambassade. Daar, in Saigon, probeerden duizenden Zuid-Vietnamezen in de laatste dagen over het hek van de ambassade te klimmen. De Amerikanen zetten een luchtbrug op met helikopters de grootste ooit. Ruim vijfduizend Vietnamezen werden meegenomen, naar schepen voor de kust, nog veel meer vielen letterlijk en figuurlijk buiten de boot. De beelden van mensen die onderaan opstijgende helikopers hingen, krijg ik nooit meer van mijn netvlies. Of de beroemde foto van een groep mensen die via een geïmproviseerd houten trappetje een op een dak staande helikopter inklimmen. Meesterfotograaf Hubert van Es, geboren in Hilversum, met wie ik in Vietnam nog samen optrok, kreeg voor die iconische foto van zijn opdrachtgever, UPI, overigens 150 dollar. Het was het eindpunt van een zinloze en verloren oorlog de oorlog tegen het communisme, met als waanidee dat je dat in dat ene land, Vietnam, wereldwijd kon verslaan. Net als de oorlog tegen het terrorisme, met als waanidee dat je dat in dat ene land, Afghanistan, wereldwijd kon verslaan. In beide landen en in beide oorlogen werd de bondgenoot, de beschermer, de redder, in werkelijkheid gezien als de bezetter. Afghanistan ligt niet aan zee, de Amerikanen en hun bondgenoten organiseren geen luchtbrug. De vluchtelingen moeten zich maar zien te redden, in Pakistan, Tadzjikistan, Iran en Oezbekistan. En dat brengt me op nóg een parallel: vluchtelingen. Na de val van Saigon, ontstond het verschijnsel bootvluchteling. Honderdduizenden Vietnamezen, Laotianen en Cambodjanen probeerden weg te komen, naar Thailand, Maleisië, Taiwan en Hong Kong. Het waren er uiteindelijk zo veel dat een VN-conferentie besloot de vluchtelingen te verdelen. Nederland kreeg er 16.000. In Nederland wonen nu naar schatting 50.000 mensen van Afghaanse afkomst. Ik zou zeggen: zet je schrap, daar komen er duizenden bij. En kom in dit geval niet aan met een opvang in de regio-verhaal, want na de oorlog die wij daar zelf voerden, en verloren, verdienen deze strijdmakkers en geestverwanten op zijn minst een fatsoenlijke behandeling. Over Bernard Hammelburg Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Jun 30, 2021 • 3min
Opinie | Palestijns protest
Wat had Banat misdreven? Dat hij betoogde dat de Palestijnse verkiezingen, die op 22 mei gehouden zouden worden, niet zijn uitgesteld omdat Israël Palestijnen uit Jeruzalem verbood mee te doen, wat Abbas beweert, maar omdat de partij van Abbas, Fatach, afstevende op een groot verlies. Dat zou betekenen dat de concurrent, Hamas, de Palestijnse verkiezingen zou kunnen winnen. 'President' Abbas Sinds 2006 zijn er in de Palestijnse gebieden geen verkiezingen gehouden, er is geen functionerend parlement, en Abbas is al twaalf jaar net zozeer president als u en ik. Maar de EU, Amerika, Israël en de VN doen al die jaren net alsof. Zij houden het door en door corrupte Fatach de hand boven het hoofd, blijven miljoenen overmaken die in de zakken van de Fatach-elite verdwijnen en spreken de man die al die jaren feitelijk geen functie heeft aan als mister president. Met twee argumenten: Abbas is de enige met wie normaal diplomatiek contact mogelijk, en als we hem laten vallen, hijsen we Hamas in het zadel. Wat de Palestijnen vinden Wie in dit verhaal nauwelijks voorkomen, zijn de Palestijnen zelf. Wat vinden die van dit alles? Naar aanleiding van de moord op journalist Nizar Banat is dat een stuk duidelijker. In Ramallah stichtten demonstrerende sympathisanten brand, blokkeerden straten en raakten slaags met de Palestijnse politie. Er waren ook tegendemonstraties. Al Jazeera meldde dat journalisten door ordetroepen werden geïsoleerd en apparatuur werd vernield. Als zon woedende menigte de straat op trekt om tegen Israël te demonstreren, is Abbas dik tevreden. Maar als het protest zich tegen hem richt, dan geldt het credo doodt de boodschapper. Intussen blijft het in de westerse hoofdsteden oorverdovend stil. Moord op een Palestijnse journalist? Palestijns protest tegen Palestijnen? Een nep-president in Ramallah? Sorry, dat verhaal komt even niet uit, evenmin als de moord op Nizar Banat. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Jun 23, 2021 • 3min
Opinie | Orbans dictatuur
Onder het mom van corona, stelde hij de noodtoestand in en zette het parlement buiten werking. Dat was in maart vorig jaar en tijdelijk, maar wordt voortdurend verlengd. De kritiek op de feitelijke sluiting van zijn eigen parlement, beantwoordt hij nu met de eis om het Europese Parlement te ontmantelen. Brusselse kopstukken als Commissievoorzitter Ursula von der Leyen roepen ach en wee. Orban trekt een lange neus. Orban voerde een nieuwe wet in die homo-promotie verbiedt. Dat betekent dat boeken, films en reclames waarin homos of transgenders voorkomen, zijn verboden. Verschrikkelijk en onacceptabel, noemt demissionair premier Rutte het. Ook daarover trekt Orban een lange neus. Lange neus De Europese Unie is een vereniging van democratieën. Alle leden moeten zich houden aan de zogenaamde Kopenhagencriteria, die gaan over het functioneren van de staat en de burgerlijke vrijheden, zoals de vrijheid van meningsuiting en persvrijheid. Media die niet Orban-gezind zijn worden getreiterd, weggepest of krijgen een verschijningsverbod. Orban trekt een lange neus, en de EU staat erbij en kijkt ernaar. Kan de EU er iets aan doen? Nee, het verdrag voorziet niet in het royeren van een lidstaat. Wel in het ontnemen van subsidie en stemrecht in de Europese Raad artikel 7. Dat is al tegen Hongarije ingeroepen, maar ook daarover trekt Orban een lange neus. Kan er nou echt niets méér? Natuurlijk wel. We kunnen weggepeste Hongaarse media adopteren en subsidiëren, hun zenders, servers en uitgeverijen verplaatsen naar Wenen, of München, of Bratislava, of voor mijn part Amsterdam. We kunnen een podium bieden aan ontslagen rechters, monddood gemaakte politici, dissidente journalisten. En het is een sigaar uit eigen doos. Hongarije is de grootste netto-ontvanger in de Europese Unie. Met de volgens artikel 7 ingehouden subsidie, is er zat geld om het verzet te steunen. Want dat is het: verzet tegen de dictatuur in ons midden. See omnystudio.com/listener for privacy information.