230 - Kabinetsformatie 2021: De blunder van Segers en de geschiedenis van politiek lekken

Nov 19, 2021

01:25:29

forum

Ask episode

view_agenda

Chapters

auto_awesome

Transcript

info_circle

Episode notes

Gert Jan Segers lette even niet op. De trein reed door en zijn geheime leesvoer bleef liggen: een nogal progressief formatiedocument, afkomstig van VVD en CDA, eind september geschreven om te kijken waarover ze het samen eens waren en waarvan ook D66 blij zou worden.

Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in het verschijnsel van 'het politieke lek'.

Is wat de ChristenUnie-aanvoerder overkwam nu echt zo uitzonderlijk, zo'n onbegrijpelijk ongelukje waarvan hij zelf twitterde dat hem dat overkwam? En wat zijn eigenlijk de consequenties van zo'n ongelukje? Waartoe leidt lekken en het laten slingeren van stukken in de politiek?

PG onderscheidt drie soorten lekken. 'Het ongeluk', ‘de Klokkenluider' en ‘de strategische scoop'. Binnen die drie typen zijn allerlei gradaties van effect, hilariteit, ernst en historische en soms zelfs iconische betekenis. Zo schampte een Franse president ooit midden in de nacht in Parijs tegen een vuilniswagen; hij zat achter het stuur in de snelle bolide van een vriend. Oh la la, wat een gevolgen had dat!

Lekken met een hoogst sullig karakter à la Segers komen overal voor. Zo was er die campagnestrateeg van Tony Blair die het complete handboek voor de partijcampagne in de trein verloor. En er zijn maar liefst twee VVD-Kamerleden die door een loslippige onhandigheid hun politieke carrière zagen geruïneerd. Een van hen zorgde ermee zelfs voor een klassiek Haags begrip voor een ongekende stommiteit: ‘het boekestijntje'.

Lekken door klokkenluiders zijn vaak van een meer tragische aard. Hier spelen geprangde gewetens en de behoefte het publiek te waarschuwen voor gevaren en slechteriken een rol. Zo was er die jonge wetenschapper die documentatie over de oorlog in Vietnam moest analyseren. En er was die vrouw in Genève die Ruud Lubbers toch wat al te amicaal vond. De meest tragische is van Princess Diana, die de koninklijke klok luidde nadat zij - naar pas recent bleek - onder valse voorwendselen - een tikje paranoïde was geworden.

In de grote en de kleine politiek is strategisch lekken befaamd en gaarne toegepast. Henry Kissinger deed het ongeremd, James Baker was er berucht om en Jack de Vries kreeg er de bijnaam 'Jack het Lek' door.

De ayatollahs in Teheran wisten precies wat ze in 1986 deden toen president Ronald Reagan op de toppen van zijn aanzien was na zijn nucleaire toppen met Gorbatsjov. Eén berichtje in een lokale krant in Beiroet en een gigantisch schandaal kwam bloot te liggen. En wat dacht je van die hoge FBI-ambtenaar die een jonge journalist in een duistere parkeergarage maande: 'follow the money'? Het werd het roemloos einde van Richard Nixon.

Jaap en PG vertellen ook over een lek met enorme impact uit het Kremlin. FDR's Victory Program is misschien wel het lek met de allergrootste historische gevolgen.

En het oudste, strategische en tragische politieke lek? Dat kennen we uit de Bijbel: componist Georg Friedrich Händel wijdde er zijn briljante opera 'Saul' aan!

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!

***

Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier

***

Verder lezen

Formatiedocument VVD & CDA, versie 26-09-2021

***

Verder kijken

Segers vergat formatiestuk in de trein

Boekestijn klapt uit de school

President Reagan's Address to the Nation on Iran-Contra Affair from the Oval Office, August 12, 1987

Händel - Funeral March from Saul Oratorio HWV53

***