De Wereld | BNR

Frankrijk, Canada, het Verenigd Koninkrijk, België. Het zijn westerse landen die deze week de Palestijnse staat hebben erkend. Voor Nederland is het volgens David van Weel, demissionair minister van Buitenlandse Zaken, nu nog niet het juiste moment. ‘We zien het als een chip, een kaart die we hebben, die we in willen zetten op het moment dat wij denken dat dat het politieke proces een stapje verder kan brengen.’ Lees ook | Van Weel: ‘Erkenning staat Palestina zien we als een kaart die we kunnen inzetten’ Van Weel ontkent dat Nederland 'problemen' heeft met de erkenning van de staat Palestina, maar noemt het 'een timing-vraag'. 'Vroeger zeiden we als Nederland: we doen dat helemaal aan het einde van het proces, als we alles weten, waar de grenzen liggen, hoe het bestuur eruitziet, hoe de economie in elkaar zit. Daar zijn we van afgestapt. Vooralsnog geen erkenning, net zomin als een volledige handelsboycot, aldus Van Weel. 'Israël is een hele belangrijke handelspartner voor ons geweest en de EU is ook heel belangrijk voor Israël. Daarom vinden wij het ook een goed signaal als het handelsdeel van het associatieakkoord nu zou worden opgeschort om een duidelijk signaal te geven waar het pijn doet dat we dit niet accepteren. Maar voordat je tot een volledige handelsboycot overgaat, dat zijn nog een aantal stappen op het ganzenbord', aldus Van Weel. Luister ook | 'Persoonscultus zoals bij Trump hebben we niet eerder gezien' Geen ‘Italiaanse toestanden’ meer door Giorgia Meloni Het gaat goed met Italië. Zo goed zelfs dat de kredietwaardigheid van het land is verhoogd door beoordelaars S&P en Fitch. Maar niet alleen dat, ook politiek gezien is het er voor het eerst in tijden rustig en zijn de ‘Italiaanse toestanden’ voorbij. Dat is te danken aan premier Giorgia Meloni die het nu al drie jaar volhoudt. Volgens Italië-kenner Donatello Piras is Meloni één van de slimste politici in Europa. . Al moeten er volgens hem nog wel hervormingen worden doorgevoerd die ook pijn gaan doen in het land. Lees ook | Fitch verhoogt kredietwaardigheid Italië: ‘Goed nieuws, ook voor Nederland’  Zelensky de Trump-fluisteraar? President Zelensky van Oekraïne lijkt er steeds behendiger in te worden: omgaan met Trump. Dat zag ook Europa-verslaggever Geert Jan Hahn, die door Oekraïne reist. In dat land zijn op dit moment wat meer mensen dan normaal en Geert Jan legt uit waarom.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Voordat het Watergateschandaal Richard Nixon in augustus 1974 het politieke ravijn in zou sleuren, deed hij een beroemd geworden poging om het tij te keren. 20 oktober 1973 zou de geschiedenis ingaan als ‘The Saturday Night massacre’, het bloedbad van zaterdagavond. Op die datum gaf hij minister Elliot Richardson van justitie opdracht speciaal Watergate-aanklager Archibald Cox te ontslaan. In plaats daarvan nam Richardson onmiddellijk zelf ontslag. Nixon week uit naar onderminister William Ruckelshaus, die ook meteen aftrad. Nixon zei dat hij hen had ontslagen – een pure leugen. Nixons overwegingen waren een mix: wraak op de vijanden die het lef hadden een onderzoek in te stellen, en de stellige ontkenning dat hij ook maar iets kwaads op zijn geweten had. Daar doet Trumps jacht op wat hij beschouwt als kwelgeesten sterk aan denken.  Hij heeft minister van justitie Pam Bondi toegebeten om vaart te zetten achter de vervolging van zijn vijanden. Dat is op zichzelf al een novum: de president bemoeit zich rechtstreeks met het opsporingsbeleid van het ministerie van justitie, waarmee hij de scheiding der machten aan zijn laars lapt. Hij eist vervolging van de oud-directeur van de FBI, James Comey en minister van justitie Letitia James van New York vanwege hun rol in de afzettingsprocedures tegen Trump. De openbare ministeries in Virginia en New York stelden onderzoeken in tegen Comey en James, maar vonden geen enkel strafbaar feit.Dat is voor Trump onaanvaardbaar. ‘Ze hebben twee keert een impeachment tegen me ingesteld en me vijf keer aangeklaagd, OM NIETS. ER MOET NU RECHT WORDEN GEDAAN!!! schreef hij aan Bondi, in zijn bekende kapitalen en met uitroeptekens. Dat kwam een dag nadat – en daar komt de parallel met Nixon – Trump van een hoofdaanklager, Erik Siebert, eiste dat hij rechtszaken zou beginnen tegen Comey en James. Siebert nam onmiddellijk ontslag. Trump loog dat hij Siebert heeft ontslagen.  Trums wraak zicht zich ook op de media. Hij was euforisch over het ontslag van talkshow-presentator Jimmy Kimmel  door ABC vanwege zijn commentaar op de moord op Charley Kirk, en zal nog bozer zijn dat die zijn baan terugkrijgt. Stephen Colbert, ontslagen door CBS, mag niet terug. Beide omroepen hebben schikkingen met Trump getroffen. Zijn strategie is om alle media die kritisch over hem berichten juridisch te vervolgen. Bondi probeert een onderscheid te maken tussen de grondwettelijk gewaarborgde vrijheid van meningsuiting en een persoonlijke aanval op de president, wat daarbuiten zou vallen. Ook dat is een novum in de Amerikaanse geschiedenis: dreigende censuur. Wees niet verbaasd als er dezer dagen een MAGA-krant wordt opgezet die De Waarheid heet. In het Russisch vertaald: Pravda.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Koen Petersen, Amerikanist en commentator, bespreekt de politieke polarisatie in de VS, vooral na de aanslag op Charlie Kirk. Hij wijst op Trumps neiging om critici te negeren en zijn persoonscultus te versterken, maar gelooft dat de democratie niet in gevaar is. Stefan de Vries, voormalig Frankrijk-correspondent, werpt een kritische blik op de politieke chaos en stakingen in Frankrijk. Hij stelt dat het land steeds meer afdrijft van de EU en er dringend hervormingen nodig zijn, maar de toekomst is onzeker.

In 2006, vlak voordat hij aftrad, trok VN-secretaris-generaal Kofi Annan de stekker uit de Mensenrechten Commissie van de Verenigde Naties. Hij deelde de mening van een groep democratische VN-lidstaten die het bizar vonden dat de commissie vrijwel uitsluitend bestond uit dubieuze landen en meedogenloze dictaturen. Met de oprichting van een nieuwe organisatie, de VN Mensenrechtenraad, hoopten Annan en die groep democratische lidstaten een fatsoenlijke VN-toezichthouder voor mensenrechten te creëren. Nette leden van de Raad, zoals Nederland, zijn altijd gepikeerd als je het beestje bij de naam noemt, maar wat is die Raad een opportunistisch zootje ongeregeld. Een greep uit de 47 lidstaten  : Burkina Faso, de Democratische republiek Congo, Eritrea, Libië, Rwanda, Somalië, Soedan, Afghanistan, Azerbeidzjan, China, Koeweit, Qatar, Saoedi-Arabië, El Salvador, Cuba en Venezuela. Landen met een gruwelijke staat van dienst op het gebied van mensenrechten, maar wel andere landen de maat nemen. Ze hebben net onderzoek laten doen waaruit blijkt dat Israël genocide pleegt . Populair onderwerp, dus de media pakken er stevig mee uit. Maar als juist deze Raad het beweert is het even geloofwaardig als wanneer het onderzoek het tegendeel had uitgewezen.  Aan de vooravond van de 80ste Algemene Vergadering van de Verenigde Naties kan het geen kwaad om nog eens te beseffen dat de VN een organisatie is zonder ziel. Het is de optelsom van alle 193 lidstaten, die op vrijwel geen enkel gebied een gezamenlijke ideologische overtuiging hebben. Sommige werken samen of hebben bondgenootschappelijke banden, maar daar heeft de VN part noch deel aan. Besluiten van de Algemene Vergadering kunnen symbolisch misschien iets betekenen, maar internationaal-juridisch nooit. En wat koop je voor een symbool?  Neem de erkenning van Palestina, door zo’n 150 lidstaten. Als die het echt menen, waarom openen ze dan geen ambassades in Ramallah, en waarom zijn erg geen Palestijnse ambassades in die 150 landen? Bij wie komen de ambassadeurs in Palestina hun geloofsbrieven aanbieden, en waar?  Oh ja, nog even over die genocide. Waarom erkent de Nederlandse regering tot de huidige dag de Armeense Genocide niet? 110 jaar geleden vermoordden de Turken anderhalf miljoen Armeniërs. Demissionair premier Schoof onderschrijft de mening van zijn voorgangers. Je moet voorzichtig met de term ‘genocide’ omgaan, vindt hij. ‘Juist als verdediger van het internationaal recht, hoort de Nederlandse regering het mogelijke gebruik van zwaarwegende juridische kwalificatie zeer zorgvuldig te verkennen’. Mooie boodschap voor de Nederlandse vertegenwoordiger bij de VN Mensenrechtenraad.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Europa reageert scherp op de Russische schendingen van het Poolse luchtruim. Rob Bauer, voormalig voorzitter van het Militair Comité van de NAVO, gelooft niet dat het om een Russische vergissing kan gaan. 'We wachten nog op een eindoordeel, maar als zo'n groot aantal drones van koers raakt dan is dat onwaarschijnlijk. Tegelijkertijd werpt Bauer een kritische blik op de Westerse steun van Oekraïne. In haar State of the Union kondigde Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen nieuwe steunmaatregelen voor Oekraïne en de Europese veiligheid aan. Europa-verslaggever Geert Jan Hahn legt uit wat Von der Leyen aankondigde en hoe er daar op de situatie in Polen werd gereageerd. Volgens Rob Bauer is het lastig om Oekraïne echt goed te helpen. 'We hebben namelijk nooit onze doelstelling afgesproken voor Oekraïne. Willen we Oekraïne volledig bevrijd zien? Of streven we naar een onderhandelingspositie? Die onduidelijkheid begint steeds zwaarder te wegen.' Wel benadrukt Bauer dat het knap is dat Oekraïne tot nu toe nog niet verloren heeft en hij denkt ook niet dat Oekraïne snel in nog grotere problemen zal komen. Luister ook | 'Drones zijn een gamechanger in Oekraïne' ‘Als Poetin nu stopt verliest hij meer dan hij wint’ Trump probeert de oorlog ondertussen te stoppen, maar Poetin geeft geen krimp. Volgens Bauer is dat logisch. 'Poetin heeft nog geen enkele strategische doelstelling in Oekraïne weten te behalen. En als hij nu stopt verliest hij meer dan hij wint', Bauer verwijst daarbij naar de duizenden getraumatiseerde soldaten die bij terugkeer in Rusland voor grote problemen kunnen zorgen, zoals in de jaren 80 na de Russische invasie in Afghanistan ook gebeurde. Volgens Bauer kunnen we nog wel van de Amerikanen op aan, maar moeten we onze weerbaarheid meer zelf gaan regelen. Dat begint bij jezelf. Zo betogen hij en co-auteur Eleonora Russell in het boek 'Wie vrede wil, moet zich op oorlog voorbereiden'. Met die titel staat Bauer nu ook in het theater.See omnystudio.com/listener for privacy information.

In 1880 woedde in Ierland een conflict tussen herenboeren en pachters, met als inzet de huurprijzen die de boeren niet meer konden opbrengen. Zij vroegen bij de opzichter uitstel van betaling, met het omgekeerde resultaat: ze werden hun boerderijen uitgezet. Met een totaal onverwacht gevolg: het bedrijfsleven koos de kant van de boeren en weigerde nog zaken te doen met de landeigenaren. De naam van de opzichter was Charles Boycott. Ja, die dus. Werken boycots  ? Af en toe, en dan vooral als ze spontaan beginnen tegen bedrijven. Een goed voorbeeld is Tesla  , waarvan de verkoop instort, niet alleen door de succesvolle concurrentie uit China, maar ook door het gedrag en de opvattingen van grootaandeelhouder Elon Musk. Tegen regeringen is een boycot zelden een succes omdat ze nooit wereldomvattend zijn. Iran, Rusland en Noort-Korea, bijvoorbeeld, doen uitstekende zaken met India en China. Er zijn nog steeds Europese landen die Russische olie kopen, en Turkije is open voor business voor iedereen.  Sancties, die al sinds de Griekse tijd bestaan, zijn de afgelopen decennia populairder, omdat ze specifieker zijn. Ze richten zich meer op producten en personen dan op landen. De opleggers van sancties zijn ervan overtuigd dat het een probaat middel is. Complete onzin is het misschien niet, maar wel bijna. De beste illustratie van dit moment is de EU, die nu haar 19de sanctiepakket tegen Rusland instelt. Het 19de sanctiepakket, op het moment waarop Rusland zijn grootste aanval sinds het begin van de oorlog doet.  Het 19de sanctiepakket, terwijl Rusland recordverkopen aan olie doet aan India en China, maar ook aan Hongarije en Slowakije. Volgens het Center for Research on Energy and Clean Air gaat er ook Russisch vloeibaar gas naar Frankrijk, België en Spanje. Over de periode 1970 tot 2023 zijn goede cijfers beschikbaar. Van de Amerikaanse sancties wereldwijd werkten er welgeteld 13 procent.  Het westerse frame luidt al sinds 2022 dat de sancties tegen Rusland werken. Maar de cijfers zijn, voor een land in oorlog, opmerkelijk goed. Ondanks de honderden miljarden bevroren dollars in het buitenland, is Rusland er volgens het IMF in geslaagd sinds de invasie in Oekraïne een overschot op te bouwen van 375 miljard dollar, 50 procent meer dan daarvóór. De roebel is stabiel en staat hoog, al is 100 miljard dollar per jaar aan defensie veel geld.  Poetin wil alleen onderhandelen als Oekraïne afstand doet van de door hem geannexeerde provincies. Dus als Oekraïne capituleert. En geen moment eerder. En wij maar soebatten over sancties. 19 pakketten. Ziet Brussel nou zelf niet in dat die niets opleveren?See omnystudio.com/listener for privacy information.

Pieter Cobelens, voormalig hoofd van de MIVD, deelt zijn inzichten over de uitdagende drone-oorlog in Oekraïne en de ontwikkeling van lasertechnologie die gebruikt wordt om drones te bestrijden. Hij legt uit waarom deze technologie cruciaal is in de huidige strijd. Remco Breuker, hoogleraar Koreastudies, vertelt over de politieke verdeeldheid in Zuid-Korea na een mislukte couppoging en vergelijkt deze met de polarisatie in de VS. Beide gasten bieden een fascinerende blik op hedendaagse militaire en politieke kwesties.

In de discussie wordt gewezen op het belang van ervaren onderhandelaars binnen de geopolitiek. Outsiders lijken geen blijvende oplossingen te bieden, zoals aangetoond door recente voorbeelden uit de Amerikaanse politiek. De inefficiëntie van onervarenheid wordt belicht, vooral met betrekking tot de diplomatieke relaties met Rusland. Verhalen over chaotische onderhandelingen en hoe de juiste ervaring cruciaal is voor succes, sluiten het thema af.

In deze aflevering zijn Jan van Benthem, buitenlandcommentator, en Wilma van der Maten, correspondent in Pakistan, te gast. Van Benthem bespreekt de toenemende druk op Netanyahu in Israël, met groeiende protesten en interne zorgen binnen de Likudpartij. Hij wijst op de morele dilemma's rond de oorlog in Gaza. Van der Maten werpt licht op de economische onrust in India door Amerikaanse heffingen, wat Prime Minister Modi dwingt om naar China te kijken voor oplossingen, temidden van een langdurig grensconflict.

De podcast behandelt de recente diplomatieke pogingen van Amerika, Qatar en Egypte om een staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas te bewerkstelligen. Er wordt gediscussieerd over de tegenstrijdige eisen van beide partijen en de rol van Donald Trump, die optimisme uitsprak over een mogelijke doorbraak. Ook wordt de frustratie belicht over de huidige Israëlische regering, en de vraag opgeworpen hoe een eventuele nieuwe regering zou moeten onderhandelen voor een tweestatenoplossing, gezien de verdeeldheid binnen Palestina.