In dit gesprek zijn Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen en Geert-Jan Hahn, Europaverslaggever, te gast. Ze bespreken de rol van Europa in de Oekraïne-oorlog drie jaar na het begin. Europese defensiestrategieën worden onder de loep genomen, met nadruk op de nood aan samenwerking en investeringen. De sprekers verkennen ook de invloed van de VS op Europa's veiligheidsbeleid en de geopolitieke verantwoordelijkheden, waaronder de rol van Turkije. Daarbij komen ook de spanningen tussen idealisme en realpolitik aan bod.

Ruben Brekelmans, de Minister van Defensie, deelt zijn zorgen over de retoriek van Trump met betrekking tot Oekraïne en benadrukt dat de NAVO belangrijker is dan ooit voor de VS. Geert Jan Hahn bespreekt de rol van Europa in de onderhandelingen over Oekraïne en pleit voor actieve betrokkenheid bij veiligheidskwesties. Ze bespreken ook de onzekerheid rond de NAVO-top in Den Haag en de opkomende spanningen in Kosovo, wat kan wijzen op de mogelijkheid van toekomstige conflicten in Europa.

De complexe relatie tussen Oekraïne en de Verenigde Staten komt scherp aan het licht, vooral door Trump's toenadering tot Poetin. Hij bekritiseert Zelensky en legt daarmee een opmerkelijke dynamiek bloot. Er wordt ook gekeken naar de zakelijke belangen die de onderhandelingen beïnvloeden en hoe het verlichten van sancties tegen Rusland de Europese veiligheid kan bedreigen. De geopolitieke implicaties van deze ontwikkelingen zijn cruciaal, en de verschuiving van Amerikaanse steun naar China voegt een extra laag van bezorgdheid toe.

De oorlog in Oekraïne heeft zijn tragische derde verjaardag bereikt. Voor BNR dé gelegenheid om de geopolitieke kopstukken van de zender weer bij elkaar te roepen in een alliantie, onder leiding van Liesbeth Staats. In vier afleveringen praten we je bij over deze oorlog. Met in de tweede aflevering aandacht voor Rusland. Wat wil Poetin? De geopolitieke kopstukken van BNR Bernard Hammelburg, buitenlandcommentator en presentator van BNR De Wereld en de Amerika Podcast Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen aan de Universiteit Leiden, oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies en maker van Boekestijn & De Wijk Geert Jan Hahn, Europaverslaggever en maker van de podcasts Make Europe Great Again en de BNR Perestrojkast Wat wil Poetin? Inmiddels hebben Amerika en Rusland met elkaar gesproken in Saoedi-Arabië. Trump is er alles aan gelegen om de oorlog te beëindigen. Maar wil Poetin dat nu ook al? En hoe gaat het met Rusland? Die vragen worden in deze aflevering beantwoord.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nog 1.432 nachtjes slapen en dan is Donald Trump geen president meer van de Verenigde Staten. Dat staat vast. Wat niet zeker is, maar wel waarschijnlijk, is dat de EU dan nog steeds bezig is met het beleggen van de ene na de andere top. Dat daar ooit iets uit komt over gezamenlijke defensie of een buitenlandbeleid is zo goed als uitgesloten. Als er ooit reden is geweest om dat als de wiedeweerga te doen, was het vanaf het moment waarop Donald Trump Republikeins presidentskandidaat werd. Trump heeft exact gezegd wat hij van plan was: de steun aan Oekraïne opzeggen, een deal sluiten met Vladimir Poetin, en het hele probleem dumpen waar het volgens hem hoort: bij Europa. Vanaf de zijlijn heeft hij de afgelopen jaren de Republikeinen in het Congres zwaar onder druk gezet om zich te distantiëren van Oekraïne. Het is naïef maar nog wel begrijpelijk dat Europa zo lang heeft gedacht dat Kamala Harris de verkiezingen zou winnen, maar vanaf 6 november wist iedereen dat Amerika had gekozen voor het isolationismel. Big brother is misschien nog steeds big, maar geen brother meer. Hetzelfde geldt voor de NAVO. Trump zegt het lidmaatschap niet op, maar hij ziet het meer als een vereniging waaraan hij wat contributie betaalt dan het machtige blok dat Amerika-als-hoeder-van-de-vrije-wereld bestiert. Het bondgenootschap dat Emmanuel Macron in 2019 ‘hersendood’ noemde, en dat bij de tweede Russische invasie in Oekraïne, op 24 februari 2022, weer even opleefde, is een soort scoutingtroep, ondanks het bewonderenswaardige optimisme van hopman Mark Rutte.  Macron riep in Parijs een Europese top bijeen – jawel, alweer een top. Drie dingen vielen op: het VK was even terug van weggeweest, er kwam geen gezamenlijk standpunt over de Europese rol en het leveren van vredestroepen, en het was niet de hele EU, maar slechts een handjevol landen. Waar was de rest? Er komt ongetwijfeld een top om daarover uitgebreid te discussiëren.  In Saoedi-Arabië is het eerste contact tussen de Russische en Amerikaanse ministers van buitenlandse zaken redelijk verlopen. Onderhandelaars van beide landen gaan nu serieus aan de slag. Opnieuw werd duidelijk dat Europa daarbij geen rol speelt, hooguit bij het leveren van vredestroepen na een staakt-het-vuren. Eigen schuld. Er is geen gezamenlijk standpunt en geen gezamenlijk beleid. Met welke Europeaan zouden Amerika en Rusland trouwens moeten praten, en waarover? Daarover gaan we vast weer… over de top.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De oorlog in Oekraïne heeft zijn tragische derde verjaardag bereikt. Voor BNR dé gelegenheid om de geopolitieke kopstukken van de zender weer bij elkaar te roepen in een alliantie, onder leiding van Liesbeth Staats. In vier afleveringen praten we je bij over deze oorlog. Met in de eerste aflevering aandacht voor het Oekraïense perspectief. De geopolitieke kopstukken van BNR Bernard Hammelburg, buitenlandcommentator en presentator van BNR De Wereld en de Amerika Podcast Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen aan de Universiteit Leiden, oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies en maker van Boekestijn & De Wijk Geert Jan Hahn, Europaverslaggever en maker van de podcasts Make Europe Great Again en de BNR Perestrojkast Wat wil Oekraïne? In deze aflevering leggen we de focus op Oekraïne. Hoe staat dat land ervoor aan het front? Wat kan het met de Westerse wapens? Of is Oekraïne in de steek gelaten door de beslissing van Trump om in Saoedi-Arabië te gaan praten met Rusland? Je hoort het in deze aflevering.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een groepje Europese leiders, waaronder premier Dick Schoof, kwamen maandag bijeen in Parijs voor spoedberaad over Oekraïne. Maar of er nou echt iets uit is gekomen valt te bezien. Europa is het vooral eens dat wij zelf nodig zijn om de veiligheid in Oekraïne te garanderen. Maar hoe dat dan moet en met welke toezeggingen? Bernard Hammelburg en Geert Jan Hahn praten er met Bas van Werven en Iwan Verrips over in De Ochtendspits.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De uitspraken van Trump en zijn defensieminister Hegseth over onderhandelingen met Poetin zijn een klap in het gezicht van Oekraïne en Europa, vindt voormalig ambassadeur in Rusland en Oekraïne Ron Keller. Amerika vindt dat er voor Oekraïne geen plaats is binnen de NAVO, dat de grenzen van voor 2014 niet reëel zijn, en dat Europa moet zorgen voor de veiligheidsgaranties. 'Europa is niet klaar om de veiligheid van Oekraïne te waarborgen', aldus Keller. Luister ook | 'Door Trump is Hamas weer een serieuze gesprekspartner' Dat komt omdat wij daar geen instrumentarium voor hebben, beschrijft Keller. Bij de opzet van de EU hebben we gekozen voor een monetaire unie en niet voor een gezamenlijk buitenlands- en veiligheidsbeleid. Europa-verslaggever Geert Jan Hahn beaamt dat Europa er alleen voor staat nu. Keller vreest dat Poetin het nu niet meer bij Oekraïne alleen zal laten. En dat terwijl Oekraïne en de NAVO juist al decennialang samen werken, zo zag Keller al begin jaren 90. Luister ook | Onderhandelingen over Oekraïne beginnen: 'dit is een soort Jalta' Poetin juicht Voor Poetin zijn de uitspraken van Trump een geschenk uit de hemel. 'Dit wordt echt gezien als een overwinning voor Rusland', zegt correspondent Joost Bosman. Hij denkt dat Poetin ook echt wel vrede wil omdat het met de economie in het land steeds moeilijker gaat. Al gaat het ook weer niet zo slecht dat Rusland de oorlog niet meer vol kan houden, integendeel zelfs. Luister ook | Amerika Podcast President Musk? | Postma in Amerika Elon Musk is de Amerikaanse overheid flink aan het saneren. In de Oval Office beantwoorde hij daar van de week allerlei vragen over, terwijl Trump vooral toekeek. TIME Magazine beeldde Musk zelfs af als de president. En zo denken meer Amerikaanse media erover, legt Amerika-correspondent Jan Postma uit.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Trump en Poetin hebben afgesproken dat de onderhandelingen over het einde van de oorlog in Oekraïne onmiddellijk beginnen. Dat heeft Trump na een telefoongesprek bekend gemaakt op Truth Social. Daarbij geldt dat het niet realistisch is om terug te gaan naar de grenzen van voor 2014, dat zei de Amerikaanse minister van Defensie Hegseth. Volgens buitenlandcommentator Bernard Hammelburg is dit een nieuwe conferentie van Jalta van 1945, wat ironisch genoeg op De Krim ligt. Je hoort hem en Europaverslaggever Geert Jan Hahn bij Bas van Werven.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Uitgangspunt van de extra invoerrechten op staal en aluminium is een middel waarmee de Amerikaanse president de sukkelende metaalindustrie in eigen land uit het slob wil trekken. In maart gaan de maatregelen in, voorlopig voor een periode van drie jaar. Canada, Mexico, Brazilië, Zuid-Korea en Europa worden er zwaar door geraakt en komen met tegenmaatregelen. Het begin van de draaikolk die we een handelsoorlog noemen.  Het jaar is 2002, de president is George W. Bush . Zijn adviseurs hebben hem gewaarschuwd, met het bekende argument: een handelsoorlog kent alleen verliezers. Michigan, Pennsylvania, Ohio, West Virginia en Minnesota, belangrijke staalstaten, staan allerminst als één man achter Bush, hoewel hij daar wel op had gerekend. Voorzitter Prodi van de Europese Commissie, toevallig een expert op het gebied van de staalindustrie, verdedigt het principe en de voordelen van de open markt. Maar als Amerika niet luistert, gaan we er met gestrekt been in, zegt hij. Het effect op de Amerikaanse industrie is zo groot, dat Bush de staalsancties na 21 maanden opheft, 15 maanden vroeger dan gepland.  Zestien jaar later, in 2018, stelt president Donald Trump vrijwel identieke sancties in tegen dezelfde landen, met als argument dat goedkoop buitenlands staal een bedreiging vormt voor de nationale veiligheid. EU-Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker laat zich niet intimideren en geeft Trump tijdens een bezoek lik op stuk. ‘Prima zakenman, die Juncker’, zal Trump later bewonderend zeggen. Net als in 2002, begint de industrie te mopperen en dwingt Trump de ziel uit zijn sanctiepakket te halen, door Mexico en Canada, de belangrijkste staalleveranciers, uit het sanctiebesluit te schrappen. Trump moppert voortdurend over de import van Duitse auto’s, waarop Sigmar Gabriel, de nummer twee onder Angela Merkel, tegen de Amerikanen zegt: ‘dan moeten jullie betere auto’s bouwen’. In 2025 kun je zeggen dat alleen Tesla het in Europa goed doet. De huidige staal- en aluminiumoorlog is, evenals die van 2002 en 2018, gedoemd te mislukken. Het is niet in de eerste plaats de prijs waarom de Amerikaanse industrie staal en aluminium in het buitenland koopt, het gaat ook om de soort, kwaliteit en bewerking. Aan die specificaties kunnen de Amerikanen zelf niet voldoen, dus worden de producten tegen een hogere prijs geïmporteerd. Wat leidt tot onvermijdelijke omzetdaling en prijsverhoging. Make Amerika Great Again? Dat moet nog maar blijken. Iedereen hoopt op een wapenstilstand. Tegen de verbetenheid van Trump is het lastig vechten, maar wie de intimidatie weet weg te wuiven, maakt een redelijke kans. Het is triest, maar strijdvaardigheid is het enige middel. Wat we nodig hebben zijn stalen zenuwen. Of Amerika de grootste bondgenoot blijft, moet nog maar blijken.See omnystudio.com/listener for privacy information.