13 april 2022 zou wel eens de geschiedenis in kunnen gaan als de dag van een grootscheepse staatkundige vernieuwing die in eerste instantie bijna niemand opviel. In deze aflevering duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in de inhoud, betekenis en gevolgen van het plan van minister Sigrid Kaag (Financiën) om de begrotingsprocedure radicaal te veranderen.In haar ‘Kamerbrief begrotingsproces’ stelt Kaag voor de manier waarop regering en parlement de rijksbegroting van uitgaven en inkomsten voorbereiden, opstellen, bespreken, concluderen en verantwoorden ingrijpend te veranderen. Daarbij benadrukt zij dat Tweede en Eerste Kamer meer tijd gaan krijgen voor hun controle. Hun 'budgetrecht' wordt versterkt. Dat gebeurt in het bijzonder doordat in het voorjaar een geheel nieuw begrotingsdocument zal worden ingediend waarmee ministers en parlement zowel de uitvoering van de lopende begroting, de hoofdlijnen van de komende en het meerjarenoverzicht van uitgaven, lasten, investeringen, kansen en risico's van de Rijksbegroting kunnen analyseren en bespreken.Op basis van dit document en de debatten daarover - een nieuwe vorm dus van de Algemene Politieke en Financiële Beschouwingen die nu nog na Prinsjesdag worden gehouden - zal het kabinet dan de verschillende begrotingen, de hieraan gekoppelde fiscale maatregelen en koopkrachtreparaties meer en detail invullen en bijvoorbeeld ook met de samenleving en de uitvoeringsorganisaties kunnen bespreken. In augustus kan dit dan gereed zijn. Prinsjesdag en 'het koffertje' blijven als traditie in stand, schrijft Kaag, maar elders in haar brief erkent ze dat het karakter van de troonrede verandert omdat er eerder al een eerste debat is geweest over de beleidsvoornemens.Jaap en PG analyseren zowel de inhoud als het tijdschema dat in enkele varianten door Kaag wordt geschetst. Dan valt op dat premier Mark Rutte zich uitput in bezweringsformules om de indruk weg te nemen dat er aan Prinsjesdag ook maar iets zou veranderen. "De hoedjes blijven!" Maar klopt die indruk wel?In het stuk van het kabinet wordt ook gememoreerd dat het Belastingplan meer tijd voor behandeling gaat krijgen en dat is pikant. Want feitelijk zal dit beleidsstuk gewoon verdampen. En dat is precies wat Wopke Hoekstra toen hij nog Eerste-Kamerlid was als nadrukkelijke wens al in een motie uitsprak die algemene steun kreeg. Ook andere aspecten van de voorstellen wijzen erop dat het kabinet hier met een majeure hervorming komt die inspeelt op het advies van de Venetië Commissie en aansluit bij de roep om een 'nieuwe bestuurscultuur'. Alleen schrijft minister Kaag dat nergens expliciet.Dat is ook het geval met de ingrijpende interactie van deze nieuwe opzet met de wijze waarop binnen de Europese Unie begrotingen en lange termijn financiering tot stand komen. Wie goed kijkt, ziet dat Kaags voorstellen het mogelijk maken dat Nederland daarop veel beter kan inspelen en zo met veel meer impact invloed uitoefent. Maar in haar brief is ze hierover opvallend zwijgzaam. Zo lijkt bijna achteloos een majeure staatkundige en financiële hervorming te worden doorgevoerd. Maar om met Rutte te spreken: de hoedjes blijven!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenWopke Hoekstra - Staat van de Unie 2022EenVandaag Peilingtrends: Europese Unie***Verder luisteren232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan?219 - Kabinetsformatie 2021: Een beknopt coalitieakkoord met meer ruimte voor de Kamer als spannend experiment191 - Kabinetsformatie 2021: Hoe krijgen we de balans terug in de trias politica? De Kamer kan zelf al heel veel doen!129 - De rommelige historie van Prinsjesdag36 - Wopke Hoekstra: EU moet geopolitieke machtsfactor worden***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:40:46 – Deel 201:18:15 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De oorlog in Oekraïne is nu al tien weken gaande en de beelden van volledig vernietigde steden zijn vreselijk. Toch houdt de regering-Zelenski stand, mede dankzij steun uit de westerse wereld, waarvan landen inmiddels zware wapens leveren. Hoe is de situatie daar – en in omringende landen – economisch en hoe kan Oekraïne er als de oorlog voorbij is weer bovenop komen? De man bij uitstek die daar alles over kan vertellen is Caspar Veldkamp, lid van het dagelijks bestuur van de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling. Jaap Jansen praat met hem.De bank werd na de val van de Muur opgericht om voormalige Sovjet- en Oostbloklanden te helpen versneld aansluiting te vinden op de West-Europese economie. Ze verstrekt leningen en neemt aandelen in kleine en middelgrote Oekraïense bedrijven. Dit gaat ook door tijdens de invasie, zegt Veldkamp. “Ook al is het oorlog, we proberen Oekraïne economisch zoveel mogelijk overeind te houden. Behalve het militaire front dat alle voorpagina’s beheerst, is er ook een economisch front: je moet het land zo weerbaar mogelijk houden, ook voor de wederopbouw straks. Die zou vele malen kostbaarder worden als we de economie nu niet onderhouden en stutten. Het land moet zo goed mogelijk doordraaien.”Caspar Veldkamp vertelt in het gesprek over de economische schade, maar ook over het perspectief voor snel herstel en zelfs verbetering van de Oekraïense economie, die toen de oorlog uitbrak nog altijd veel last had van corruptie – 50 miljard van de economische waarde is in handen van een honderdtal oligarchen – met een industrie die relatief veel Co2 uitstoot en energie verslindt.Veldkamp was al eens te gast in Betrouwbare Bronnen. Dat was toen hij tijdens de financiële crisis namens Nederland ambassadeur was in Griekenland. Ook in zijn vroegere functies – hij was onder meer directeur Oost-Europa op Buitenlandse Zaken – had hij veel contact met Rusland. Als vertegenwoordiger van Nederland werd hij prominent ontvangen door Russische ministers. Hij kent Lavrov en zijn onderminister (die Nederlands spreekt!) al jaren en vertelt ook daarover: ‘Poetin weet uit zijn eigen verleden als middenkaderambtenaar dat je naar boven veel positiever rapporteert dan de werkelijkheid rechtvaardigt. Daarvan is hij nu als president zelf slachtoffer geworden.’***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenDe EBRD over Oekraïne***Verder luisteren265 - Toetreding tot de NAVO, de reuzensprong van Finland260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder259 - De omgevallen boekenkast: leestips van PG! (oa over Poetin)258 - De kille vriendschap tussen Rusland en China257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:34:49 – Deel 201:29:57 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

'Je moet niet wrijven in een vlek,' zei premier Ruud Lubbers graag als er op het Binnenhof iets misging en voorkomen moest worden dat het probleem verergerde. Hoewel die uitspraak vaak geciteerd wordt, handelt men er zelden naar. Jaap Jansen en PG Kroeger bekijken vier recente voorbeelden.Ten eerste de wijze waarop binnen D66 de pijnlijke affaire rond de chef-talentscouting werd aangepakt. Of misschien vooral ook niet werd aangepakt. Dit leidde ertoe dat steeds weer nieuwe onthullingen en misverstanden naar buiten kwamen en de argwaan over motieven, daadkracht, integriteit en vriendjespolitiek binnen de partijleiding keer op keer gevoed werd. Jaap en PG bespreken welke mechanismen in zo'n situatie een soort 'selffulfilling prophecy' van aanhoudend gedoe opleveren.Die mechanismen zie je ook bij het tweede recente geval, de scheuring annex #metoo in de jonge partij Volt. Een partijcongres dat feitelijk geen leiding kent. Een discussie waarbij de centrale figuur niet aanwezig is. Procedurele afleidingsmanoeuvres die argwaan verhogen en daadkrachtige aanpak verhinderen. De fractieleider die een poging doet via de net benoemde regeringscommissaris Mariëtte Hamer zijn gelijk te krijgen. Hoe dit in zijn gezicht ontploft is een pijnlijk voorbeeld van wrijven in de vlek.Ook het Kamerdebat van 1 april 2021 hoort in deze rij van klassieke misverstanden. Daar zagen we hoe Mark Rutte door te wrijven in de vlek van 'functie elders' steeds mistiger werd over wat hij nu wel of niet wist of zich ervan herinnerde, dan wel door wie hij wanneer waaraan herinnerd werd, en zo de hele discussie naar volledige verwarring voerde. Ook hier kwamen de bekende mechanismen die zo'n situatie ongrijpbaar en onhoudbaar maken een voor een aan de oppervlakte.De afwezige hoofdpersoon op 1 april was Pieter Omtzigt. PG laat zien hoe na dat debat binnen het CDA het wrijven in de vlek nog een tijdje doorging. Daarbij liet de door een burn-out gevelde parlementariër zelf zich evenmin onbetuigd. Een opeenstapeling van misverstanden, machtsvacuüm en groeiende argwaan leidde tot lekken van vertrouwelijke documenten en Omtzigts besluit de CDA-fractie te verlaten. Niemand had er nog enige greep of regie op.Tot slot gaan Jaap en PG terug naar de meest klassieke 'wrijven in een vlek' uit de moderne geschiedenis. Precies vijftig jaar geleden vond die plaats: de Watergate-affaire. Die ging uiteindelijk helemaal niet meer om een wat sullige inbraak in het hoofdkantoor van de tegenpartij. Watergate ging over Richard Nixon, de man in het Witte Huis die door zijn pogingen zelf de vlek weg te poetsen de zaak erger en erger maakte.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie. *** Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier*** Verder lezenHet lobbyweb van Jack de Vries: hoe de oud-staatssecretaris profiteert van zijn contactenVerklaringen Kaag, Everhardt en Bing***Verder luisteren232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan? En wat te doen met antidemocratische partijen?180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren*** Tijdlijn00:00:00 – Deel 1 (D66, Volt)00:37:25 – Deel 2 (Het 1 april 2021 debat, Omtzigt uit het CDA, Watergate)01:09:49 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Europa beleeft dezer dagen veranderingen die niemand nog maar kort geleden had durven voorspellen. In deze editie van Betrouwbare Bronnen duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in enkele van de meest verrassende. Niet alleen steekt Duitsland €100 miljard in expansie van de Bundeswehr, maar kanselier Olaf Scholz krijgt ook nog kritiek dat hij te slap en passief is. Niet alleen doen de Zwitsers mee met sancties tegen Russische oligarchen, ze blijken ook bereid hun eeuwenoude ‘neutraliteit’ fors te relativeren.De geopolitiek meest ingrijpende omwenteling voltrekt zich in het noorden, aan de rand van Europa. Het reusachtige, dunbevolkte Finland gaat binnen enkele weken formeel vragen om toetreding tot de NAVO. En buurland Zweden wil zich daar bij aansluiten, kondigden de premiers Sanna Marin en Magdalena Andersson op 13 april aan. Wie zich verdiept in de Finse geschiedenis en in de unieke cultuur en tradities van dit land dichtbij de Noordpool beseft wat voor 'Zeitenwende' dit is. Een reuzensprong.Het grootste deel van deze aflevering gaat daarom over Finland. Een volk dat afstamt van de herdersvolkeren in het noorden van Siberië. Een land dat eeuwenlang een soort kolonie van Zweden was en daarna door de Russische Tsaar Alexander I werd onderworpen. Misschien wel daardoor ontwikkelden de Finnen een eigenzinnige, onafhankelijke geest en cultuur en werden zo een van de sterkste democratische rechtsstaten ter wereld.Juist die zeer kwetsbare plek op de aardbol tussen grote buurman Rusland en de rijke, hoogontwikkelde buren in Scandinavië zorgde ervoor dat Finland een heel eigen koers moest varen om te overleven. Helsinki werd een cruciale stad in de wereldpolitiek. De Sovjet-Unie kon om vele redenen niet meer zonder die kleine, neutrale maar onafhankelijk buur.Na de val van de Muur begon een grote opgang en bloei, al moest het eerst door de jonge premier Esko Aho uit een diepe economische depressie worden gesleurd. PG vertelt over zijn gesprek met Aho daarover en hoe onder zijn leiding de Finnen heel snel lid van de EU konden worden. Maar lid worden van de NAVO was voor velen toch een stap te ver. Ze wilden het Kremlin niet ontrieven.Zie daar de grote wending nu. Om zichzelf en broedervolk Estland te kunnen beschermen wil Finland nu opeens volledig lid worden van het Atlantisch bondgenootschap. PG en Jaap schetsen hoe ongekend deze breuk met traditie en geopolitiek van Noord- en Oost-Europa is.Deze Finse sprong voorwaarts is voor Rusland net zo'n politieke ramp als de mislukking van de 'speciale operatie' in Kyiv.En tot slot laat PG nog een stukje opera horen!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenBundeskanzer Scholz: »Es darf keinen Atomkrieg geben«Esko Aho kijkt na 90 jaar vooruit (30 november 2007)***Verder kijkenDienaar van het volk (tv-serie met Volodimir Zelenski, Engels ondertiteld)***Verder luisteren257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:51:08 – Deel 201:20:11 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het kabinet Rutte IV is honderd dagen aan de macht. Na een tergend trage kabinetsformatie – de langste ooit – met bovendien opnieuw veel klachten over de oude bestuurscultuur. Maar er zou nieuw elan komen, met nieuwe namen en kwaliteiten.Het kabinet was amper gestart of alles werd anders. De politieke, geopolitieke en financieel-economische fundamenten van de nieuwe ploeg waren binnen de kortste keren volledig achterhaald. Hoe gaat Rutte IV hiermee om, vragen Jaap Jansen en PG Kroeger zich af. Ze analyseren de turbulente eerste honderd dagen.[Let op! Op Apple en sommige andere podcastapps kun je soms niet alles lezen. De complete tekst plus links naar eerdere afleveringen waarna we verwijzen vind je altijd hier]We kwamen uit de coronacrisis en kampten al met de klimaat- en energiecrisis. De Russische inval in Oekraïne zorgt nu voor de grootste omwenteling van de verhoudingen in Europa sinds de val van de Berlijnse Muur. Ook toen – in 1989 - was de inkt van het regeerakkoord nauwelijks droog. Maakt Rutte nu dan ook maar meteen dezelfde fouten die Lubbers en Kok toen maakten? Wat zijn de gevolgen voor de positie van de Europese Unie in de wereld en die van Nederland daarbinnen? Hoe vangt het kabinet de totaal onvoorziene financiële consequenties op? En wat zeggen de personele perikelen binnen de ministersploeg en in de oppositie over de stabiliteit van ons land?Opvallend is dat het kabinet Europees en geopolitiek zijn mannetje staat. Minister Kajsa Ollongren van Defensie liet zich van een daadkrachtige no nonsense kant zien. Opvallend is ook hoe minister Sigrid Kaag (Financiën) met haar socialistische collega uit Spanje tot voorstellen komt over de Europese economie en staatsschulden die rechtstreeks uit de koker van Mario Draghi lijken te komen en in niets doen denken aan ‘de Vrekkige Vier’ uit de vorige periode. Zeker zo opvallend is het optreden van Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) in Washington. Hij is niet meer afhoudend over Europa. Zijn geopolitieke speech deed denken aan zijn gedurfde 'Humboldt-rede' in 2019 in Berlijn.De financiële grondslag van de coalitie is door de gevolgen van de oorlog in Oekraïne volledig weggeslagen. Bovendien doemen hier andere grote tegenvallers op. Zo heeft Ollongren hier een groot probleem. Niet Poetin, maar gebrek aan personeel.En één minister moet nu al meemaken dat hem een kool gestoofd wordt. Robbert Dijkgraaf (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) dacht fors te mogen investeren in kennis en vernuft, maar bijna niets van die beloften kan feitelijk worden waargemaakt. Staatssecretaris Marnix van Rij (Belastingen) daarentegen gaat meer geld uitgeven dan iedereen ooit had kunnen denken. Niet dat hij dat wilde, maar als Nederland een fatsoenlijke rechtsstaat wil zijn zal hij wel moeten. Het is niet alles kommer en kwel. Eén minister kan dankzij Poetin onverwacht de onbetwiste nummer één van dit kabinet worden. Wat in Duitsland zijn collega Robert Habeck (van de Groenen) lukt, zou bij ons het huzarenstukje van Rob Jetten kunnen zijn. Maar slaagt hij daarin? Jaap en PG analyseren hoe Habeck een soort polderkoning werd, terwijl Rutte IV zich nog weinig laat zien en horen. En dat terwijl energiebeleid nu meer dan ooit de geopolitiek domineert.Dit wijst erop dat de aanvoerder van het team onvoldoende zijn rol speelt. Mark Rutte lijkt hier op de schuchtere bondskanselier Olaf Scholz. Rondom het Kamerdebat over ‘de mondkapjes van Sywert en minister Hugo de Jonge’ trad de premier niet op als de ervaren en effectieve crisismanager die de zaak op koers houdt. Heeft Rutte nog wel goesting in zijn karwei?Lilianne Ploumen in elk geval niet, zo werd afgelopen week duidelijk. Dit stelt de PvdA voor existentiële vragen. Datzelfde geldt voor anderen in de oppositie, zoals Volt en FvD die bevangen lijken door het zelfvernietigingsvirus.Dit alles brengt PG tot een opmerkelijke conclusie.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie. ***Verder luisteren260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder247 - Belastingheffing in box 3: hoe de Hoge Raad de wetgever op de vingers tikt en opzadelt met een hels karwei238 - Kabinetsformatie 2021: Een opmerkelijk coalitieakkoord en de Kamer op zoek naar haar rol237 - Kabinetsformatie 2021: do's en don'ts voor nieuwe bewindslieden234 - Kabinetsformatie 2021: Nieuw elan met nieuwe ministeries en nieuwe ministers233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering223 - De degelijke daadkracht van Mario Draghi's Italië36 - Wopke Hoekstra: EU moet geopolitieke machtsfactor worden*** Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:38:49 – deel 201:21:41 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Veel wat er in de 21e eeuw in de Verenigde Staten gebeurt, begrijp je pas echt als je je verdiept in de grote gebeurtenissen die daar in de 19e eeuw plaatsgrepen. Met Amerika-expert Pirmin Olde Weghuis duiken Jaap Jansen en PG Kroeger opnieuw in de dramatische historie van de Burgeroorlog en de bloedige nasleep daarvan. In Betrouwbare Bronnen aflevering 185 (23 april 2021) en 228 (11 november 2021) ging het over de aanloop naar de scheuring van 'the Union', het debat over de slavernij en over de gruwelen van die oorlog en het unieke leiderschap van president Abraham Lincoln.In deze derde en laatste aflevering van deze serie beleven we de dramatische gebeurtenissen van de jaren 1864 en 1865. In april capituleren de legers van het Zuiden onder generaal Robert E. Lee en wordt Lincoln vermoord in een theater waar hij zit te genieten van een malle komedie. De sleutelfiguur in deze jaren is Ulysses S. Grant. Hij was de militair aan wie Lincoln het tovertrouwde de legers van de Unie aan te voeren naar de overwinning. En in zeer turbulente omstandigheden werd hij vervolgens in 1868 zelf president.Grant krijgt de voorbije 20 jaar steeds meer waardering van historici voor de wijze waarop hij zijn ambt uitoefende, bij alle besef van de vele kwetsbaarheden van zijn bewind. Wat maar weinig staatslieden lukt, kreeg Grant voor elkaar. Hij slaagde erin de terreurbeweging Ku Klux Klan te vernietigen en de zwarte bevolking in het Zuiden een begin van gelijkberechtiging en democratisch burgerschap te schenken. Wat op papier al was geregeld, ging Grant concreet realiseren.Na zijn presidentschap werden Grants verdiensten stukje bij beetje teruggedraaid. PG en Pirmin analyseren hoe Lincolns opvolger Andrew Johnson al begon met het afbladderen van de erfenis van zijn grote voorganger. Ook Grant moest meemaken hoe zijn eigen partij die verworvenheden in compromissen met de planterselite van het Zuiden verkwanselde. Ging in zijn jaren nog 70% van de zwarte bevolking naar de stembus, rond 1900 kon nog maar 2% zijn stem uitbrengen.Het was pas die andere vicepresident Lyndon Johnson die na de moord op een president de burgerrechten zou herstellen. LBJ's Voting Rights Act wordt nu onder Joe Biden herzien om de rechten van minderheden te versterken. De strijd hierover is dan ook uitermate actueel, controversieel en geworteld in de duisterste periode van de Amerikaanse geschiedenis.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur hiervoor een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenRon Chernow - Grant (biografie)***Verder kijkenGone with the wind (official trailer, 1939)John Lewis: Full speech in Selma (2015)***Verder luisteren185 - De Amerikaanse Burgeroorlog (1): Black Lives Matter en George Floyd, hoe de burgeroorlog op de VS nog altijd zijn stempel drukt228 - De Amerikaanse Burgeroorlog (2): hoe Abraham Lincoln onvoorbereid de strijd in gingTennessee Ernie Ford - Marching Through Georgia (liedje uit de Burgeroorlog)President Lincoln: Second Inaugural Adress***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:40:11 – Deel 201:18:57 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De wereldpolitiek verkeert in een stroomversnelling. Europa is nu gedwongen een eigen, zelfstandige rol te spelen. En er is onmiskenbaar een nieuwe, cruciale wereldmacht die zich aandient: India. De president van dit in bevolking inmiddels grootste land ter wereld, Ram Nath Kovind, was afgelopen week in Nederland. En dat is bepaald geen toeval, vertellen Jaap Jansen en PG Kroeger in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen.India is een steeds belangrijker speler op het wereldtoneel. En Nederland is voor dat enorme land van 1,4 miljard mensen een wezenlijke partner. Niet alleen omdat India met de EU graag en nauw wil samenwerken, maar ook omdat ons land daar tot de grootste handelspartners en investeerders behoort. Dit maakt dat beiden belang hechten aan wederzijds begrip en intensieve dialoog. PG vertelt over zijn indringende gesprek met een vorige president van India, Abdul Kalam, die de samenwerking op het terrein van wetenschap, onderzoek, innovatie en ruimtevaart hoog op zijn agenda had staan.Jaap en PG analyseren hoe India er nu voorstaat. Het is een kernmacht met eigen ruimteraketten. Het heeft het grootste staande leger op aarde en een vloot die van grote betekenis is voor de ‘Indo-Pacific regio’ waarop de geopolitiek zich meer en meer concentreert. Ook economisch is India inmiddels een reus. In de hightech is het een gigant. Zijn economie is twee keer zo groot als die van Rusland en drie keer zo groot als de Nederlandse. Door zijn jonge, hoogopgeleide middenklasse en zijn cultuur van democratische ontwikkeling, diversiteit en Engelstalige communicatie is India op vele fronten tegelijk een aantrekkelijke partner.Dat de Indiase regering in de actuele spanningen zich een beetje afhoudend opstelt en de oude band met Moskou niet wil verbreken is vanuit de historie van de afgelopen 75 jaar niet zo vreemd. Voor zowel de olie als de defensie was India al heel lang nauw verbonden met de Sovjet-Unie en daarna met Rusland. Hierbij speelden de permanente spanningen met grote buur China en de grensoorlogen met hen en met westerse bondgenoot Pakistan een grote rol. Na ‘9/11’ kwam er een wending naar het westen. Het was president George W. Bush die hier een wezenlijke rol speelde, wat door Obama krachtig werd voortgezet.PG Kroeger vertelt over die ene eerdere keer dat India een echte supermacht was. In de eeuwen tussen 1550 en 1700 kon geen heerser op aarde, laat staan een Europese vorst, tippen aan de macht en rijkdom van de Mughal-heersers op de troon in Agra. Wie waren zij? Wat was hun geheim? Waarom zijn juist deze ‘koningen der koningen’ en ‘schaduw van de rechterhand van Allah’ zo eindeloos fascinerend? Twee van licht PG eruit.Allereerst Akbar, die het Mughal-imperium definitief grondvestte, een tijdgenoot van Willem van Oranje, Elizabeth I en Filips II. Hij regeerde bijna 50 jaar en deed een opmerkelijke poging te komen tot wereldvrede tussen alle volkeren en religies. En vervolgens Mumtaz Mahal, de innig beminde vrouw van keizer Shah Jahan die haar als keizerin liet regeren zodat hij zich kon wijden aan kunsten, mystiek en het voeren van succesvolle veroveringscampagnes. In de wereldgeschiedenis kent hun liefdesverhaal weinig gelijken. Toen zij stierf beloofde Shah Jahan voor haar het allermooiste gebouw te zullen ontwerpen dat als monument voor hun liefde de eeuwen zou trotseren. Hij hield woord. Ze is begraven in de Taj Mahal in Agra.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren258 - De kille vriendschap tussen Rusland en China257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland250 - Nixon in China: de week die de wereld veranderde225 - Nixon in China: Henry Kissinger's geheime (en hilarische) trip naar Beijing127 - De geheime politieke memoires van Ruud Lubbers (oa over zijn band met Rajiv Gandhi)***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:32:42 – Deel 201:18:53 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Mariëtte Hamer vermoedt dat ze driekwart van haar werkzame leven heeft besteed aan vergaderen. Dat is dus een vak en zij beheerst dat als geen ander, kun je overal in Den Haag horen - bovenal bij de sociale partners verenigd in haar Sociaal Economische Raad. Nu zij vertrekt als 'koningin van de polder' geeft Mariëtte Hamer in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen daarover een masterclass.Want hoe doe je dat, effectief en toch ook plezierig vergaderen? En daarbij ook: hoe ben je een goede, handige en daadkrachtige voorzitter? In gesprek met Jaap Jansen en PG Kroeger put Mariëtte Hamer uit vier decennia belevenissen en concrete ervaringen.Het begon al bij 'Het LOLO' (het Landelijk Overleg Lerarenopleidingen) en kreeg een eerste hoogtepunt toen zij de eerste voorzitter en dus ook de eerste vrouw werd van de LSVb, de roemruchte Landelijke Studentenvakbond.Enkele 'geheimen van Hamer' worden in haar verhalen over haar belevenissen wel duidelijk. Een minister die alles denkt te weten, kun je verrassend en soms dodelijk ‘ontregelen’, vertelt ze. Theepauzes inlassen is een instrument voor succesvolle afronding van conflictueuze sessies, minder voor het lessen van de dorst. PG vertelt hoe hij in 1995 Hamer op zo'n manier leerde kennen en hoe zij bij de koekjes een ondeugende vraag stelde. Ineens kon zij daarop de rond de tafel vastgelopen verhoudingen vlottrekken.Politiek en parlementair vergaderen is trouwens echt iets anders dan het leiden van de polder en daar fikse belangentegenstellingen tot consensus brengen. Hoe ‘politiek’ polderen ook vaak is, het heeft zijn heel eigen wetten en aanpak. Hamer laat in haar reflecties merken dit orgel op al zijn klavieren en in al zijn stemmen te kunnen bespelen. Van de kunst van het feitelijk analyseren tot het zwartepietenspel als iedereen denkt dat men er is. Ook het klassieke 'PvdA-terugonderhandelen' komt hierbij aan de orde.   Dat ze na zevenenhalf jaar vertrekt, betekent niet dat de polder op haar lauweren kan rusten. In een groot essay in EW Magazine zet zij de grote uitdagingen na corona en in de geopolitieke spanningen uiteen en in Betrouwbare Bronnen zoemt zij met grote nadruk in op de noodzaak ‘Leven lang ontwikkelen’ nu echt te gaan doen. Alles is er klaar voor, zegt ze.Haar nieuwe opdracht als regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld is zowel razend actueel als hoogst gevoelig. Maar uiteindelijk gaat het volgens Hamer om macht en misbruik van macht.Ze veroorlooft zich welbewust één voorbeeld en dat is dan ook meteen een heftig politiek moment. De wijze waarop PVV-leider Geert Wilders zijn VVD-collega Sophie Hermans beschimpte, noemt Hamer ronduit 'seksistisch'. Hamer wijst erop - juist ook als voormalig fractieleider - dat de collega's in de Kamer zoiets niet ongemoeid kunnen laten. Ze mogen niet verwachten dat voorzitter Vera Bergkamp zo'n incident in haar eentje oplost. Zo gaat dat niet in het parlement dat voor alle Nederlanders een voorbeeld zou moeten zijn.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren224 - Kabinetsformatie 2021: Het ongeduld van Mariëtte Hamer136 - Jarig in coronacrisis: Mariëtte Hamer en Maurice Knijnenburg over 70 jaar SERBB 130 – Joost Korte, een Nederlander aan de top van ‘het sociale Europa’BB 125 – Wouter Koolmees, minister van Sociale Zaken in de coronacrisisBB 114 – Mariëtte Hamer: Nederland is heel kwetsbaar, we hebben geen tijd te verliezenBB 110 – Overleggen in crisistijd: Hans de Boer en Han Busker, 75 jaar Stichting van de ArbeidBB 55 – SER werkt aan alternatief studentenleenstelsel / PG en de geboorte van ‘het poldermodel’BB 40 – SER-voorzitter Mariëtte Hamer over polder en pensioen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:41:36 – Deel 201:18:40 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Donderdag 31 maart spreekt de Oekraïense president Volodimir Zelenski de Tweede Kamer toe, live via het scherm. Dit nieuwe type staatsbezoek is de afgelopen weken ontstaan in de oorlog van Vladimir Poetin tegen Oekraïne. Het Europees Parlement had de primeur. Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren hoe deze optredens zich hebben ontwikkeld tot een nieuw, wereldwijd fenomeen. Duidelijk is dat de president, een voormalig acteur, veel geleerd heeft van zijn vakgenoot uit Hollywood, Ronald Reagan. In de Bondsdag citeerde hij hem zelfs!In het Europese mozaïek neemt elk land zijn eigen positie in richting Rusland en Oekraïne. En Zelenski spreekt ze daar een voor een op aan. Zijn optreden in de Bondsdag was een van de bijzonderste. En dat is ook een beetje een waarschuwing voor Vera Bergkamp en Mark Rutte. Want in Duitsland stak na die zitting een storm op. ‘Pijnlijk’ en ‘stijlloos’ waren de meest gebruikte termen. Dat bondskanselier Olaf Scholz alleen maar toekeek en na afloop gewoon wegliep naar zijn kantoor werd een schande gevonden.Wat maakt het voor Duitse politici en vooral die van de SPD zo moeilijk zich hier een gepaste houding te geven? PG neemt je mee in de geschiedenis van de Ostpolitik waar juist die partij zich als grote erflater van ziet. Grote namen als Willy Brandt en Helmut Schmidt klinken dan, maar juist ook hier weinig bekende mensen als 'Der Onkel', Herbert Wehner. En de rol van Oskar Lafontaine mag hierbij niet ongenoemd blijven.De CDU had een eigen variant van Ostpolitik. Daarvoor zorgde de baas van Beieren, Franz Josef Strauß. Hij begon een sluwe ondermijning van de DDR door de bijna bankroete SED-machthebbers leningen te verstrekken en zo langzamerhand afhankelijk te maken van de West-Duitse banken en bedrijven. Helmut Kohl zette dit voort in de jaren van Michail Gorbatsjov en Boris Jeltsin bij het helpen van de Russen als dank voor de Wiedervereinigung.Jaap en PG belichten de bijzondere band van de SPD in de tijd van Gerhard Schröder met Vladimir Poetin en zijn gasbel in Siberië. Die werkt nu onder Scholz fors door en Schröder is bepaald niet de enige binnen die partij die als 'Putinversteher' te boek staat. Een oud-minister van Brandt publiceerde pal voor de inval zelfs nog een boek met veel begrip voor de Russische houding.Ook Angela Merkel hield vast aan de lijn van haar coalitiepartner SPD. Maar haar relatie met Poetin was - mede aangemoedigd door de andere westerse leiders - toch weer heel anders dan die van Schröder. Essentieel is wat hierbij in 2014 en 2015 gebeurde. In de nieuwe 'Ampel Koalition' zijn het nu de Groenen die zich ondanks hun pacifistische traditie nog het stevigst tonen tegenover Poetin.Donderdag doet Zelenski's tournee Den Haag aan. Jaap en PG zijn benieuwd hoe hard hij Nederland aanpakt. Was wat hij over Nederland zei afgelopen week in zijn speech op de Europese Top slechts een voorproefje?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren259 - De omgevallen boekenkast: leestips van PG! (oa over Poetin)258 - De kille vriendschap tussen Rusland en China257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:29:52 – Deel 201:16:13 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In deze bewogen tijden zoekt Betrouwbare Bronnen voor haar luisteraars inhoud die helpt begrijpen wat we nu meemaken. Jaap Jansen en PG Kroeger behandelen in deze editie daarom een reeks boeken die daarbij van belang kunnen zijn.Twee boeken gaan over de meest duistere kanten van de geschiedenis en actualiteit van Rusland. Dat zijn Stalin's War van Sean McMeekin en Putin's People van Catherine Belton. Allebei nieuwe en verrassende analyses van het bewind van deze twee leiders. In Stalin's War komt op basis van diepgaand, nieuw archiefonderzoek naar voren hoe intensief de samenwerking was tussen het Kremlin en Hitler en waarom Stalin daar zo aan hechtte. Ook de kille machtscalculatie van president Roosevelt bij de steun voor de Sovjet-Unie valt hierin op.Putin's People leverde de schrijfster woedende reacties en juridische aanklachten op van oligarchen. Het deed erg zeer dus. En dat is te begrijpen, zegt PG, want het boek is een diepgravende analyse van de netwerken en vazallen die Poetin naar de macht tilden en de ijzingwekkende rol van zijn ‘tsjekisten’ daarbij.Maar Rusland heeft ook een heel andere kant en die mogen we nooit vergeten, juist nu niet. Het sublieme Natasja's dans van Orlando Figes is een onuitputtelijke inspiratiebron voor de liefde voor de kunst, cultuur, historie en het genie van het Russische volk. De schrijver schetst de ontwikkeling van die cultuur in de jaren na de triomf van de tsaren als de Europa’s bevrijders van Napoleons tirannie. Rusland ging zichzelf toen zoeken en vond zich opnieuw uit. Echo's hiervan klinken vertekend en bitter door in de speeches die Poetin nu houdt.Net vertaald in het Nederlands is het meeslepende verhaal van Simon Sebag Montefiore over het wellicht machtigste liefdespaar uit de wereldgeschiedenis. Tsarina Catharina II en vorst Grigori Potjomkin. De Britse historicus haalt vele mythes over haar en hem omver en maakt hen beide alleen maar nog boeiender daarmee. Samen maakten zij Rusland de 'superpower' waarvan Poetin droomt. Samen veroverden zij de gebieden die Poetin nu in zijn greep wil krijgen. Zij stichtten de stad Odessa en gaven deze en heel Rusland een culturele bloei als zelden in de geschiedenis. Daarbij is het persoonlijke verhaal van hun liefde en wederzijdse inspiratie uniek.Ook nét vertaald is wat PG al vaker in de podcast (bijvoorbeeld in aflevering 14) 'het belangrijkste geschiedenisboek van de voorbije 25 jaar' noemde. De metamorfose van de wereld van Jürgen Osterhammel. Hij schreef er een nieuw voorwoord bij als eerbetoon aan Nederland en de wetenschap in ons land. Wie de 21e eeuw en de tijden van globalisering beter wil leren begrijpen moet dit magnum opus over de 19e eeuw lezen. Jaap en PG bespreken ook twee nieuwe biografieën van bijzondere, vaak moeilijk begrepen mensen. Presidentsvrouw Nancy Reagan (The Triumph of Nancy Reagan door Karen Tumulty) en 'vader des vaderlands' Willem van Oranje (De Zwijger door René van Stipriaan). Wat maakt hen zo bijzonder? Welk stempel drukte hun merkwaardige jeugd op hun leven? Wie waren de sleutelfiguren in dat leven?Tot slot bespreekt PG een roman die premier Mark Rutte in deze zware weken mag helpen opbeuren en ontspannen. Hij gaat over de schrijver wiens eindeloze dagboeken hij allemaal gelezen heeft: Thomas Mann. PG las De tovenaar van Colm Tóibín in één adem uit.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:56:02 – Deel 201:40:29 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.