De Wereld | BNR

Jaap de Hoop Scheffer, voormalig NAVO-chef, bespreekt de cruciale rol van de VS in de Oekraïense crisis en waarschuwt dat het verlies van Amerikaanse steun catastrofaal kan zijn. Robert Serry, oud-ambassadeur, gelooft dat de eensgezindheid van het Westen brokkelt, wat Poetin in staat stelt om de oorlog voort te zetten. Jan Postma biedt inzichten over de Amerikaanse politiek en hoe dit de situatie in Oekraïne beïnvloedt. De gasten analyseren hoe amateuristische diplomaten de onderhandelingen kunnen ondermijnen en pleiten voor een sterkere Europese stem binnen de NAVO.

De klimaatconferentie COP30 in Brazilië trok maar liefst 56.000 deelnemers, maar is het zinvol? Activisten en NGO's veroordeelden de rijke landen die weigeren arme landen te ondersteunen. De VS, Saoedi-Arabië en Rusland werden bekritiseerd als de 'as van obstructie', die zorgvuldig vermijden 'fossiele brandstof' in de slotverklaring op te nemen. Bovendien werd de ecologische impact van zoveel vliegreizen als enorm beschouwd, terwijl het doel van 1,5°C temperatuurstijging ondertussen steeds verder weg lijkt.

Geert Jan Hahn is een Europa-verslaggever en commentator die de geopolitieke ontwikkelingen rond Oekraïne analyseert. Bernard Hammelburg is buitenlandcommentator met jarenlange ervaring in internationale onderhandelingen. Ze bespreken de recente geheime vredesgesprekken in Abu Dhabi en het cruciale punt van territoriale concessies voor Oekraïne. Ook de rol van inlichtingenchef Budanov en de druk van Russische aanvallen komen aan bod. Verder analyseren ze de interne verdeeldheid in de VS over het Trump-plan en waarom Poetin waarschijnlijk niet tot concessies bereid is.

David van Weel, demissionair minister van Buitenlandse Zaken, bespreekt het Gaza-vredesplan en de rol van Nederland in stabilisering en wederopbouw. Hij legt uit dat Europese sancties tegen Israël effect hadden, maar nieuwe sancties momenteel geen optie zijn. Van Weel benadrukt het belang van diplomatie en samenwerking met beide partijen. Hij stelt een technocratisch bestuur voor en bespreekt de oprichting van een 'Board of Peace' onder leiding van Trump. Ook komt de noodzaak van ontwapening van Hamas ter sprake en de route naar een twee-statenoplossing.

Ronaldo en de Saoedische kroonprins symboliseren de smeltkroes van sport en diplomatie. Tijdens een ontmoeting met Trump ontvangt MBS wapens en respect, ondanks de Khashoggi-zaak. Trumps felle verdediging tegen journalisten onthult de complexiteit van Realpolitik. De geschiedenis leert ons dat machtspolitiek soms verwerpelijke allianties met zich meebrengt, van Pakistan tot Egypte. Landen vergeven vaak controverses om strategische redenen, zoals bij Qatar, wat een intrigerende kijk biedt op internationale relaties.

Sophie van Leeuwen, Afrika-correspondent, bespreekt de verwoestende humanitaire crisis in Soedan, met herinneringen aan de genocide in Darfur. Ze legt uit hoe etnische spanningen en externe belangen, inclusief steun van de VAE, bijdragen aan de conflicten. Bart Groothuis, VVD-Europarlementariër, analyseert de plannen van de EU voor een eigen inlichtingendienst en de risico's van bureaucratische duplicatie. Jan Postma geeft updates over de Amerikaanse politieke situatie en de recente shutdown, inclusief interne verdeeldheid.

De podcast bespreekt de controverse rond de BBC en Donald Trumps schadeclaim vanwege gemonteerde fragmenten uit zijn toespraak. Trump beweert dat de uitzending invloed had op kiezers in Florida, ondanks dat de BBC daar niet uitzond. Na excuses van de BBC en het ontslag van topbestuurders, rijst de vraag over objectiviteit in de journalistiek. Veel luisteraars zijn sceptisch over de eerlijkheid van redacties. Bovendien wordt de polariserende reactie op Trumps acties belicht en de kans op misleiding via nieuwsbronnen besproken.

Oekraïne staat op het punt opnieuw wapens te gaan exporteren. Sinds het begin van de Russische invasie in 2022 lag de export van militair materieel stil, maar president Zelensky wil dat nu veranderen. Volgens defensiespecialist Peter Wijninga (HCSS) en Europa-verslaggever Geert Jan Hahn beschikt Oekraïne inmiddels over zoveel productiecapaciteit, vooral in drones, dat het overschotten kan verkopen aan bondgenoten. 'Oekraïne heeft tussen de 200 en 500 dronefabrieken,' zegt Wijninga. 'Die drones worden continu doorontwikkeld met de gevechtservaring aan het front. Het zijn daardoor misschien wel de beste ter wereld.'  Lees ook | Oekraïne opent kantoren voor wapenexport in Berlijn en Kopenhagen Op de NAVO-conferentie in Boekarest maakte de Oekraïense onderminister van Defensie bekend dat er inmiddels 15 miljoen FPV-drones zijn geproduceerd zonder Chinese onderdelen. Zelensky wil een deel daarvan gaan exporteren. Ook Nederland speelt een rol via de internationale dronecoalitie, waarin kennis en geld worden uitgewisseld met Oekraïense bedrijven. Toch kleven er risico’s aan handel met een land in oorlog. Corruptie blijft een probleem, erkent Hahn: 'Daarom investeert Nederland direct in Oekraïense bedrijven, zonder tussenpersonen, en laten we auditors controleren of alles op orde is.' Wijninga wijst daarnaast op de afhankelijkheid van producenten in oorlogsgebied. Luister ook | Oekraïense drone-industrie: innovatief maar corruptie ligt op de loer Zijn de Amerikaanse importheffingen legaal? Het Amerikaanse Hooggerechtshof boog zich deze week over de wettigheid van de importheffingen van Donald Trump. Trump beroept zich op een noodwet, de International Emergency Economic Powers Act, maar tijdens de hoorzitting bleek dat zelfs conservatieve rechters moeite hebben met zijn redenering. 'Het woord dat overal terugkwam was: sceptisch,' zegt Jan Postma, correspondent in Washington. 'Zelfs de door Trump benoemde rechters vroegen zich af of de president niet te ver gaat.' Lees ook | Scepsis overheerst bij rechters Hooggerechtshof over importheffingen Volgens Kenneth Manusama, Amerikadeskundige en expert op het gebied van Amerikaans staatsrecht, staat er meer op het spel dan alleen handelspolitiek: 'Als het hof Trump gelijk geeft, verliest het Congres feitelijk zijn macht over belastingen. Dat zou de trias politica in Amerika op zijn kop zetten.' De rechters worstelen met de vraag hoeveel ruimte een president mag nemen bij het heffen van importbelastingen onder het mom van een ‘noodtoestand’. Een uitspraak wordt binnen enkele maanden verwacht. Een negatieve uitspraak zou niet alleen Trumps machtspositie, maar ook de wereldhandel opschudden. Postma: 'Als de heffingen onrechtmatig blijken, opent dat een beerput van terugbetalingen en juridische claims.'See omnystudio.com/listener for privacy information.

Na de wapenstilstand in de Amerikaans-Chinese handelsoorlog, die Donald Trump en Xi Jinping overeenkwamen, wordt het steeds duidelijker dat Xi de winnaar is. Of Trump het helemaal door heeft is niet duidelijk, maar het is Xi die de spelregels bepaalt. Trump denkt dat hij heeft gewonnen omdat hij een heffing van 47 procent op Chinese producten handhaaft, en omdat China de stopzetting van de levering van zeldzame aardmetalen een jaartje heeft uitgesteld. Voor een tansactionele leider als Trump is dat een goed resultaat. Xi ziet de overeenkomst met Trump niet als een verdrag maar hooguit als een nuttig gesprek. De kou is een beetje uit de lucht en dat heeft de schijn van wat Chinezen heel belangrijk vinden: harmonie. In werkelijkheid was de ontmoeting een nieuwe bouwsteen in de strategie waaraan China al 20 jaar werkt, dus die al begon onder Xi’s voorganger Hu Jintao. Die strategie komt erop neer dat China ernaar streeft een geheel op zichzelf staande economie te worden. In een uitstekende analyse in de New York Times  wordt het beeld geschetst van een land dat de economische zelfstandigheid op alle fronten bevecht. Lang niet alle Chinese producten kunnen zich kwalitatief meten met westerse, maar dan moet de burger maar genoegen nemen met een tandje lager. En voor steeds meer producten geldt het omgekeerde: die doen kwalitatief inmiddels niet meer onder voor de westerse concurrentie, en zijn vaak zelfs beter. De auto-industrie is een lichtend voorbeeld. Het gevecht van westerse merken om hun positie op de Chinese markt te behouden is een verloren strijd. Chinezen hebben geduld – ze zijn er tenslotte al twintig jaar mee bezig – maar het doel is de import tot een absoluut minimum te reduceren, terwijl hun producten of grondstoffen voor het Westen onmisbaar zijn. Zoals farmaceutische producten, accu’s, zonnepanelen, elektronica, aardmetalen. Er zijn twee producten waarvan de Chinezen zelf zeggen nog stevig achter te lopen: hoogwaardige halfgeleiders en vliegtuigonderdelen. Maar ook die kloof zijn ze van plan te overbruggen, en ze nemen er alle tijd voor. Wat voor de Verenigde Staten geldt, geldt ook voor Europa. De moraal van het verhaal: wij, in Nederland, en in de Europese Unie zijn voortdurend aan het schaven en vijlen aan een Chinapolitiek, die is gebaseerd op het verminderen van de import, en dus de afhankelijkheid. Waar we niet bij stilstaan is wat er gebeurt als China wegvalt als exportbestemming. Hebben we daar een strategie voor? Die wil de nieuwe Tweede Kamer dan vast graag eens zien.See omnystudio.com/listener for privacy information.

D66 is de grote winnaar van de Nederlandse verkiezingen. Tijdens de campagne ging het nauwelijks over Oekraïne, maar het nieuwe kabinet zal zich hoe dan ook moeten buigen over de Nederlandse steun aan Oekraïne. Oud-ambassadeur in Oekraïne Robert Serry maakt zich zorgen over de Europese steun. “Er woedt een strijd om de ziel van Europa tussen de eigen-volk-eerstbewegingen en pro-Europese stromingen,” zegt hij. Serry is net terug uit Kiev, waar hij met eigen ogen zag welke schade Rusland aanricht. Europese steun aan Oekraïne onder druk Volgens Volodymyr Zelensky is Oekraïne bereid de oorlog te stoppen langs de huidige frontlinie. Als Europa Oekraïne blijft steunen en een pad richting EU-lidmaatschap openhoudt, kan het land nog sterk uit de oorlog komen, zegt Serry. Op Donald Trump hoeft Oekraïne volgens hem echter niet altijd te rekenen. “Het is een Trump-casino,” aldus Serry. Trump, Netanyahu en het fragiele bestand in het Midden-Oosten In het Midden-Oosten heeft Trump een tijdelijk bestand weten af te dwingen. Maar volgens Serry zal Trump premier Benjamin Netanyahu “moeten babysitten” om tot een tweede fase te komen. De afgelopen week bleek opnieuw hoe fragiel het staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas is. Lees ook | Israël hervat fragiel staakt-het-vuren: ‘Grote chaos blijft’ Europese blik op de Nederlandse verkiezingen Hoe kijkt Europa naar de uitslag van de Nederlandse verkiezingen?BNR-Europaverslaggever Geert Jan Hahn was aanwezig bij de uitslagenavond van GroenLinks-PvdA, waar Frans Timmermans afscheid nam als partijleider. Niet hij, maar Rob Jetten is nu de belangrijkste kandidaat om de volgende premier van Nederland te worden. De Süddeutsche Zeitung schreef over Jetten: 'Als alles goed gaat krijgt Nederland een openlijke homoseksuele premier die tegen Poetin is, die progressieve waarden erop nahoudt en de Europese Unie een warm hart toedraagt. Nederland, wat wil je nog meer?' Luister ook | De Europese hyperfocus op extreem-rechts bij de Nederlandse verkiezingen Wapenstilstand in handelsoorlog tussen Amerika en China Donald Trump en Xi Jinping hebben in Zuid-Korea gesproken over de handelsoorlog tussen de VS en China. De handelsrelaties bevonden zich op een dieptepunt, maar nu is er een wapenstilstand in de handelsoorlog bereikt. De Verenigde Staten verlagen de algemene importheffing voor Chinese producten van 57 naar 47 procent. In ruil daarvoor gaat China weer zeldzame aardmetalen leveren aan de VS. Volgens sinoloog Henk Schulte Nordholt zien Chinezen Trump vooral als een “blaffer, geen bijter”. Toch merkt hij op dat China sterker in zijn schoenen staat dan tijdens Trump I. “Ze zijn niet immuun voor druk, maar voelen zich veel zelfverzekerder dan tien jaar geleden.” Lees ook |  VS en China dicht bij handelsdeal: ‘Rust keert terug, maar hoe duurzaam is die deal?’  See omnystudio.com/listener for privacy information.