Betrouwbare Bronnen

Soms gaan dingen ook heel goed, zelfs in het beleid van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Bij al het gemopper over heel wat onderwijsvernieuwingen moet worden vastgesteld dat een van ingrijpendste en omvangrijkste hervormingen een klinkend succes is gebleken. De vorming van het modern hoger beroepsonderwijs en de ontwikkeling van de hogescholen als sleutelinstituties van de kenniseconomie. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in deze podcast in de historie achter dat succes en de toekomstmogelijkheden. Welke lessen kunnen ‘het onderwijs’, ‘de Haagse politiek’ en ‘de polder’ hieruit trekken?Betrouwbare Bronnen is te gast bij de jubilerende Hogeschool Leiden – deze week 35 jaar geleden opgericht – waar ze deze bijzondere ontwikkeling van het hbo en de kennissector actief hebben meegemaakt. Jaap en PG praten met de Leidse bestuursvoorzitter Sander van den Eijnden, die ook de chef was van de Open Universiteit; met de voorzitter van ict-basisstructuur SURF, Jet de Ranitz, die ook Inholland en de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten leidde; en Ron Bormans, voorzitter van de Hogeschool Rotterdam.Openhartig vertellen zij over de soms turbulente ontwikkeling van de nieuwe vorm van hoger onderwijs die vanuit het hbo gerealiseerd is. De hogescholen werden partners van de professies waar zij talenten voor vormen en daarmee ontstond een eigensoortige verstandhouding met wat men daar ‘het werkveld’ noemt. Het effect is dat elke revolutie op de arbeidsmarkt, in technologie en economische ontwikkeling allereerst doorwerkt binnen hun opleidingen. Bovendien werd juist het hbo de emancipatiemotor voor jongeren uit niet klassiek-academische milieus die zich zo op hoog niveau konden ontplooien.De hogescholen hebben in de decennia sinds hun start – zoals Leiden vanaf 1986 – in hoog tempo een eigen identiteit en cultuur moeten ontwikkelen. ‘Een beetje Rotterdams’ is die, zegt Jet de Ranitz. In de coronacrisis bleek de ‘can do’-mentaliteit van het hbo opnieuw een belangrijk pluspunt. ‘Never waste a good crisis’ is ook nu weer een impliciet motto. Duidelijk wordt dat een aantal fundamentele vanzelfsprekendheden en interne automatismen in deze opnieuw zo turbulente periode fors ter discussie zijn komen te staan.De aanbevelingen voor de kabinetsformatie zijn verrassend. De hbo-bestuurders willen niet soebatten om meer geld. Het fundamenteel doordenken en lessen trekken uit de voorbije coronafase is voor hen veel wezenlijker. Meer ruimte voor de eigen visie en verwezenlijking van kwaliteit in het beroepsonderwijs, ook in het licht van de internationalisering, de digitalisering en ‘een leven lang ontwikkelen’ evenzeer.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Hogeschool Leiden en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder luisteren199 - Kabinetsformatie 2021: Olof van der Gaag en de snelle overgang naar duurzame energie192 - Kabinetsformatie 2021: Het gaat over hun toekomst: jongeren voor het eerst aan tafel in de formatie183 - Samen slimmer worden: het Leidse kennisecosysteem als aanjager van duurzame groei126 - De kracht van hoger onderwijs108 - De universiteiten willen weer voluit aan de slag***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:02:03 – Deel 101:08:55 – Deel 201:30:29 – Uitro01:31:15 – Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

Betrouwbare Bronnen viert haar 200ste editie met een reflectie op politiek, macht, historie, Nederland in Europa, Europa in de wereld toen en nu. En dat doen Jaap Jansen en PG Kroeger aan de hand van Niccolò Machiavelli en zijn boek ‘Il Principe’ – in het Nederlands ‘De Heerser’ of ‘De Vorst’ getiteld. Een boek dat al vijf eeuwen de tongen in beweging zet en waarover de misverstanden niet van de lucht zijn.Als student leerde Jaap van prof. Herman Tjeenk Willink (ja die!) hoe relevant de lessen uit De Heerser nog zijn. “Je kunt maar beter gevreesd zijn dan geliefd”, liet hij zijn studenten lezen. En: “Een verstandig vorst kan, noch mag zijn woord houden als dit voor hem te nadelig zou worden.”Machiavelli, de Florentijnse ambtenaar uit de Renaissance is een fascinerende persoonlijkheid. Hij leefde van 1469 tot 1527 - in de periode dat Amerika ‘ontdekt’ werd; de zeeroutes naar India, China en Japan, de Reformatie Europa en de kerk spleet, Habsburg een wereldrijk werd, de Islam met de Osmaanse Sultans tot de poorten van Wenen oprukte en in India het grootse Mughal-rijk begon.Machiavelli was tijdgenoot van Leonardo da Vinci, Erasmus, Thomas More, Luther, Michelangelo, de Borgia’s, Karel V en de Habsburgse tantes en nog vele anderen. ‘Il Principe’ is dan ook alleen te begrijpen als een product van een tijd van ongekende veranderingen, globalisering en intellectuele en culturele revoluties. Machiavelli zag hoe nieuwe typen machthebbers met soms allesbehalve nieuwe methoden en ideeën hun heerschappij vestigden en probeerden te versterken. Daarvan wilde hij de patronen in kaart brengen en lessen uit trekken.Geen wonder dat dit boek tot de dag van vandaag boeit en inspireert. Jaap en PG laten zien hoe in de loop der eeuwen hiermee is omgegaan. Van Thorbecke tot Mussolini en Stalin. Van The Virgin Queen tot Jan Nagel. En het Den Haag van 1740 speelt daarbij zelfs een heel bijzondere rol, met twee beroemde vrienden die de publicatie van een boek begeleidden waar ineens een hoop gedoe over ontstond.Die reputatie van verdorvenheid, gewetenloosheid en machtswellust van Machiavelli en zijn volgelingen wordt in deze aflevering scherp onder de loep genomen. Doet men de Florentijnse ambtenaar hiermee geen onrecht? Is zijn boek inderdaad zo’n vergoelijking van onethisch politiek handelen? En waardoor is die reputatie eigenlijk ontstaan? Midden in een kabinetsformatie, in een tijd van een ‘geopolitiek Europa’ tussen de wereldmachten en net na de ondergang van Donald Trump als een Borgia-figuur van deze eeuw is het boek actueler dan ooit.En PG zou PG niet zijn als hij niet ook rond dit boek en deze historische persoonlijkheid geen onmisbaar operafragment zou vinden. Lucrezia, de zus van Machiavelli’s inspiratiebron Cesare Borgia – de dochter van de Paus Alexander VI! – is in de eeuwen na haar leven een symbool geworden, eigenlijk van alles wat ook Machiavelli’s boek verweten werd. En dan kan het niet verrassen dat zo’n fascinerende dame de hoofdpersoon is in een Belcanto opera van 1833.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder kijkenNiccolò Machiavelli - BBC documentaire***Verder luisteren01 - D66 moet linkser, vindt oud-partijleider Jan Terlouw20 - Peter Altmaier (Duitse minister van Economie en Energie) over Nederland in Europa, Brexit en opvolging Merkel49 - De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd57 - Alexis de Tocqueville70 - 'Voorzitter, het is Kafka!' - PG Kroeger over leven en werk van Franz Kafka103 - Geheim geld in de politiek119 - Elke machtsoverdracht in het CDA is een drama165 - Verkiezingen 2021: succesvolle campagnestrategieën + tips voor lijsttrekkers***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:05:55 – Deel 100:52:24 – Deel 201:19:13 – Uitro01:19:58 – Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

Als we over energie praten denken de meeste mensen vooral aan elektriciteit. En toch is dat maar twintig procent van al het energieverbruik. Hoe houden we ons warm in de winter en waarop kan onze industrie draaien? De complexiteit van de transitie naar 100 procent duurzame energie is enorm. Olof van der Gaag weet er als directeur van de Nederlandse vereniging Duurzame Energie alles van. Zijn club vertegenwoordigt 6000 bedrijven – veelal mkb’ers – met honderdduizenden medewerkers die met niets anders bezig zijn dan de transitie naar een duurzame economie. Onlangs zat hij aan tafel bij informateur Mariëtte Hamer.Van der Gaag is een rasoptimist. Dat kan hij ook zijn omdat hij uitgaat van nuchtere feiten en een pragmatische visie op verduurzaming. In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen vertelt hij aan Jaap Jansen en PG Kroeger wat Nederland en Europa daaraan kunnen doen.Heel belangrijk is hierbij dat allerlei feitelijk onjuiste veronderstellingen over ‘quick wins’ en ‘quick fixes’ verlaten worden. Zo is kernenergie helemaal niet taboe, maar vaak erg onpraktisch. En zo wordt wat hem betreft over biomassa een hoop onzin verkondigd, net als over ‘van het gas gaan’ en over windturbines.Van der Gaag vertelt wat het nieuwe kabinet het beste kan doen. Groot probleem is een tekort aan technisch opgeleide jongeren. En hij vertelt hoe informateur Hamer haar heel eigen manier van werken heeft in de kabinetsformatie.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder kijkenMaak je eigen klimaatplan! Ga op de stoel van de premier zitten en kijk wat er nodig is om in Nederland zo min mogelijk CO2 uit te stoten in 2030***Verder luisteren196 - Kabinetsformatie 2021: Nederland wacht op een kabinet, maar Europa en de wereld wachten niet op Nederland192 - Kabinetsformatie 2021: Het gaat over hun toekomst: jongeren voor het eerst aan tafel in de formatie (met Werner schouten van de Jonge Klimaatbeweging)106 - Diederik Samsom over het Europese klimaatbeleid en het crisisherstelplan55 - Ed Nijpels over zijn Klimaatakkoord***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:17 – Deel 100:27:33 – Deel 201:13:38 – Uitro01:14:15 – Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze editie van Betrouwbare Bronnen kunnen Jaap Jansen en PG Kroeger natuurlijk niet om de perikelen van het CDA heen. Maar omdat deze podcast al heel vaak en heel uitgebreid aandacht schonk aan het CDA en Pieter Omtzigt, beperken ze zich dit keer tot een minuut of acht.En aan het slot komen ze nog even terug op de vorige aflevering, nummer 197. Want het blijkt dat in Texas, in de stad Houston een opera is geschreven en opgevoerd over het bezoek van Boris Jeltsin aan de shopping mall aldaar met Randalls Grocery - het bijzondere bezoek waarover we het in 197 hadden! In de opera haalt het personeel van die grootgrutter allerlei persoonlijke herinneringen op.Dan waar deze aflevering bovenal over gaat.Per 1 juli zwaait Portugal af en wordt het kleine bergland Slovenië voorzitter van de Europese Unie. In Betrouwbare Bronnen analyseren we wat Slovenië op de agenda wordt zet als belangrijke onderwerpen voor het beleid en de politieke discussies in de Unie en de lidstaten. Daarnaast verdiepen Jaap en PG zich in de actuele ontwikkeling van Slovenië – een land waarvoor bij ons zeer ten onrechte zelden aandacht is - en in de historie van het land.Opvallend is de nadrukkelijke verbinding die premier Janez Jansa legt tussen de ‘lessen uit corona’ en de prioriteit voor ‘digitale soevereiniteit’ van de Unie.De soms zeer moeizame discussies over de ‘Rule of Law’ binnen de EU– ook met Slovenië zelf trouwens – gaat dit voorzitterschap niet uit de weg. Dat belooft vuurwerk. Bovendien noteren Jaap en PG dat de Slovenen snode plannen lijken te hebben met juist de Venetië-commissie die Pieter Omtzigt naar ons land liet halen voor een kritische rechtsstatelijke toetsing. Ook dat zal de nodige discussie opleveren in Brussel en in de Raad van Europa in Straatsburg.Eeuwenlang heette Slovenië ’Krain’, een oud woord voor ‘grens’. En dat is bepaald geen toeval. PG schetst de veelbewogen geschiedenis van dit kleine land dat eigenlijk altijd het grensgebied vormde tussen drie grote machten en cultuurkringen. Dit oude hertogdom ‘Carniola’ werd tegen 1400 Habsburgs gebied en was net als de Nederlanden een strategisch essentieel deel van dat wereldomspannende imperium van de Koning van Hispanje die ook wij hier eerden.Slovenië kende net als ons land in 1848 een liberaal-nationale revolutie die een minder absolutistisch en meer burgerlijk bewind installeerde.Ook vertelt PG over de opmerkelijke culturele bloei die de grote stad Laibach in de Habsburgse eeuwen kenmerkte, nu de hoofdstad Ljubljana.Na ongekende gruwelen in de Tweede Wereldoorlog en massaslachtingen aan het eind daarvan door de nieuwe communistische overheersers kon Slovenië al direct in 1991 vrij en onafhankelijk worden. Het werd een voorbeeldnatie onder de nieuwe lidstaten en het trad al snel toe tot ‘Schengen’ en de Eurozone.Ondanks soms ruwe nationalistische tonen en polariserende acties zijn de Slovenen onverminderd pro-NAVO en pro-EU. Dat begrijpen en duiden is voor West-Europese beschouwers en burgers nog weleens ingewikkeld. Reden te meer dat in deze aflevering te proberen vanuit cultuur, historie en actualiteit van dit mooie land op die grens van Alpen, Balkan en Middellandse Zee.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder luisteren71 - Caroline de Gruyter: 'Brexit maakt Europa sterker' - De EU als het Habsburgse Rijk van onze tijd63 - Judit Varga, minister van Justitie van Hongarije: lessen uit de geschiedenis***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:30 – Deel 1: Pieter Omtzigt en het CDA00:08:21 – Deel 2: EU-voorzitter Slovenië00:48:19 – deel 3: Historie Slovenië01:22:35 – Uitro01:23:10 – Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze derde aflevering van de Betrouwbare Bronnen serie over de ineenstorting van de ‘rode supermacht’, de Sovjet Unie, nu 30 jaar geleden, duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in het meeslepende levensverhaal van een nu al een beetje vergeten man. Boris Nikolajevitsj Jeltsin, de eerste democratisch gekozen president van Rusland, het grootste land op aarde. Hij leefde van 1931 tot 2007 en zijn lotgevallen, persoonlijkheid en tragiek zijn symbolisch voor die van het Russische volk in de 20 e eeuw.Jeltsin kwam uit een boerendorp bij het huidige Jekaterinenburg, toen Sverdlovsk geheten. Ten oosten van de Oeral, de poort van Siberië. Zijn familie leed onder Stalins terreur. Hij was een slimme en gedreven jongen die zich in de bouwsector na de ‘Grote Vaderlandse Oorlog’ (1941 - 1945) snel opwerkte en door de partijbonzen als talent werd gekoesterd. PG vertelt hoe de oude Sovjetleider Leonid Breznjew hem nieuwsgierig in het Kremlin uitnodigde voor een kennismaking en hoe hij als aanjager van hervormingen en openheid door Michail Gorbatsjov eerst werd gesteund, maar later tegenover hem kwam te staan.We reizen met de politiek in ongenade gevallen Jeltsin mee naar Amerika en zien hem in een groentenwinkel in Texas twijfelen aan zijn communistische idealen. We beleven zijn moed, zijn strijd voor democratie en eerlijkheid over de gruwelen van het Sovjetregime. En zien hem ten onder gaan in het nieuwe Rusland waar hij een grote verkiezingsoverwinningen boekte maar daarna de grip verloor. Hij was een populist die corruptie en bureaucratie aanpakte; een bullebak met een hart voor de gewone Rus die diep verdriet voelde over het lot van zijn volk.Historici worstelen nog altijd met de vraag welke plaats Jeltsin verdient. Jaap en PG vertellen hoe dit treffend zichtbaar is rond het Jeltsin Museum in Jekaterinenburg en de inhoud van wat daar tentoongesteld wordt. De toespraak van de door hemzelf naar voren geschoven opvolger Vladimir Poetin bij de opening van dat museum bewees dat zelfs die niet goed raad weet met Jeltsin. Ook 30 jaar na de turbulente hoogtepunten van zijn loopbaan is het boek nog lang niet dicht en het definitieve verhaal nog niet geschreven.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenTom Vennink - Rusland eert zijn president van de chaos op Amerikaanse wijze (Volkskrant, 1 februari 2016)When Boris Yeltsin went grocery shopping in Clear Lake (Houston Chronicle, 13 september 2017)***Verder kijkenBoris Yeltsin - The Making of a Leader (2001 Documentary)Press Conference with President Clinton & President YeltsinBoris Godounov - Varlaam (Evgeny Nikitin)***Verder luisteren188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:15 – Deel 100:39:00 – Deel 201:15:14 – Uitro01:15:55 – EindeSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Terwijl de partijen aan tafel bij informateur Mariëtte Hamer rondjes draaien, staan Europa en de wereld bepaald niet stil. In deze editie van Betrouwbare Bronnen bespreken Jaap Jansen en PG Kroeger de stand van de kabinetsformatie en vijf ‘gamechangers’ op het Europese en internationale toneel die een nieuw kabinet en de in maart gekozen Kamer fors zullen beïnvloeden.Die vijf ingrijpende veranderingen zijn:- Herstel van samenwerking tussen de toonaangevende landen in het westen. De Amerikaanse minister van Financiën, oud-FED-voorzitter Janet Yellen noemt dit 'het nieuwe multilateralisme'. Ter voorbereiding van de G7 heeft zij met haar collega’s hiervan al een stevig voorpoefje afgegeven.- De voorzet van Wolfgang Schäuble (in The Financial Times) voor een gezamenlijk Europees beleid om de grote schulden uit de coronacrisis gedegen en krachtdadig aan te pakken, zonder daarbij opnieuw zware klappen op te lopen zoals die in de krediet- en eurocrisis ontstonden. Dat juist hij hier zijn nek uitsteekt en zich mede beroept op zijn gesprekken met Mario Draghi en het revolutionaire beleid van de allereerste Amerikaanse minister van Financiën Alexander Hamilton is zeer opmerkelijk.- De vaststelling door Eurocommissaris Johannes Hahn dat de parlementen van de lidstaten hebben ingestemd met zijn beleidsvoorstellen ten aanzien van de ‘eigen middelen’ van de Europese Unie. Hiermee is een grote stap gezet naar een nog krachtiger gezamenlijke aanpak van het herstel- en transitiebeleid waarover voor Nederland aan tafel bij informateur Hamer nog gepraat wordt.- De gezamenlijke ontwikkeling door Duitsland en de Verenigde Staten van een nieuwe internationale alliantie tussen Europa en Amerika op het terrein van het klimaatbeleid en de gevolgen daarvan voor de wereldhandel en economische groei. John Kerry en Peter Altmaier verkennen daarbij zelfs de opbouw van wat Der Spiegel ‘eine Öko-Nato’ noemt.- De NAVO-top voorafgaand aan de ontmoeting van de Amerikaanse president Joe Biden en zijn Russische tegenhanger Vladimir Poetin in Genève. De president geeft zelf met nadruk aan dat ook deze bijeenkomsten deel zijn van die ontwikkeling naar een ‘nieuw multilateralisme’ waarin afscheid genomen wordt van de lijn van zijn voorganger Donald Trump.Jaap en PG stippen daarbij bij elk van deze vijf ‘gamechangers’ aan hoe diep deze gaan doorwerken in wat een komend kabinet op zijn bordje zal vinden. De komende ministersploeg zal op een reeks essentiële, strategische punten alle zeilen moeten bijzetten om te verhinderen dat Nederland langs de zijlijn blijft staan.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Afleveringen over de kabinetsformatie tot nu toe193 - Kabinetsformatie 2021: Mark Rutte en de slijtage van zijn leiderschap192 - Kabinetsformatie 2021: Het gaat over hun toekomst: jongeren voor het eerst aan tafel in de formatie191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!187 - Kabinetsformatie 2021: De klaagzang van het kabinet en de Kamer184 - Kabinetsformatie 2021: Brieven aan de informateur - geslaagde en minder geslaagde lobby's182 - Kabinetsformatie 2021: De verrassend vertrouwde werkwijze van Herman Tjeenk Willink180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:15 – Deel 1 – Een stroeve kabinetsformatie00:22:26 – Deel 2 – Vijf gamechangers in Europa en de wereld01:05:35 – Uitro01:07:28 – EindeSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Informateur Mariëtte Hamer en de polder willen met spoed een crisis- en herstelplan in gang zetten. Maar de vorming van een stabiele coalitie is niet eenvoudig. Niet in het minst omdat twee partijen met zichzelf overhoop liggen. Twee partijen die als vanouds een natuurlijke regeringspartner waren en zichzelf zagen als volkspartijen. PvdA en CDA. Ooit hadden ze meer dan 50 Tweede-Kamerzetels, nu telt de PvdA er nog maar negen en het CDA vijftien. Moeten ze gaan regeren of de oppositie in? Ze worstelen met de nieuwe realiteit.Jaap Jansen praat erover met politicoloog Menno Hurenkamp, lid van het curatorium van de Wiardi Beckman Stichting, het wetenschappelijk bureau van de PvdA, en historicus PG Kroeger, die recent het boek ‘Tand des tijds, het CDA in de nieuwe eeuw’ publiceerde.Wat moeten die twee partijen met een politieke situatie waarop zij niet langer hun stempel kunnen drukken? Wat zijn de harde feiten en cijfers over hun electorale neergang en waar zijn hun aanhangers van voorheen eigenlijk gebleven? Wat denken ze daar zelf over en kloppen die analyses en verklaringen eigenlijk wel? Hurenkamp en Kroeger komen met af en toe onthutsende voorbeelden van legendevorming en misverstanden. De oorzaken voor de neergang van de grote, klassieke machtspartijen hangen samen met tal van veranderingen in maatschappij en cultuur. Hurenkamp wijst op het succes van de verzorgingsstaat dat in de sociaaldemocratie werd vertaald in het aanbevelen van meer individualisering. Maar waar mensen meer voor zichzelf moesten opkomen werd de aantrekkingskracht van oudere vormen van georganiseerde solidariteit bewust ingeperkt. De liberale denker Ralf Dahrendorf concludeerde begin jaren ’80 al dat de sociaaldemocratie haar taak volbracht had en er net zo goed mee op kon houden.De lange termijn trends die in de loop der jaren alleen nog maar sterker werden, maken het niet eenvoudig voor om voor PvdA en CDA een nieuwe rol en bestemming te vinden. Ze worstelen met hun profiel, program en bestaansrecht. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op! *** Verder lezenMenno Hurenkamp - Nog niet is alles verloren (S&D, april 2021)Matthijs Rooduijn - Laten we het toch nog even over de sociaaldemocraten hebben (Stuk Rood Vlees, mei 2021)Pieter Gerrit Kroeger - Tand des tijds (Prometheus, 2020)Marnix van Rij gaat de rust in het CDA terugbrengen (Trouw, 29 mei 2021)Coen Brummer & Afke Groen (red.) - Naar een nieuw kabinet van sociale rechtvaardigheid (Boom, 2021)*** Verder kijken Online-bijeenkomst: de weg vooruit voor de PvdA (31 mei 2021)***Verder luisteren175 – De koers van CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra en het verschil met de VVD170 - Waarom linkse samenwerking altijd weer mislukt153 - Het CDA en de tand des tijds123 – Hoe de PvdA in de greep kwam van het neoliberalisme34 - Lodewijk Asscher over zijn PvdA09 - Special: leven en werk van Wim Kok (over de koers: Joop van den Berg)*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:27 – Deel 100:58:08 – Deel 201:25:24 – Uitro01:26:11 – Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

De nieuwe Amerikaanse president Joe Biden komt naar Europa. Hij heeft zijn Russische collega Vladimir Poetin uitgenodigd voor een topontmoeting. Die vindt op 16 juni 2021 plaats in Genève.In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen bespreekt Jaap Jansen met PG Kroeger de historische, symbolische en politieke finesses van deze top. Zelfs die Zwitserse stad als locatie zit vol symboliek.Waarom nam Poetin deze invitatie meteen aan? En wat deed hij vooraf om Biden een helder signaal te geven dat hij wel degelijk begrijpt dat het tijdperk-Trump voorbij is? PG analyseert de opvallende manoeuvres van beide presidenten, hun tamelijk onbehouwen taal over elkaar en de wending die nu plaats lijkt te vinden in hun wederzijdse benadering. En is deze in het licht van de geschiedenis wel zo plotseling en onverwacht?De historie van dit soort topontmoetingen is kleurrijk en leerzaam. Sommige zijn bijna helemaal vergeten. Andere kregen in de decennia die volgden een bijna mythisch aura, terwijl hun realiteit prozaïscher was. En sommige presidenten wisten op en rond zo’n top belangrijke dingen te realiseren terwijl zijzelf in de geschiedschrijving bepaald geen gunstige reputatie hebben.Misschien wel de meest belangrijke topontmoeting met de grootste directe gevolgen voor de wereld was de allereerste. Dat was trouwens meer een soort proto-top van de naaste medewerker Franklin Delano Roosevelt met de ‘Vozhd’, de wrede tiran in het Kremlin, Jozef Stalin. PG Kroeger vertelt hoe ´FDR´ zijn rechterhand Harry Hopkins in juli 1941 plotseling naar Moskou liet reizen.Zelf ontmoette Roosevelt als eerste president de Sovjetleider twee jaar later. Maar dat gebeurde niet zonder een uitvoerige briefwisseling vooraf, de nodige onderlinge spanningen en heel wat ´armpje drukken´ over waar en hoe Stalin en hij elkaar zouden ontmoeten. Ook deze top - uiteindelijk gehouden in Teheran - lijkt wat vergeten, vooral omdat de volgend in Jalta zo veel discussie losmaakte.In de podcast worden topontmoetingen in Wenen, Parijs en Helsinki besproken van presidenten van zeer verschillende herkomst en politieke kleur. Eisenhower, Kennedy, Nixon, Reagan en Trump probeerden elk op hun geheel eigen manier een dialoog met het Kremlin te bereiken. Waarom nota bene ´JFK´ en ´the Donald´ daarbij een beetje op elkaar leken blijkt dan ook nog. De aanstaande top in Genève staat in een rijke traditie en Biden sluit opvallend aan bij die andere ontmoeting in tijden van grote geopolitieke spanningen, de top van Reagan en Gorbatsjov in datzelfde Genève in 1985. Zou hij met Poetin ook bij een haardvuur nader tot elkaar komen? Ontstaat ook nu een soort ‘bromance’?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenMary Elizabeth Malinkin - Reagan's Evolving Views of Russians and their Relevance Today***Verder kijkenRussia lashes out after Biden calls Putin a killer (CBS Eveneing News, march 2021)Helsinki Summit: President Trump Backs Vladimir Putin On Election Interference (NBC Nightly News)The Big Three In Teheran (Pathé, 1943)***Verder luisteren163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen13 - Met Stalin naar de opera***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:23:41 – Deel 200:56:12 – Deel 301:15:44 – Uitro01:16:24 – Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

Als een premier of een andere politieke aanvoerder maar lang genoeg aan het stuur zit komen de twijfels, de fluisteringen en suggesties. “Wordt het niet eens tijd?” ”Heeft zij of hij de energie, de daadkracht, de politieke antenne of de band met de kiezers nog wel?” Het overkomt Mark Rutte evengoed als Margaret Thatcher en Helmut Kohl. En het heeft zich sinds de verkiezingen van 17 maart verhevigd. Is Rutte uitgeloogd? Was zijn derde kabinet net als dat van Ruud Lubbers het begin van het einde?Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren in deze aflevering de gebeurtenissen van de voorbije, veelbewogen bewogen twee maanden, nu informateur Mariëtte Hamer dan toch voluit aan de slag is gegaan met een serieuze poging een coalitie te vinden en een regeerprogram te helpen formuleren. Weinig stond in de verwarring en opwinding zó centraal als de positie van Mark Rutte. En dat terwijl op de avond van 17 maart bij velen de beeldvorming was dat de VVD-aanvoerder een markante electorale overwinning had weten te boeken.Vanuit de historie noteert Betrouwbare Bronnen drie klassieke signalen van onuitwisbare slijtage bij politieke aanvoerders. En met die blik bekijken Jaap en PG de optredens van Rutte in de geruchtmakende Kamerdebatten gedurende de botsingen en ongelukken waar de kabinetsformatie begon, evenals zijn optreden in Nieuwsuur waarvoor hij een zelfanalyse met radicale ideeën had aangekondigd over bestuur en cultuur in politiek Den Haag.Duidelijk wordt dat zich bij Rutte allerlei elementen van historisch waarneembare erosie en slijtage beginnen voor te doen. Van vereenzaming en versletenheid in de kritische omgeving tot merkwaardige irritaties en slordigheden, waar voorheen focus op de essentie centraal stond.Onze parlementaire en staatkundige geschiedenis laat een dergelijk patroon al twee eeuwen zien. Hoe de sfeer en houding rond het leiderschap van Rutte aan het veranderen zijn komt verrassend overeen met de eindfasen van andere geduchte leidersfiguren in ons land. Het verhaal van de slijtage en erosie van zo verschillende figuren als koning Willem I, Thorbecke, Colijn, Willem Drees, Joop den Uyl, Ruud Lubbers en Jan Peter Balkenende laat opmerkelijke overeenkomsten zien met dat van Rutte nu.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show.Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!***Verder lezenBNR column Jaap Jansen - Het tweede kabinet-Den UylJelle Gaemers - Willem Drees, daadkracht en idealisme (Boom)***Verder kijkenMark Rutte in Nieuwsuur (mei 2021)Jan Terlouw in Buitenhof, 23 mei 2021***Verder luisteren173 - Onder de pragmatische Mark Rutte werd de VVD de grootste, maar ook kwetsbaar52 - Gerry van der List waarschuwt fletse VVD: Wacht Rutte het lot van Balkenende?64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix Krop88 - Leven en werk van onderwijsvernieuwer Jos van Kemenade127 - De geheime politieke memoires van Ruud Lubbers14 - Jan Peter Balkenende & Wopke Hoekstra: een nieuwe agenda voor Nederland en Europa16 - Johan Remkes wil de democratie reddenEn in 1 op 1 bij Sven Kockelmann: Johan Remkes: Kijk opnieuw naar de positie van de premier (NPO Radio 1)***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:46 – Deel 100:54:02 – Deel 201:38:13 – Uitro01:38:54 – Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

Informateur Mariëtte Hamer zorgde voor een primeur: nooit eerder werden jongerenorganisaties direct betrokken bij de kabinetsformatie. Hamer nodigde ze meteen uit in haar eerste ronde van verkennende gesprekken over de hoofdlijnen van een herstelprogram en een regeerakkoord. Ze wilde weten hoe het met de Nederlandse jongeren gaat na een dik jaar coronacrisis en wat hun ideeën zijn voor de toekomst.Meteen na het gesprek bij Hamer fietsten de jongeren naar de studio van Betrouwbare Bronnen om hun verhaal ook aan Jaap Jansen en PG Kroeger te vertellen. Te gast zijn Maurice Knijnenburg (voorzitter van de Jongeren Denktank Coronacrisis en de Nationale Jeugdraad), Alina Danii Bijl (de nieuwe voorzitter van FNV Young & United), Ingrid Nolten (bestuurslid Jong AWVN, de werkgevers), Werner Schouten (voorzitter Jonge Klimaatbeweging) en Sarah Soumete (verloor haar baan in de horeca, werkt nu in de kinderopvang)Hun oproep aan de politiek:• Ga soepeler om met studievertraging en studieschuld• Zorg voor kansengelijkheid, werk en zekerheid• Een leven lang ontwikkelen voor iedereen• Bouw voldoende starterswoningen• Benut de klimaatcrisis als kans• Betrek jongeren bij oplossingenVeel zekerheden die eerdere generaties hadden zijn verdwenen. De coronacrisis heeft dat nog eens verergerd. Toch zijn ze ook optimistisch, want de coronacrisis en de klimaatcrisis leiden ook tot innovaties, nieuwe vormen van werk en maatschappelijke hervormingen.De jongeren kondigen aan dat ze ook in het vervolg van deze kabinetsformatie nadrukkelijk hun inbreng willen blijven geven. Jongeren erbij betrekken is wat hun betreft óók onderdeel van een nieuwe bestuurscultuur.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de ShowSponsoren of adverteren in Betrouwbare Bronnen kan ook. Ga naar adverteren@dagennacht.nl*** Verder lezenBrief Nationale Jeugdraad aan informateur Mariëtte Hamer (20 mei 2021)Brief aan de informateur (Jonge Klimaatbeweging, 20 mei 2021)Jong AWVN op bezoek bij informateur Mariëtte HamerEn nu… Daden! (Rapport Jongeren Denktank Coronacrisis, januari 2021)Website SER Jongerenplatform*** Verder kijken Integrale persconferentie van informateur Mariëtte Hamer van 14 mei 2021***Verder luisteren136 - Jarig in coronacrisis: Mariëtte Hamer en Maurice Knijnenburg over 70 jaar SER125 - Wouter Koolmees, minister van Sociale Zaken in de coronacrisis106 - Diederik Samsom over het Europese klimaatbeleid en het crisisherstelplan79 - 'Nederland is nog steeds ziek': Hans Borstlap over zijn ingrijpende plannen voor de arbeidsmarkt55 - Ed Nijpels over zijn Klimaatakkoord ** SER werkt aan alternatief studentenleenstelsel ** PG: de geboorte van het poldermodel*** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:01:36 – Deel 100:22:47 – Deel 201:08:28 – Uitro01:09:03 – Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.