De verkiezingscampagnes barsten los. Alle ogen zijn gericht op 17 maart: de Tweede-Kamerverkiezingen van 2021. Maar hoe doe je dat, verkiezingen winnen? Met populaire poppetjes? Met smerige tackles of zoetgevooisde filmpjes? Met online microtargeting en algoritmes? De geschiedenis leert ons dat een partij, een kandidaat en een politieke stroming allereerst één ding moeten hebben en moeten vasthouden: een winnende strategie.Jaap Jansen en PG Kroeger duiken daarom in epische verkiezingsstrategieën die geschiedenis schreven. Want hoe deden FDR en LBJ dat toch? Hoe versloeg Thatcher de Labour Party? Wat maakte François Mitterrand en Konrad Adenauer zo’n onversaagde staatsman? Welke politieke wetten zorgen voor electoraal succes? En wat kunnen de lijsttrekkers van 2021 daarvan leren?Betrouwbare Bronnen reist langs dunbevolkte boerenstaatjes als Iowa, North Dakota en Indiana en ontdekt de winnende strategie die iedereen verraste. Maar ook de rozentuin van het Witte Huis, de kelder van Joe Biden in Wilmington en de aanvalslijn van Helmut Schmidt tegen Franz Josef Strauss blijken buitengewoon leerzaam. Hoe slaagde Ruud Lubbers met de aanpak waarmee Gerald Ford tien jaar eerder mislukte? Waarom lijken Barack Obama en Willy Brandt op elkaar? En welke lessen kun je nu nog trekken uit die belangrijke speech in Madison Square Garden in 1936?Een belangrijke les is het onderscheid tussen ‘strategie’ en ‘tactiek’. Juist in de politiek en al helemaal in verkiezingstijd. Tactiek moet de organische, treffende implementatie zijn van de strategie. En daarin worden vaak de meeste fouten gemaakt. De poster kan nog zo mooi zijn ontworpen, zo gelikt, en de timing ervan nog zo doordacht, maar als de leuze, de boodschap ervan niet geloofwaardig is en niet coherent met program, profiel en persoon, dan kun je er alleen maar mee verliezen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Doe ook mee!Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Vraag aan Flip Kylian Adams hoe dat werkt: flip@dagennacht.nl***Verder kijkenPresident Harry Truman delivers a Whistlestop Address to farmers in Iowa (1948)"Daisy" ad LBJ (1964)Labour isn’t working. Party political broadcast Conservatives (1979)François Mitterrand: « Mais vous avez tout à fait raison, Monsieur le Premier ministre. » (1988)***Verder luisterenBB 142 - De smerigste verkiezingscampagnes in de Amerikaanse geschiedenisBB 133 - Amerikaanse presidenten: boeken die je móet lezen!BB 117 - Tien wetten die elke lijsttrekker zich moet inprenten***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:13:04 - Deel 1: Rose Garden campagne00:43:29 - Deel 2: Whistle Stop campagne01:01:36 - Deel 3: La Force Tranquille01:23:29 - Deel 4: Keine Experimente 01:33:08 - Deel 5: Labour isn't working01:45:04 - Deel 6: Yes, we can! 01:53:29 - Uitro01:54:47 - Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Dries van Agt. Op 2 februari 2021 werd hij 90. De enige nog levende Nederlandse premier uit de 20e eeuw die in de heftige, turbulente jaren ‘70 een bepalende rol speelde. Jaap Jansen analyseert met PG Kroeger zijn politieke werk en zijn kleurrijke, verrassende persoonlijkheid.Dries van Agt was een politicus van de buitencategorie. De eerste aanvoerder van een nieuwe partij – het CDA – die hij al met zijn eerste campagne in 1977 winst bezorgde, waarna het CDA tot 1994 het Torentje bezette. Hij werd vaak weggezet als conservatieve zedenprediker, maar was in veel opzichten een vooruitstrevend hervormer van de rechtsstaat. Hij werd internationaal hoog gewaardeerd, wat hem na zijn Haagse jaren een in eigen land bijna niet opgemerkte topcarrière opleverde.PG Kroeger analyseert Van Agt in drie dimensies. Als minister in zes kabinetten gedurende elf jaar, waarvan hij er liefst drie zou leiden. En Van Agt als ‘paradijsvogel in de Haagse jungle’. Met zijn eigensoortige politieke poëzie, zijn relativering van het ‘Haagse gedoe’, zijn excentrieke vluchtgedrag en zijn pogingen om onder het premierschap uit te komen. De minst bekende dimensie is ‘Van Agt de wereldburger’. Want zijn internationale loopbaan was niet alleen van hoog niveau, maar ook de vrucht van enkele karaktertrekken die in eigen land nogal eens miskend of over het hoofd gezien werden.Hierbij laven Jansen en Kroeger zich aan enkele unieke bronnen. Zo is er diepte-interview van een uur door Jaap met de oud-premier, in mei 2008 uitgezonden op Het Gesprek, een tv-zender die maar een paar jaar bestaan heeft. Daarin bespraken zij zijn leven en werk aan de hand van de net verschenen biografie over hem. Zelden was Van Agt zo openhartig over zijn diepe drijfveren, zijn blik op samenleving en politiek en op zijn eigen leven en karakter.PG vertelt uit directe, persoonlijke waarneming van de premier en CDA-aanvoerder, zowel tijdens een zeer ingewikkelde kabinetsformatie als in later jaren, zoals tijdens het roemruchte CDA-congres in de Rijnhal in 2010.Zo komen allerlei onbekende aspecten en momenten aan de orde. Van Agt en zijn inspiratiebron Mao, zijn bewondering voor Piet de Jong, Leo Tindemans en Jan de Koning. Van Agt en de topfunctie die hem bijna in de schoot geworpen werd. In 1994 werd hij op een haar na wat Ruud Lubbers, Wim Kok en Jan Peter Balkenende ondanks verwoede pogingen nooit lukte: president van de Europese Commissie. Maar anders dan zijn opvolgers had hij daar totaal geen zin in.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de ShowSponsoring of adverteren is ook mogelijk. Vraag aan Flip Kylian Adams hoe dat werkt: flip@dagennacht.nl ***Verder lezenJohan van Merriënboer, Peter Bootsma, Peter van Griensven - Van Agt, tour de force, biografie (Boom, 2008)PG Kroeger en Jaap Stam - De rogge staat er dun bij, macht en verval van het CDA 1974-1998 (Balans, 1998)Theo Brinkel - Haagse Jaren, de politieke memoires van Ruud Lubbers (Ambo/Anthos, 2020)***Verder luisterenBB 161 - Hans van Mierlo, een politieke popsterBB 127 - De geheime politieke memoires van Ruud LubbersBB 124 - 95 jaar Jacques DelorsBB 119 - Elke machtsoverdracht in het CDA is een dramaBB 64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix Krop***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:64 - Deel 101:13:55 - Deel 201:59:13 - Uitro: nieuwe vrienden van de show01:59:58 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Dertig jaar geleden implodeerde een supermacht. Niet door een gruwelijke burgeroorlog, een nucleair conflict of andere oorzaken die in de wereldgeschiedenis soms de ondergang van een groot rijk in gang zetten. De Sovjet-Unie hief zichzelf op. Het Kremlin streek letterlijk voor het laatst de rode vlag met gouden hamer en sikkel. Hoe kon dat? Wat gebeurde er in de aanloop naar deze implosie? Was deze onvermijdelijk, een bedrijfsongeval, een samenzwering?Na de reeks podcasts van Betrouwbare Bronnen over de Val van de Muur en de Wiedervereinigung van Duitsland volgt bijna als vanzelfsprekend een serie over hoe die gebeurtenissen in de rest van de communistische wereld van toen doorwerkte. Minstens zo dramatisch en vol van soms alweer vergeten, toen niet altijd waargenomen feiten en gebeurtenissen.Jaap Jansen en PG Kroeger beginnen het verhaal in 1961, nu precies 60 jaar geleden. Niets wees erop dat de Sovjet-Unie nauwelijks nog één generatie zou voortbestaan. Integendeel. Dat jaar vierde zij haar grootste triomf. Heel de wereld volgde ademloos wat vanuit Moskou gepresteerd werd. De man die als eerste mens door het heelal om de aarde vloog was in een klap een held, een historische figuur; symbool van hoe dynamisch, innovatief en machtig het Kremlin-regime wel niet was. Joeri Gagarin was het bewijs dat ‘wij het kapitalistische Westen in tien jaar zullen begraven!’ zoals partijleider Nikita Chroesjtsjov stralend voorspelde.Maar 1961 gaf nog een signaal af. Burgers in vazalstaat Oost-Duitsland ontsnapten in zulke grote aantallen de rode heilstaat’, dat alleen een fysieke muur die exodus nog kon afstoppen. 13 augustus in Berlijn wees op nog heel iets anders. De reus stond op lemen voeten. Dat werd pijnlijk duidelijk toen Chroesjtsjov in de jaren daarna ten val kwam door zijn impulsieve aanpak en zijn opvolgers een neostalinisme introduceerden.Als wereldspeler en atoommacht was de Sovjet-Unie onder Leonid Brezjnew in die jaren tussen 1965 en 1985 op de toppen van invloed en kracht, maar interne verlamming en misgrepen ondermijnden die indruk toen al. De schaduw van de ‘Vozhd’, de baas Jozef Stalin bleef over het regime hangen, zelfs zijn megalomane plannen om de Sovjet-Unie fysiek, cultureel en sociaal te herrichten bleven leidend voor zijn opvolgers. Brezjnew werd daarbij onverwacht geholpen door de oliecrisis. Maar ook reusachtige stromen ‘oliedollars’ konden het Kremlin niet op andere gedachten en initiatieven brengen.Met de ‘détente’ en opening naar Europa door de ‘Ostpolitik’ kon de supermacht ook intern de greep op de eigen samenleving en de vazalstaten niet meer overeind houden. Met China groeide een veracht broederland juist in deze jaren uit tot een dynamische concurrent. Niet alleen de oude leiders in het Politburo verkalkten jaar op jaar, ook hun ideologische ambities, hun economisch beleid en hun geopolitieke strategie verloren het zicht op de realiteit. De dynamiek van de Gagarin-jaren en de petrodollars onder Breznjew konden niet langer verhullen dat de supermacht labiel en armoedig werd. En toen kwam Gorbatsjov.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show*** Verder kijken Film Navalny over Poetin Gagarin in de ruimteGagarin in MoskouHet keukendebat van Chroetsjov en Nixon***Verder luisterenBB 135 - 30 jaar Duitse eenheid: Carlo Trojan, de Nederlander die meeonderhandeldeBB 93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingenBB 84 - Hoe Kohl met Gorbatsjov de Duitse eenwording regeldeBB 72 - 'Wir sind ein Volk!', December 1989: Helmut Kohl in Dresden + Geheim gifwapen Sovjet UnieBB 61 - PG Kroeger over de val van de Berlijnse MuurBB 53 - 1989 - PG en de viering van 40 jaar Deutsche Demokratische RepublikBB 21 - PG over Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas IBB 19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:06:35 – Deel 101:00:41 – Deel 201:30:20 – Uitro01:31:04 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De heftige kritiek en zelfkritiek in de kindertoeslagaffaire leverden op 19 januari 2021 niet alleen een meeslepend en indrukwekkend Tweede-Kamerdebat op. Het parlement trok onder leiding van Pieter Omtzigt ook een hoogst opmerkelijke conclusie. De Kamer wil laten onderzoeken hoe het staat met de rechtsbescherming van burgers en hoe het zit met de praktijk van het stelsel van macht en tegenmacht. En dat onderzoek moet het parlement of de regering niet zelf verrichten, maar een zware en gezaghebbende commissie ‘van buiten’: de Venetië-commissie van de Raad van Europa, die eerder rechtsstaat en democratie in landen als Polen en Malta onder de loep nam. Omtzigts uithaal over ons land als ‘bananenmonarchie’ bleef dus niet bij verontwaardiging alleen. Er wordt ook heel concreet iets mee gedaan.Jaap Jansen en PG Kroeger kijken naar de betekenis van dit Kamerdebat en naar enkele opmerkelijke historische feiten en ontwikkelingen erachter. Waar komt die term ‘bananenmonarchie’ vandaan? En wat was een ‘bananenrepubliek’?In deze aflevering legt Pieter Omtzigt uit wat de achtergrond is van zijn deze week aangenomen motie om de Venetië-commissie te vragen ons land van kritische reflectie en aanbevelingen te voorzien. De gedachte dat ‘vreemde ogen dwingen’ heeft de CDA’er ook zelf vanuit die Raad al meermalen kunnen toepassen. Zijn rapportages hadden soms ingrijpende gevolgen.“Rechter en Tweede Kamer kunnen alleen besluiten nemen als ze de juiste informatie hebben. Op dit punt is Nederland een bananenmonarchie", legt hij uit. "Hier functioneert de Staat niet goed. De commissie-Van Dam die onderzoek deed naar de Kinderopvangtoeslagaffaire concludeerde dat de rechtsstaat is geschonden. Dat lijkt mij een behoorlijk zware kwalificatie.”PG Kroeger vertelt over historie en achtergronden van deze zware club vol rechters en andere grondwetkenners. De oorsprong en de oprichters van de commissie zijn gedurfd en kleurrijk. En waarom ‘Venetië-commissie’? Welke geschiedenis schuilt hier achter? PG neemt je mee naar een eiland tegenover de San Marco met nog weer een andere, zeker zo sublieme kerk van een groot bouwmeester uit de Renaissance; naar het Paleis van de Doges van ‘La Serenissima’ die op zijn reusachtige praalschip zijn jaarlijkse huwelijksceremonie liet voltrekken. En natuurlijk komen Richard Wagner, Thomas Mann en Gustav Mahler ook nog even langs.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show*** Verder lezenTweede Kamer, 45e vergadering, 19 januari 2021Pieter Klein - Welkom in de documentloze bananenmonarchie (4 december 2018)Brief minister Klaas de Vries - Reikwijdte van artikel 68 Grondwet (2002) H.J.A. Hofland - Tegels Lichten (Querido)*** Verder kijken Gustav Mahler - Symfonie nr. 5 in cis kl.t. - Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Bernard Haitink, Amsterdam, Concertgebouw, 25 december 1986***Verder luisterenBB 161 - Hans van Mierlo, een politieke popsterBB 147 – De kindertoeslagaffaire: het ging al mis bij de wetgevingBB 70 - 'Voorzitter, het is Kafka!' - PG Kroeger over leven en werk van Franz KafkaBB 68 - De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerdeBB 18 - Pieter Omtzigt strijdt tegen corruptie in de Raad van Europa*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:47 – Deel 100:30:44 – Deel 2: gesprek met Pieter Omtzigt01:07:24 – Deel 301:50:14 – Uitro01:50:48 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hans van Mierlo, oprichter en oerleider van D66, was een twijfelaar die dacht in dilemma’s en sprak in paradoxen. Twee keer in zijn politieke leven liet hij zien dat hij wel degelijk ook een machtspoliticus was. Zonder hem geen kabinet-Den Uyl (1973) en geen Paars (1994).Jaap Jansen praat ruim twee uur met Hubert Smeets, auteur van de biografie Een wonderbaarlijk politicus, Hans van Mierlo 1931 – 2010. Een gesprek over wat hij bereikt heeft, zijn fouten, wat er uitkwam van zijn vermoedens en wat misschien juist heel anders liep. Van Mierlo bepleitte een Progressieve Volkspartij, maar juist de christendemocraten die hij wilde bestrijden kwamen sterk terug. Van Mierlo forceerde de komst van Paars, maar daarna volgde onverwacht het nationaalpopulisme en nog later werd de VVD de dominante partij.Een gesprek ook over ‘de Mensch’ Van Mierlo, de romanticus, die altijd in was voor een goed gesprek, zoals Jaap als jong journalist zelf heeft ervaren - al schrok Van Mierlo toen hij kort na de start van Paars in een artikel in Elsevier teruglas wat hij in een interview met Jaap en Willem Wansink had gezegd: dat het niet waarschijnlijk was dat hij na Paars I nog een keer lijsttrekker zou zijn.In dat kabinet koos Van Mierlo voor een ministerschap op Buitenlandse Zaken. Voor Smeets – die honderd bronnen sprak en 20 meter privé-archief doorspitte – bleef het een raadsel waarom hij niet voor Binnenlandse Zaken koos, Want dáár had hij de typische D66-agenda van staatsrechtelijke en bestuurlijke hervormingen kunnen waarmaken.En waarom verzette Van Mierlo zich zijn hele politieke leven tegen het etiket 'sociaal-liberaal'?Hans van Mierlo was 'een politieke popster', zegt Smeets, een zeldzaam charismatische politicus. En veel van de analyses waarmee Van Mierlo in 1966 en later indruk maakte, blijkt nog verrassend actueel. Hij zag als een van de eersten dat de politieke en maatschappelijke verzuiling erodeerde en dat er iets voor in de plaats moest komen. Toen dat niet - of te weinig - gebeurde raakte het politieke landschap pas helemaal op drift. Een situatie waar we in 2021 nog middenin zitten.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show***Verder lezenHet boek: Een wonderbaarlijk politicus, Hans van Mierlo 1931 – 2010Recensie: Daniël Boomsma - De ontheemde erfenis van een burgerlijk revolutionairRecensie: Thijs Kleinpaste - Hamlet in de politiek: authenticiteit en twijfel als strategieHubert Smeets op Twitter***Verder kijkenIscha Meijer - Interview Hans van Mierlo (RTL, 1994)Hans van Mierlo – Wat ik nog steeds te schrijven droom (Hans Fels en Edmond Hofland, VPRO 2006)***Verder luisterenBB 157 - 2021: het jaar van bijzondere verkiezingen, een partijcoup en een opmerkelijke dame van adel (oa over de verkiezingen van 1946 en het schaduwkabinet-Den Uyl)BB 127 - De geheime politieke memoires van Ruud LubbersBB 60 - Coen Brummer & Daniël Boomsma: De canon van het sociaal-liberalismeBB 1 – D66 moet linkser, vindt oud-partijleider Jan Terlouw***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:18:17 – Deel 201:09:02 – Deel 302:20:52 – Uitro02:21:50 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het kabinet Rutte III trad af. Hoe bijzonder is dat eigenlijk? In deze editie van Betrouwbare Bronnen kijken Jaap Jansen en PG Kroeger naar de politieke actualiteit rond de kindertoeslagaffaire met een blik op de parlementaire historie en de discussie over aftreden, optreden, staatsrecht, de ‘Rutte Doctrine’ en het vraagstuk van de ministeriële verantwoordelijkheid sinds Thorbecke.Moest het kabinet wel weg? Moest minister Eric Wiebes wel meteen helemaal vertrekken als minister? En wat deed Lodewijk Asscher en zijn PvdA? Had Herman Tjeenk Willink gelijk met zijn kritiek op de Tweede Kamer. En hoe beoordelen we Klaas Dijkhoff met zijn achteloos opzijschuiven van de optie van vertrekken als ‘een gebaar van hoogst symbolische waarde’?PG herinnert eraan hoe in ons land kabinetten eerder struikelen dan vallen. Dat gaat soms nogal kolderiek. Van de jeneverbladen die Jan de Quay de kop kostten tot de woede van gereformeerden over de Paus in 1925 en van Limburgse ruzies over een lunch tot de VVD-woede over een luttele f1,65 forensentaks. Bij die laatste kabinetscrisis verblufte premier Ruud Lubbers niet alleen zijn mopperige coalitiepartner Joris Voorhoeve, maar misschien nog wel het meest zijn CDA-partijgenoten die hem het beste dachten te kennen.Maar soms vallen kabinetten wel degelijk op grote en principiële zaken, zoals Rutte III nu. Toch doe je er ook dan goed aan, heel scherp te kijken of het beeld aan de buitenkant hetzelfde is als het gedoe in de binnenkamers en de wandelgangen van het Binnenhof. Zo viel een kabinet over de Omroepwet, terwijl het vooral een zaak bleek van intern gedoe binnen de KVP, de partij van de premier, en de wens die man snel te dumpen. Zoiets speelde ook bij de epische drama’s in het kabinet Van Agt/Den Uyl/Terlouw, nu 40 jaar geleden, en bij de ondergang van Wim Kok als premier van Paars II.Duidelijk wordt dan ineens dat de aanleiding van een crisis meestal niet de reden van zo’n politieke explosie is. En daarom komen Jaap en PG tot een opvallende analogie van Rutte III met de instorting van een eerdere ministersploeg waarin ministers zich ook pijnlijk moesten verantwoorden voor een groot drama waarin hun apparaten vele steken hadden laten vallen.Dit laat nog eens zien dat er een fijnzinnig onderscheid bestaat tussen het beginsel van Thorbecke over ‘de ministeriële verantwoordelijkheid’ voor zowel het maken van beleid als het concreet toepassen en uitvoeren van beleidsplannen en het politiek essentiële vraagstuk van het vertrouwen dat een kabinet en een minister wel of niet geniet bij het parlement. Vaak worden die twee wezenlijke aspecten verward en zoiets is dan nogal eens reden tot politieke en staatsrechtelijke fouten en loze beweringen. PG heeft een dramatisch voorbeeld uit eigen belevenis in een indringend Kamerdebat, waarin het lot van een zeer stevig bewindsman toch aan een zijden draadje leek te hangen.Minstens zo opmerkelijk is het feit uit de politieke geschiedenis dat het nergens is ‘verplicht’ dat een kabinet zou moeten opstappen in een naargeestige situatie als die waarin Rutte III verzeild was geraakt met de kindertoeslagaffaire. Heel wat kabinetten bleven gewoon aan nadat zich politieke rampen voltrokken waarvoor zij toch echt geheel verantwoordelijk waren geweest. Ook in het recente politieke verleden! Het geheugen blijkt in Den Haag vaak opvallend kort.En hoe nu verder? PG doet de Kamer en de bewindslieden twee krachtige aanbevelingen. Ten eerste: een staatcommissie die de actuele omgang en betekenis van artikel 68 van de Grondwet snel en met groot gezag definieert. Alleen zo kan de politiek komen tot een breed aanvaarde wijze van handelen met openheid, transparantie en de soms noodzakelijke discretie bij het geven van advies door onafhankelijke experts en ambtenaren.En ten tweede: een soort onafhankelijke ‘tsaar’ die met een beperkt, uitermate slim ‘crisisteam’ de Belastingdienst en de uitvoeringspraktijk volledig op de schop neemt. Deze verantwoordt zich direct aan het kabinet en zorgt ervoor dat interne blokkades en ambtelijk gehannes worden opgeruimd. Zo’n in zulke apparaten gevreesde en gehate ‘gedelegeerd bestuurder’ heeft destijds de chaos bij de studiefinanciering binnen een half jaar opgelost. Zeg dus niet dat het niet kan: Roel in ’t Veld maakte dit huzarenstukje wel degelijk waar.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show***Verder lezenVerklaring van minister-president Mark Rutte over het aftreden van het kabinetKamerbrief met reactie kabinet op rapport 'Ongekend onrecht'Herman Tjeenk Willink - Kamer moet bij Toeslagen zelf in de spiegel kijken***Verder luisteren naar eerdere afleveringen van Betrouwbare Bronnen147 – De kindertoeslagaffaire: het ging al mis bij de wetgeving141 – Hans Vijlbrief: een nieuwe relatie overheid-burger in de strijd tegen het populisme80 - Rutte en de ministeriële verantwoordelijkheid68 - De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerde***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:06:31 – Deel 100:35:28 – Deel 201:25:44 – Uitro01:26:37 – Einde    Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nooit eerder kreeg een Amerikaanse president twee keer achtereen miljoenen stemmen minder dan zijn opponent. Nooit eerder weigerde een president de uitslag te erkennen en hitste hij zijn aanhangers op daartegen in opstand te komen. Nooit eerder werd Capitol Hill bestormd door een woedende meute.Jaap Jansen en PG Kroeger blikken in deze editie van Betrouwbare Bronnen terug op de afgelopen weken en vooral ook vooruit naar het Amerika na Donald Trump. Ze belichten de inauguratie van de nieuwe president Joe Biden en zijn vice-president Kamala Harris op 20 januari, hun nieuwe beleid en hun benoemingen.Twee gasten diepen dit uit op basis van hun eigen kennis en ervaring in Washington DC. Pirmin Olde Weghuis is voor de vierde maal erbij en hoofdgast is deze keer Bob van Heuvelen, al decennia een spin in het web van de Amerikaanse politiek. Hij was bijna tien jaar chef-staf van senator Kent Konrad, een Democraat uit North Dakota die de Begrotingscommissie leidde. Hij werkte dagelijks met senatoren en leden van het Huis van Afgevaardigden – Democraten en Republikeinen. Tegenwoordig leidt hij een politiek en strategisch adviesbureau.De bestorming van het Capitool gebeurde om de hoek van Van Heuvelens kantoor; de taferelen die hij zag schokten hem diep. Dat brengt hem ertoe de opdracht van Biden scherp te duiden. Het zal een grote opgave zijn zowel de binnenlandse politiek als de samenleving weer tot wederzijds respect en verzoening te brengen. Uit eigen ervaring vertelt hij welke eigenschapen van Biden en Harris daarbij van groot belang kunnen zijn.Opmerkelijk is zijn analyse van de volstrekte mislukking van het presidentschap van Donald Trump, dat tragische kenmerken vertoont. Van Heuvelen laat zien hoe Trump als relatief kleine vastgoedmakelaar geen enkele relevante bestuurlijke ervaring of het afleggen van verantwoordelijkheid kende. Dat bepaalde zijn hele presidentschap en leide mede tot zijn politieke ondergang.Joe Biden is in alle opzichten het complete tegendeel van Trump. Van Heuvelen geeft een scherpe analyse van de ploeg die hij om zich heen verzamelde. Dat het soms lijkt op een ‘derde kabinet-Obama’ acht hij in de huidige crisissituatie een pluspunt. Biden en zijn mensen kunnen nu meteen goed ingewerkt aan de slag. Van Heuvelen schetst Bidens prioriteiten. Hij ziet de Europese Unie als partner, kent Xi Jinping nog van vroeger, zal hard omgaan met Vladimir Poetin en gaat pas naar Noord-Korea als het zich met Zuid-Korea verenigt. Jaap, PG en Pirmin vragen hem ook nog of Michelle Obama benoemd wordt in het Supreme Court (het antwoord is verrassend), of Mitch McConnell zijn Republikeinen bij elkaar kan houden en wat de gematigde Biden gaat doen met de radicale linkervleugel van zijn partij.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show***Verder lezenVH Stategies – Bob van Heuvelen***Eerdere afleveringen van Betrouwbare Bronnen die inhoudelijk aansluiten op deze146 - Amerikaanse presidentsverkiezingen: de machtsoverdracht51 - Nixon, Clinton, Trump - PG en de historie van het fenomeen 'Impeachment'44 - Amerika Special: Michael Wolff over Donald J. Trump***Tijdlijn00:00:00 – Intro en deel 100:14:33 – Deel 2 (Bob van Heuvelen)00:44:57 – Deel 3 (Bob van Heuvelen)01:06:12 – Deel 401:11:02 – Uitro01:11:46 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Midden in de coronacrisis treedt een nieuw land aan als voorzitter van de Europese Unie. Na Duitsland is dit half jaar de beurt aan Portugal. In deze aflevering zet Betrouwbare Bronnen de serie voort over de EU-voorzitterschappen: hoe doen de voorzittende landen dit? Welke ambities hebben ze?Jaap Jansen analyseert met PG Kroeger hoe de bijzondere historie van Portugal en de eigen politieke cultuur dit voorzitterschap inhoud en kleur gaat geven. President Marcelo Rebelo de Sousa (een christendemocraat) bouwt met nadruk voort op het werk en de visie van zijn voorganger die Portugal 35 jaar geleden de EU in wist te leiden, de socialist Mario Soares.In deze analyse komt ook aan snee hoe Portugal er zelf momenteel aan toe is en hoe het zich politiek opstelt in Europa. Zo blijkt het land zo’n stabiele democratie te zijn geworden dat de presidentsverkiezingen van 24 januari helemaal geen lastige afleiding vormen voor het veeleisende Europese werk.Portugal is het land van de gedegen aanpak. Dat, en de eeuwenoude wereldwijde blik valt ook nu weer op bij het programma van de Portugezen voor dit half jaar. Hun ‘global agenda’ voor de Unie is bepaald gedurfd. Premier António Costa sluit daarmee aan op de wereldwijde initiatieven die vertrekkend EU-voorzitter Angela Merkel in gang zette, en op de ‘geopolitieke’ visie van Europese-Commissievoorzitter Ursula von der Leyen.De Portugezen willen in hun half jaar de aanpak van de coronacrisis ook politiek gaan verdiepen. Centraal daarin staat het nadrukkelijk invullen van ‘de sociale pijler’ van de economische aanpak en strategie van de EU. Hiervoor wordt in mei een speciale Eurotop georganiseerd, waarin niet alleen de politieke leiders maar ook de ‘polder’ van de verschillende lidstaten hun inbreng moeten gaan geven. Europa is meer dan ‘politiek’, zo benadrukken de Portugezen, want de crisisaanpak moet ‘groen, fair en sociaal’ worden versterkt en daarmee moeten alle maatschappelijke verbanden gaan meedoen.Een belangrijk nieuw accent in dit geheel vormen de lessen uit de eerste crisisfase van de pandemie. De Portugezen komen met voorstellen om in het kader van die Sociale Pijler een ‘Europese Gezondheid Unie’ in te richten, waarin de lidstaten noodsituaties voortaan gezamenlijk aanpakken.Portugal heeft een rijke cultuur. PG Kroeger schetst wat op dit terrein aan mooie initiatieven genomen wordt, van ‘de film en de zee’ tot een eerbetoon aan de koningin van de fado, Amalia Rodrigues. En PG sluit zijn verhaal af met een historisch moment waarin Lissabon voor elke muziekliefhebber onvergetelijk werd…*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show*** Verder lezenPresidency Programme Portugal Website Portugese EU-voorzitterschap Ngozi Okonjo-Iwaela - Globalizing the COVID Vaccine (4 januari 2021)*** Eerdere afleveringen die in worden vermeld in deze Betrouwbare Bronnen156 – 2020: een historisch jaar voor Europa en EU-voorzitter Angela Merkel154 - Watergezant Henk Ovink: 'Negentig procent van alle rampen in de wereld heeft met water te maken'140 – Covid-19: samen werken aan vaccins. En: de langdurige wereldwijde sociaaleconomische gevolgen130 - Joost Korte, een Nederlander aan de top van 'Het sociaal Europa'124 - 95 jaar Jacques Delors122 - De EU in de tweede helft van 2020: Voorzitten op z'n Duits77 - De Hollanders van de Balkan: PG introduceert EU-voorzitter Kroatië24 - Ties Dams over China's ‘nieuwe keizer’ Xi Jinping***Verder luisterenDe Rode Draad, podcast-serie over China met oa Ties Dams *** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:06:56 – Deel 100:28:37 – Deel 201:19:51 – Uitro01:20:22 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het mag een traditie heten inmiddels. In de laatste aflevering van 2020 kijkt Betrouwbare Bronnen vooruit. Dat doen we vanuit de geschiedenis die in het komende jaar een bijzondere herinnering verdient. Jaap Jansen en PG Kroeger gaan naar historische plekken, mensen en momenten. Van Worms in de Renaissance tot het Oude Egypte in de muziek, van heibel in München tot Washington DC tijdens bittere kou en onverwachte blizzards.Al in januari 2021 wordt Joe Biden ingehuldigd als president van de Verenigde Staten. Vanwege het coronavirus zonder groot publiek op de Mall.Een unicum in de geschiedenis? Nou nee, vertelt PG. En zo blijken nog veel meer momenten uit het komende jaar goed voor verrassingen uit het verleden. Bijvoorbeeld het vertrek van Angela Merkel als Bundeskanzlerin na de verkiezingen van 26 september. Die politieke stap is nogal uniek in de moderne Duitse historie.In 2021 is het 500 jaar geleden dat een van de beroemdste toespraken in de geschiedenis van Europa werd gehouden. Die van een Augustijner monnik tot de Keizer van het ‘Heilig Roomsche Rijk der Duitse Natiën’ en alle rijksvorsten, steden en pauselijke afgevaardigden. Maarten Luther zette uiteen waarom hij een fundamentele hervorming van de kerk noodzakelijk achtte – zowel in spirituele als in wereldlijke en politiek-organisatorische zin – en zette daarmee zowel een religieuze als machtspolitieke en culturele revolutie in gang. De ‘Koning van Hispanje’ die wij altijd hebben geëerd zat als jong heerser die Rijksdag voor en moest meteen polderen, lobbyen en een politiek behendige oplossing zien te vinden. Hoe deed hij dat?Het is in 2021 ook 75 jaar geleden dat de Nederlanders na de bezetting voor het eerst weer als democratische burgers hun stem konden uitbrengen. Bij de verkiezingen van 1946 gebeurde van alles wat bijna niemand verwachtte. De gedoodverfde winnaar – de PvdA – bleek een verliezer en de winnaar van toen is bijna vergeten. En een opmerkelijke dame van adel werd Tweede-Kamerlid en bleef dat heel lang. ‘Tante Bol’ - aldus de prinsesjes op Soestdijk haar noemden – zou op geheel eigen manier geschiedenis schrijven.En zo zit ook deze Betrouwbare Bronnen weer vol onverwachte en eigenzinnige momenten en mensen uit de geschiedenis van ons eigen land, van Europa en wereldwijd. In het München van 1921 beleven we hoe een extreemrechtse partij uit elkaar dreigt te vallen en de leider een interne coup pleegt.In 1971 zien we in Den Haag de polarisatie toeslaan en eigenlijk meteen mislukken. En er duikt een hoogst opmerkelijke, briljante, maar wel een tikje onaangepaste politicus op, waarvan iedereen wist: “Die zit hier niet lang.”Natuurlijk komen ook enkele hoogtepunten van kunst en cultuur aan snee. Zo zal in 2021 in Berlijn het lang verwachte Humboldt Forum open gaan. Een herbouwd koninklijk paleis als eerbetoon aan Alexander en Wilhelm von Humboldt en als symbool en stimulans van al het goede, verrijkende en inspirerende van de Duitse en Europese beschaving.Een afsluiting van de podcast en dit jaar zónder een hoogtepunt uit de opera? Nee, dat gaat wat PG betreft natuurlijk niet. Zeker niet nu in 2021 de tachtigste verjaardag van maestro en ‘divo’ Placido Domingo gevierd wordt en de 150e van het zo geliefde Aida van Giuseppe Verdi!*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show*** Verder kijken O terra addio. Domingo-Millo-Zajick. 1989. Metropolitan. Giuseppe Verdi. "AIDA". Atto 4. Scena 2*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:11 – Deel 101:06:47 – Deel 201:39:40 – Uitro01:40:41 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

“Ik heb ervan genoten”, zei Angela Merkel terugblikkend op het Duitse voorzitterschap van de EU, het afgelopen half jaar. Een periode die in vele opzichten dramatisch was: er gebeurde veel wat niemand had kunnen voorzien. Jaap Jansen en PG Kroeger evalueren daarom dat voorzitterschap, het hele Europese jaar 2020 en hoe de grote lijnen voor 2021 en misschien zelfs wel de decennia daarna zijn getrokken.Eigenlijk heeft Merkel meteen al haar plannen in de prullenbak moeten gooien. Corona veranderde alles. De Amerikaanse verkiezingen zetten veel langeretermijn-plannen ‘on hold’. De economische klap dwong tot nationale noodprogramma’s en gezamenlijke actie. Vaak improviserend, op de tast.Wat niemand verwachtte: Merkel kreeg het meteen in juli, bij de start van haar voorzitterschap, flink aan de stok met haar trouwe bondgenoot Mark Rutte. Voordat de vrede getekend was moest nog heel wat water door de Spree vloeien. Waar ook niet op gerekend was: een opstand van de Polen en de Hongaren. Hoe boos hij op Merkel was liet de sluwe Viktor Orbán blijken door ruzie te maken met Mark Rutte.PG Kroeger analyseert vanuit de binnenwereld van de EVP hoe de strijd binnen die partijfamilie gevoerd werd, hoe Europees fractievoorzitter Manfred Weber en partijvoorzitter Donald Tusk daarbij uitgekiend hun rol wisten te spelen om Merkel maximale bewegingsruimte te geven. Dat leidde ertoe dat Orbán en de Polen uiteindelijk door de knieën gingen. Daarbij speelde nota bene de tiran van Belarus Aleksandr Loekasjenko een belangrijke bijrol, omdat de chaos na zijn ‘herverkiezing’ een groot probleem voor Polen werd.De Duitse regering van christendemocraten en sociaaldemocraten agendeerde ook nog drie grote, onverwachte initiatieven met een groot ‘geopolitiek’ gewicht voor de komende jaren. Dat zijn het voorstel om vanuit de EU een langetermijn-agenda van samenwerking met Amerika in gang te zetten, meteen bij het aantreden van de nieuwe president Joe Biden. Ten tweede legt Duitsland om diezelfde reden een initiatief op tafel om een ’Iran Deal 2.0’ tot stand te brengen. En ten derde komen de twee machtigste Franse en Duitse ministers met de voorzet voor een soort Europees ‘Wopke/Wiebes Fonds’, gericht op de meest geavanceerde technologieën en nieuwe industriële sectoren. Het zal voor Nederland van groot belang kunnen zijn om ons Nationaal Groeifonds en dit Frans/Duits initiatief zo creatief mogelijk met elkaar te verbinden.Het Duitse EU-voorzitterschap heeft laten zien dat Angela Merkel – ook al heeft ze haar vertrek aangekondigd - nog lang niet uitgeregeerd is.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland en door donaties van luisteraars via Vriend van de Show.Als je je nog snel even met een donatie – groot of klein - aanmeldt als ‘vriend van de show’, maak je – net als iedereen die ons in 2020 daarmee verblijdde - kans op een exemplaar van ‘Tand des tijds’, het nieuwe boek van PG Kroeger (beschikbaar gesteld door uitgeverij Prometheus)!*** Verder luisterenBB 122 - De EU in de tweede helft van 2020: Voorzitten op z'n DuitsBB 71 - Caroline de Gruyter: 'Brexit maakt Europa sterker' - De EU als het Habsburgse Rijk van onze tijdBB 63 - Judit Varga, minister van Justitie van Hongarije: lessen uit de geschiedenisBB 36 - Wopke Hoekstra: EU moet geopolitieke machtsfactor worden ** Drakendoder Margrethe VestagerBB 24 - Spitzenkandidat Manfred Weber haalt uit naar Rutte*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:05:08 – Deel 100:29:06 – Deel 201:03:09 – Deel 301:27:33 – Uitro01:28:24 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.