

Betrouwbare Bronnen
Jaap Jansen - Dag en Nacht Media
Wat gebeurt er voor en achter de schermen in de politiek? In de podcast Betrouwbare Bronnen praat Jaap Jansen met politieke hoofdrolspelers en hooggekwalificeerde deskundigen. Betrouwbare Bronnen koppelt Nederlandse politiek en beleid aan Europese en internationale ontwikkelingen.De host van de podcast is Jaap Jansen, een politieke journalist die al zo’n dertig jaar op het Binnenhof werkt. In veel afleveringen koppelt historicus Pieter Gerrit Kroeger met diepgravende betogen en smeuïge anekdotes politieke geschiedenis aan de actualiteit van nu.Nieuwe afleveringen van Betrouwbare Bronnen verschijnen doorgaans op dinsdag en vrijdag.Reacties zijn welkom via Twitter @jaapjansen @pgkroeger en via betrouwbarebronnen@dagennacht.nlBetrouwbare Bronnen heeft ook een website met actuele informatie.Wilt u informatie over de mogelijkheid om te adverteren of te sponsoren, stuur dan een mailtje aan: adverteren@dagennacht.nl en we nemen zo snel mogelijk contact met u op!
Episodes
Mentioned books

Oct 4, 2019 • 1h 53min
52 - Gerry van der List waarschuwt fletse VVD: Wacht Rutte het lot van Balkenende? ** PG: Hoe Rutte David Cameron teleurstelde
PG Kroeger las de memoires van David Cameron en stuitte op een opmerkelijk verhaal van de Britse oud-premier over premier Mark Rutte.In 2014 wilde Cameron de benoeming van Jean-Claude Juncker tegenhouden als voorzitter van de Europese Commissie. Hij rekende op Angela Merkel en Mark Rutte, maar dat bleek vergeefs. Toen Merkel voor haar christen-democratische vrienden van de EVP koos, liet ook Rutte het er bij zitten, tot onsteltenis van Cameron.**“De VVD is een succesvolle campagnemachine, maar inhoudelijk flets.” Dat zegt Gerry van der List, auteur van een nieuw boek over de VVD, in deze Betrouwbare Bronnen. “Het wrange is dat de VVD pas succes boekte toen afscheid werd genomen van het idee van de debatpartij en het echt een campagnepartij werd. Toen was Ivo Opstelten voorzitter van de partij. Hij zei: alle neuzen één kant op, we moeten eenheid creëren”, zegt Van der List. “Mark Rutte deed het in het begin helemaal niet goed, hij was een beetje onzeker. Maar met de steun van Opstelten heeft hij het uiteindelijk gered.”Van der List werkte vroeger voor het wetenschappelijk bureau van de VVD en is nu redacteur van Elsevier, dat veel gelezen wordt in VVD-kringen. “Je kunt je afvragen of de koers van Rutte, die nu wel erg ver naar het midden opschuift en eigenlijk helemaal geen liberaal kompas lijkt te hebben, wel zo verstandig is. Zijn optreden bij de Algemene Beschouwingen was een opgestoken middelvinger naar de rechtse achterban van de VVD”, zegt Van der List. “Rutte is een goed teamleider, een goed spreker en een goede debater, maar niet iemand waar je echt staat op kunt maken. Hij verdedigt standpunten die hij de vorige dag nog bestreed.”Volgens Van der List is de VVD verworden tot een ‘lijst-Rutte’. “Hij krijgt weinig tegenspraak. Als hij voor de afschaffing van de dividendbelasting pleit, is er helemaal niemand in de partij die daartegen in het geweer komt. En als hij er dan van afziet, is er ook helemaal niemand die hem daar op aanspreekt. Rutte kan heel erg zijn eigen gang gaan. Fractieleider Klaas Dijkhoff heeft een wat flodderig document geproduceerd: Liberalisme dat werkt voor mensen. Daar praat hij in het land over. Maar hij kan zelf beslissen wat hij met die discussies doet. Als hij niks doet, dan kraait er geen haan naar.”De VVD is teveel afhankelijk van Mark Rutte, zegt Van der List. Hij waarschuwt: “Als het CDA bijvoorbeeld met Wopke Hoekstra over een tijdje een populaire lijsttrekker zal hebben en Rutte neemt afscheid, dan zou de VVD wel eens op de tweede of derde plaats terecht kunnen komen.”Leden van de VVD-top krijgen intern nu al het advies om het rapport ‘Verder na de klap’ te lezen, waarmee het CDA in 2010 de val van het CDA in de nadagen van premier Jan Peter Balkenende analyseerde. “De grootste fout die het CDA volgens dat rapport maakte, was het gebrek aan interne tegenspraak en het steeds maar volgen van het kabinet waarin de eigen partij de grootste was. Die problemen zijn nu ook duidelijk te signaleren in de VVD, dat ziet iedereen. Als later een VVD-commissie de neergang analyseert, zal ze ongetwijfeld met dezelfde mankementen aankomen”, zegt Van der List.In 2011 stonden de toenmalige Kamerleden Ton Elias en de huidige minister van Infrastructuur Cora van Nieuwenhuizen op het punt om 32 Noord-Koreaanse vlaggetjes te bestellen om voor de neus van elk Kamerlid in de fractievergadering te zetten. Ze zagen er vanaf omdat ze vreesden voor een rel.**De boekenDavid Cameron - For The Record (William Collins, 2019)Gerry van der List - Liberale Lessen, macht en onmacht van de VVD (Prometheus, 2019)**Tijdlijn Betrouwbare Bronnen aflevering 5200:00:00 - Intro door Jaap Jansen met quotes Mark Rutte en Gerry van der List00:03:22 - PG Kroeger over David Cameron en Mark Rutte00:42:23 - Gerry van der List over de VVD01:52:10 - Uitro door Jaap01:53:07 - EindeSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Oct 1, 2019 • 1h 46min
51 - Nixon, Clinton, Trump - PG en de historie van het fenomeen 'Impeachment'
Impeachment. Het laat elke Amerikaanse politicus, journalist en staatsrechtgeleerde sidderen. Maar wat weten we er eigenlijk over? Hoe vaak gebeurde dit drama? Wie bedacht zoiets? En wat zou zich nu kunnen gaan voltrekken tussen Nancy Pelosi en Donald Trump – de twee bejaarde gladiatoren in dit gevecht – als je de historie als gids gebruikt?PG Kroeger vertelt hoe het fenomeen van het impeachment uit de rechtsorde van het oude Rome via de Vikingen als Frans feodaal rechtsbeginsel in de Middeleeuwen onderdeel werd van de Engelse ‘Common Law’. De Founding Fathers van de Verenigde Staten namen het vervolgens op in hun 'Constitution of Philadelphia' van 1787, die nog steeds de vereerde grondwet van deze wereldmacht vormt.Waarom en hoe is al een verhaal op zich. Het is dan ook geen wonder dat 'Speaker of the House' Pelosi zo’n Founding Father bewust citeerde over juist dit punt bij haar officiële aankondiging van het impeachment van president Trump. 'A Republic. If you can keep it!'De geschiedenis hiervan gaat over enkele van de meest kleurrijke en omstreden lieden in de VS sinds haar ontstaan in de late achttiende eeuw. Van vice-president Aaron Burr die de favoriete assistent van George Washington vermoordde en daarna ook nog landverraad pleegde tot de briljante politicus Richard Nixon die de grootse victorie bij zijn herverkiezing volledig verknoeide en als paria het Witte Huis verliet.Maar dit verhaal gaat niet alleen over presidenten. Impeachment raakt vele hoge functionarissen van de federale overheid van Amerika. Fameus is de poging in de eerste jaren na 1800 om in de jonge republiek opperrechter Samuel Chase af te zetten. Dat leidde tot een epische botsing; een machtsstrijd van de president, de senatoren en de rechterlijke macht en die worsteling werkt tot op de dag van vandaag diep door in Washington DC als precedent in het staatsrecht. Nu ook weer bij Trump.In de huidige tijd kan het woord ‘impeachment’ niet vallen zonder dat de naam Monica Lewinski genoemd wordt. PG neemt het voor haar op als hij schildert hoe zeer zij in die pre-#metoo tijperk misbruikt werd door haar chef Bill Clinton én daarna door onderzoeksrechter Kenneth Starr en de media. Het lot van dit verliefde meisje dat als stagair in het Witte Huis werkte kon hen geen biet schelen. Haar leven en reputatie werden voor altijd besmeurd.Staatsrechtelijk was het impeachment en het daarop volgende proces tegen president Clinton in de Senaat van grote betekenis. Dat zal zeker blijken dit najaar. Want Nancy Pelosi zal willen voorkomen dat de aanklacht tegen Trump te ‘dun’ of te weinig substantieel wordt, waardoor zij in de Senaat af zou gaan. PG analyseert daarom de al 60-jarige politieke loopbaan van deze vrouw in de top van Amerika en hoe zij na bedachtzaam en prudent afwachten nu ineens toeslaat.Wat gaat Trump nu doen? Zal de Bush en McCain-vleugel van de 'Grand Old Party' dit de ideale kans vinden om nog voor de primaries van 2020 van hem verlost te zijn? Zodat hun partij met een schone lei de verkiezingen in kan gaan en in november volgend jaar én fatsoenlijk én kansrijk kan zijn? Zal nu blijken dat juist Pelosi de wreker is van de spijkerharde matriarch van de Bush-dynastie, first lady Barbara, wier lievelingszoon Jeb door Trump zo vernederd werd? Roept ‘Bar’ vanaf haar wolk: ‘You go Nancy, go girl!’En gaat Donald Trump zélf in de Senaat getuigen tegen de aanklacht vanuit het Huis van Afgevaardigden? Maakt hij zijn steeds chaotischer opererende advocaat Rudy Giuliani daar zijn verdediger of zal die als getuige over zijn eigen zaakjes in Kiev de president funest worden? Wat is de rol van Opperrechter John Roberts, de man die dit proces moet leiden? Hij is een trouw paladijn van de Bush-dynastie.PG tipt voor de luisteraars van Betrouwbare Bronnen afl. 51 alvast enkele historische momenten die er aan komen. De speech in het Huis van GOP-rebellen tegen Trump als Justin Amash zal zeker spannend worden. Hoogtepunt zal ook zijn het optreden van John Lewis, vriend van Ds Martin Luther King en icoon van de Civil Rights beweging, die voor diens ‘hometown’ Atlanta, Georgia in het Huis zit. Hij is de perfecte ‘gospeldominee’ die met de redevoering van zijn leven de harten van Amerika zal kunnen roeren en de integriteit van de Grondwet en het ambt van de President verdedigt tegen Trump. President Barack Obama vroeg hem niet voor niets een rede te houden bij de herdenking van Marten Luther Kings 'mars op Washington'.Dit zijn weken die geschiedenis schrijven.***Tijdlijn00:00:00 - Intro door Jaap Jansen00:01:43 - PG Kroeger over Impeachment (deel 1)00:47:54 - PG Kroeger over Impeachment (deel 2)01:46:14 - Uitro***Reacties op Betrouwbare Bronnen zijn welkom in de comments van je favoriete podcast-app,op Twitter, Facebook of waar dan ook.Reageren kan ook via betrouwbarebronnen@dagennacht.nlOverweeg je te adverteren of te sponsoren?Neem dan contact op met Flip Kylian Adamsflip@dagennacht.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Sep 27, 2019 • 2h 45min
50 - Minister Sander Dekker en de staat van de rechtstaat ** PG over vrijheid van onderwijs
In Betrouwbare Bronnen aflevering 5000:00:00 - Intro met quotes Sander Dekker00:05:32 - PG Kroeger over vrijheid van onderwijs01:40:10 - Luisteraars krijgen korting bij Cosi Fan Tutte (Nationale Opera)01:49:10 - Sander Dekker en de staat van de rechtstaat02:44:28 - Uitro02:45:17 - Einde***Deze week sprak PG Kroeger op een bijeenkomst van VVD en ChristenUnie over het Grondwettelijke principe van de vrijheid van onderwijs. Fractieleiders Klaas Dijkhoff en Gert-Jan Segers gingen daarover met elkaar in debat. In Betrouwbare Bronnen gaat PG nog dieper in op de historie van het Grondwetsartikel dat in ons land in 1917 ‘de vrijheid van onderwijs’ regelde.PG vertelt hoe tussen 1915 en 1917 twee toppolitici die elkaar ideologisch tot op het bot bestreden in een ‘Bevredigingscommissie’ een gezamenlijke route vonden om de decennia uitgevochten ‘Schoolstrijd’ in een keer en finaal te beslechten. Dit is in onze parlementaire geschiedenis een uniek huzarenstukje gebleken. Hoe deden de sociaal-democraat Pieter Jelles Troelstra en Alexander de Savornin Lohman (Christelijk-Historische Unie) dat? En wat bereikten zij hiermee?Daarbij legt hij directe verbindingen naar de actualiteit. Zoals bijna elke week in Betrouwbare Bronnen blijken het verleden en de politieke cultuur van vroeger nog buitengewoon vitaal en bepalend voor het Nederland en Europa van vandaag. Zo laat PG zien, dat het Haga Lyceum in Amsterdam vanuit de grondwettelijke rechten en plichten voor bijzondere scholen volstrekt fout zit en minister Slob alle reden heeft fors in te grijpen. Hij laat ook zien dat de gemeente Westland vanuit diezelfde principes minstens zo fout zit als ze een nieuwe islamitische school niet wil toelaten. Hij roept minister Ollongren zelfs op die raad desnoods te schorsen, als deze volhardt de Grondwet ten aanzien van de rechten van ouders zo onbeschaamd te schenden.En de felle discussies dan over de salafistische schooltjes en hun lessen die tegen onze Grondwet en ‘cultuur’ ingaan? Daar blijkt men vooral een hoop broodjes aap over te serveren. Ook Dijkhoff en Segers erkennen dat nu. Er zijn in ons land helemaal geen salafistische scholen. Er zijn buitenschoolse ‘vrijwilligerswerk’ activiteiten, zoals die er ook zijn in de sport, de cultuur en bij verschillende godsdiensten. Niets daarvan heeft enige relatie met ‘Artikel 23 van de Grondwet’. De minister die daar over gaat is niet minister Arie Slob, maar minister Sander Dekker. De beide fractieleiders zien hem graag actiever en daadkrachtiger optreden.***Jaap Jansen praat met minister Sander Dekker van Rechtsbescherming. Volgens hem ligt het gevaar op de loer dat Nederland afglijdt richting narcostaat. Dit zegt hij naar aanleiding van de moord op advocaat Derk Wiersum.Dekker meent dat de georganiseerde drugscriminaliteit nu nog niet is geïnfiltreerd op het hoogste niveau van de staat. “Nederland is geen narcostaat. We moeten alleen niet naïef zijn. Dit gevaar ligt ook in Nederland op de loer. Als de georganiseerde criminaliteit dit geweld gebruikt en dit soort methodes, dan is ze ook bereid om andere dingen te doen”, zegt Dekker.“Ik vind narcostaat een heel vervelende term omdat het idee van een narcostaat suggereert dat ook de staat zelf een bijdrage levert of een rol heeft in het faciliteren van drugscriminaliteit. Ik geloof niet dat dit het geval is. Wij hebben heel goede politiediensten, Openbaar Ministerie, rechters. Er zit wel eens een rotte appel tussen, maar dat is echt de uitzondering op de regel. We hebben een heel groot drugsprobleem in Nederland. Producent, exporteur, noem het maar op. Het probleem is hier groter dan in heel veel andere Europese landen. Maar ik sta nog steeds wel in voor de integriteit van ons bestuur. Alleen: we moeten het bewaken.”Hij wijst er op dat op lokaal niveau in de gaten wordt gehouden of zetbazen van criminele organisaties in gemeenteraden en colleges dreigen te komen. “Ik ben bezig met het voorbereiden van wetgeving om beter onderzoek te doen en op basis van signalen dieper te gaan.” Burgemeesters en commissarissen van de koning moeten het instrumentarium hebben om op te kunnen treden, zegt Dekker.De Nederlandse Politiebond schreef vorig jaar in een rapport dat Nederland alle kenmerken heeft van een narcostaat die wordt ondermijnd door ‘rijke machthebbers in een parallelle drugseconomie’. De gisteren overleden Franse oud-president Chirac noemde Nederland al in 1996 een narcostaat.Dekker vertelt dat hij ‘als puber’ meermaals softdrugs heeft gebruikt. “Maar uiteindelijk vond ik het helemaal niet zo leuk en lekker. Mijn advies aan alle jongeren is: gebruik geen drugs, er zijn andere leuke manieren om een feestje te vieren.” Het voornemen in het regeerakkoord om te gaan experimenteren met legale wietverkoop ‘kwam niet uit de koker van de VVD’. “Maar we hebben hier heldere afspraken over gemaakt met kleinschalige experimenten om te kijken wat werkt.”In het gesprek vertelt Dekker ook over de rechtspraak in Nederland, die er per jaar 100 miljoen euro bijkrijgt om de fors opgelopen achterstanden weg te werken. Hij spreekt ook over het proces tegen Geert Wilders en over zijn plannen met de sociale advocatuur, die geen extra geld krijgt.Aansluitend op de discussie over vrijheid van onderwijs in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen kondigt Dekker aan dat hij nog dit jaar een wetsvoorstel naar de Kamer wil sturen om radicale organisaties aan te pakken.Ook praat Dekker over zijn rol in de ministerraad als bewaker van de VVD-lijn. "Als de VVD zich niet in het beleid kan herkennen, heb je een probleem."***Deze aflevering bevat een samenwerking met De Nationale Opera***Reacties op Betrouwbare Bronnen zijn welkom in de comments van je favoriete podcast-app,op Twitter, Facebook of waar dan ook. Spread the word!Reageren kan ook viabetrouwbarebronnen@dagennacht.nlOverweeg je te adverteren of te sponsoren? Neem dan contact op met Flip Kylian Adamsflip@dagennacht.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Sep 20, 2019 • 2h 34min
49 - Algemene Beschouwingen met Roderik van Grieken ** PG: de koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd
Betrouwbare Bronnen aflevering 49Tijdlijn:00:00:00 - Intro door Jaap Jansen00:03:01 - Algemene Beschouwingen nabeschouwd door Roderik van Grieken01:37:25 - PG Kroeger over Karel V en Filips II, de koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd02:32:43 - Uitro02:33:46 - Einde***Roderik van Grieken van het Nederlands Debatinstituut blikt met Jaap Jansen terug op de Algemene Politieke Beschouwingen van 2019. Van Grieken vertelt over het nut van een goed debat en hoe je dat eigenlijk meet. Volgens hem was PvdA-leider Lodewijk Asscher net als vorig jaar de beste debater.Volgens Jaap zij er bijna letterlijke overeenkomsten tussen de speech van Asscher en de overwinningsspeech van president Barack Obama uit 2008. Asscher voerde de 105-jarige Fopkje Kijlstra ten tonele, die in haar leven enorme maatschappelijke vooruitgang heeft meegemaakt. Obama kwam 11 jaar geleden al met de 106-jarige Ann Nixon Cooper, die... Je raadt het al. In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen hoor je de fragmenten naast elkaar.Jesse Klaver van GroenLinks deed deze week iets opmerkelijks. Hij wil niet meer meedoen aan 'scorebord-politiek'. Maar volgens Roderik van Grieken kom je in de politiek uiteindelijk altijd bij het scorebord uit: verkiezingen.Premier Mark Rutte (VVD) wekt nog altijd veel indruk. Hij stond ook nu weer souverein achter de regeringstafel. Ook Geert Wilders krijgt complimenten van Van Grieken. Het grootste nieuwe talent is D66-fractievoorzitter Rob Jetten, die zowel op het spreekgestoelte als achter de interruptiemicrofoon indruk maakte.Van Griekens analyse bevat lessen voor iedereen die debatten volgt of er zelf aan deelneemt.***In zijn historische verhaal laat PG Kroeger zien dat het wezen van geschiedenis en geschiedschrijving precies dat is, wat volgens minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs Cultuur en Wetenschap) niet kan: een voortdurend proces van 'herschrijven'. Een nimmer eindigend 'herinterpreteren', herontdekken' en 'herzien' van beelden, visies en feiten en indrukken.Een prachtig voorbeeld daarvan vorm die eeuw voorafgaand aan 'de Gouden Eeuw', toen ons land onderdeel was van het grootse imperium van de Spaanse Habsburgers, 'het Rijk waarin de zon niet onderging'. Wij werden geregeerd door twee heersers die in de geschiedenis onder de machtigste en krachtdadigste ooit worden gerekend, Karel V en Philips II. Maar klopt dat beeld wel?Dankzij het werk van de Britse historicus Geoffrey Parker weten wij nu veel meer - en veel verrassends en onverwachts - over deze twee vorsten en hun bewind, hun persoonlijkheid, successen en nederlagen op het wereldtoneel. Zij waren die 'Koning van Hispanje' die wij altijd geëerd hebben. Maar wie waren zij, wat deden zij? Wat lieten zij na? Wie waren hun 'geheime wapen'?PG heeft Geoffrey Parker twee keer uitvoerig geïnterviewd naar aanleiding van zijn baanbrekend historische werk over het Spaanse wereldrijk en vooral ook over Filips II.Zeer recent verscheen diens magnum opus over de vader van deze in onze historie zo 'slecht' bekend staande koning. Die vader, keizer Karel V, heeft nu juist een relatief gunstig imago gehouden. Daarbij hielp natuurlijk zijn liefde voor de Nederlanden en de steden Gent en Mechelen, waarvan hij het Vlaamse dialect erg goed beheerste. Of zoals hij zelf zei: "Ik bid tot God in het Spaans, instrueer mijn diplomaten in het Frans, bemin in het Italiaans, beveel mijn paarden in het Duits en vloek in het Nederlands."Heel anders dan de extraverte, rusteloos rondreizende Karel was zijn zoon Filips II. Een introverte, diep gelovige en bijna calvinistisch ijverig heerser. Zijn eenvoud en soberheid waren legendarisch. Zijn machtsbewustzijn niet minder. Parker noemt hem bovendien een strategische waaghals, ook al noemden de Spanjaarden hem 'El Rey Prudente', de omzichtige koning. Want dat was deze gecompliceerde en verfijnde man ook.PG vertelt uit zijn gesprekken met Parker over diens ongekende ontdekkingen in de archieven die hem na 40 jaar onderzoek en schrijven dwongen tot het letterlijk geheel herschrijven van zijn monumentale biografie van Filips II. Al was het maar omdat door hem het handgeschreven origineel van de vaderlijke 'Instructiones' van Karel aan de 17-jarige Philips teruggevonden zijn, waarin hij zijn zoon meer dan 40 pagina's lang vertelde hoe hij een goed en krachtig heerser kon worden.Een van de opmerkelijkste dingen aan het verhaal van Karel V is dat hij zijn Rijk liet regeren door tantes en zusters: Margaretha van Parma, Margaretha van Oostenrijk, Isabella van Portugal, Catharine of Aragon en Maria van Hongarije. Die laatste regeerde de Nederlanden.De BoekenGeoffrey Parker - Imprudent King, a new life of Philip II (Yale University Press, 2015)Geoffrey Parker - Emperor, a new life of Charles V (Yale University Press, 2019)See omnystudio.com/listener for privacy information.

Sep 13, 2019 • 2h 6min
48 - Wilders gewogen: Gerrit Voerman en Koen Vossen over de PVV ** PG: Adam Smith en de welvaart van landen
Tijdlijn Betrouwbare Bronnen aflevering 4800:00:00 - Intro door Jaap Jansen00:05:48 - PG Kroeger over het boek De Welvaart Van Landen van Adam Smith01:03:44 - Gerrit Voerman & Koen Vossen over Geert Wilders 02:04:24 - Uitro02:05:34 - Einde***Op weg naar Prinsjesdag behandelt PG Kroeger het boek dat de grondslag legde voor het denken over de moderne economie en de rol van staat, bedrijven en burgers daarin. Zonder Het boek van Adam Smith over 'The Wealth of Nations' geen Prinsjesdag, rijksbegroting of koffertje van Wopke Hoekstra.Het boek verscheen in 1776, enkele maanden voor de Amerikaanse revolutie echt uitbrak. Dat jaar is revolutionair geworden in de wereldgeschiedenis en Smith droeg daar zeer aan bij. Hij laat in zijn boek blijken dat hij de opstandige Amerikanen zeer goed begreep en dat de redenering van het Britse bewind over de onderwerping van hun onderdanen aan de andere kant van de plas nergens op sloeg. Dat was niet erg gebruikelijk,'to say the least'.Smith was dan ook een uitzonderlijke man, een geleerde uit Schotland, die ook zeer kritisch was over de Britse elite en haar instituties, zoals Oxford en Cambridge. In zijn boek analyseert hij gedurfd en vaak profetisch hoe de nieuwe economie van de industriële revolutie zich zou ontwikkelen en wat de overheden moesten doen om die tot bloei te helpen brengen. Zijn reputatie als de 'bedenker' van het liberaal kapitalisme is wat dat betreft eigenlijk niet terecht en verdient in elk geval nuancering.Smith deed nog meer. Hij analyseerde ook de theorie van geld en kapitaal, bespotte het protectionisme en 'avant la lettre' de obsessie met tollen en tarieven van iemand als president Donald Trump. Zo blijkt zijn boek dus nog steeds zeer actueel. Nu het voor het eerst in modern Nederlands is vertaald, kan elke Betrouwbare Bronnen-luisteraar ervan meegenieten.Ook verscheen net een vertaling van een essentieel boek van een tijdgenoot van Smith, het in Ierland geboren Lagerhuislid Edmund Burke. Naast het werk van Smith was ook het denken van Burke zeer inspirerend voor zowel de bloei van de nieuwe Verenigde Staten van Amerika als van het revolutionaire Pruisen van de gebroeders Von Humboldt.De boekenAdam Smith - De Welvaart van Landen. Uitgeverij Boom, 2019Edmund Burke - Bespiegelingen over de revolutie in Frankrijk. Uitgeverij Wereldbibliotheek, 2019 ***Gerrit Voerman (Rijksuniversiteit Groningen) en Koen Vossen (Radboud Universiteit Nijmegen) stelden een boek samen over vijftien jaar Geert Wilders als onafhankelijk politicus. Met Jaap Jansen maken ze de balans op.Hij stelt onder meer de vraag: is Wilders een succesvol politicus, wie zijn zijn kiezers en wat is zijn toekomst?Voerman vindt de beschuldiging van Wilders dat de regering onder één hoedje speelt met de rechterlijke macht hypocriet.Het is gebruikelijk dat de politiek op afstand blijft van het Openbaar Ministerie. Wilders heeft aanwijzingen dat ambtenaren van voormalig minister van Justitie Ivo Opstelten en mogelijk ook de oud-minister zelf zware invloed hebben uitgeoefend op het Openbaar Ministerie in het ‘minder Marokkanen’-proces.“De pot verwijt de ketel dat hij zwart ziet”, zegt Voerman in de politieke podcast Betrouwbare Bronnen. “Op allerlei manieren heeft Wilders geprobeerd de rechterlijke macht afhankelijker te maken van de politiek. En tegelijkertijd verwijt hij de rechterlijke macht gepolitiseerd te zijn.”Wilders heeft het vaak over ‘D66-rechters’ die niet doen wat het volk wil. Voerman: “Wilders wil dat rechters niet langer voor het leven worden benoemd, maar voor zes, zeven jaar. Hij wil functioneringsgesprekken met ze houden en als ze niet zwaar genoeg gestraft hebben, kunnen ze inpakken en wegwezen. Ze mogen geen rekening houden met verzachtende omstandigheden. Dat is een verstrekkend voorstel dat de zelfstandigheid en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht beperkt. Zo maak je de rechterlijke macht afhankelijk van politieke willekeur.”Als de wensen van Wilders wet worden, krijg je volgens Voerman ‘Poolse toestanden’. De Poolse regering probeert al enkele jaren de rechterlijke macht onder controle krijgen. Omdat de onafhankelijkheid van Poolse rechters in gevaar is, startte de Europese Commissie een strafprocedure tegen Polen.Wilders stapte vijftien jaar geleden uit de VVD en richtte later de Partij voor de Vrijheid op, waarvan hij het enige lid is. Volgens Voerman zou Wilders er goed aan doen, de PVV alsnog om te vormen naar een ledenpartij. “Wilders wilde geen LPF-toestanden. Maar om iets voor te stellen in de Nederlandse politiek, moet je ook in de Eerste Kamer vertegenwoordigd zijn en daarvoor heb je Statenleden nodig. Dat kun je niet meer allemaal vanuit Den Haag controleren. Dan is een bepaalde vorm van organisatie helemaal niet zo gek. De PVV is nu vertegenwoordigd in een 30-tal gemeenten. Er is hier en daar al wat gedoe. Je kunt wachten op nog meer gelazer. Juist ook omdat er geen structuur is. PVV’ers die ermee stoppen, klagen vaak: ‘We horen niks uit Den Haag’. Dat is logisch, want Wilders kan het niet allemaal bijbenen.”Koen Vossen wijst op een extra voordeel van een ledenpartij: je krijgt subsidie. “De partij wordt financieel en door gebrek aan menskracht ernstig gehinderd. Maar karakterologisch is het voor Wilders en zijn rechterhand Martin Bosma bijna een nederlaag als ze nu gaan toegeven dat ze wel een ledenpartij nodig hebben”, aldus Vossen.Het boek Gerrit Voerman en Koen Vossen - Wilders Gewogen. Uitgeverij Boom, 2019***Wil je reageren op deze aflevering, doe dat op Twitter bij @pgkroeger of @jaapjansenHet kan ook per mail: betrouwbarebronnen@dagennacht.nlOverweeg je te adverteren in Betrouwbare Bronnen of misschien zelfs uitgebreidere sponsoring, stuur dan een mailtje naar Bob den Hartog: bob@dagennacht.nl See omnystudio.com/listener for privacy information.

Sep 6, 2019 • 2h 5min
47 - Harvard-topman McCullough bezorgd over wetenschap in VS en Nederland ** PG: Adenauer, de 1e Kanzler
Tijdlijn Betrouwbare Bronnen aflevering 4700:00:00 - Intro door Jaap Jansen met quotes Richard McCullough00:04:21 - PG Kroeger over Konrad Adenauer01:15:42 - Richard McCullough over wetenschap in tijden van fake news02:03:35 - Uitro door Jaap02:04:32 - Einde***Harvard-topman Richard McCullough is bezorgd over het politieke klimaat in Nederland rondom wetenschap. Dat zegt hij in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen.Minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) omarmde onlangs een advies om geld over te hevelen van de alfa- en gammawetenschappen naar de bètastudies. Ook de Tweede Kamer stemde hiermee in. Volgens McCullough is dit een verkeerde keuze: “Bèta en andere wetenschappen moet je niet van elkaar scheiden. Die versterken elkaar juist. Vernieuwing van wetenschap en technologie ontstaat waar disciplines samengaan.”Harvard is de hoogst gewaardeerde universiteit ter wereld. McCullough leidt als ‘vice provost for research’ het onderzoeksprogramma. Hij was deze week in Tilburg om te spreken bij de opening van het universitaire jaar.McCullough: “Ik heb altijd grote bewondering gehad voor het Nederlandse universitaire systeem met publiek-private samenwerking en een regering die altijd vooruitkeek. Ik ben nu een beetje bezorgd omdat de laatste tijd in Nederland wat anders gedacht wordt over de verhouding tussen bètawetenschap en andere wetenschappen.”Hij wijst erop dat het Verenigd Koninkrijk vijftien jaar geleden dezelfde discussie had als Nederland nu. “Later werden ze wakker en gingen ze veel meer investeren. Duitsland, de Scandinavische landen en de Baltische staten doen dat ook. Je moet investeren, anders raak je achterop.”Deze week protesteerde wetenschappers, verenigd in ‘WO in Actie’ , tegen het beleid van minister Van Engelshoven. McCullough hoopt dat de Nederlandse politiek zich de waarde van wetenschap realiseert. “Je kunt trots zijn op je universiteiten, zij zijn altijd de kroonjuwelen van Nederland geweest. Ik ben onder de indruk van het hoge intellectuele niveau. De mensen zijn geweldig, ze doen prachtige ontdekkingen die leiden tot groei en economische duurzaamheid.”McCullough maakt zich ook zorgen over zijn eigen land. Door het strenge visumbeleid en het politieke klimaat onder president Donald Trump worden de VS minder aantrekkelijk voor talent van elders. Chinese wetenschappers beginnen terug te keren naar China, waar ze meer geld kunnen krijgen voor onderzoek.Hij hekelt het klimaat van vijandigheid naar wetenschap, kennis en feiten. “Dit demotiveert jonge mensen.” McCullough wijst op de wapenspreuk van zijn universiteit uit 1636: ‘Veritas’. ***Dezer dagen is het 70 jaar geleden – 15 september 1949 - dat Konrad Adenauer werd gekozen als eerste Bondskanselier van de nieuwe, democratische Bondsrepubliek die al snel 'West-Duitsland' werd genoemd. PG Kroeger vertelt hoe hij het werd en over zijn lange leven voor die verkiezing. Adenauer was al 73 jaar oud toen hij Kanzler werd. Liefkozend noemden ze hem ‘Der Alte’.In 1876 geboren was hij al onder Keizer Wilhelm II een belangrijk politicus in de katholieke oppositiepartij 'Zentrum'. Grote faam en invloed verwierf hij als burgemeester van Keulen, een stad die hij vele jaren met ijzeren hand bestuurde. Fameus werd hij ook als Nazihater en Hitler-opponent. Toen Der Führer aan de macht kwam, liet hij Adenauer meteen ontslaan. Met moeite werd verhinderd dat Adenauer meteen in een concentratiekamp verdween. Zijn leven in het Derde Rijk was dan ook riskant. Met grote regelmaat moet hij onderduiken.Na de ondergang van het bewind van Hitler zorgde dit ervoor dat Adenauer een van de weinige behoudend katholieke politici was die kon laten zien brandschoon en te zijn geweest dapper geweest. De tragiek in zijn leven was dat zijn vrouw aan die jaren van onderdrukking geestelijk en fysiek ten onder ging. Ze stierf al jong.In het naoorlogse door de VS, Frankrijk en de Britten bezette Duitsland werd hij aanvoerder van de nieuwe christendemocratische partij, de CDU. Hij was een man met grote geldingsdrang en machtsinstinct. Zo bleef hij bondskanselier tot zijn 87ste. Hij maakte grote verkiezingsoverwinningen en diepe crises mee. Zijn langetermijnstrategie om Duitsland weer een gewaardeerd partner in Europa en een fatsoenlijk land te maken werd met succes bekroond.PG Kroeger vertelt over Adenauers geheim als briljant leidersfiguur, zijn excentrieke persoonlijkheid, zijn spijkerhard politiek vernuft en zijn opmerkelijke hobby's. En hij laat zien hoe deze oude man gedreven werd door diepe zorg om zijn land en volk.Ten diepste geloofde hij niet echt, dat de Duitsers hun les wel geleerd zouden hebben van de verschrikkingen van het Nazibewind. Hij bleef diep argwanend naar zijn tijdgenoten en was ook om die reden helemaal niet zo'n voorstander van een 'Wiedervereinigung'. Vaak zuchtte hij tegen zijn vrienden: "Mein Gott, was soll aus Deutschland werden wenn ich nicht mehr da bin..." Adenauer is een fascinerende man met een zeer kleurrijk karakter en een levensverhaal dat zijn gelijke niet kent.***Reageren op deze aflevering? Mail naar: betrouwbarebronnen@dagennacht.nlGeïnteresseerd in adverteren in of sponsoren van Betrouwbare Bronnen? Mail naar: bob@dagennacht.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Aug 30, 2019 • 2h 59min
46 - De koers van CDA-vicepremier Hugo de Jonge ** Mariëtte Hamer & Luce van Kempen strijden tegen stress bij jongeren ** PG en de zomer van 1989
Tijdlijn Betrouwbare Bronnen aflevering 4600:00:00 - Intro door Jaap Jansen00:05:28 - Mariëtte Hamer & Luce van Kempen strijden tegen stress bij jongeren00:33:54 - PG Kroeger: De zomer van 198901:45:57 - De koers van CDA-vicepremier Hugo de Jonge02:57:56 - Uitro02:58:37 - Einde***Het SER Jongerenplatform komt met een rapport over stress bij jongeren: Hoge verwachtingen. Kansen en belemmeringen voor jongeren in 2019. Ze vragen zich af: hoeveel moet ik lenen voor mijn studie en kan ik dat wel terugbetalen? Is er woonruimte voor mij en een goede baan? Jongeren zijn minder snel zelfstandig en de tweedeling onder jongeren neemt toe.Jaap Jansen praat met Voorzitter Luce van Kempen van het Jongerenplatform en met SER-voorzitter Mariëtte Hamer. Ze willen een 'generatietoets' bij al het nieuwe beleid dat voor jongeren van belang is. Ook hebben ze grote kritiek op het leenstelsel voor studenten, dat sociaal bedoeld was. Ze doen een oproep aan de Tweede Kamer om meteen met hun kritiek aan de slag te gaan.***PG Kroeger focust zich op de zomer van 1989: de revolutionaire gebeurtenissen nu precies 30 jaar geleden. Die zomer ging de wereldgeschiedenis in. Toch zijn veel van de gebeurtenissen toen bijna vergeten en destijds zelfs onopgemerkt gebleven. Zo was er een demonstratie van 2 miljoen mensen en 600 kilometer lang tegen dictatuur en voor onafhankelijkheid en de eigen cultuur van drie onderdrukte landen.Binnen de CDU werd en partijcoup gestart om Bundeskanzler Helmut Kohl af te zetten en te vervangen door Lothar Späth uit Stuttgart.In Hongarije organiseerde een keizerszoon een lunch die leidde tot een enorm grensincident.En in de DDR hielden ze gemeenteraadsverkiezingen die het begin van het einde inluidden.In Polen waren voor het eerst na decennia van dictatuur vrije verkiezingen. De zomer van 1989 zou de wereld veranderen.In Nederland ging het politieke leven zijn gewone gangetje. De VVD liet het kabinet Lubbers II vallen over een piepkleine milieuheffing en veroorzaakte zo verkiezingen. De kabinetsformatie leidde tot een coalitie van Lubbers met de PvdA.***Vicepremier Hugo de Jonge vertelt over de methode-De Jonge, de stijl die hij als wethouder ging hanteen en nog steeds toepast. En ook: van wie hij heeft geleerd hoe je politiek bedrijft.Het CDA is voor hem nog steeds een christelijke partij: "Ik hecht er ook echt aan om die duidelijke oorsprong overeind te houden. De waarden van het CDA komen uit de Bijbel. Zelfs als je die Bijbel niet meer van kaft tot kaft leest, kun je je nog steeds aangetrokken voelen door die waarden.” Hij neemt afstand van het liberale marktdenken dat de afgelopen tientallen jaren dominant was. “Mensen maken zich zorgen. Ze vragen zich af: is de zorg er straks nog wel voor mij? Kan de overheid nog wel instaan voor mijn veiligheid? Er is angst dat het allemaal minder wordt. De overheid moet aanspreekbaar en meer beschermend zijn. Waar de marktwerking in de zorg, als uitvloeisel van het liberalisme, al te dominant wordt, zie je dat mensen zich tekortgedaan voelen. In het publieke domein moet je de neoliberale waarde van de markt niet belangrijker maken dan iets als samenwerking en continuïteit van zorg. We hebben een lange periode van geloof in de markt achter de rug. Ik denk dat het tijd is voor een nieuw verhaal. De overheid moet schild voor de zwakken zijn; hoeder tegen onrecht. Ik wil terug naar de geboortepapieren van de christendemocratie.” Wat hem betreft kan het CDA met iedereen samenwerken, maar nooit meer met de PVV in coalitieverband. En ook niet met het Forum voor Democratie.“Toen het CDA in 2010 moest beslissen of het met gedoogsteun van de PVV zou gaan regeren, heb ik voor gestemd”, zegt De Jonge. “Ze hadden een grote achterban en waren nog niet getest. Maar dat was geen succes, to put it mildly. Dat moeten we niet nog een keer doen. FVD is nog niet getest en ze hebben een grote achterban. Toch zie ik het niet gebeuren. De Rusland-flirt en de flirt met fout rechts maken het wel erg moeilijk om in een kabinet samen te werken.” Ook bepaalde naar het racisme neigende uitspraken van Baudet dragen ertoe bij dat De Jonge er geen vertrouwen in heeft. “Ik zie dat gewoon niet gebeuren. Dit maakt het onmogelijk om in een kabinet samen te werken.”De vicepremier heeft wel waardering voor Pim Fortuyn die volgens hem ‘het taboe op de mislukte integratie’ doorbrak. “Het probleem werd weggeredeneerd. Nu kun je er in elke politieke partij over praten. Je moet problemen onder ogen zien en ermee aan de bak gaan.” Behalve De Jonge overweegt ook minister van Financiën Wopke Hoekstra een gooi te doen naar het lijsttrekkerschap. “Hoe langer we de verkiezingen en ook de vraag van het lijsttrekkerschap naar achter kunnen plaatsen, hoe beter het is”, zegt De Jonge. “We hebben allebei een volle baan. Er is ontzettend veel te doen, op zijn departement en op het mijne. Daar is onze volle aandacht bij nodig. Je hebt pas een lijsttrekker nodig als er verkiezingen zijn. Er zijn pas verkiezingen in 2021. We moeten er niet de hele tijd mee bezig zijn. Dat gaan we dus ook niet doen. Dat ben ik niet van plan en Wopke ook niet.” ***Reageren? Mail naar betrouwbarebronnen@dagennacht.nl Adverteren of sponsoren? Mail naar bob@dagennacht.nl See omnystudio.com/listener for privacy information.

Jul 12, 2019 • 3h 5min
45 - Caspar Veldkamp: Griekenland van Tsipras naar Mitsotakis ** PG: Liefdesbrieven van Mitterrand
In Betrouwbare Bronnen aflevering 45:PG Kroeger over de liefdesbrieven van François MitterrandAmbassadeur Caspar Veldkamp over Griekenland, van Tsipras naar MitsotakisTijdlijn Betrouwbare Bronnen 45:00:00:00 - Intro met quotes Caspar Veldkamp00:03:09 - Historische rubriek met PG Kroeger (deel 1)00:49:27 - Historische rubriek met PG Kroeger (deel 2)01:15:16 - Ambassadeur Caspar Veldkamp02:22:32 - Boekentips voor de zomer02:51:24 - Uitro met reacties van luisteraars03:05:20 - Einde ***Vlak voor Quatorze Juillet neemt PG Kroeger ons in de historische rubriek mee naar La Douce France. Hij behandelt een van de grote, literaire sensaties van de afgelopen jaren, waarin ons land en vooral ook de stad Delft een historische rol speelt. Het gaat om het vuistdikke boek 'Lettres à Anne. 1962 - 1995.' Hierin zijn alle brieven verzameld van de Franse president François Mitterrand aan zijn geliefde Anne Pingeot. Het zijn er 1217... We leren hem kennen als een hartstochtelijk minnaar, een schrijver van literaire allure, een liefhebbende vader van hun dochter Mazarine en een af en toe als vilein politicus.PG vertelt hoe deze liefde ontstond en begon te bloeien. Hoe discreet dat moest want zij was 19 en hij 46 en getrouwd. In het verhaal komen hun reizen naar de hoogtepunten van de kunst voorbij, want een van de bijzondere banden van dit paar gold hun liefde voor de Nederlandse schilderkunst. Geen stad in ons land komt in deze liefdesbrieven zo vaak voor als Delft. In de stad van Vermeer was hun liefde in mei 1964 bezegeld en Mitterrand gebruikt de nam van deze oude, prachtige stad gedurende heel zijn verdere leven als codewoord, als embleem voor 'l'amour'.Veel van wat hij haar schrijft is ontroerend. ‘Jij was mijn kans op het leven’, schrijft Francois in zijn laatste brief. Het boek bevat al hun brieven, dus ook de ansichtkaarten vanuit Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en steeds uit Delft, als de socialistische leider op bezoek is bij de PvdA en later als staatshoofd bij de Eurotop in Den Haag of bij koningin Beatrix op staatsbezoek. Juist dan was Anne altijd in zijn gedachten en dat liet hij merken door een stroom ansichten van schilderijen van Van Gogh en Rembrandt.We krijgen ook een inkijkje in de politieke wereld. Hoe Mitterrand zijn 'Hollandse collega' Joop den Uyl een beetje bespot en de Nederlandse catering nog meer.Vlak voor zijn dood wilde Mitterrand nog één keer zijn visie geven, met een grote rede in het Europees Parlement. ‘Le nationalisme, c'est la guerre!’, zei hij in het jaar van Srebrenica.En Mitterrands meest magnifieke viering van 200 jaar Val van de Bastille, nu precies 30 jaar geleden. Niemand kon toen vermoeden dat de Berlijnse Muur even later zou vallen! Het slot van dat feest was uniek. De grootste operazangeres van dat moment verscheen vanuit de Obelisque op het Place de la Concorde en hief de Marseillaise aan!***Jaap Jansen praat met Caspar Veldkamp, de Nederlandse in Athene. Hij neemt deze zomer na vier jaar afscheid van Griekenland. In Betrouwbare Bronnen vertelt hij over zijn werk tijdens de eurocrisis, zijn gesprekken met de radicaal-linkse regering van premier Alexis Tispras en over de regeringswissel, afgelopen week met de komst van de nieuwe, conservatieve premier Kyriakos Mitsotakis.In Griekenland heeft hij permanent bewaking, want Eurogroep-voorzitter Jeroen Dijsselbloem was daar niet populair en ook de huidige minister van Financiën, Wopke Hoekstra roept er geen warme gevoelens op.Veldkamp: "Ik had een gesprek met een adviseur van de regering van premier Tsipras. Die probeerde mij persoonlijk te overtuigen dat de Nederlandse visie helemaal fout was. Hij begreep niets van mijn rol. Plotseling waren in Griekenland amateurs aan de macht."Toen de eigenzinnige minister van Financiën Yanis Varoufakis van het toneel verdween, ging het ineens veel beter tussen Griekenland en de rest van de Eurozone. "Zijn opvolger had nog steeds dezelfde opvattingen, maar hij begreep hoe het werkte. Hij was pragmatisch, al zei hij wel eens aan het einde van een ontmoeting: je moet goed begrijpen Caspar: het beste bedrijf is een staatsbedrijf."Tsipras maakte 'een koprol': hij vroeg zijn bevolking in een referendum tegen de Brusselse plannen te stemmen, maar voerde ze vervolgens toch uit. De Grieken accepteerden dat. Tsipras schoof op van radicaal-links naar centrum-links"De regering-Tsipras heeft alle eisen van de Eurozone ingewilligd. Maar voor de gewone Griek is de crisis nog niet voorbij", zegt Veldkamp. "Hij heeft niet het krediet niet gekregen voor al het werk wat hij heeft gedaan. Begrijpelijk, want de economie is met een kwart ingeklapt, de pensioenen zijn fors verlaagd, er is weinig sociale zekerheid en als je afgestudeerd bent aan de universiteit mag je blij zijn als je per maand 750 euro verdient.”De nieuwe premier, Kyriakos Mitsotakis van Nea Dimokratia, komt uit een politieke dynastie, maar geldt toch als hervormer, hoog opgeleid in Amerika. "Hij doet me soms denken aan Mark Rutte en soms aan Wopke Hoekstra. Een praktische, goed voorbereide premier. De grote vraag is of hij van zijn partij, een soort combinatie van CDA, VVD en PVV, voldoende ruimte krijgt om zijn hervormingen door te voeren. Hij wil het begrotingsoverschot verlagen. Ik heb hem verteld dat ik als ambassadeur geen mandaat heb om hem veel illusies te geven dat wij hier mee akkoord zullen gaan. Je hebt hier toestemming voor nodig van de hele Eurogroep en ik denk niet dat de Nederlandse minister van Financiën dit aan de Tweede Kamer kan verkopen."***De podcast eindigt met een serie leestips voor de zomer. PG beveelt graag de dagboeken aan van de minister van Buitenlandse zaken in de Londense regering in ballingschap, Eelco van Kleffens. Hij vertelt over het onmogelijke gedrag van Wilhelmina als gast op het witte Huis bij Roosevelt.En dan is er een voortreffelijk boek over de buitenlandse politiek van Bush senior en James Baker tot en met die van Obama en Kerry, door de enige man die daar altijd bij zat, ambassador William J. Burns.Huiveringwekkend is wat PG vertelt over het boek 'Wehvolles Erbe' over de invloed van Richard Wagner op Adolf Hitler en Thomas Mann.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Jul 4, 2019 • 2h 36min
44 - Amerika Special: Michael Wolff over Donald J. Trump ** PG over Franklin D. Roosevelt
In Betrouwbare Bronnen aflevering 44:Michael Wolff over president Donald J. TrumpPieter Gerrit Kroeger over president Franklin Delano Roosevelt***Tijdlijn:00:00:00 - Intro met quotes Donald Trump en zang van Lady Gaga00:03:10 - Michael Wolff (part 1)00:39:58 - Michael Wolff (part 2)01:04:22 - PG (deel 1)01:47:39 - PG (deel 2)02:34:32 - Uitro02:35:35 - Einde***“Het presidentschap van Donald Trump draait uit op een politieke kernsmelting. De kans is groot dat Trump zich niet kandidaat stelt voor een tweede termijn.” Dat zegt Michael Wolff, auteur van twee boeken over Trump, in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen.''Zijn karakter laat niet toe dat hij een nationale verkiezing verliest. Hij kan dat niet aan. Zijn hele leven heeft hij bij een ramp de complete overwinning uitgeroepen en daarna vertrok hij. Trump heeft op dit moment steun van ongeveer 40 procent van de kiezers en er komt niets meer bij. Als dat over een jaar nog zo is, is het heel goed mogelijk dat hij er vandoor gaat. Hij zal zeggen: ik heb mijn werk gedaan. Dan begint aan een nieuw media-avontuur. Als het maar lijkt of hij de winnaar is.”Trump is zelf-destructief, zegt Wolff. “En overal om hem heen zijn nog onderzoeken gaande. Hij is een oplichter, dat weet iedereen.”Volgens Wolff haat het Republikeinse partij-establishment Donald Trump. “Ze zouden er alles voor doen om van hem af te komen. Maar ze weten ook: als je hem vermoordt, dan moet-ie ook echt dood zijn. En niemand weet echt hoe je dat doet.”Trump verkeert in het Witte Huis in totale eenzaamheid, zet Wolff. Hij heeft nauwelijks medewerkers en kijkt de hele dag tv, ook in het Oval Office. “Een normaal mens zou breken. Maar hij leeft in het moment en op impulsen, blij als een mossel. Het enige succesvolle wat hij ooit heeft gedaan is: tv-persoonlijkheid zijn. Zijn presidentschap is daarvan de voortzetting.”Trump heeft geen plan. “Hij weet niet dat er een populistische agenda is. Daar moet hij altijd aan herinnerd worden. 'China slecht', heeft zijn voormalige strateeg Steve Bannon hem geleerd. En er is ‘De Muur’. Persoonlijk heeft Trump overigens niets tegen migratie.”Hij is een verkoper, zegt Wolff. “Voor een verkoper zijn er geen vijanden. Er zijn alleen kopers en niet-kopers. De enige in zijn omgeving die hij niet misbruikt voor zijn eigenbelang is zijn dochter Ivanka. De Trump Organisation is niet echt een bedrijf. het gaat om het promoten van Donald Trump. Zijn naam op gebouwen waarvan hij niet eens de eigenaar is. Dat hij echt rijk is, is fictie. Het is reality tv. Een show met elke dag een nieuw script.”Saoedi-Arabië zo goed als failliet, zegt wolff in Betrouwbare Bronnen. Trumps schoonzoon Jared Kushner helpt kroonprins Mohammed bin Salman (MBS) met het naar de beurs brengen van de nationale oliemaatschappij Saudi Aramco, zodat het koningshuis de steeds meer geld vragende Saoedische elite kan blijven betalen. Er is alleen één probleem: na 9/11 heeft Amerika een wet die slachtoffers het recht geeft Saoedische bedrijven aansprakelijk te stellen. Kushner zou MBS beloofd hebben die wet te schrappen. Zeker na de moord op Khashoggi - volgens een VN-rapport in opdracht van MBS - zal dat niet gebeuren.Als Amerika ze niet kan helpen, zijn de Saoedis gedwongen om geld aan te nemen van China, meent Wolff. Voor Kushner is steun van Bin Salman onontbeerlijk om zijn vredesplan voor het Midden-Oosten te doen slagen. “De Trumps en de Kushners leven hun leven op deze manier zolang ze ermee weg kunnen komen. Ooit zullen ze gepakt worden.”“Trump is president dankzij Steve Bannon. Het maakte ook van Steve een belangrijke stem in de wereld. Hij is nu geen marginale speler meer. De prijs daarvoor was omgaan met Donald Trump. Uiteindelijk kan Trump niet zonder hem, want in het hele Trump-universum is er maar één slimmerik en dat is Bannon. Hij is de enige met een coherente visie. En hij begrijpt Trump.”Vice-president Mike Pence is volgens Trump een 'religieuze gek', schrijft Wolff in zijn boek. “Pence maakt weinig indruk. Maar zijn vrouw Karen - die door Pence 'Moeder' genoemd wordt en dus door het hele Witte Huis - is een sterke persoonlijkheid die weet hoe ze het politieke spel moet spelen. Trump wilde de Witte Huis-dokter minister van Veteranenzaken maken. Iedereen vond die dokter een aardige vent, maar hij roddelde over een gynaecologische kwestie waarvoor hij Moeder over de vloer had gehad. Zij hoorde dat en voorkwam vervolgens dat hij minister werd. Zij is een bijzondere vrouw in het Witte Huis. Trump ziet vrouwen voornamelijk als seksueel attractief gezelschap.”“De president geeft je aandacht als je hem vleit. Doe je dat, dan zal hij jou ook loven. De reden dat hij zo'n hekel heeft aan Angela Merkel is dat zij hem niet vleit.”Leestip:Onlangs verscheen bij Prometheus Michael Wolffs boek ‘Staat van Beleg. Trump onder vuur’. Het is de opvolger van Wolffs eerste boek over Trump: ‘Vuur en Woede’.***Op Independence Day is het natuurlijk gepast in de historische rubriek eer te betonen aan de grootste president van de USA van de twintigste eeuw. Wie dat is, staat buiten kijf: Franklin Delano Roosevelt. En dat is temeer gepast nu wij de maand juni een van zijn grootste prestaties herdachten: de gewaagde en succesvolle grootste amfibische operatie in de wereldgeschiedenis, D Day. PG Kroeger zet aan de hand van een trilogie die de historicus Nigel Hamilton recent publiceerde uiteen wat FDR's strategie was toen de Verenigde Staten overvallen werden door Japan en Hitler Amerika de oorlog verklaarde in december 1941.Zijn grootse visie en weidse blik op de rol als 'Commander in Chief' leidde ertoe dat binnen vier jaar de beide militaire grootmachten gedwongen waren tot onvoorwaardelijke overgave. En de VS was de grootste macht op aarde geworden.Het was FDR en niet zijn generaals - en ook niet Churchill of Stalin - die deze strategie ontwierp en bijna zonder enige aarzeling doorzette, volhield en tot zo'n grote overwinning voerde. PG leest daarom de toast voor van Stalin bij het diner voor Churchills 69e verjaardag, waarin de Sovjet-dictator die zonder omhaal van woorden erkende.Ook vertelt hij over zijn gesprek met Lincoln Gordon, een jonge adviseur en ambtenaar van de staf van het Witte Huis, die nauw heeft samengewerkt met de president. "A brilliant man, our greatest President. But dévious, mister Kroeger....Dévious!"See omnystudio.com/listener for privacy information.

Jun 28, 2019 • 3h 15min
43 - Binnenhof: eeuwenoud ratjetoe ** Borstlap en de nieuwe sociale kwestie ** Liberaal denker Witteveen
In Betrouwbare Bronnen aflevering 43:Historicus PG Kroeger: de eeuwenoude geschiedenis van het BinnenhofVVD-Kamerlid Jan Middendorp: het liberale denken van Johannes WitteveenHans Borstlap: de kloof tussen flex en vast als 'de nieuwe sociale kwestie'Tijdlijn:00:00:00 - Intro met quotes PG en Borstlap00:04:02 - PG Kroeger (deel 1)00:55:51 - PG Kroeger (deel 2)01:24:10 - Jan Middendorp02:08:53 - Hans Borstlap03:13:57 - Uitro03:14:45 - Einde***Het Haagse Binnenhof is een uniek complex van gebouwen en gebouwtjes dat sinds 1240 ongeveer permanent in verbouwing is. PG Kroeger vertelt over de historie van die verbouwingen, de architectuur en de kunst die het Binnenhof hebben gemaakt wat het nu is. En daarbij prikt hij meteen een hele hoop mythes en legendes door. In zijn historische rubriek laat PG zien dat er tijdperken zijn geweest dat Den Haag en het grafelijk complex van het Binnenhof een soort Washington DC van Europa was, het brandpunt van de wereldpolitiek. Misschien wel geheel vergeten is de bijna 50 jaar dat Holland geregeerd werd door de zeer krachtdadige en machtige heerser Graaf Albrecht van Beieren. Hij resideerde niet in München of in Luxemburg – waarvan hij ook de adellijk heer was – maar in zijn favoriete jachtslot op het Binnenhof. Dankzij Frits van Oostrom weten wij meer over deze bijzondere man uit de 2e helft van de 14e eeuw dan over heel wat andere heersers van ons land voor en na zijn tijd. We weten hoe zijn Binnenhof er uit zag en wat daar gebeurde. En dat is bijna identiek aan het politieke en diplomatieke centrum dat Den Haag nu, 650 jaar later, opnieuw is. De bebouwing van het huidige Binnenhof zou de Beierse graaf zonder veel moeite herkennen.‘Sober en doelmatig’ was zijn kleurrijk bewind overigens allerminst. Beierse barokke zwierigheid en grandeur was Albrecht niet vreemd. Het verhaal over ‘the Royal Wedding’ van 1369 en het ongelooflijke feest dat hij voor zij dochter Catharina organiseerde getuigt daarvan. Zelden zal de Ridderzaal zo chique en feestelijk gevuld zijn geweest met zulke hoge gasten uit heel Europa!De gebouwen aan het Binnenhof zijn door alle bouw en renovatie-activiteiten door 7 eeuwen heen een ratjetoe geworden. Typisch Nederlands, vindt PG. Zonder veel artistieke visie of architectonisch elan werd er gebroken, verbouwd, kapotgemaakt en herbouwd dat het een lieve lust was. En intussen werd er vergaderd, gekonkeld, gemarchandeerd, besloten en bestuurd. Al in de 14e eeuw was het Plein achter de Ridderzaal de hotspot voor lobbyisten, diplomaten, journalisten, assistenten en ambtenaren van de graaf. Die plek werd druk gebruikt en bezocht, want het heette toen ‘De Kooltuin’ en was dus het veld waar de verse groenten en fruit voor het hof en de herbergen daaromheen werd verbouwd.In de 18e eeuw was een Duitse prinses in ons land achter de schermen de baas. Zij had een buitengewoon begaafde muzikale dochter, Caroline. Deze twee vrouwen zorgden in 1765 voor misschien wel het hoogtepunt van de rol van het Binnenhof in de cultuurgeschiedenis van Europa. PG vertelt het spannende en aangrijpende verhaal van het bezoek aan de Balzaal op het Binnenhof – en aan de Loterij, een soort casino dat gevestigd was in de Ridderzaal - van een van de grootste genieën van de klassieke muziek en opera, de toen 9-jarige Wolfgang Amadeus Mozart. De kranten schreven er grote stukken over en wie een kaartje wilde voor een van zijn concerten moest daar liefst 3 gulden - toen een heel hoog bedrag! - voor betalen.Nu het Binnenhof enkele jaren op de schop gaat, omdat de gebouwen min of meer uitgewoond zijn en de brokken van de plafonds in de SP-burelen naar beneden vallen, is het goed te beseffen hoe onze voorouders met zulke plannen omgingen.Het vreemdste was het plan dat een combinatie van twee grote persoonlijkheden in 1863 op tafel legde. Ook al omdat die twee elkaar hartgrondig haatten. Willem III - 'Koning Gorilla' - en Johan Rudolf Thorbecke. Was gebeurd wat de koning toen voorstelde, dan had aan de Hofvijver nu niet het Torentje van Mark Rutte gestaan, maar een reusachtig neobarok paleis, waarvan de ontwerpen PG vooral doen denken aan de Mariinski Opera in Sint Petersburg. Dat was immers de stad van de familie van de koning, waar de autocratisch ingestelde, onbehouwen en ruige persoonlijkheid zich aan spiegelde - de Tsarenfamilie van de Romanovs. ‘Sober en doelmatig’ was dat dus allemaal niet.Nu oud D66-leider en Alexander Pechtold de scepter zwaait over de verbouwingsplannen en misschien wel uitgroeit tot 'renovatie-tsaar - moedigt PG hem aan net als nota bene Koning Gorilla en de liberale staatsman in 1863 vooral niet klein en pietepeuterig te denken. Het minste dat er toch zou moeten komen in de oude Balzaal van het Hof - nu de oude vergaderzaal van de Tweede Kamer – is een prachtige herinnering aan dat glorieuze moment uit de geschiedenis van kunst en cultuur, het concert voor viool en klavier en orkest, dat Wolfgang Amadeus Mozart en zijn zus Nannerl gaven voor de 18e verjaardag van de prins van Oranje.***Op 23 april 2019 overleed Johannes Witteveen. Hij was voor de VVD minister van Financiën in twee kabinetten en daarna president van het Internationaal Monetair Fonds.VVD Tweede-Kamerlid Jan Middendorp werkt aan een proefschrift over onder meer zijn economisch denken. Hij praat in Betrouwbare Bronnen over de bijzondere rol van Witteveen in de na-oorlogse periode van de wederopbouw.Witteveen is een van de meest vooraanstaande liberale economische denkers die ons land gekend heeft. Een liberaal bovendien, die er Keynesiaanse opvattingen op nahield: de overheid moest volgens hem op de juiste momenten een stimulerende rol spelen. Witteveen stond - met mensen als Tinbergen - aan de wieg van instituties als het Centraal Planbureau. Hij was een van de architecten van de welvaartsstaat.Wie zich verbaast over de oproep van premier Mark Rutte aan werkgevers om de lonen te verhogen en wie zich verbaast over de nieuwe koers van VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff om de middenklasse beter te beschermen - in dit gesprek blijkt: ze staan in een lange traditie waarvoor Johannes Witteveen al tekende.***In Nederland is de kloof tussen vast werk en flexwerk te groot geworden. Hans Borstlap noemt dit 'de nieuwe sociale kwestie' die een aanpak vergt zoals aan het einde van de 19e eeuw het gebrek aan sociale bescherming van arbeiders moest worden verkleind. De commissie-Borstlap schreef er in samenwerking met de OESO een rapport over: In wat voor land willen wij werken? In november komt hij met concrete beleidsaanbevelingen.Borstlap is voormalig topambtenaar van onder meer premier Ruud Lubbers en de ministers Jan de Koning, Bert de Vries en Ad Melkert."We hebben in dit land een sociaal en economisch probleem", waarschuwt Borstlap. "Bij de eerste de beste recessie zal je zien wie er het eerste werkloos wordt en het eerste richting armoede gaat. Dan komen de flexibele arbeidskrachten en de zzp'ers als eerste in de verdrukking. We hebben dit in Nederland zelf veroorzaakt, door het beleid. Dat betekent dus dat je er ook beleidsmatig iets aan kan doen. De OESO heeft voor ons uitgerekend; een werkgever betaalt voor een vaste arbeidskracht bruto 65.000 euro en voor een flexibele 41.000 euro. Het is scheefgegroeid! We kunnen niet lang meer wachten, want de flexibilisering neemt toe met ongeveer 1-procentpunt per jaar. Bij ongewijzigd beleid hebben we over 10 jaar in Nederland 50 procent flexwerkers. De trend wijst naar een lage lonenland, werkende armoede. Terwijl bij ons type land hoogproductieve arbeid hoort, met goede sociale voorzieningen."De oud-topambtenaar verbaast zich er achteraf over, dat 20 jaar geleden 'zonder veel discussie' de algemene arbeidsongeschiktheidsverzekering is afgeschaft. "Wat wij als commissie eigenlijk bepleiten, is terugkeer van die AAW."See omnystudio.com/listener for privacy information.