Duurzaam | BNR

Michel Scholte, directeur van True Price en expert in duurzaam ondernemen, bespreekt de recente faillissementen van duurzame bedrijven. Hij legt uit hoe subsidies en wetgeving vaak schadelijk zijn voor impactondernemers. Met een vergelijking tussen duurzame en fossiele bedrijven komt hij tot de conclusie dat onterecht lage kosten voor fossiele producten duurzame innovaties onder druk zetten. Bovendien wijst hij op het belang van true pricing om de werkelijke maatschappelijke kosten zichtbaar te maken en een eerlijke concurrentie te waarborgen.

Een stijgende zeespiegel, hete zomers en zware regenbuien. Hoe bereiden we ons dichtbevolkte landje voor op de gevolgen van klimaatverandering? Tijdens deze kerstvakantie praat Harm met mensen die werken aan een betere wereld. Groener, houdbaarder en mooier. Het gaat over de grote, maatschappelijke vragen die spelen bij de transitie naar een duurzame samenleving. In deze aflevering is klimaatwetenschapper Tim van Hattum te gast.Hij is één van de drijvende krachten achter Nederland 2120. Dat initiatief werd afgelopen maand beloond met de Grote Maaskantprijs, die eens in de twee jaar wordt uitgereikt. Nederland 2120 is een grove schets van hoe ons land er over 100 jaar kan uitzien, opgesteld door Wetenschappers uit Wageningen en gebaseerd op nature-based oplossingen. Van Hattum en zijn team willen hiermee een hoopvol perspectief bieden in de discussies over klimaatverandering.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het vliegtuig heeft een onwaarschijnlijke aantrekkingskracht op heel veel mensen. Zelfs nu alom bekend is dat het klimaat er steeds zwaarder onder gaat lijden. Waar komt die fascinatie vandaan? Tijdens deze kerstvakantie praat Harm met mensen die werken aan een betere wereld. Groener, houdbaarder en mooier. Het gaat over de grote, maatschappelijke vragen die spelen bij de transitie naar een duurzame samenleving. In deze aflevering is poolreiziger Bernice Notenboom te gast.Finall Call, the turbulent future of flying is haar nieuwe Engelstalige podcastserie. Hierin onderzoekt Nootenboom de aantrekkingskracht van het vliegtuig en geeft ze een inkijkje in de toekomst van de luchtvaart. Die zoekt de oplossing en waterstof en sustainable aviation fuels. Maar volgens Notenboom is de meeste winst te halen bij passagiers zelf. ‘De 1 procent veelvliegers veroorzaakt 50 procent van de CO2-uitstoot door deze branche.’See omnystudio.com/listener for privacy information.

Anderhalf jaar geleden werd in Weert de zonnepanelenfabriek van Solarge geopend. Hier rollen inmiddels elk uur 40 nieuwe circulaire zonnepanelen van de lopende band. Het bedrijf werd onlangs beloond met de Wubbo Ockels Innovatie Prijs.Deze aflevering in het kort:⇨ De circulaire zonnepanelen van Solarge⇨ Nederlandse industrie twijfelt over verduurzaming⇨ Steeds minder groen in grote stedenMade in China. Je ziet het op bijna ieder zonnepaneel dat je op een Europees dak tegenkomt. Bij de productie ervan worden mensenrechten geschonden en echt duurzaam is dat proces ook al niet. Het Nederlandse Solarge wil daar iets tegen doen. Hun lichtgewicht circulaire zonnepanelen rollen nu al anderhalf jaar uit de fabriek in Weert. Maar eenvoudig is dat niet, zo blijkt uit het gesprek met directeur Huib van den Heuvel.Luister ook | Hoe lobbyisten het klimaatbeleid beïnvloedenSolarge-panelen zijn veel lichter en circulair. Bij de productie komt er tot 75 procent minder CO2 vrij en bovendien zijn de panelen vrij van chemische stoffen zoals pfas. Voor de productie van tien panelen is slechts één vat ruwe olie nodig. Ook het gewicht heeft voordelen. ‘Eén op de drie daken in ons land heeft onvoldoende draagkracht voor reguliere zonnepanelen. Onze lichtgewicht panelen zijn hiervoor wél geschikt zijn en doen qua energieopbrengst niet onder, aldus Van den Heuvel. Bovendien wordt 100 procent van het zonnepaneel uiteindelijk hergebruikt.Luister ook | Boeren gaan duurzame bouwmaterialen telenHet gaat niet goed met het groen in Nederlandse steden. Meer dan de helft van de buurten in de 32 grootste Nederlandse gemeenten is grotendeels versteend en dat is de laatste vijf jaar alleen maar erger geworden. In de grootste vier gemeenten (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht) is zelfs 70 procent van de buurten versteend, blijkt uit onderzoek van Natuur & Milieu in samenwerking met ingenieursbureau Sweco. Meer groen is van levensbelang. Bomen en planten filteren schadelijke fijnstofdeeltjes uit de lucht en kinderen in groene wijken hebben bijvoorbeeld 15 procent minder vaak last van overgewicht.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Misinformatie, vertragingstactieken en greenwashing. Journalisten, wetenschappers en NGO-leden die hier onderzoek naar doen, hebben zich verenigd in een nieuw netwerk: ClimateObstructionNL.Deze aflevering in het kort:⇨ Zo werkt klimaatobstructie ⇨ De gevolgen van nepnieuws⇨ Geen deal over plasticproductieFossiele bedrijven die de boel willen vertragen. En politici die bewust nepnieuws over het klimaat de wereld in slingeren. Dat wordt klimaatobstructie genoemd en het gebeurt vaker dan de meeste mensen beseffen. Dat vertelt Martijn Duineveld van Wageningen University & Research. Hij is één van de initiatiefnemers van ClimateObstructionNL, dat deze praktijken in kaart wil brengen. Hij noemt onder meer de samenwerking tussen Shell en pr-bureau Edelmann als voorbeeld. Luister ook | Waarom de klimaattop in deze vorm moet blijven bestaanMaar ook werkgeversorganisatie VNO-NCW krijgt ervan langs. ‘Dertig jaar geleden stonden ze nog aan de zijde van klimaatontkenners. Nu proberen ze klimaatbeleid waar mogelijk te vertragen, met steeds dezelfde argumenten van banenverlies en het wijzen naar andere landen’, aldus Duineveld. Het beïnvloeden van de publieke opinie blijkt volgens hem zeer efficiënt. ‘Zo worden klimaatactivisten door rijke denktanks als radicaal bestempeld.’ ClimateObstructionNL wil dit soort praktijken aan het licht brengen en op die manier meer bewustwording kweken.Luister ook | Boeren gaan duurzame bouwmaterialen telenVanuatu pikt het niet langer. De eilandstaat wil dat landen hun klimaatafspraken nakomen en heeft om die reden een zaak aangespannen bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag, die deze week begint. Vanuatu wil weten wat de juridische gevolgen zijn als landen te weinig doen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Wat Harm betreft is het een goed idee als het Internationaal Gerechtshof hierover een uitspraak doet. ‘Die kan als leidraad gaan dienen voor toekomstige klimaatrechtszaken.’See omnystudio.com/listener for privacy information.

Even dreigde de klimaattop in Bakoe uit te lopen op een fiasco. Toch ligt er een nieuw akkoord over financiële hulp aan arme landen. Deze aflevering in het kort:⇨ Een terugblik op twee weken Bakoe⇨ Onderhandelen met Jaime de Bourbon de Parme⇨ De gevolgen van oneerlijkheid in de economieJaime de Bourbon de Parme is de Nederlandse klimaatgezant en zag het allemaal voor zijn neus gebeuren. Hij komt net terug uit Azerbaijan en vertelt uitgebreid over de COP 29. Afgesproken is dat rijkere landen vanaf 2035 elk jaar 300 miljard dollar aan klimaatsteun geven aan armere landen. Dat is overigens veel te weinig, vinden die eilandstaatjes en derdewereldlanden zelf. Ook ons groene geweten Aniek Moonen kan haar ongenoegen over dit resultaat niet verbergen. ‘Om je een idee te geven: de overstromingen in Limburg, Duitsland en België van een paar jaar geleden veroorzaakten al meer dan 40 miljard euro schade', aldus Moonen.Luister ook | De strijd van Benedicte Ficq tegen grote vervuilersJaime de Bourbon de Parme gunt ons een inkijkje in de wereld van de klimaat-diplomatie. Hoe het kon dat het zaterdag helemaal mis dreigde te gaan en er die nacht alsnog een akkoord werd bereikt. Suggesties over een nieuwe opzet voor de COP, wijst hij van de hand. ‘Daar moet dan eerst weer lang over onderhandeld worden en die tijd is er niet’, aldus de Bourbon de Parme. ‘Het belangrijkste is dat bijna iedereen aan tafel zit, want alleen op die manier kunnen we afspraken maken.’Luister ook | Kernfusie: de belofte van oneindig veel groene energieHarm refereert verder aan een artikel in de Volkskrant, waarin econoom en schrijver Joseph Stiglitz waarschuwt voor de toenemende oneerlijkheid in onze economie. Die ontwikkeling draagt bij aan een cultuur waarin mensen elkaar steeds minder vertrouwen. ‘De wolven vreten alles weg en de schapen hebben het nakijken. Wanneer grote groepen van de bevolking achterblijven, creëer je een vruchtbare bodem van onbehagen voor populisten. Het nut van de algemene zaak, daar hoor je niemand meer over. Terwijl we dat juist zo bitter nodig hebben, zo zagen we ook op de COP in Azerbeidzjan.’See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zijn biobased gewassen het nieuwe verdienmodel voor de boer? En krijgt daarmee ook de verduurzaming van de Nederlandse bouwsector een flinke impuls? Deze aflevering in het kort:⇨ Boeren gaan gewassen telen voor de bouw⇨ Winnaars Wubbo Ockels Innovatie Prijzen bekend⇨ Australië krijgt een gigantische energiehubWel als het aan de oprichters van Biobased Factory ligt. Dat bedrijf heeft een nieuwe machine ontwikkeld voor de verwerking van hennepvezel en olifantsgras. De grondstoffen die daarmee ontstaan, kunnen worden ingezet in de bouw, industrie en logistiek. Denk bijvoorbeeld aan een groen alternatief voor steenwol en - op termijn - duurzaam plaatmateriaal. 'Onze verwerkingsinstallatie is modulair en heeft de grootte van twee zeecontainers. Daardoor kunnen we dichtbij de oogst-locaties verwerken en op die manier houden we de keten zo kort en regionaal mogelijk', aldus medeoprichter Luc de Wit.Luister ook | Hoe maken we duurzaam bouwen de norm?Biobased Factory wil hiermee een nieuwe keten optuigen, waarin agrariërs duurzame gewassen telen voor de bouw. Daarvoor moet nog veel gebeuren. De overheid wil in 2030 dat 30 procent van de nieuwe woningen voor minimaal 30 procent uit biobased materialen bestaat. Nu is dat nog maar 2 tot 3 procent. 'Bouwbedrijven willen wel maar lopen nu nog tegen allerlei certificeringen aan. Dan moet je vooral denken aan brandveiligheid en isolatiewaarden.'Luister ook | Deze uitvinding kan 2 miljard hectare bomen plantenHarm komt met goed nieuws uit Australië. Daar wordt gewerkt aan het grootste energiepark ter wereld. Western Green Energy Hub wordt zo’n 22.000 vierkante kilometer, ongeveer de helft van Nederland. Er komen tientallen zon- en windmolenparken. Over 30 jaar wekken ze er net zoveel duurzame stroom op als wat Australië op dit moment aan energie verbruikt. De totaal geplande capaciteit wordt zo’n 70 gigawatt. Zo komen er zo’n 60 miljoen zonnepanelen en 3.000 windmolens. Totale kosten? Zo’n 61 miljard dollar.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De COP in Bakoe is vandaag begonnen. De komende twee weken gaat het in Azerbaijan vooral over klimaatfinanciering.Deze aflevering in het kort:⇨ Wie draait er op voor de klimaatschade?⇨ Hoe het in Bakoe achter de schermen werkt⇨ Nog eens vier jaar TrumpDe komende twee weken proberen de klimaatonderhandelaars van 195 landen tot nieuwe afspraken te komen. Inzet is hoe de rijke landen in het westen de arme landen die veel te lijden hebben van klimaatverandering gaan compenseren. Daarover worden al sinds 2021 pittige gesprekken gevoerd. Tevergeefs overigens. De hoop is dat er tijdens deze COP een nieuw akkoord wordt bereikt. Afspraken waar moet het geld vandaan komen,hoeveel leningen en cash,. welke landen krijgen wat. Waar moet het geldf naartoe? Bedrag komt er niet.Luister ook | Jan Rotmans over de woelige rit naar een duurzamere wereldLeo Meyer is al op heel wat klimaatconferenties geweest, als wetenschapper én onderhandelaar. klimaatexpert, werkte eerder mee aan IPCC-rapporten en was onderhandelaar voor de Nederlandse overheid in het VN-klimaatverdrag. Aan hem de vraag: hebben dit soort bijeenkomsten eigenlijk wel zin als landen hun afspraken telkens niet nakomen? Ja, zegt Meyer meteen. ‘Sinds het begin van de jaren 90 worden de klimaatconferenties georganiseerd. Zonder alle gemaakte afspraken zou de opwarming zelfs naar de 4 graden gaan.’Luister ook | Wat kunnen we doen tegen ultrafastfashion?Als Trump in januari weer in het Witte Huis zit, dan trekt hij zich terug uit het Klimaatakkoord. Dat schreef The New York Times afgelopen weekend. ‘Dat belooft weinig goeds voor de vier jaar die komen gaan’, aldus Harm. ‘Wat precies de gevolgen zijn, is niet helemaal duidelijk. Maar experts zeggen dat de Verenigde Staten blijven inzetten op groene wind- en zonne-energie en batterij-opslag. Dat heeft te maken met de Inflation Reduction Act, het groene investeringsprogramma van president Biden. Dat blijkt een belangrijke motor te zijn voor de huidige economische groei en is daarom ook populair bij de Republikeinen. In de eerste zeven maanden van dit jaar was een kwart van alle opgewekte elektriciteit in de Verenigde Staten al groen.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nederland telt miljoenen gebouwen, van stokoud tot net opgeleverd. Samen zorgen die voor een flink deel van de CO2-uitstoot. Duurzaam bouwen blijkt in de praktijk echter een tamelijk ingewikkelde puzzel.Deze aflevering in het kort:⇨ De uitdagingen van duurzaam bouwen⇨ Een extra belasting voor veelvliegers en suv's⇨ Het Duitse zuivelsprookjeDeze week wordt in Rotterdam de Klimaattop GO georganiseerd. Daarin draait het allemaal om het verduurzamen van gebouwen in Nederland. Steen, beton, staal en cement zijn in verreweg de meeste gevallen nog de traditionele bouwmaterialen. Gasloze panden vormen bovendien nog een kleine minderheid. De eerste Klimaattop Gebouwde Omgeving moet aan die transitie een slinger geven. Wietse Walinga is de geestelijk vader van het initiatief en legt in deze aflevering uit waarom het belangrijk is dat beleidsmakers en marktpartijen naar de overlegtafel worden geroepen.Luister ook | Wat als er straks geen bijen meer zijn?De gebouwde omgeving is verantwoordelijk voor bijna 40 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot. Het doel is klimaatneutraal in 2050. Toch komt het echte verduurzamen in deze sector zoals gezegd nog niet in een stroomversnelling. ‘Het is een heel complexe puzzel’, aldus Wielinga. ‘Voor projectontwikkelaars kan de businesscase vaak nog niet uit, omdat duurzame materialen nog steeds duurder zijn.’ Luister ook | De opwarming van de aarde is een hoax (en nog 5 klimaatfabels)Harm heeft het in zijn openingsbetoog over de zuivelsprookje in Duitsland. Hij refereert daarbij aan een nieuw Foodwatch-rapport. ‘We zijn niet het enige land met een stikstofprobleem, een mestoverschot en veel te veel dieren. Al jaren probeert de Duitse zuivelindustrie met misleidende marketingcampagnes zich als klimaatvriendelijk neer te zetten. In werkelijkheid dragen de melkveehouders veel meer bij aan de klimaatcrisis dan ze zelf beweren. Melk- en zuivelproducten stoten drie keer zoveel CO2 uit dan plantaardige alternatieven.’ Foodwatch pleit in het rapport voor een halvering van het aantal melkkoeien in Duitsland.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Greenpeace kan het getreuzel van het kabinet met stikstof niet langer aanzien. Het start een bodemprocedure tegen de staat. Binnenkort dient de zaak voor de rechter.Deze aflevering in het kort:⇨ Stikstofzaak tegen Nederlandse staat⇨ De natuur staat er slecht voor⇨ Belasting tegen veelvliegen blijkt te werkenGebrek aan transparantie, gesjoemel met getallen en vertraging. Dat is waar je aan denkt als het over het stikstofdossier gaat. Over twee weken staan Greenpeace en de Nederlandse staat voor de rechter. ‘Wij eisen dat de stikstofdepositie zo snel mogelijk naar beneden wordt gebracht. De natuur kan niet langer wachten, die staat in grote delen van het land op omvallen en wij willen dat de overheid haar afspraken nakomt’, zegt Marieke Vellekoop. Zij is directeur van Greenpeace Nederland. Luister ook | Wat zijn de klimaatambities van China?Het kabinet kondigde onlangs juist aan dat het eerst nieuwe metingen wil uitvoeren, om per natuurgebied te zien hoe groot de neerslag van stikstof is. Daarnaast wil het inzetten op innovatie. Dat gaat volgens Greenpeace niet helpen om de natuur er weer bovenop te helpen. ‘We moeten niet vergeten dat wij Nederlanders die natuur keihard nodig hebben. Denk aan schone lucht en schoon drinkwater. Dit gaat iedereen aan.’ Naast deze stikstofzaak tegen de staat, speelt er ook nog een rechtszaak over Bonaire. Greenpeace eist dat Nederland het eiland gaat beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering.Luister ook | De impact van AI op het klimaatMilieuadviesbureau CE Delft en Stay Grounded hebben een onderzoek gedaan naar belasting op veel-vliegen. Hoe meer je vliegt, hoe duurder het wordt. En wat blijkt? Het kan de klimaatimpact van de luchtvaart aanzienlijk verminderen terwijl de gewone reiziger grotendeels buiten schot blijft. ‘Het totale aantal passagiersreizen kan hierdoor met maar liefst een kwart dalen, wat een vermindering van de uitstoot met 21 procent tot gevolg heeft’, aldus Harm.See omnystudio.com/listener for privacy information.