De Wereld | BNR

Stef Blok Oekraïne laat een MH17-verdachte lopen, Maleisië zaait openlijk twijfel over het onderzoek en van België horen we maar amper iets. Wat is er nog 'gezamenlijk' aan het Joint Investigation Team, dat het neerhalen van MH17 onderzoekt? En strijders die hebben gevochten voor IS en vreselijke misdaden op hun geweten hebben, lopen nu vrij rond. Hoe moeten die mensen berecht worden en waar moet dat gebeuren? Frans Timmermans Gaat Frans Timmermans als de nieuwe Europese chef-klimaat opnieuw met rode kaarten zwaaien, bijvoorbeeld tegen het kolenparadijs Polen, zoals hij dat deed in zijn vorige termijn? Wat kan Nederland eigenlijk voor voordelen verwachten van het feit dat Timmermans deze positie straks bekleedt? En is Timmermans het met zijn sociaaldemocratische familie in het Europees Parlement eens, dat hij in zijn nieuwe functie veel te weinig macht krijgt? Blik op Europa Het openbaar maken van het telefoongesprek tussen Donald Trump en de Oekraïense president Zelensky zorgt voor irritatie in Brussel. En dan gaat het er niet over of Trump wel of niet probeerde de regering in Kiev te chanteren en hem te helpen Joe Biden zwart te maken. Het gaat om wat de Amerikaanse president zei over de EU, Duitsland en Angela Merkel. Daarover Europaverslaggever Jesse Pinster. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Democraten schreeuwen met de regelmaat van de klok dat Trump echt moet worden afgezet, maar nu zegt partijleider Nancy Pelosi, die altijd tegen een impechmentprocedure was: het moet er dan maar van komen. Dit allemaal omdat Trump, volgens een klokkenluider die met de New York Times, Washington Post en Wall Street Journal sprak, met Zelenski heeft gebeld om hem aan te zetten tot een onderzoek naar de zoon van Joe Biden, die in Oekraïne dubieuze zaken zou hebben gedaan. De bedoeling zou zijn om een doodklap te geven aan de verkiezingscampagne van Biden, Trumps belangrijkste rivaal. Trump geeft toe dat hij met Zelenseki over Biden heeft gesproken, maar hij ziet niet in wat daarop tegen is. Daar wringt de schoen, in elk geval in de ogen van de Democraten. Het rekruteren van een buitenlandse leider in een verkiezingsstrijd is dubieus, maar Trump heeft Zelenski bovendien onder druk gezet door dat onderzoek naar Biden Jr. te koppelen aan het bevriezen van een kwart miljard Amerikaanse militaire steun aan Oekraïne. Chantage, en dus een misdrijf, zeggen de Democraten. Fikse rel, dus, maar de vraag is wie de winnaar wordt. Schande, hoor, die chantage, maar wat heeft die zoon van Biden, Hunter, dan wel op zijn kerfstok? Breitbart, de pro-Trump website, dook daar natuurlijk in. Hunter werkte voor het gasbedrijf Burisma, dat in Oekraïne zelf, maar ook in bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk, werd verdacht van witwassen, corruptie en het kopen van invloed in de westerse wereld. Hunters vader, Joe Biden, toen vicepresident, was Obamas speciale gezant voor Oekraïne. De vraag is dus wie hier nu ernstiger wordt beschadigd, Trump of Biden. Wetende hoe Trump bij schandalen altijd wegglipt als een stuk natte zeep, zou het slachtoffer uiteindelijk best eens Biden kunnen zijn. En dan kun je je niet aan de indruk onttrekken dat de hele rel door Trump is geregisseerd. Het wordt een spannend gesprek, vandaag, tussen Trump en Zelenski.See omnystudio.com/listener for privacy information.

We spreken erover tijdens een speciale uitzending vanuit Den Haag, bij de Faculteit Governance en Global Affairs van de Universiteit Leiden (Google Maps). Iedereen kan deze uitzending bijwonen! Het is daarbij ook mogelijk om tijdens de uitzending en na afloop vragen te stellen aan de gasten. De radio-uitzending duurt van 15.00 tot 16.00. De uitzending is ook live te volgen op Youtube. Te gast: - Bert Koenders, oud-minister van Buitenlandse Zaken en nu hoogleraar Vrede, Recht en Veiligheid aan de Universiteit Leiden. - Martijn van Helvert, buitenlandwoordvoerder voor het CDA in de Tweede Kamer. Presentatie: Bernard Hammelburg Locatie: Locatie Wijnhaven Turfmarkt 99 2511 DP DEN HAAG U hoeft zich voor deze uitzending niet aan te melden. Heeft u praktische vragen over deze uitzending? U kunt ze stellen via dewereld@bnr.nl. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Met de actieve bronnen van dit moment kunnen we nog 53 jaar vooruit, maar er zitten nog kolossale hoeveelheden onder de grond, in rotsen en onder de zeebodem. Toen Amerika in 1991 Irak binnenviel om het bezette Koeweit te bevrijden, was olie de belangrijkste drijfveer. Het ging, zei president Bush Sr., om onze banen, om onze manier van leven. Inmiddels is Amerika vrijwel energie-onafhankelijk en importeert nog nauwelijks olie uit het Midden-Oosten. Vandaar dat Donald Trump de aanslag een Saoedisch probleem noemt en zijn adviseurs erop wijzen dat er geen defensieverdrag is, en dus geen plicht om de Saoedis te hulp te komen. Een beetje schelden op Iran, als brein, uitvoerder, ophitser, aanstichter of wapenleverancier die kans laat Trump niet lopen. Maar hij begint er echt geen oorlog om. Omdat de wereld omkomt in het zwarte goud, is de schaarste, en dus de prijs, niet het verschil tussen vraag en aanbod, maar een truc. De OPEC-landen, Rusland en Amerika draaien voortdurend aan de kraan: als de prijs te laag is, draaien ze die een beetje dicht, en als hij stijgt, draaien ze die verder open. Met echte beschikbaarheid heeft de kunstmatige schaarste dus niets te maken. De Fabeltjeskrant stort zich niettemin op sensatieverhalen over snel nog even tanken voordat de benzineprijs omhoog schiet wat trouwens tot nu toe nauwelijks is gebeurd. Het zwarte goud is gedegradeerd tot zwart koper. Nu is zon aanval natuurlijk best griezelig, en het plotselinge uitvallen van 5 procent van de wereldproductie echt veel. Voor Iran betekent een stijging van de olieprijs, al is het maar een paar dagen, wel degelijk goud, voor het naar olie snakkende China is het een stevige economische dreun. Maar iedereen weet dat die Aramco-installatie binnen een paar weken of maanden weer volop draait, dus we kunnen gewoon doorgaan met ademen. Of anders gezegd: met het inademen van benzinedampen. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Enorme ruzie tussen Zuid-Korea en Japan Al maanden staan Zuid-Korea en Japan woedend met de hoofden tegen elkaar. Het begon als een handelsconflict, maar inmiddels zijn het ook de historische wroegingen die de ruzie in volle hevigheid gaande houden. De dreiging van een échte verwijdering tussen de twee landen wordt echter flink onderschat. Bernard Hammelburg bespreekt het met hoogleraar Koreastudies Remco Breuker. Fabels over China De westerse omgang met China wordt gekenmerkt door één grote stroom van miskleunen. Dat schrijft Jan van der Putten in zijn binnenkort te verschijnen boek Fabels over China. Met hem bespreken we hoe het kan dat we steeds maar niet willen begrijpen hoe de Chinezen denken en doen. Blik op Europa Frans Timmermans mag dan de Klimaat-koning van Brussel worden hij is niet de commissaris die verantwoordelijk is voor het milieu. Die taak gaat naar de jongste persoon in de nieuwe Europese Commissie. En er doen een paar vreemde verhalen over hem de ronde. Europaverslaggever Jesse Pinster vertelt erover. The Donald Show John Bolton vloog er deze week uit als veiligheidsadviseur van de president. En Donald Trump kon het uiteraard niet nalaten om hem nog een paar trappen na te geven. Daarover correspondent Jan Postma. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Maleisië haalde al eerder de illusie van gezamenlijkheid onderuit door openlijk afstand te nemen van de conclusie over de Russische rol in de MH17 ramp, tot woede van Nederland. Nu is Nederland verontwaardigd over de uitwisseling van gevangenen tussen Rusland en Oekraïne, waaronder de verdachte Vladimir Tsemach. Weliswaar heeft het JIT nog met hem kunnen praten, maar hij is nu in Rusland, dus zal nooit voor de rechtbank verschijnen niet als getuige en niet als verdachte. Wat het extra zuur maakt is dat Nederland niet alleen door Oekraïne in de kou is gezet, maar dat de reacties op de gevangenenruil in de hele wereld positief tot zelfs enthousiast zijn. Het is immers een stap naar ontspanning tussen de buurlanden. Angela Merkel sprak van een hoopvol signaal. Emmanuel Macron noemt het een beslissende stap in de hervatting van een constructieve dialoog die de komende weken moet worden voortgezet. Donald Trump kwalificeert de gevangenenruil als een eerste gigantische stap naar vrede. Donald Tusk zegt dat de uitwisseling hem vervult met een gevoel van opluchting. Het legt op pijnlijke wijze bloot wat iedereen al wist: feitelijk is MH17 een Nederlandse zaak, en steeds minder een internationale. Voor de Nederlandse nabestaanden en de Nederlandse regering is het, terecht, een misdaad van onvoorstelbare omvang, die schreeuwt om rechtvaardigheid. De rest van de wereld wil een oplossing voor de Oekraïense kwestie, herstel van de betrekkingen met Rusland en afbouw van de sancties. Oekraïne denkt vooruit en wil het verleden vergeten. Toen het een associatieverdrag met de Europese Unie wilde, spande de Nederlandse regering zich daar enorm voor in. Dat zijn ze in Kiev allang weer vergeten. Joint Investigation Team? Hou toch op. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De nederlagen van Boris Johnson Nederlaag, op nederlaag, op nederlaag. Dat is waar het premierschap van Boris Johnson tot nu toe uit bestaat. Hoe moet het nu verder met het Verenigd Koninkrijk? Komen er op 15 oktober verkiezingen? Is een no-deal Brexit nu echt van tafel? Komt die Brexit er überhaupt wel? Bernard Hammelburg bespreekt het met Rem Korteweg, Brexit-expert van Instituut Clingendael. India een democratie? India wordt beschuldigd van vreselijke mensenrechtenschendingen, zoals marteling, in Kashmir. En toch noemen we India de grootste democratie ter wereld en blijven westerse leiders aanschurken tegen premier Modi. Daarover Jos Bartman, politicoloog aan de UvA, gespecialiseerd in autoritaire regimes en deed een jaar onderzoek in India. Blik op Europa Europaverslaggever Jesse Pinster vertelt over de plannen die de Franse regering heeft voor het Parijse station Gare Du Nord. Er zijn plannen om het station voor de Olympische spelen in 2024 grondig te renoveren en 50.000 vierkante meter extra winkels en kantoren te bouwen. Maar daar is lang niet iedereen blij mee. Donald Show Amerika is in de ban van orkaan Dorian en daardoor was er deze week even wat minder aandacht voor de president. Maar toch was er een relletje rond Trump en het heeft te maken met een weerkaart. Amerikacorrespondent Jan Postma vertelt erover.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Obama gebruikte destijds een parlementair reces om Obamacare erdoor te drukken, Trumps allereerste decreet, op de dag van zijn inauguratie ook een reces was een procedure om Obamacare af te schaffen. Wie kent inmiddels niet die op een elektrocardiogram gelijkende handtekening van The Donald, onder decreet na decreet? Voor de duidelijkheid: er is allemaal niets illegaals aan, het mag, want ook het net van democratische wetten kent mazen. Brexit-Boris heeft een democratisch vacuüm nodig om zijn belofte uiterlijk op 31 oktober uit de Europese Unie waar te maken. Dus vroeg hij de koningin om in oktober een troonrede te houden, en kondigde een daaraan voorafgaande verdaging van het parlement aan. Lagerhuis een maand uitgeschakeld beetje lang, maar het mag. Dat was truc 1. Truc 2: hij dreigde alle Torys die met de oppositie tegen zijn radicale Bexit-voorstel wilden stemmen inpakken en wegwezen uit de EU, met of zonder deal uit de partij te zetten. Zijn eigen, conservatieve partij, dus. Een kolossaal maar berekend risico, want hij wist dat hij daarmee een stemming in het Lagerhuis zou verliezen. En hij weigert op de voorhand gehoor te geven aan een eis van het Lagerhuis om Brussel opnieuw om uitstel te vragen. De consequentie van dit alles: algemene verkiezingen, waarop hij natuurlijk bewust aanstuurt. En misschien pas na 31 oktober. Dat is truc 3. In BNR Beurswatch sprak analist Marc Langeveld over brexit-moeheid en de markten die er duidelijk wel klaar mee zijn. De markt heeft altijd gelijk, en wacht terecht hoe het brexit-feuilleton afloopt. Maar het gemarchandeer met de democratie om het Britse volk een gedrocht door de strot te drukken dat blijft een adembenemend schouwspel. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Bernard Hammelburg bespreekt het met Wytze Russchen, jarenlang de bekendste Nederlandse lobbyist in Brussel. Marieke Riethof, universitair hoofddocent Latijns-Amerikaanse Politiek aan de Universiteit van Liverpool is ook te gast. . Blik op Europa De Balkan-vijanden Servie en Kosovo doen er alles aan om elkaars integratie in de Europese Unie te dwarsbomen. De laatste pion die is verzet in het schaakspel tussen de twee: het Afrikaanse land Togo! Daarover Europaverslaggever Jesse Pinster. Donald Show President Trump lijkt de laatste tijd nogal opgefokt te zijn. Waar is dat gedrag door te verklaren? Amerikacorrespondent Jan Postma legt het uit. Wil je meer weten over Amerika en Donald Trump, luister dan naar De Amerika Podcast of naar Double Dutch. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dat komt in de eerste plaats door de achterhaalde opzet. De G7 Amerika, Canada, Japan, Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk en Italië noemen zich de grootste economieën ter wereld. Dat is flauwekul. Italië staat op 8, Canada op 10. China staat op 2 en India op 6, maar die mogen niet meedoen. Als het belangrijkste thema, de Amerikaans-Chinese handelsoorlog, terecht wél op de agenda staat, maar Amerika wil er niet over praten en China zit niet eens aan tafel, dan weet je als deelnemer dat je hooguit hete lucht verplaatst. De G7 ontstond na 1973, toen de wereld in een recessie was geraakt door de oliecrisis. De praatclub bestond bij de gratie van Amerika, dat de rol vervulde van belangrijkste en grootste land, en daarmee de leider. Donald Trump heeft, om Bloomberg te citeren, een chaos gemaakt van zijn wijze van regeren en de internationale Amerikaanse leiderschapsrol afgezworen. Uit elk woord en elk gebaar blijkt zijn cynisme over de wereld, en zijn minachting voor Europa. Daarmee valt in feite ook de nummer 1 bij de G7 af. Het waren vooral Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland die de toon zetten, en dat zijn, in het grote geheel, feitelijk dwergen. Resultaat? Niets. Noodhulp voor Brazilië voor de bestrijding van de bosbranden in de Amazone, waartegen Bolsanaro zijn middelvinger opstak. Een stuntbezoek van de Iraanse minister van buitenlandse zaken Zariv in een poging de relatie met Amerika de verbeteren, wat hooguit een ontmoeting oplevert, bijvoorbeeld volgende maand, tijdens de Algemene Vergadering van de VN, maar niet meer dan dat. Jemen? Syrië? Myanmar? Dreigende recessie? Noord-Korea? Geen woord. Het was opnieuw Trump die in de schijnwerpers stond, door er in feite niet echt te zijn. En natuurlijk nog een relletje aan het slot. Hij nodigde de leiders uit om volgend jaar naar resorthotel Doral in Miami te komen. Toplocatie, zei hij. Klein detail: het hotel is van Trump en staat er financieel beroerd voor. Daar een G7 houden is waarschijnlijk ongrondwettelijk en in elk geval immoreel. Maar een kniesoor die daarop let. Helemaal geen G7 meer dat is de oplossing.See omnystudio.com/listener for privacy information.