De Wereld | BNR

Nederland is de enige democratie ter wereld waar een dode politicus met een fantoompartij bij Tweede Kamerverkiezingen ooit 26 zetels won. Nederland is evenzeer befaamd om miljoenen burgers die, voorafgaande aan de verkiezingen, met opgeheven vinger en grote stelligheid beweren dat het dit keer onmogelijk wordt om een coalitie te vormen. En Nederland is een land waar zo’n coalitie er altijd komt. Nooit niet. Kan soms even duren, maar een kniesoor die daarop let. Nederland is ook verslaafd aan clichés die, altijd in een wat andere variant, blijven terugkeren. Zoals ‘strategisch stemmen’ – wat dat ook moge betekenen. Ander voorbeeld: sinds de Tweede Wereldoorlog is er geen dag verstreken zonder woningnood. Met, net als nu, elke keer weer nieuwe schijnoplossingen. In de jaren 50 en 60 bedacht de regering ‘woningwetwoningen’, 55 vierkante meter oppervlakte, allemaal identiek, tot aan de voorgeschreven keukenkastjes toe. Armoe troef en het hielp geen zier.  De eerste gastarbeiders , zoals ze toen nog heetten, werden in de jaren 50 en 60 door het bedrijfsleven uit Italië, Spanje, Marokko en Turkije gehaald, vaak via koppelbazen, de voorlopers van mensensmokkelaars. Sindsdien hebben we een migratieprobleem. Als een volgend kabinet woningnood en migratieproblemen kan oplossen, zou dat een historisch unicum zijn.  Maar hebben we wel zo veel te mopperen? Kijk eens naar de wereld om ons heen. Frankrijk, waar president Macron aan zijn achtste premier zit, met altijd dezelfde problemen: het pensioen verhogen van 62 naar 65, en de 32-urige werkweek verhogen naar 36 uur. Op het moment dat een premier dat onderwerp zelfs maar nóemt, ligt onmiddellijk Air France plat, en binnen een dag de rest van het bedrijfsleven. Of het Verenigd Koninkrijk, dat de prijs betaalt voor die idiote Brexit en sinds Tony Blair geen premier meer heeft gehad die het zorgstelsel draaiende hield. Nu stevent het af op de onvermijdelijke ondergang. Volgens onderzoek van de Würzburg Universiteit zijn 9 van de 27 EU-lidstaten falende democratieën. Nederland staat op de zevende plaats op de ranglijst – OK, maar zeker niet de top.  Dat is dus binnen de EU. Buiten de EU kijken we maar even niet, al kost het moeite de ogen te sluiten voor Erdogan en Trump, die systematisch bezig zijn de democratie uit te schakelen. Deze dag is een dag om een vakje rood te kleuren. Ga dat doen. Hoeft niet uit overtuiging – mág natuurlijk best – maar meer uit hoop. Eén ding staat vast: dat kabinet komt er.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Voor onze veiligheid zijn we te afhankelijk van de grillen van Poetin en Trump en voor onze economie van Xi en diezelfde Trump. En in het Midden-Oosten staat Europa aan de zijlijn. Daarover gaan politici van vier partijen in debat in het BNR Buitenlanddebat. Het debat staat onder leiding van Bernard Hammelburg en hij wordt geflankeerd door Michal van der Toorn. Lees ook | BNR tijdens de verkiezingen Aan het debat doen mee: - Derk Boswijk (CDA) - Kati Piri (GroenLinks-Partij van de Arbeid) - Eric van der Burg (VVD) - Anne-Marijke Podt (D66) Luister ook | 'Nederland komt niet zonder kleerscheuren uit Nexperia-rel met China' BNR tijdens de verkiezingen Volg het laatste nieuws over de verkiezingen via bnr.nl/verkiezingen en blijf op de hoogte van alles wat er speelt in de campagne t/m de uitslagenavond. Je vindt hier ook alle andere debatten die BNR organiseert.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zelensky balanceert uitdagend tussen de wispelturigheid van Trump, Poetin's onverzettelijkheid en de aarzelingen van Europa. Trumps onvoorspelbare uitspraken zorgen voor verwarring, van de belofte van Tomahawk-raketten tot tegenstrijdige eisen aan Oekraïne. De aangekondigde ontmoeting tussen Trump en Poetin blijkt onzeker, met Rusland dat vaag blijft. Terwijl Amerika en Europa een staakt-het-vuren overwegen, signaleren ze ondanks eerdere beloften een verschuiving in hun steun, wat Poetin ten goede lijkt te komen.

Bert Koenders, voormalig minister van Buitenlandse Zaken, en Geert-Jan Haan, Europa-verslaggever, analyseren de Nexperia-rel en de impact op de Europese politiek. Koenders wijst op de strategische timing van het ingrijpen van de Nederlandse regering en de risico's van Europese afhankelijkheid van China. Haan legt de zorgen van de Duitse auto-industrie uit door chiptekorten en Peking's dreigende maatregelen. Samen verkennen ze de noodzaak van meer samenwerking binnen de EU om technologische soevereiniteit te waarborgen.

Het fragiele bestand tussen Israël en Hamas blijft gevaarlijk, vooral zolang gijzelaars niet zijn teruggegeven. De snel verlopen conferentie in Sharm el-Sheikh levert slechts symbolische resultaten op, met Trump die zich laat bewonderen om zijn oorlogen. Ondertussen blijkt het ontwapenen van Hamas onrealistisch, terwijl zij juist krachtiger optreden in Gaza. Er zijn plannen voor een stabiliteitsmacht en een bestuurlijk orgaan, maar wantrouwen blijft de grootste uitdagingen voor een duurzame vrede.

In deze aflevering zijn Arend Jan Boekestijn, historicus en commentator; Tara Kenkhuis, correspondent Midden-Oosten; en Jaap de Hoop Scheffer, voormalig NAVO-secretaris-generaal, te gast. Ze bespreken de politieke en historische impact van het vredesbestand tussen Israël en Hamas. Arend Jan belicht Netanjahoe's binnenlandse uitdagingen, terwijl Tara de reacties van de Gazanen en de regionale politiek uiteenzet. Jaap analyseert de diplomatieke risico's en de cruciale noodzaak voor humanitaire stappen, en ze reflecteren op Europa's beperkte invloed in het conflict.

Het bestand tussen Israël en Hamas is er dan eindelijk. Donald Trump heeft Netanyahu en Hamas genoeg tot elkaar gekregen om akkoord te gaan met een bestand. Maar dat wil niet zeggen dat het conflict daarmee dichterbij een oplossing komt. 'Het is geweldig nieuws dat de oorlog nu stopt', zegt oud-minister van Buitenlandse Zaken Ben Knapen 'maar de route tot een overzichtelijke combinatie van mensen en grondgebied, daar ben je nog ver van verwijderd.' Luister ook | 'Meest logische oplossing is het bombarderen van Russische dronefabrieken' Daarmee doelt Knapen op de tweestatenoplossing. Die staat in punt negentien van Trumps plan. 'Dat is helemaal aan het eind. En bij het Midden-Oosten kijken we toch vaak van: we zien wel.' Eerst gaat het er volgens hem om dat de oorlog stopt. Dat lijkt nu te zijn gelukt. Volgens Knapen heeft Trump een prestatie geleverd door deze deal voor elkaar te krijgen, maar dat wil niet zeggen dat de Europese aanpak van sancties en dreigementen niet heeft gewerkt. 'Het is zinvol om uiting te geven aan ontevredenheid of een schending van iets waar wij voor staan. Sancties horen ook bij het uiten van de publieke opinie.' Lees ook | Experts waarschuwen na ‘historische deal’ Hamas en Israël: ‘Zo ver is het nog lang niet’ Oekraïners willen doorvechten In grote delen van Oekraïne is de oorlog ver weg, maar toch zetten heel veel mensen zich in voor de soldaten aan het front, vaak meer dan duizend kilometer verderop. Dat zag Europa-verslaggever Geert Jan Hahn op reis door West-Oekraïne. 'Oekraïners weten dat de Russen altijd weer terugkomen. Dus moeten ze doorvechten.' Hahn beschrijft de voorbeelden van individuen die wapens en munitie maken voor het leger, of juist houdbare soep maken die door drones in de loopgraven worden gedropt. Luister ook | Amerika Podcast Felle campagne vóór uitzettingen | Postma in Amerika In heel Amerika zijn er ICE-acties. Immigranten worden daar opgezocht en opgepakt. De Trump-regering is daar maar wat trots op. Sterker nog: er worden zelfs spotjes uitgezonden op Instagram en tv waar onder meer ICE-agenten worden gerekruteerd. Dat ziet Amerika-correspondent Jan Postma.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Joe Biden mag dan in het recent verschenen boek ‘Original Sin’ zijn ontmaskerd als een man die al vroeg in zijn presidentschap versleten was en dementeerde, op 18 oktober 2023 had hij een helder moment. ‘Maak niet de fout die wij hebben gemaakt’, zei hij, op solidariteitsbezoek bij Bibi Netanyahu. Hij refereerde aan de Amerikaanse oorlogen in Afghanistan en Irak, begonnen uit wraak en woede en geëindigd in nederlagen tegen de Taliban en sjiitische milities. Het was elf dagen na de inval van Hamas in Israël, en Israël was meteen begonnen met een gigantisch Gaza-offensief, om de gijzelaars te bevrijden en Hamas te verslaan. Zelfs nu, tijdens onderhandelingen in Cairo over Donald Trumps vredesplan, zijn die doelstellingen nog niet bereikt. Had Israël dan niets moeten doen? Nee, maar dan op eenzelfde manier waarop het Hezbollah en Iran versloeg, met militaire tovertrucs als exploderende portofoons en uitschakeling van de offensieve middelen van Hezbollah en Iran. Een offensief in Gaza, met mega-bombardementen, zonder strategisch plan en zonder exit-strategie, was militair en politiek suïcidaal. In die eerste dagen na de inval van Hamas was het Israëlische verwijt aan het Westen: jullie begrijpen het niet. Terwijl wij het best begrepen. Sinds de Holocaust was er nooit zo’n grote en beestachtige slachtpartij onder Joden geweest. En we begrepen de ironie: veel slachtoffers van de slachtpartij waren linkse anti-Bibi Israëliërs, vaak vredesactivisten die aan de pro-tweestaten-kant stonden. Mensen die misschien wel hadden mee-gedemonstreerd met de rode lijn-beweging. Of misschien hadden we het inderdaad niet begrepen. Anders was niet al meteen het antisemitische riool opengetrokken waarin elke Jood als medeverantwoordelijk wordt gezien voor het oorlogsdrama. Een holocaust – toe maar, een vergelijking met de enige industriële massamoord uit de geschiedenis. Want een Jood is ongetwijfeld zionist, en dus een potentiële massamoordenaar. Zionisme, dat stromingen kent van uiterst links tot rechts, is niets meer dan een traditioneel verlangen naar een eigen staat. Maar in het nieuwe jargon betekent het zoiets als een SS’er.  Dit vergoelijkt allerminst het drama in Gaza, waar weldenkende mensen van huiveren, inclusief meer dan 70 procent van de Israëliërs. Elk pleidooi om die gruwelijke strijd te beëindigen is terecht, evenals het verlangen om de gijzelaars te zien terugkeren. Maar voor waar die tsunami van antisemitisme vandaan komt moeten we niet bij Bibi of Israël zijn, maar bij onze eigen samenleving, waar dit giftige, latente racisme heeft gewacht op een aanleiding om uit de coulissen te stappen. Krijg die geest maar eens terug in de fles.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoewel het vooral gaat over de politieke wil en het financiële plaatje leeft er bij de Europese leiders wel degelijk een gevoel van angst over de dreigende situatie met de Russische drones. Oost-Europese landen willen graag een 'dronemuur'. Maar veel andere Europese landen hebben daar twijfels bij. Die twijfels begrijpt Pieter Cobelens, voormalig hoofd van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD). Luister ook | Van Weel: ‘Erkenning Palestina zien we als een kaart die we kunnen inzetten’ Volgens Cobelens is het logischer om de plekken te raken waar de Russische drones vandaan komen. 'De meest logische oplossing is het uitschakelen van fabrieken en steunpunten waar die drones gemaakt worden. Je moet het probleem bij de wortel aanpakken.' Ook vindt Cobelens dat we in Nederland en Europa eerst onze eigen doelen moeten zien te verdedigen. Denk aan grote steden en belangrijke economische regio's zoals Brainport Eindhoven. Europa-verslaggever Geert Jan Hahn beschrijft de positie van de Europese landen en de verschuivingen die zichtbaar zijn. Lees ook | Qatar en VS bellen over vredesplan Gaza, druk op Hamas neemt toe Wachten op Hamas Het is nog wachten op het antwoord van Hamas op het vredesplan van Donald Trump. Maar Netanyahu krabbelt ook al een beetje terug nu hij ontkent dat er een Palestijnse staat zal komen. Dat is namelijk wel wat één van de punten in het vredesplan van Trump zegt. Te gast is Jan van Benthem, buitenlandcommentator van het Nederlands Dagblad. Luister ook | Amerika Podcast Mariachi-shutdown | Postma in Amerika Het Witte Huis gaat vol in de aanval over de shutdown. Er worden AI-filmpjes gemaakt met mariachi-muziek waarin Democraten belachelijk worden gemaakt. Die noemen dat racistisch, vicepresident Vance kan er juist weer om lachen. Je hoort Amerika-correspondent Jan Postma.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De discussie over een mogelijk bestand in Gaza roept vragen op over de keuzes van Hamas. Artikel 19 van Trumps plan biedt een mogelijke route naar Palestijnse zelfbeschikking, maar Netanyahu lijkt daar niet achter te staan. De uitdaging voor Hamas is het ontwapeningsverzoek vanuit de Arabische wereld, terwijl de optie van doorvechten ook aanwezig is. Trumps nadruk op diplomatie in plaats van sancties maakt het vredesplan uniek en complex, vergeleken met andere westerse strategieën.