De Wereld | BNR

Het geopolitieke spel in Oekraïne wordt complexer, met Trump die zijn cryptische boodschappen zendt en Poetin als meesterstrateeg tevoorschijn komt. Terwijl Zelensky probeert te navigeren door de druk van territoriale concessies, lijkt Europa stuurloos en zonder leiderschap. De zorgen over een onzekere toekomst voor Oekraïne stijgen, terwijl de machtsdynamiek verschuift. Het circus rondom Trump en zijn ontmoetingen in Alaska levert interessante discussies op over de toekomst van Europa en Rusland.

Hoeveel druk er ook is op Israël om de oorlog te stoppen, zelfs van binnenuit. Premier Netanyahu lijkt van plan te zijn om heel Gaza in te willen nemen. Volgens Robert Serry, voormalig VN-gezant voor het vredesproces in het Midden-Oosten, neemt Netanyahu de vlucht naar voren met alle gevolgen van dien. 'Netanyahu rijdt op een blinde muur af.' Luister ook | Het drama in Gaza: ‘Als de oorlog stopt heb je nog geen pad naar vrede’ Serry sluit zich aan bij de oproep van voormalige spionnen van de Mossad en Shin Bet, die zeggen dat Netanyahu Israël op deze manier een strategische nederlaag gaat bezorgen. ‘Netanyahu is nu bezig om een onuitwisbare vlek op het zionisme en Israël aan te richten’. Daarnaast reageert Serry op de ontwikkelingen in Oekraïne. Poetin en Trump moeten elkaar ergens in de komende dagen gaan treffen, ook zou er een overleg met Zelensky moeten komen. Luister ook | EU stelt tegenmaatregelen op Amerikaanse heffingen uit: ‘Verdere escalatie voorkomen’ 'Europa staat stil sinds 1990' Europa leunt nog altijd erg op Amerika als het gaat om veiligheid, maar ook op het gebied van handel laten we ons de kaas van het brood eten, vindt oud-diplomaat Ron Keller. Volgens hem heeft de Europese Unie nu flinke hervormingen nodig. 'We zijn na 1990 stil blijven staan.' Keller wijst daarbij ook op de afnemende economische groei ten opzichte van Amerika. 'De Amerikaanse economie groeit drie keer zo snel. We zijn veel te verbrokkeld in Europa.’ Daarbij verwijst Keller naar de rapporten van de Italiaanse oud-premiers Draghi en Letta. Het grootste probleem zit hem volgens Keller in waar we naartoe willen met z'n allen in Europa. ‘Er is geen einddoel. Burgers hebben geen idee waar we naartoe gaan.’ Over de manier waarop Europa zich beter kan organiseren verschillen Keller en Europa-verslaggever Geert Jan Hahn van mening. Ze praten er samen over met Bernard Hammelburg.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Oorlog is een leugenfabriek. Een verstandige leidraad voor beleidsmakers en journalisten is om alles wat leiders en woordvoerders in een conflict zeggen te wantrouwen en te checken. Klinkt cynisch, maar zo is het allerminst bedoeld. Het voorbeeld van de week was Trumps mededeling dat hij ‘twee nucleaire onderzeeërs naar de regio’ heeft gestuurd als extra drukmiddel om Poetin vóór aanstaande vrijdag akkoord te laten gaan met een staakt-het-vuren in Oekraïne. Een broodje aap verhaal.  In de eerste plaats zijn alle 71 Amerikaanse onderzeeërs  nucleair. Dat wil zeggen dat ze niet, zoals vroeger, worden aangedreven door dieselmotoren, maar met kleine kerncentrales. Dat maakt ze muisstil en ze kunnen maanden op grote diepte onder water blijven. De Russen zijn nog niet zo ver  : van hun 64 onderzeeërs zijn er 16 nucleair. Het zou kunnen dat Trump onderzeeërs bedoelde die kernwapens aan boord hebben, maar dat is dan de tweede denkfout, want die wapens hebben een actieradius van minstens 7.000 kilometer, dus die kunnen vanaf de Atlantische kust Moskou bereiken. Waarom zou je ze dan verplaatsen?  De derde, en misschien wel meest absurde denkfout is dat de opperbevelhebber van de krijgsmacht – en dat is Trump – of wie dan ook uit de generale staf ooit ook maar iets zou zeggen over de locatie van onderzeeërs. Zij vormen, met hun formidabele slagkracht, een van de belangrijkste wapensystemen die de krijgsmacht heeft, juist – en vooral – omdat ze onzichtbaar zijn.  In 2003 speelde zich voor het oog van de wereld een idiote scene af: de woordvoerder van Saddam Hoessein vertelde dat het Iraakse leger heldhaftig een Amerikaanse invasie afsloeg en het vliegveld nog stevig in handen had, terwijl we achter zijn rug de beelden zagen van de door Amerikanen ingenomen luchthaven. Die man ging de geschiedenis in als ‘Bagdad Bob’ of ‘Komische Ali’. Je moet er onherroepelijk aan denken als je die onderzeeër-onzin hoort. Nucleair broodje aap.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Steeds meer landen kunnen het gruwelijke leed van de mensen in Gaza niet meer aanzien en komen met maatregelen tegen Israël. Volgens religiewetenschapper en Israël-kenner Martine van den Berg is het duidelijk dat Israël de voedseldistributie beheert en dus in actie moet komen om de hongersnood te beëindigen. Alleen is dat niet voldoende. 'Als de oorlog stopt heb je nog geen pad naar vrede.' Luister ook | 'Met een nieuwe handelsdeal met de VS zijn we geen steek opgeschoten' Ook zijn er inmiddels twee Israëlische mensenrechtenorganisaties die spreken van genocide. Om de druk op Israël op te voeren overwegen steeds meer landen om de Palestijnse staat te erkennen. Volgens Van den Berg is dit een goede stap, vooral op de manier zoals Canada het wil. 'Het is een goedkoop en simpel middel om je afkeuring uit te spreken. Maar Canada wil dat Hamas wordt ontwapend en dat er echt één Palestijnse regering moet komen voor beide gebieden.' Nu zijn Gaza en de Westelijke Jordaanoever nog los van elkaar en leven ook die op voet van oorlog met elkaar. Volgens Van den Berg moet dat ook opgelost worden wil je echt vrede kunnen bereiken. Europa-verslaggever Geert Jan Hahn ziet een Europa dat nu echt klaar is met de houding van Israël, maar ook dat de maatregelen nog voorzichtig zijn. Lees ook | Trump zet druk op India met importheffing van 25 procent China is niet gevoelig voor Trumps praatjes Waar Europa een handelsoorlog met Amerika heeft afgewend met een - volgens sommigen slechte - deal, zijn de onderhandelingen tussen China en Amerika nog in volle gang. President Xi lijkt niet gevoelig voor de dreigementen van Trump, en dus ziet het er naar uit dat de deadline van 1 augustus met 90 dagen wordt uitgesteld. Te gast is sinoloog Henk Schulte Nordholt. Luister ook | Amerika Podcast Rechtse media loven Trumps handelsdeal | Postma in Amerika Bij de rechtse media in de VS is veel lof voor Trumps handelsdeal met de EU. Zelfs de 'daddy'-bijnaam die Rutte Trump gaf wordt daarbij aangehaald op Fox News. Je hoort Amerika-correspondent Jan Postma.See omnystudio.com/listener for privacy information.

In een oorlog, blijkt keer op keer opnieuw, is de waarheid het eerste slachtoffer. Dat heeft ermee te maken dat de vijand altijd moet worden afgeschilderd als verliezer en de eigen krijgsmacht als winnaar. Aangezien er in geen enkele oorlog in de moderne geschiedenis een echte winnaar is geweest, wordt het goedkoopste, en doorgaans zeer effectieve wapen ingezet: de leugen. Omdat objectieve middelen ontbreken om beweringen, bijvoorbeeld van woordvoerders, te toetsen, wordt de waarheid het product van emoties, en nauwelijks van feiten. De hel van Gaza is een voorbeeld, met de honger als trieste metafoor. Niemand van ons weet wat zich daar precies afspeelt, want onafhankelijke media mogen er niet in. Op X circuleert een hartverscheurende foto van een meisje met een metalen schaal, in een poging wat voedsel te scoren. De foto dateert uit 2014, op de grens van Iran en Syrië, en is van een Yazidi-meisje dat vlucht voor IS. Hier komen wat dagelijkse beweringen van deze tijd: -‘Er is voldoende voedsel’, zegt Israël, ‘maar als we het overdragen aan de VN, wordt het meteen gejat door Hamas of marktkooplui   en voor woekerprijzen doorverkocht.’ De VN zegt: ‘Israël laat het voedsel niet door’, maar erkent dat veel wordt gestolen. -Israël schiet met scherp op mensen die zich verdringen bij distributiepunten. Israël zegt: ‘het zijn alleen waarschuwingsschoten’. Er zijn Amerikaanse huurlingen bij, een soort Amerikaanse Wagnergroep, die ook met scherp schieten, maar dat zijn formeel geen soldaten, dus daar let niemand op. Hamas schiet ook met scherp, maar ook daarvan hebben we geen bewijs. Behalve natuurlijk ooggetuigen en woordvoerders. Maar ja… -Israël en Amerika hebben samen een keten van distributiepunten opgezet, de Gaza Humanitarian Foundation, die verschillende locaties heeft. Die zijn bestormd door hongerige burgers, waarbij met scherp is geschoten. Onderzoek van de BBC aan de hand van schaarse beelden en forensisch materiaal maakt niet duidelijk wie nou precies op wie schoot. De VN en internationale hulporganisaties zijn mordicus tegen de GHF omdat die zelfstandig werkt. Dat is misschien niet tactisch, maar de wereld van hulporganisaties is een kliek van met elkaar overhoopliggende bazen en veldwerkers. En daar hebben Amerika en Israël geen zin in. Helpt het om in deze kluwen van opportunisme en leugens twee zeloten uit het Israëlische kabinet de toegang tot Nederland te ontzeggen? Of, zoals Frankrijk en 143 andere landen, alvast de staat Palestina te erkennen? Of moeten we hopen dat de Grote Roerganger Trump er zo genoeg van krijgt dat hij met zijn vuist op de Resolute Desk slaat en zegt: nou is het mooi geweest! Want dat helpt wél.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Europa en Amerika naderen elkaar over een handelsdeal, zo melden verschillende internationale media waaronder Politico, de Financial Times en Reuters. Met die deal gaat Amerika vijftien procent aan invoerrechten heffen op Europese producten. Volgens Koen Verhelst, verslaggever internationale handel bij Politico, is dit geen overwinning voor Europa. 'Dit is slechter dan de status quo die er was.' Luister ook | Fors hoger EU-budget: ‘Je kan grote bedragen besparen als je het gezamenlijk uitgeeft’ 'Een official vergeleek het met een rotte vis die door de Amerikanen op tafel is gegooid. Het enige wat je dan doet is die rotte vis van tafel proberen te krijgen omdat je van de stank af wil, maar voor de rest los je niks op', zegt Verhelst. Ook blijven er veel dingen onduidelijk over wat er nou wel en niet onder die heffingen gaat vallen. Wel ziet het er naar uit dat onderdelen van de Franse vliegtuigbouwer Airbus welkom blijven in de VS. Lees ook | China en EU gaan samenwerken in strijd tegen klimaatverandering Gespannen relatie tussen Europa en China Europa en China vieren dat ze 50 jaar diplomatieke banden met elkaar hebben, maar eigenlijk valt er bar weinig te vieren. China houdt de export van zeldzame aardmetalen naar Europa tegen en ‘wij’ komen steeds verder achterop te liggen. Von der Leyen en Costa waren in Beijing te gast, maar eigenlijk was het de beurt aan president Xi om naar ons toe te komen, maar daar had hij geen zin in. Volgens CDA-Europarlementariër Tom Berendsen zijn we heel erg naïef geweest over China, maar de maatregelen die Europa nu neemt om zijn concurrentiepositie tegenover China te versterken gaan voor hem nog niet ver genoeg. Luister ook | #271: Zelensky en zijn anticorruptiewet: Oekraïners houd je niet voor de gek Zelensky onder druk De Oekraïense president Zelensky ligt zwaar onder vuur vanwege zijn anticorruptiewet in Oekraïne. Hij gaat de wet nu aanpassen, maar het is nog maar de vraag of hij de geest daarmee in de fles krijgt. Ook spraken Rusland en Oekraïne elkaar weer eens over een einde van de oorlog, maar dat overleg duurde welgeteld één uur. Daarover Europa-verslaggever Geert Jan Hahn. Luister ook | Amerika Podcast Epstein frustreert Trump steeds meer | Postma in Amerika Er komen steeds meer berichten over frustratie in het Witte Huis over de aanhoudende aandacht voor de zaak-Epstein. En daarom wijst Trump weer eens naar zijn oude rivaal, voormalig president Barack Obama.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hij is opgegroeid in Kansas, liefdevol opgevoed als weeskind. Ontwikkelt zich tot een voorbeeldige journalist bij de Daily Planet, verdediger van fatsoen en eerlijkheid. In zijn vrije tijd is hij de bovennatuurlijke redder van Amerika en omstreken, plus de gehele Melkweg. Kortom: Superman. De nieuwste film over de 87 jaar geleden ‘geboren’ held staat met stip op nummer één van best bezochte films. Dit tot ongenoegen van een deel van de harde kern van MAGA. Superman is geboren op de planeet Krypto, die op het punt van vernietiging staat. Zijn ouders sturen hem naar zijn voorbeeldige stiefouders op de planeet Aarde. Maar wacht even, dan is Superman dus geen Amerikaan, maar een buitenlandse – of buitenaardse – vluchteling, en dus ook een immigrant. Wat héét: hij is een illegale vreemdeling, en een die in het dagelijks leven werkt voor een linkse krant. Dat gaat zomaar niet. Een schermvullende kop op Fox News luidde: ‘Superwoke’. Voormalig Trump-adviseur Kellyanne Conway zegt: ‘We gaan niet naar de bioscoop om de les te worden gelezen en iemands ideologie over ons uitgestort te krijgen’. De bedenkers van de Superman-stripverhalen, Jerry Siegel en Joe Shuster waren kinderen van uit nazi-Duitsland gevluchte immigranten, en zagen Amerika als het beloofde land, toen ze in 1938 hun eerste album publiceerden. Op een van hun tekeningen zegt Superman: ‘Als je ooit iemand tegen een klasgenoot of wie dan ook iets hoort zeggen over zijn godsdienst, ras of afkomst, laat het dan niet lopen en vertel hem dat dit soort praatjes on-Amerikaans zijn’.  Een snuggere snoeshaan op het Witte Huis bedacht een poster waarop Trump staat als ‘de man van staal’, zoals Superman wordt genoemd. Het ministerie van Binnenlandse Veiligheid vond dat maar niks en haalde het beroemde silhouetplaatje van stal van ET op de fiets. Met als tekst: ‘Go home’. Het is dat hij zo sterk is, anders zou de grenspolitie ICE Superman in de boeien slaan en deporteren. Niet naar Krypto, want dat bestaat niet meer, maar naar El Salvador, of zo. Of Guantanamo Bay. Hoewel hij dan waarschijnlijk even door de atmosfeer naar het Witte Huis vliegt om de kwajongen mee te nemen die het daar voor het zeggen heeft. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Gerben Jan Gerbrandy is D66-Europarlementariër en pleit voor een efficiëntere EU-begroting, die moet stijgen van 1.200 naar 2.000 miljard. Geert Jan Hahn legt uit dat het landbouwbudget onder druk staat, wat kansen biedt voor wijzigingen. Commodore Frans Osinga bespreekt de nood aan gezamenlijke investeringen in defensie, vooral met de oorlog in Oekraïne op de achtergrond. Ze analyseren ook de impact van Donald Trump op de EU's financiële en defensie-strategieën, waarbij de geopolitieke spanningen centraal staan.

Donald Trump's absurd plan voor wapenleveranties aan Oekraïne wordt uitvoerig besproken. De NAVO, met Mark Rutte aan het roer, kiest voor diplomatie in plaats van chaos. De unieke constructie van quasi-parallelle import van wapens biedt Amerika een kans om zijn wapenindustrie te voeden. Dit levert miljarden op en creëert banen. Terwijl isolationisten furieus zijn over deze strategie, lijkt de rest van de NAVO zich te schikken in de nieuwe realiteit van indirecte steun aan Oekraïne.

Koen Petersen, Amerikanist en expert op het gebied van politieke ontwikkelingen in de VS, en Anna van Zoest, directeur van de Atlantische Commissie, delen scherpe inzichten over de huidige handelsspanningen tussen de VS en Europa onder Trump. Ze bespreken hoe deze handelsoorlogen de NAVO-veiligheidsverhoudingen beïnvloeden en wat dit betekent voor Oekraïne. Van Zoest benadrukt de ongelijkheid in de relatie tussen de VS en Europa, terwijl ze ook pleit voor een assertievere onderhandelingshouding van Europa. Spanningen, economische belangen en de onduidelijkheid over Amerikaanse steun komen aan bod.