De Wereld | BNR

Bernard Hammelburg bespreekt het met Wytze Russchen, jarenlang de bekendste Nederlandse lobbyist in Brussel. Marieke Riethof, universitair hoofddocent Latijns-Amerikaanse Politiek aan de Universiteit van Liverpool is ook te gast. . Blik op Europa De Balkan-vijanden Servie en Kosovo doen er alles aan om elkaars integratie in de Europese Unie te dwarsbomen. De laatste pion die is verzet in het schaakspel tussen de twee: het Afrikaanse land Togo! Daarover Europaverslaggever Jesse Pinster. Donald Show President Trump lijkt de laatste tijd nogal opgefokt te zijn. Waar is dat gedrag door te verklaren? Amerikacorrespondent Jan Postma legt het uit. Wil je meer weten over Amerika en Donald Trump, luister dan naar De Amerika Podcast of naar Double Dutch. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dat komt in de eerste plaats door de achterhaalde opzet. De G7 Amerika, Canada, Japan, Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk en Italië noemen zich de grootste economieën ter wereld. Dat is flauwekul. Italië staat op 8, Canada op 10. China staat op 2 en India op 6, maar die mogen niet meedoen. Als het belangrijkste thema, de Amerikaans-Chinese handelsoorlog, terecht wél op de agenda staat, maar Amerika wil er niet over praten en China zit niet eens aan tafel, dan weet je als deelnemer dat je hooguit hete lucht verplaatst. De G7 ontstond na 1973, toen de wereld in een recessie was geraakt door de oliecrisis. De praatclub bestond bij de gratie van Amerika, dat de rol vervulde van belangrijkste en grootste land, en daarmee de leider. Donald Trump heeft, om Bloomberg te citeren, een chaos gemaakt van zijn wijze van regeren en de internationale Amerikaanse leiderschapsrol afgezworen. Uit elk woord en elk gebaar blijkt zijn cynisme over de wereld, en zijn minachting voor Europa. Daarmee valt in feite ook de nummer 1 bij de G7 af. Het waren vooral Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland die de toon zetten, en dat zijn, in het grote geheel, feitelijk dwergen. Resultaat? Niets. Noodhulp voor Brazilië voor de bestrijding van de bosbranden in de Amazone, waartegen Bolsanaro zijn middelvinger opstak. Een stuntbezoek van de Iraanse minister van buitenlandse zaken Zariv in een poging de relatie met Amerika de verbeteren, wat hooguit een ontmoeting oplevert, bijvoorbeeld volgende maand, tijdens de Algemene Vergadering van de VN, maar niet meer dan dat. Jemen? Syrië? Myanmar? Dreigende recessie? Noord-Korea? Geen woord. Het was opnieuw Trump die in de schijnwerpers stond, door er in feite niet echt te zijn. En natuurlijk nog een relletje aan het slot. Hij nodigde de leiders uit om volgend jaar naar resorthotel Doral in Miami te komen. Toplocatie, zei hij. Klein detail: het hotel is van Trump en staat er financieel beroerd voor. Daar een G7 houden is waarschijnlijk ongrondwettelijk en in elk geval immoreel. Maar een kniesoor die daarop let. Helemaal geen G7 meer dat is de oplossing.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Trump bezocht een petrochemische fabriek van Shell in Pennsylvania. De 5.000 aanwezige personeelsleden waren er vrijwillig, maar op een Orwelliaanse manier. Ze waren voor de keuze gesteld: scan om 07.00 uur je personeelskaart bij de poort, of blijf weg, maar dan krijg je over die dag geen loon, of neem een van je tien betaalde vakantiedagen op. No scan, no pay, schreef een chef. De instructies luidden verder: Roepen, schreeuwen, protesteren of welke vorm van verzet dan ook zal niet worden getolereerd. Want, sodeju, het klapvee moest klappen. Dit alles feilloos gesynchroniseerd met de bonden. Ik wil dat jullie vakbondsleiders zeggen dat ze Trump steunen, zei Trump. Als ze dat verdomme niet doen, stem ze dan weg omdat ze hun werk niet doen. Het Shell-klapvee klapte. De Washington Post kwam met een aardig perspectief. Na zijn verkiezingsoverwinning noemde Trump boze demonstranten door de media opgehitste protestprofessionals. Demonstranten tegen de benoeming van Brett Kavanaugh in het Hooggerechtshof waren betaalde professionals. Protest op een aantal vliegvelden na het afkondigen van een immigratieban, voornamelijk tegen moslims, zette hij weg als professionele anarchisten, tuig en betaalde demonstranten. Hij heeft er kennelijk verstand van het ronselen van klapvee Natuurlijk vindt Shell dat het niets heeft misdreven. De fabriek in Pennsylvania nodigt regelmatig bekende mensen uit en dan wordt het personeel ook opgetrommeld. Maar de belangrijkste en hoogst controversiële politicus ter wereld? Ik zou wel eens willen weten hoe het voor deze beursgenoteerde onderneming zit met de fiduciaire verantwoordelijkheid als ze zo duidelijk aan politiek doen. Waarschijnlijk gokt Shell dat Trump volgend jaar wint, en dan levert zon bijeenkomst om in beurstermen te blijven een hoop politiek dividend op. En dividend daar heeft Shell verstand van. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Donald Show Donald Trump ziet zichzelf als de Messias, maar dat valt niet bepaald goed bij Joodse Amerikanen. Daarover Amerikacorrespondent Jan Postma. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Donald Show President Trump belt achter de schermen met Democraten over het wapenwetgeving. Wil Trump dan echt iets gaan doen aan het vuurwapengeweld en krijgt hij zijn partij en de NRA mee? Daarover Amerikacorrespondent Jan Postma. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Rupert Hogg, de baas van Cathay Pacific, zette een piloot en een aantal vliegveldwerknemers op non-actief omdat ze aan de demonstraties hadden deelgenomen. Donatella Versace maakte haar kowtow omdat op Versace T-shirts Hong Kong en Macao landen werden genoemd, in plaats van delen van China. Een door Beijing geregisseerde campagne op sociale media, met woedende modellen en popsterren in de hoofdrollen, kreeg ook modemerken Givenchy, Gap en Coach door de knieën. Het regende excuses. Bij de demonstranten gaat het vooral om wanhoop. Ze eisen handhaving van Hong Kongs vrijheid, maar weten dat het schijn is, en dat 2049, het jaar waarin de stad helemaal door China wordt ingelijfd, voor de gemiddelde millennial verontrustend dichtbij is. Voor China gaat het erom dat Hong Kong, Macao en Taiwan juist geen enkele illusie mogen koesteren over hun uiteindelijke lot. De dreigementen nemen toe: als Hong Kong niet inbindt, grijpt misschien het leger in, met als excuus terrorisme, of ophitsing door Amerika en andere westerse landen. Taiwan wordt bedreigd met een heuse inval door het Chinese leger. En laat het Westen het vooral uit het hoofd laten om Taiwan iets anders te noemen dan onderdeel van China. De KLM is op dat punt al ruim twintig jaar heel creatief. Niks kowtow. Het richtte in 1995 een Taiwanese dochtermaatschappij op, KLM Asia gewone blauwe KLM-toestellen, met gewone Nederlandse registratienummers, maar met een logo zonder kroontje, speciaal voor vluchten naar Taiwan. Grappig is de lijst van bestemmingen op de KLM-website. Daar staan talrijke Chinese bestemmingen op, maar bij Taipei staat: Taiwan, China. Ook geen echte kowtow meer een voorbeeld hoe de koopman en de dominee prima samen zaken kunnen doen.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Al 18 jaar is het oorlog in Afghanistan, maar volgens NAVO-baas Jens Stoltenberg is vrede dan nu in zicht. Is dat luchtfietserij of reëel? Bernard Hammelburg bespreekt het met Afghanistan-expert Olivier Immig. En links Amerika wijst met de beschuldigende vinger naar president Trump na de racistische massamoord in El Paso. Is dat een voorbode voor de campagne in 2020? Daarover Koen Petersen, Amerikanist en schrijver van Einddoel Witte Huis en Showtime.See omnystudio.com/listener for privacy information.

In een telefoongesprek met president Nixon, in 1971, noemde Reagan Afrikaanse regeringsleiders apen, laat ze naar de verdoemenis gaan, ze hebben zelfs moeite om schoenen te dragen. Staat op een bandje dat Nixon-historicus Tim Naftali boven water haalde. Dat Nixon racist, homofoob en antisemiet was, was gevoeglijk bekend, dus Reagan vond een willig oor. De Amerikaanse presidentiële geschiedenis zit vol voorbeelden van vaak vilein racisme. Thomas Jefferson, bijvoorbeeld, de derde president, was de auteur van de Onafhankelijkheidsverklaring, waarin hij schreef dat alle mensen gelijk geschapen zijn. Maar in een boek beschreef hij zwarte landgenoten als mensen met een sterke, onaangename geur, die niet in staat zijn kunst of poëzie te creëren. Net als zijn voorgangers en een zwik opvolgers, had hij slaven. Als die vrij zouden komen, schreef Jefferson, moesten ze het land uit, want zwarten en witten konden niet vreedzaam naast elkaar leven. Toen dus al dat argument ga terug naar je eigen land. Het opmerkelijke is dat de zwarte wortels in Amerika teruggaan naar de 17de Eeuw, en dat de meeste blanken later kwamen. De grootste etnische groep, de Duitsers, kwam in de 19de Eeuw, net als de Ieren, de Italianen, Schotten. Chinezen en Oost-Europeanen. Ga terug naar je eigen land? Duitsland, dus. Andrew Jackson was een notoire racist, net als Andrew Johnson, James Monroe, Woodrow Wilson, Ike Eisenhower. En zelfs Harry Truman, die na de Tweede Wereldoorlog een heldhaftige kampioen werd van de strijd voor gelijke burgerrechten, schreef in 1911 in een brief aan zijn verloofde dat hij vooroordelen had, dat negers in Afrika hoorden, gele mensen in Azië en witten in Europa en Amerika. Of Trump zijn 44 voorgangers precies heef bestudeerd, valt te betwijfelen. Maar dat je electoraal op rozen zit als je, openlijk of verborgen, inzet op wit racisme, voelt hij feilloos aan.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Donald Show Donald Trump noemt Baltimore een van ratten en ongedierte vergeven troep. Onze correspondent Jan Postma bezoekt de stad om te kijken hoe het zit met al dat ongedierte.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Amerikanen zijn vindingrijk in het verbaal projecteren van nationalistische haat op voedingswaren. In de Eerste Wereldoorlog werd zuurkool vrijheidskool en veranderde het beroemde worstje, de Frankfurter, in hot dog. Hoe gaat het dit keer aflopen, nu tarief-dude Donald Trump extra invoerrechten heeft aangekondigd op Franse wijn? Hij doet dat uit woede over de digitale servicebelasting die Frankrijk wil invoeren. President Macron wil dat multinationale techreuzen belasting gaan betalen over hun digitale diensten aan Franse klanten. Dat treft Chinese, Spaanse, Britse en Franse bedrijven, maar vooral het Amerikaanse Apple, Facebook, Amazon, Google en Microsoft. Wraak dus, op Franse wijn. Amerikaanse wijn is trouwens beter, zegt Trump. Weliswaar is hij geheelonthouder, maar in zijn genialiteit kan hij het zíen, zegt hij. Dat is apart, want als je bijvoorbeeld in Nederland bij grote winkelketens kijkt, of bij de goede speciaalzaak, moet je Amerikaanse wijn met een vergrootglas zoeken. Franse wijn blijft onbetwist nummer één, met prima concurrentie uit Argentinië, Chili, Zuid-Afrika, Nieuw-Zeeland, Australië, Italië, Spanje en Oostenrijk. De Amerikaans-Europese cijfers spreken boekdelen: de Amerikanen importeren voor 4 miljard euro aan Franse wijn, en Europa maar voor 500 miljoen aan Amerikaanse wijn. In vino veritas. Daar zit wel een gevoelig punt, dat in het voordeel van Trump pleit. De Europese invoerrechten op Amerikaanse wijn zijn twee keer zo hoog als andersom. Daar heeft Trump vorig jaar al terecht over gepiept. Maar wijnconnaisseur Trump meet wel met twee maten. De helft van zijn 500 Bvs is geregistreerd in Delaware, waar geen vennootschapsbelasting bestaat. En maar dreigen met extra invoerrechten, als een baby die een boertje moet laten. See omnystudio.com/listener for privacy information.