Duurzaam | BNR
BNR Nieuwsradio
BNR Duurzaam is dé groene weg naar 2030. Harm Edens onderzoekt elke week hoe we snel en effectief de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs kunnen halen.
Het doel
De aarde warmt in recordtempo op en op veel plekken staat de natuur onder grote druk. We staan voor de enorme uitdaging om onze economie en maatschappij snel te verduurzamen. Zo is in het Klimaatakkoord van Parijs afgesproken dat de temperatuurstijging onder de 1,5 graden moet blijven. Lukt dat niet, dan zijn de gevolgen enorm. Een stijgende zeespiegel, meer weersextremen en naar verwachting honderden miljoenen klimaatvluchtelingen, om maar eens wat voorbeelden te noemen. In BNR Duurzaam hoor je elke week wat er moet gebeuren om dit te voorkomen.
De onderwerpen
Kan de wereld al zonder fossiele subsidies? Hoe goed werken CO2-stofzuigers? Wordt kernfusie een bron van groene energie? En welke risico's kleven er aan mijnbouw op de bodem van de oceaan? Dit zijn typische vraagstukken die in BNR Duurzaam worden behandeld. De thema's gaan van klimaat tot natuur. Van groene innovaties tot nieuwe wetenschappelijke inzichten. En van circulair tot klimaatneutraal.
De gasten
In het radioprogramma is elke week één hoofdgast. Dat kan een wetenschapper zijn, de CEO van een bedrijf of de founder van een duurzame startup bijvoorbeeld. Vaak gaat het om toonaangevende mensen zoals Jan Rotmans, Jooyeta Kupta en Bénédicte Ficq. Daarnaast schuift er wekelijks een co-host aan, wat in dit programma 'het groene geweten' wordt genoemd. Dit gaat om Aniek Moonen, Nikki Trip, Muriel Arts, Kelly Ruigrok, Klaske Kruk en Yvette Watson.
De presentator
BNR Duurzaam is onlosmakelijk verbonden met Harm Edens. Toen hij in 1999 op Spitsbergen was, zag hij daar het ijs voor z'n neus afbrokkelen. Die reis maakte veel indruk op hem. Sindsdien zet hij zich in voor een schoner milieu en maatregelen die de opwarming van de aarde tegengaan. Dat doet hij onder meer als ambassadeur voor het Wereld Natuur Fonds én als presentator van BNR Duurzaam dus. Verder is Edens nog tv-presentator en een veelgevraagd dagvoorzitter.
De formule
Het format bestaat uit een aantal vaste onderdelen. Zo begint elke aflevering met een persoonlijke noot van Harm Edens. Hij vertelt wat hem de afgelopen week is opgevallen. Dat kan een klein, duurzaam bericht zijn, maar ook een groot thema waarover al veel is gezegd en geschreven. Dit deel is opiniërend, Edens steekt hierbij zijn mening niet onder stoelen of banken.
Vervolgens nemen hij en zijn co-host twee duurzame nieuwtjes door. De onderwerpen zijn heel divers, maar hebben wel een duurzame component. Dan komt het moment waarop Edens het belangrijkste thema van de uitzending aankondigt en de gast voorstelt. Die interviewt hij, samen met zijn co-host. Helemaal aan het einde van elke aflevering is er een zogeheten uitsmijter. Een actueel thema, waarvoor hij nog even de aandacht vraagt.
Het doel
De aarde warmt in recordtempo op en op veel plekken staat de natuur onder grote druk. We staan voor de enorme uitdaging om onze economie en maatschappij snel te verduurzamen. Zo is in het Klimaatakkoord van Parijs afgesproken dat de temperatuurstijging onder de 1,5 graden moet blijven. Lukt dat niet, dan zijn de gevolgen enorm. Een stijgende zeespiegel, meer weersextremen en naar verwachting honderden miljoenen klimaatvluchtelingen, om maar eens wat voorbeelden te noemen. In BNR Duurzaam hoor je elke week wat er moet gebeuren om dit te voorkomen.
De onderwerpen
Kan de wereld al zonder fossiele subsidies? Hoe goed werken CO2-stofzuigers? Wordt kernfusie een bron van groene energie? En welke risico's kleven er aan mijnbouw op de bodem van de oceaan? Dit zijn typische vraagstukken die in BNR Duurzaam worden behandeld. De thema's gaan van klimaat tot natuur. Van groene innovaties tot nieuwe wetenschappelijke inzichten. En van circulair tot klimaatneutraal.
De gasten
In het radioprogramma is elke week één hoofdgast. Dat kan een wetenschapper zijn, de CEO van een bedrijf of de founder van een duurzame startup bijvoorbeeld. Vaak gaat het om toonaangevende mensen zoals Jan Rotmans, Jooyeta Kupta en Bénédicte Ficq. Daarnaast schuift er wekelijks een co-host aan, wat in dit programma 'het groene geweten' wordt genoemd. Dit gaat om Aniek Moonen, Nikki Trip, Muriel Arts, Kelly Ruigrok, Klaske Kruk en Yvette Watson.
De presentator
BNR Duurzaam is onlosmakelijk verbonden met Harm Edens. Toen hij in 1999 op Spitsbergen was, zag hij daar het ijs voor z'n neus afbrokkelen. Die reis maakte veel indruk op hem. Sindsdien zet hij zich in voor een schoner milieu en maatregelen die de opwarming van de aarde tegengaan. Dat doet hij onder meer als ambassadeur voor het Wereld Natuur Fonds én als presentator van BNR Duurzaam dus. Verder is Edens nog tv-presentator en een veelgevraagd dagvoorzitter.
De formule
Het format bestaat uit een aantal vaste onderdelen. Zo begint elke aflevering met een persoonlijke noot van Harm Edens. Hij vertelt wat hem de afgelopen week is opgevallen. Dat kan een klein, duurzaam bericht zijn, maar ook een groot thema waarover al veel is gezegd en geschreven. Dit deel is opiniërend, Edens steekt hierbij zijn mening niet onder stoelen of banken.
Vervolgens nemen hij en zijn co-host twee duurzame nieuwtjes door. De onderwerpen zijn heel divers, maar hebben wel een duurzame component. Dan komt het moment waarop Edens het belangrijkste thema van de uitzending aankondigt en de gast voorstelt. Die interviewt hij, samen met zijn co-host. Helemaal aan het einde van elke aflevering is er een zogeheten uitsmijter. Een actueel thema, waarvoor hij nog even de aandacht vraagt.
Episodes
Mentioned books
Dec 2, 2024 • 22min
Hoe lobbyisten het klimaatbeleid beïnvloeden
Misinformatie, vertragingstactieken en greenwashing. Journalisten, wetenschappers en NGO-leden die hier onderzoek naar doen, hebben zich verenigd in een nieuw netwerk: ClimateObstructionNL.Deze aflevering in het kort:⇨ Zo werkt klimaatobstructie ⇨ De gevolgen van nepnieuws⇨ Geen deal over plasticproductieFossiele bedrijven die de boel willen vertragen. En politici die bewust nepnieuws over het klimaat de wereld in slingeren. Dat wordt klimaatobstructie genoemd en het gebeurt vaker dan de meeste mensen beseffen. Dat vertelt Martijn Duineveld van Wageningen University & Research. Hij is één van de initiatiefnemers van ClimateObstructionNL, dat deze praktijken in kaart wil brengen. Hij noemt onder meer de samenwerking tussen Shell en pr-bureau Edelmann als voorbeeld. Luister ook | Waarom de klimaattop in deze vorm moet blijven bestaanMaar ook werkgeversorganisatie VNO-NCW krijgt ervan langs. ‘Dertig jaar geleden stonden ze nog aan de zijde van klimaatontkenners. Nu proberen ze klimaatbeleid waar mogelijk te vertragen, met steeds dezelfde argumenten van banenverlies en het wijzen naar andere landen’, aldus Duineveld. Het beïnvloeden van de publieke opinie blijkt volgens hem zeer efficiënt. ‘Zo worden klimaatactivisten door rijke denktanks als radicaal bestempeld.’ ClimateObstructionNL wil dit soort praktijken aan het licht brengen en op die manier meer bewustwording kweken.Luister ook | Boeren gaan duurzame bouwmaterialen telenVanuatu pikt het niet langer. De eilandstaat wil dat landen hun klimaatafspraken nakomen en heeft om die reden een zaak aangespannen bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag, die deze week begint. Vanuatu wil weten wat de juridische gevolgen zijn als landen te weinig doen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Wat Harm betreft is het een goed idee als het Internationaal Gerechtshof hierover een uitspraak doet. ‘Die kan als leidraad gaan dienen voor toekomstige klimaatrechtszaken.’See omnystudio.com/listener for privacy information.
Nov 25, 2024 • 24min
Waarom de klimaattop in deze vorm moet blijven bestaan
Even dreigde de klimaattop in Bakoe uit te lopen op een fiasco. Toch ligt er een nieuw akkoord over financiële hulp aan arme landen. Deze aflevering in het kort:⇨ Een terugblik op twee weken Bakoe⇨ Onderhandelen met Jaime de Bourbon de Parme⇨ De gevolgen van oneerlijkheid in de economieJaime de Bourbon de Parme is de Nederlandse klimaatgezant en zag het allemaal voor zijn neus gebeuren. Hij komt net terug uit Azerbaijan en vertelt uitgebreid over de COP 29. Afgesproken is dat rijkere landen vanaf 2035 elk jaar 300 miljard dollar aan klimaatsteun geven aan armere landen. Dat is overigens veel te weinig, vinden die eilandstaatjes en derdewereldlanden zelf. Ook ons groene geweten Aniek Moonen kan haar ongenoegen over dit resultaat niet verbergen. ‘Om je een idee te geven: de overstromingen in Limburg, Duitsland en België van een paar jaar geleden veroorzaakten al meer dan 40 miljard euro schade', aldus Moonen.Luister ook | De strijd van Benedicte Ficq tegen grote vervuilersJaime de Bourbon de Parme gunt ons een inkijkje in de wereld van de klimaat-diplomatie. Hoe het kon dat het zaterdag helemaal mis dreigde te gaan en er die nacht alsnog een akkoord werd bereikt. Suggesties over een nieuwe opzet voor de COP, wijst hij van de hand. ‘Daar moet dan eerst weer lang over onderhandeld worden en die tijd is er niet’, aldus de Bourbon de Parme. ‘Het belangrijkste is dat bijna iedereen aan tafel zit, want alleen op die manier kunnen we afspraken maken.’Luister ook | Kernfusie: de belofte van oneindig veel groene energieHarm refereert verder aan een artikel in de Volkskrant, waarin econoom en schrijver Joseph Stiglitz waarschuwt voor de toenemende oneerlijkheid in onze economie. Die ontwikkeling draagt bij aan een cultuur waarin mensen elkaar steeds minder vertrouwen. ‘De wolven vreten alles weg en de schapen hebben het nakijken. Wanneer grote groepen van de bevolking achterblijven, creëer je een vruchtbare bodem van onbehagen voor populisten. Het nut van de algemene zaak, daar hoor je niemand meer over. Terwijl we dat juist zo bitter nodig hebben, zo zagen we ook op de COP in Azerbeidzjan.’See omnystudio.com/listener for privacy information.
Nov 18, 2024 • 22min
Boeren gaan duurzame bouwmaterialen telen
Zijn biobased gewassen het nieuwe verdienmodel voor de boer? En krijgt daarmee ook de verduurzaming van de Nederlandse bouwsector een flinke impuls? Deze aflevering in het kort:⇨ Boeren gaan gewassen telen voor de bouw⇨ Winnaars Wubbo Ockels Innovatie Prijzen bekend⇨ Australië krijgt een gigantische energiehubWel als het aan de oprichters van Biobased Factory ligt. Dat bedrijf heeft een nieuwe machine ontwikkeld voor de verwerking van hennepvezel en olifantsgras. De grondstoffen die daarmee ontstaan, kunnen worden ingezet in de bouw, industrie en logistiek. Denk bijvoorbeeld aan een groen alternatief voor steenwol en - op termijn - duurzaam plaatmateriaal. 'Onze verwerkingsinstallatie is modulair en heeft de grootte van twee zeecontainers. Daardoor kunnen we dichtbij de oogst-locaties verwerken en op die manier houden we de keten zo kort en regionaal mogelijk', aldus medeoprichter Luc de Wit.Luister ook | Hoe maken we duurzaam bouwen de norm?Biobased Factory wil hiermee een nieuwe keten optuigen, waarin agrariërs duurzame gewassen telen voor de bouw. Daarvoor moet nog veel gebeuren. De overheid wil in 2030 dat 30 procent van de nieuwe woningen voor minimaal 30 procent uit biobased materialen bestaat. Nu is dat nog maar 2 tot 3 procent. 'Bouwbedrijven willen wel maar lopen nu nog tegen allerlei certificeringen aan. Dan moet je vooral denken aan brandveiligheid en isolatiewaarden.'Luister ook | Deze uitvinding kan 2 miljard hectare bomen plantenHarm komt met goed nieuws uit Australië. Daar wordt gewerkt aan het grootste energiepark ter wereld. Western Green Energy Hub wordt zo’n 22.000 vierkante kilometer, ongeveer de helft van Nederland. Er komen tientallen zon- en windmolenparken. Over 30 jaar wekken ze er net zoveel duurzame stroom op als wat Australië op dit moment aan energie verbruikt. De totaal geplande capaciteit wordt zo’n 70 gigawatt. Zo komen er zo’n 60 miljoen zonnepanelen en 3.000 windmolens. Totale kosten? Zo’n 61 miljard dollar.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Nov 11, 2024 • 22min
Klimaattop van start, wat staat er op het spel?
De COP in Bakoe is vandaag begonnen. De komende twee weken gaat het in Azerbaijan vooral over klimaatfinanciering.Deze aflevering in het kort:⇨ Wie draait er op voor de klimaatschade?⇨ Hoe het in Bakoe achter de schermen werkt⇨ Nog eens vier jaar TrumpDe komende twee weken proberen de klimaatonderhandelaars van 195 landen tot nieuwe afspraken te komen. Inzet is hoe de rijke landen in het westen de arme landen die veel te lijden hebben van klimaatverandering gaan compenseren. Daarover worden al sinds 2021 pittige gesprekken gevoerd. Tevergeefs overigens. De hoop is dat er tijdens deze COP een nieuw akkoord wordt bereikt. Afspraken waar moet het geld vandaan komen,hoeveel leningen en cash,. welke landen krijgen wat. Waar moet het geldf naartoe? Bedrag komt er niet.Luister ook | Jan Rotmans over de woelige rit naar een duurzamere wereldLeo Meyer is al op heel wat klimaatconferenties geweest, als wetenschapper én onderhandelaar. klimaatexpert, werkte eerder mee aan IPCC-rapporten en was onderhandelaar voor de Nederlandse overheid in het VN-klimaatverdrag. Aan hem de vraag: hebben dit soort bijeenkomsten eigenlijk wel zin als landen hun afspraken telkens niet nakomen? Ja, zegt Meyer meteen. ‘Sinds het begin van de jaren 90 worden de klimaatconferenties georganiseerd. Zonder alle gemaakte afspraken zou de opwarming zelfs naar de 4 graden gaan.’Luister ook | Wat kunnen we doen tegen ultrafastfashion?Als Trump in januari weer in het Witte Huis zit, dan trekt hij zich terug uit het Klimaatakkoord. Dat schreef The New York Times afgelopen weekend. ‘Dat belooft weinig goeds voor de vier jaar die komen gaan’, aldus Harm. ‘Wat precies de gevolgen zijn, is niet helemaal duidelijk. Maar experts zeggen dat de Verenigde Staten blijven inzetten op groene wind- en zonne-energie en batterij-opslag. Dat heeft te maken met de Inflation Reduction Act, het groene investeringsprogramma van president Biden. Dat blijkt een belangrijke motor te zijn voor de huidige economische groei en is daarom ook populair bij de Republikeinen. In de eerste zeven maanden van dit jaar was een kwart van alle opgewekte elektriciteit in de Verenigde Staten al groen.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Nov 4, 2024 • 24min
Hoe maken we duurzaam bouwen de nieuwe norm?
Nederland telt miljoenen gebouwen, van stokoud tot net opgeleverd. Samen zorgen die voor een flink deel van de CO2-uitstoot. Duurzaam bouwen blijkt in de praktijk echter een tamelijk ingewikkelde puzzel.Deze aflevering in het kort:⇨ De uitdagingen van duurzaam bouwen⇨ Een extra belasting voor veelvliegers en suv's⇨ Het Duitse zuivelsprookjeDeze week wordt in Rotterdam de Klimaattop GO georganiseerd. Daarin draait het allemaal om het verduurzamen van gebouwen in Nederland. Steen, beton, staal en cement zijn in verreweg de meeste gevallen nog de traditionele bouwmaterialen. Gasloze panden vormen bovendien nog een kleine minderheid. De eerste Klimaattop Gebouwde Omgeving moet aan die transitie een slinger geven. Wietse Walinga is de geestelijk vader van het initiatief en legt in deze aflevering uit waarom het belangrijk is dat beleidsmakers en marktpartijen naar de overlegtafel worden geroepen.Luister ook | Wat als er straks geen bijen meer zijn?De gebouwde omgeving is verantwoordelijk voor bijna 40 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot. Het doel is klimaatneutraal in 2050. Toch komt het echte verduurzamen in deze sector zoals gezegd nog niet in een stroomversnelling. ‘Het is een heel complexe puzzel’, aldus Wielinga. ‘Voor projectontwikkelaars kan de businesscase vaak nog niet uit, omdat duurzame materialen nog steeds duurder zijn.’ Luister ook | De opwarming van de aarde is een hoax (en nog 5 klimaatfabels)Harm heeft het in zijn openingsbetoog over de zuivelsprookje in Duitsland. Hij refereert daarbij aan een nieuw Foodwatch-rapport. ‘We zijn niet het enige land met een stikstofprobleem, een mestoverschot en veel te veel dieren. Al jaren probeert de Duitse zuivelindustrie met misleidende marketingcampagnes zich als klimaatvriendelijk neer te zetten. In werkelijkheid dragen de melkveehouders veel meer bij aan de klimaatcrisis dan ze zelf beweren. Melk- en zuivelproducten stoten drie keer zoveel CO2 uit dan plantaardige alternatieven.’ Foodwatch pleit in het rapport voor een halvering van het aantal melkkoeien in Duitsland.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Oct 28, 2024 • 24min
Greenpeace daagt de staat om stikstof
Greenpeace kan het getreuzel van het kabinet met stikstof niet langer aanzien. Het start een bodemprocedure tegen de staat. Binnenkort dient de zaak voor de rechter.Deze aflevering in het kort:⇨ Stikstofzaak tegen Nederlandse staat⇨ De natuur staat er slecht voor⇨ Belasting tegen veelvliegen blijkt te werkenGebrek aan transparantie, gesjoemel met getallen en vertraging. Dat is waar je aan denkt als het over het stikstofdossier gaat. Over twee weken staan Greenpeace en de Nederlandse staat voor de rechter. ‘Wij eisen dat de stikstofdepositie zo snel mogelijk naar beneden wordt gebracht. De natuur kan niet langer wachten, die staat in grote delen van het land op omvallen en wij willen dat de overheid haar afspraken nakomt’, zegt Marieke Vellekoop. Zij is directeur van Greenpeace Nederland. Luister ook | Wat zijn de klimaatambities van China?Het kabinet kondigde onlangs juist aan dat het eerst nieuwe metingen wil uitvoeren, om per natuurgebied te zien hoe groot de neerslag van stikstof is. Daarnaast wil het inzetten op innovatie. Dat gaat volgens Greenpeace niet helpen om de natuur er weer bovenop te helpen. ‘We moeten niet vergeten dat wij Nederlanders die natuur keihard nodig hebben. Denk aan schone lucht en schoon drinkwater. Dit gaat iedereen aan.’ Naast deze stikstofzaak tegen de staat, speelt er ook nog een rechtszaak over Bonaire. Greenpeace eist dat Nederland het eiland gaat beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering.Luister ook | De impact van AI op het klimaatMilieuadviesbureau CE Delft en Stay Grounded hebben een onderzoek gedaan naar belasting op veel-vliegen. Hoe meer je vliegt, hoe duurder het wordt. En wat blijkt? Het kan de klimaatimpact van de luchtvaart aanzienlijk verminderen terwijl de gewone reiziger grotendeels buiten schot blijft. ‘Het totale aantal passagiersreizen kan hierdoor met maar liefst een kwart dalen, wat een vermindering van de uitstoot met 21 procent tot gevolg heeft’, aldus Harm.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Oct 21, 2024 • 21min
Deze uitvinding kan 2 miljard hectare bomen planten
De Nederlander Pieter Hoff had een droom: 2 miljard hectare herbebossen. Deze week gaat een film over zijn missie in première. Deze aflevering in het kort:⇨ De bijzondere missie van Green Musketeer Pieter Hoff⇨ De COP Biodiversiteit in Cali⇨ Waarom Harm kernenergie geen goed idee vindtThe Green Musketeer vertelt het bijzondere verhaal van deze missie. Pieter kan de première helaas niet meer meemaken, zoon Wout zet de missie van zijn vader nu door. ‘Mijn had had 25 jaar geleden nog een lelie-veredelingsbedrijf in Zuid-Amerika. Water was daar toen al een groot probleem. Hij was een echte uitvinder en kwam op het idee voor een intelligente emmer die een oplossing zou kunnen bieden voor de landbouw in droge gebieden.’ De zogeheten Waterboxx creëert een ideaal microklimaat voor de jonge boom. Die kan zo net aan overleven, maar wordt wel gestimuleerd om een goed wortelstelsel te ontwikkelen. ‘Zo kan hij uiteindelijk verder groeien zonder hulp’, aldus Wout. ‘Dat doen we door minder dan 100 liter water per boom te geven.’Luister ook | Jan Rotmans over de woelige rit naar een duurzame wereldVolgens schattingen heeft de wereld sinds 1900 ongeveer 1,5 miljard hectare bos verloren. Dat is een gebied ongeveer zo groot als de Verenigde Staten en Mexico samen. ‘Wereldwijd zijn er miljarden hectare gedegradeerd land, waar door de droogte nauwelijks nog iets groeit’, zegt Wout. ‘Onze uitvinding maakt de herbebossing van woestijnland zonder irrigatie mogelijk. Daarmee bieden we een oplossing voor het wereldwijde CO2-probleem en verwoestijning.’Luister ook | Koolstofcredits als nieuw verdienmodel voor boerenHarm legt uit waarom hij tegen nieuwe kerncentrales is. ‘Onderzoeksbureau Profundo heeft het nog een keer uitgezocht en zij concluderen dat kerncentrales gemiddeld drie keer duurder uitvallen dan oorspronkelijk wordt begroot. Nieuwe kerncentrales komen bovendien te laat om de klimaatdoelstellingen voor 2040 en eerder te halen. Zowel wat betreft de economie als het klimaat is het dus zinloos om nu nog aan grootschalige nieuwe capaciteit voor kernenergie te gaan werken.’See omnystudio.com/listener for privacy information.
Oct 14, 2024 • 21min
De industrie verduurzamen: hoe doen we dat?
Elektrificeren, waterstof en CO2-opslag. Met die combinatie wil het Noordzeekanaalgebied de industrie de komende dertig jaar verduurzamen. Maar er zijn nog flink wat uitdagingen.Deze aflevering in het kort:⇨ Hoe de industrie rondom Noordzeekanaal gaat verduurzamen⇨ Steeds meer batterijen in Nederland⇨ Wetenschappers waarschuwen opnieuw voor klimaatrampNederland telt zes industriële clusters. Die presenteerden onlangs hun nieuwe plannen om de CO2-uitstoot van de industrie terug te dringen. Eén van die regio’s is het Noordzeekanaalgebied, dat met Tata Steel en de Amsterdamse haven in de eigen gelederen nog een flinke klus te klaren heeft. Bij elkaar opgeteld stoten de industriële bedrijven in deze regio nu uit nog zo’n 15 megaton uit. Binnen vijf jaar moet dat met de ruim helft zijn teruggebracht. Uiteindelijk is het doel om in 2050 helemaal klimaatneutraal te zijn.Luister ook | Jan Rotmans over de woelige rit naar een duurzamere wereldAls clusterregisseur in de IJmond-regio is het aan Ingrid Post de taak om deze energietransitie aan te zwengelen. Zij vertelt uitvoerig over de nieuwe plannen, waarin onder meer plejk is voor een nog te ontwikkelen Energiehaven, die geschikt is voor de assemblage van windturbines. Verder moeten er twee elektrolysers (waterstoffabrieken) komen en wil men investeren in een CO2-netwerk. Die moet een uitkomst bieden voor industriële partijen die niet helemaal CO2-neutraal kunnen worden. ‘Het is een heel complexe en dure transitie’, aldus Post. Dat is volgens haar ook de belangrijkste reden waarom sommige investeringen nu vertraging oplopen.Luister ook | Wat kunnen we doen tegen ultrafastfashion?Een grote groep van 15.000 wetenschappers van over de hele wereld waarschuwt opnieuw voor een klimaatramp. En deze keer onderstrepen ze dat die ramp onomkeerbaar wordt, vertelt Harm. Over een maand begint de internationale klimaattop in Azerbeidzjan en in het rapport wordt gesproken over een kritieke en onvoorspelbare nieuwe fase in de klimaatcrisis. De wetenschappers hanteren bij hun jaarlijkse rapportage 35 vitale functies' van de planeet en houden bij hoe die veranderen door de jaren heen. ‘En 25 van die 35 vitale functies bereikten in het afgelopen jaar recordwaarden. Dat kan zo niet langer doorgaan’, aldus Harm.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Oct 7, 2024 • 23min
Jan Rotmans over de woelige rit naar een duurzamere wereld
Jan Rotmans is de bekendste klimaatprofessor van Nederland. Hoewel er in de maatschappij steeds meer weerstand klinkt tegen de energietransitie, ziet hij een groene onderstroom die zich volgens hem niet meer laat stoppen. Deze aflevering in het kort:⇨ Klimaatcollege van Jan Rotmans ⇨ Waarom weerstand soms ook goed kan zijn⇨ Wet tegen ontbossing wordt uitgesteldDe energietransitie is de grootste verbouwing in de geschiedenis. Dat gaat niet over een paar dubbele glazen in de slaapkamer of een tochtstrip in de keuken. We bouwen met z’n allen op dezelfde plek een compleet nieuw huis. En zo’n grondige renovatie roept weerstand op, erkent Jan Rotmans. Hij is hoogleraar Transitiekunde aan de Erasmus Universiteit en won afgelopen week tijdens Springtij de Wubbo Ockels Brandaris Oeuvre Prijs. Luister ook | De kust van Suriname dreigt onbewoonbaar te wordenDie weerstand hoort erbij, zo benadrukt Jan. Hoewel de aarde blijft opwarmen en veel duurzame ontwikkelingen niet snel genoeg gaan, benadrukt hij dat het geen zin heeft om daarover gefrustreerd te raken. ‘De transitie naar een groenere wereld ontstaat vanuit hoop en belangen. Niet door voortdurend boos te blijven.' Rotmans put hoop uit de vele gesprekken die hij voert met jongeren. 'Ik adviseer ze om de last van de klimaatcrisis niet op hun schouders te nemen. Dit probleem los je niet even in je eentje op. Maak kleine stapjes en word zo onderdeel van de grote transitie.' Luister ook | Klimaatverandering, kijk je weg of kom je in actie?Ook bespreken we het bericht van de Europese Commissie. Die wil de wet die ontbossing moet tegengaan met een jaar uitstellen. Reden is dat ze bedrijven wat langer de tijd willen geven om hun ketens aan te passen’, vertelt Muriel Arts, deze keer ons groen geweten. Ze snapt de afweging, want er is in de wet nog veel onduidelijkheid en dat maakt handhaving nu nog erg moeilijk. In de anti-ontbossingswet staat dat je als bedrijf geen commodities en producten meer mag importeren die in verband worden gebracht met ontbossing en biodiversiteitsverlies. Dat gaat onder meer om hout, palmolie, vlees, cacao en koffie.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Sep 30, 2024 • 22min
Zeewier als duurzame grondstof én CO2-magneet
Zeewier blijkt een duurzaam alternatief voor allerlei grondstoffen en kan in de toekomst mogelijk zelfs grote hoeveelheden CO2 opslaan. Voor de kust van Scheveningen gaan ze dat nu testen.Deze aflevering in het kort:⇨ Zeewierboerderij bij Scheveningen gaat open⇨ Het succes van het Montreal Protocol ⇨ Opnieuw link gelegd tussen CO2 en opwarmingNorth Sea Farmers is de brancheorganisatie van zeewierboerderijen. Die heeft nu het initiatief genomen voor ‘s werelds eerste commerciële zeewierboerderij in een windmolenpark. De aanleg van North Sea Farm 1 op zo’n achttien kilometer voor de kust is al begonnen en moet in eerste instantie 6000 kilo vers zeewier per jaar opleveren. Dat spul wordt al ingezet als duurzame grondstof voor tal van producten, zoals cosmetica en plastic. North Sea Farmers hoopt met deze nieuwe installatie de productie op te schalen en daarmee de branche een flinke impuls te geven. Luister ook | Hoe klimaatverandering ons leven gaat beïnvloedenEef Brouwers is één van de drijvende krachten van deze proefboerderij in het water. In plaats van rotsen worden lijnen gebruikt, waarop de plantjes kunnen groeien. Hij ziet veel voordelen in de kweek van zeewier op grote schaal. ‘Je hebt namelijk geen kostbare land en kunstmest nodig om het te laten groeien. Nutriënten uit de zee en CO2, dat is het enige wat zeewier nodig heeft’, aldus Brouwers. North Sea Farmers gaat hier ook testen in hoeverre zeewier in staat blijkt om flinke hoeveelheden CO2 op te slaan. Luister ook | De impact van kunstmatige intelligentie op het klimaatHarm verwijst intussen naar een nieuwe, zeer gedetailleerde reconstructie van het klimaat op aarde in de afgelopen 485 miljoen jaar. Door 150.000 fossielen te combineren met geavanceerde klimaatmodellen konden wetenschappers de sterke link tussen CO2-niveaus en de wereldwijde temperatuur laten zien. Meestal was het op aarde veel warmer dan nu, maar de klimaatverandering van dit moment gaat veel sneller dan de natuurlijke veranderingen in het verleden. ‘Het onderzoek herinnert ons eraan hoe kwetsbaar het leven op aarde is in het licht van snelle milieuveranderingen. De toekomst van de menselijke beschaving in een drastisch warmere wereld blijft onzeker’, aldus Harm. See omnystudio.com/listener for privacy information.
