Duurzaam | BNR
BNR Nieuwsradio
BNR Duurzaam is dé groene weg naar 2030. Harm Edens onderzoekt elke week hoe we snel en effectief de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs kunnen halen.
Het doel
De aarde warmt in recordtempo op en op veel plekken staat de natuur onder grote druk. We staan voor de enorme uitdaging om onze economie en maatschappij snel te verduurzamen. Zo is in het Klimaatakkoord van Parijs afgesproken dat de temperatuurstijging onder de 1,5 graden moet blijven. Lukt dat niet, dan zijn de gevolgen enorm. Een stijgende zeespiegel, meer weersextremen en naar verwachting honderden miljoenen klimaatvluchtelingen, om maar eens wat voorbeelden te noemen. In BNR Duurzaam hoor je elke week wat er moet gebeuren om dit te voorkomen.
De onderwerpen
Kan de wereld al zonder fossiele subsidies? Hoe goed werken CO2-stofzuigers? Wordt kernfusie een bron van groene energie? En welke risico's kleven er aan mijnbouw op de bodem van de oceaan? Dit zijn typische vraagstukken die in BNR Duurzaam worden behandeld. De thema's gaan van klimaat tot natuur. Van groene innovaties tot nieuwe wetenschappelijke inzichten. En van circulair tot klimaatneutraal.
De gasten
In het radioprogramma is elke week één hoofdgast. Dat kan een wetenschapper zijn, de CEO van een bedrijf of de founder van een duurzame startup bijvoorbeeld. Vaak gaat het om toonaangevende mensen zoals Jan Rotmans, Jooyeta Kupta en Bénédicte Ficq. Daarnaast schuift er wekelijks een co-host aan, wat in dit programma 'het groene geweten' wordt genoemd. Dit gaat om Aniek Moonen, Nikki Trip, Muriel Arts, Kelly Ruigrok, Klaske Kruk en Yvette Watson.
De presentator
BNR Duurzaam is onlosmakelijk verbonden met Harm Edens. Toen hij in 1999 op Spitsbergen was, zag hij daar het ijs voor z'n neus afbrokkelen. Die reis maakte veel indruk op hem. Sindsdien zet hij zich in voor een schoner milieu en maatregelen die de opwarming van de aarde tegengaan. Dat doet hij onder meer als ambassadeur voor het Wereld Natuur Fonds én als presentator van BNR Duurzaam dus. Verder is Edens nog tv-presentator en een veelgevraagd dagvoorzitter.
De formule
Het format bestaat uit een aantal vaste onderdelen. Zo begint elke aflevering met een persoonlijke noot van Harm Edens. Hij vertelt wat hem de afgelopen week is opgevallen. Dat kan een klein, duurzaam bericht zijn, maar ook een groot thema waarover al veel is gezegd en geschreven. Dit deel is opiniërend, Edens steekt hierbij zijn mening niet onder stoelen of banken.
Vervolgens nemen hij en zijn co-host twee duurzame nieuwtjes door. De onderwerpen zijn heel divers, maar hebben wel een duurzame component. Dan komt het moment waarop Edens het belangrijkste thema van de uitzending aankondigt en de gast voorstelt. Die interviewt hij, samen met zijn co-host. Helemaal aan het einde van elke aflevering is er een zogeheten uitsmijter. Een actueel thema, waarvoor hij nog even de aandacht vraagt.
Het doel
De aarde warmt in recordtempo op en op veel plekken staat de natuur onder grote druk. We staan voor de enorme uitdaging om onze economie en maatschappij snel te verduurzamen. Zo is in het Klimaatakkoord van Parijs afgesproken dat de temperatuurstijging onder de 1,5 graden moet blijven. Lukt dat niet, dan zijn de gevolgen enorm. Een stijgende zeespiegel, meer weersextremen en naar verwachting honderden miljoenen klimaatvluchtelingen, om maar eens wat voorbeelden te noemen. In BNR Duurzaam hoor je elke week wat er moet gebeuren om dit te voorkomen.
De onderwerpen
Kan de wereld al zonder fossiele subsidies? Hoe goed werken CO2-stofzuigers? Wordt kernfusie een bron van groene energie? En welke risico's kleven er aan mijnbouw op de bodem van de oceaan? Dit zijn typische vraagstukken die in BNR Duurzaam worden behandeld. De thema's gaan van klimaat tot natuur. Van groene innovaties tot nieuwe wetenschappelijke inzichten. En van circulair tot klimaatneutraal.
De gasten
In het radioprogramma is elke week één hoofdgast. Dat kan een wetenschapper zijn, de CEO van een bedrijf of de founder van een duurzame startup bijvoorbeeld. Vaak gaat het om toonaangevende mensen zoals Jan Rotmans, Jooyeta Kupta en Bénédicte Ficq. Daarnaast schuift er wekelijks een co-host aan, wat in dit programma 'het groene geweten' wordt genoemd. Dit gaat om Aniek Moonen, Nikki Trip, Muriel Arts, Kelly Ruigrok, Klaske Kruk en Yvette Watson.
De presentator
BNR Duurzaam is onlosmakelijk verbonden met Harm Edens. Toen hij in 1999 op Spitsbergen was, zag hij daar het ijs voor z'n neus afbrokkelen. Die reis maakte veel indruk op hem. Sindsdien zet hij zich in voor een schoner milieu en maatregelen die de opwarming van de aarde tegengaan. Dat doet hij onder meer als ambassadeur voor het Wereld Natuur Fonds én als presentator van BNR Duurzaam dus. Verder is Edens nog tv-presentator en een veelgevraagd dagvoorzitter.
De formule
Het format bestaat uit een aantal vaste onderdelen. Zo begint elke aflevering met een persoonlijke noot van Harm Edens. Hij vertelt wat hem de afgelopen week is opgevallen. Dat kan een klein, duurzaam bericht zijn, maar ook een groot thema waarover al veel is gezegd en geschreven. Dit deel is opiniërend, Edens steekt hierbij zijn mening niet onder stoelen of banken.
Vervolgens nemen hij en zijn co-host twee duurzame nieuwtjes door. De onderwerpen zijn heel divers, maar hebben wel een duurzame component. Dan komt het moment waarop Edens het belangrijkste thema van de uitzending aankondigt en de gast voorstelt. Die interviewt hij, samen met zijn co-host. Helemaal aan het einde van elke aflevering is er een zogeheten uitsmijter. Een actueel thema, waarvoor hij nog even de aandacht vraagt.
Episodes
Mentioned books
Apr 21, 2025 • 23min
Warmtenetten: een duurzame miljardendroom vol obstakels
In de Duin- en Bollenstreek werken gemeenten, woningcorporaties en energiebedrijven samen aan een nieuw warmtenet op aardwarmte. Maar waarom duurt het zo lang? En wie gaat dit betalen?Deze aflevering in het kort:☑️ De uitdagingen bij de ontwikkeling en aanleg van een nieuw warmtenet☑️ Veel agrariërs gebruiken nog steeds teveel glyfosaat☑️ Ahold-Delhaize drijft de prijzen van biologisch voedsel opIn deze aflevering duiken we in de kansen én de knelpunten van warmtenetten. Dat doen we met Michiel Ottenvanger, projectleider van van Aardwarmte Rijnland. Warmtenetten worden vaak genoemd als dé oplossing om grote groepen woningen van het aardgas af te halen. Maar in de praktijk lopen veel projecten stuk op financiële hobbels, bewonersprotesten en bureaucratische vertraging. Michiel Ottenvanger vertelt hoe het project Aardwarmte Rijnland al vier jaar onderweg is. En toch nog steeds wacht op een eerste schop in de grond. Toch gelooft hij in het plan. Met geothermie als onuitputtelijke warmtebron kunnen straks tienduizenden huishoudens in de regio duurzaam worden verwarmd. 🎧 Luister ook | De strijd van Benedicte Ficq tegen grote vervuilersMaar dan moet de overheid wel de portemonnee trekken, want betaalbaarheid blijft de achilleshiel. Niemand zit te wachten op hogere maandlasten en dit warmtenet aanleggen kost ongeveer 1,3 miljard euro. Volgens Ottenvanger is een duurzaam alternatief zoals de warmtepomp niet per se een beter idee, gelet op de problemen met netcongestie. In deze aflevering bespreken we de rol van overheden, de invloed van de nieuwe Warmtewet en het dilemma tussen publieke regie en commerciële belangen. 🎧 Luister ook | Boeren gaan duurzame bouwmaterialen telenHarm windt zich intussen op over Albert Heijn Delhaize. Onderzoeksbureau Profundo komt met het bericht dat deze supermarkt de prijzen van biologische producten kunstmatig verhoogt. Zo maken ze tot wel 40 procent meer winst, lezen we op de site Nieuwe Oogst. Op die manier betaalden klanten in 2023 maar liefst 863 miljoen te veel. ‘Dat grootgrutters een belangrijke rol moeten en kunnen spelen in het verduurzamen van ons voedselsysteem weet eigenlijk iedereen die een beetje nadenkt. Maar over hoe we dat moeten doen verschillen de meningen blijkbaar nogal.’See omnystudio.com/listener for privacy information.
Apr 14, 2025 • 23min
Kan Tata Steel ‘s werelds groenste staalfabriek worden?
Tata Steel staat op een kruispunt. Terwijl het bedrijf 1600 banen schrapt, werkt het tegelijk aan een groenere toekomst. Hoe realistisch is die koers richting duurzaamheid, circulaire productie en groen staal? Deze aflevering in het kort:☑️ Hoe Tata Steel de meest duurzame staalfabriek van de wereld wil worden☑️ Vezelhennep wordt gebruikt bij isoleren van 1.000 Friese woningen☑️ Stroomvraag van datacenters stijgt komende jaren explosiefHarm gaat deze aflevering in gesprek met Hans van der Weijde. Hij is innovatiedirecteur bij Tata Steel in IJmuiden en voorzitter van de landelijke HTSM-werkgroep circulaire economie. Het gesprek gaat onder meer over zeldzame metalen, Europese afhankelijkheden en de kunst van het hergebruiken. Want wat betekenen de geopolitieke spanningen en schaarser wordende grondstoffen voor Nederland? En wat is er nodig om écht circulair te worden – van ontwerp tot productie?🎧 Luister ook | Neem een kijkje in het Nederland van 2020 Van der Weijde legt uit waarom design-for-recycling cruciaal is en hoe Tata nu al stappen zet richting hergebruik, schrootrecycling en het nuttig inzetten van restproducten zoals staalslakken. Natuurlijk bespreken we ook de recent aangekondigde ontslaggolf en de vraag die op ieders lippen ligt: wat merken omwonenden nu van de duurzame ambities van Tata? Is de belofte van groen staal in 2030 haalbaar of vooral een hoopvolle ambitie? 🎧 Luister ook | Waarom zoveel duurzame bedrijven nu failliet gaanHet Internationale Energie Agentschap heeft een wereldwijde analyse gemaakt van het toenemende gebruik van AI en stroom in de wereld. wat blijkt? Rond 2030 is de stroomvraag van datacenters verdubbeld tot 945 terawattuur. En de grote boosdoener is AI. 'Als AI wordt gebruikt om emissies overal slim terug te dringen en de innovatie in hernieuwbare energie te versnellen, kan deze toename misschien wel worden gecompenseerd. Maar ik krijg er nogal een ongemakkelijk gevoel van', aldus Harm. ‘Misschien omdat er nergens wordt gezegd op welke manier we met AI daadwerkelijk een klimaatneutrale wereld kunnen maken.’See omnystudio.com/listener for privacy information.
Apr 7, 2025 • 23min
Zo jaagt Eneco de energietransitie aan
Windmolens, warmtepompen en waterstof: het zijn dé toverwoorden van de energietransitie. Maar wie zorgt ervoor dat al die duurzame energie ook echt uit ons stopcontact komt?Deze aflevering in het kort:☑️ Nog heel veel ruimte op het stroomnet buiten de piekuren☑️ Eneco investeert fors in herstel van biodiversiteit☑️ Nieuwe wapenwedloop is slecht nieuws voor milieu en klimaatKaren de Lathouder is de COO Assets bij Eneco. De energietransitie vraagt volgens haar om grote ambities én harde keuzes. Eneco wil in 2035 klimaatneutraal zijn en investeert daarom fors in zon, wind en warmtenetten. Maar het bedrijf besloot onlangs om niet mee te dingen naar een nieuw windpark op de Noordzee. Volgens De Lathouder is de businesscase momenteel namelijk niet rond te rekenen. Ook gaat het over TenneT. Bedrijven die wachten op een zware elektriciteitsaansluiting kunnen in sommige gevallen toch worden aangesloten. Voorwaarde is wel dat ze tijdens de piekuren afschalen.🎧 Eiwit uit lucht, de toekomst van voedselproductieSamen met ons groene geweten Aniek Moonen bespreken we de rol van energiebedrijven in de verduurzaming van Nederland. Van slimme manieren om netcongestie te omzeilen tot biodiversiteitsdoelen bij nieuwe projecten. Het energiebedrijf wil inmiddels dat alle investeringsbeslissingen voor nieuwe duurzame energiebronnen op land een netto positief effect hebben op de biodiversiteit. Dit betekent dat Eneco zich inspant voor herstel van de biodiversiteit tot minimaal 110 procent ten opzichte van de staat bij aanvang van het project.🎧 Een masterplan voor duurzame landbouw in NederlandHarm windt zich op over de miljarden die in de krijgsmacht worden gestopt. Deze nieuwe wapenwedloop heeft volgens hem een extreem grote impact op het milieu. "Van tanks tot straaljagers, onderzeeboten, wapens, bommen, oefenterreinen en kazernes. Die kosten allemaal bij elkaar grote hoeveelheden grondstoffen en fossiele brandstof om het te maken en aan de gang te houden. De oorlogsindustrie is zeer vervuilend. Naar schatting van enkele wetenschappers komt daar meer dan 5 procent van de wereldwijde uitstoot vandaan, meer dan lucht- en scheepvaart gecombineerd."See omnystudio.com/listener for privacy information.
Mar 31, 2025 • 24min
Schoon water als Nederlands exportproduct
Schoon water lijkt vanzelfsprekend. Toch kampen wereldwijd miljoenen mensen met droogte en vervuiling. Het Nederlandse bedrijf Dutch Clean Tech claimt een oplossing te hebben. Deze aflevering in het kort:☑️ Hoe de technologie Dutch Clean Tech water zuivert☑️ Twijfels over de 25%-regel voor sociale verandering ☑️ Oplossen van Netcongestie hoeft geen 200 miljard euro te kostenVan microplastics in oceanen tot giftige lozingen in rivieren. De watercrisis is één van de grootste milieuproblemen van deze tijd. Wereldwijd hebben 2 miljard mensen geen toegang tot schoon drinkwater. Zelfs in Nederland zien we steeds vaker periodes van droogte en een dalend grondwaterpeil. Het Noord-Hollandse bedrijf Dutch Clean Tech heeft een innovatieve waterzuiveringstechnologie ontwikkeld die volgens hen zowel betaalbaar als schaalbaar is. “We filteren vervuiling zonder chemische toevoegingen en kunnen ons systeem overal ter wereld inzetten”, vertelt Sander Pielkenrood, directeur van het bedrijf.🎧 Luister ook | De plastic recycling-industrie dreigt te worden weggevaagdDutch Clean Tech werkt al aan projecten in onder andere Mexico en Guatemala. Hier wordt vervuild rivierwater omgezet in schoon drinkwater dat voldoet aan de normen van de Wereldgezondheidsorganisatie. Ook dichter bij huis, op Schiphol, zuiveren ze afvalwater met restanten van olie en kerosine. In deze aflevering van BNR Duurzaam bespreken we de technologische mogelijkheden, de obstakels op het gebied van regelgeving en hoe financiering kan helpen om schoon water toegankelijk te maken voor iedereen. 🎧 Luister ook | Een concrete route naar minder CO-uitstootHarm heeft het in zijn betoog over netcongestie. Het kost eindeloos veel miljarden om het net te verzwaren, maar daar worden nu vraagtekens bij gezet door experts van onder meer Holland Solar, de Nederlandse Vereniging van Duurzame Energie, NedZero en Energy Storage NL. Hun boodschap is simpel: stem vraag en aanbod beter op elkaar af. ‘Door op piekmomenten meer eigen stroom te gebruiken, door slimme opslag en grootverbruikers te betalen om buiten de spits stroom te gebruiken. Zo kunnen veel problemen worden voorkomen en hoeft er niet 195 miljard te worden geïnvesteerd’, aldus Harm. ‘Hopelijk gaan er wat creatieve geesten mee aan de slag.’See omnystudio.com/listener for privacy information.
Mar 24, 2025 • 22min
Hoe bouwen we een economie zonder afval?
Nederland verspilt nog altijd veel te veel grondstoffen. Een nieuwe vereniging van 45 bedrijven wil daar verandering in brengen en circulair ondernemen de norm maken.Deze aflevering in het kort:☑️ De doelen van de Nederlandse Vereniging Circulaire Economie☑️ Hoe Ahrend en NS hun bedrijfsvoering circulair maken☑️ Zeespiegel stijgt door smeltende ijskappenDe afhankelijkheid van schaarse grondstoffen groeit, terwijl andere landen al volop inzetten op circulariteit. In Nederland blijft de verspilling groot. Hoog tijd voor actie, vinden 45 bedrijven en koepelorganisaties. Zij hebben zich verenigd in de nieuwe Nederlandse Vereniging Circulaire Economie (NVCE), die zich hard maakt voor eerlijke wet- en regelgeving, fiscale prikkels voor hergebruik en een gelijk speelveld voor circulaire ondernemers.🎧 Luister ook | Waarom zoveel duurzame bedrijven nu failliet gaanIn deze aflevering van BNR Duurzaam spreekt Harm Edens met Klaske Kruk, initiatiefnemer van de NVCE. Wat wil deze nieuwe club precies bereiken in Den Haag,en waarom was dit het juiste moment om op te staan? Ook te gast zijn Dionne Ewen van kantoorinrichter Koninklijke Ahrend en Ilse de Vos van de NS. Derze bedrijven zetten al volop in op hergebruik, refurbished producten en circulair ontwerpen. Maar eenvoudig is dat niet. De huidige regelgeving is nog vooral ingericht op een lineaire economie, waarbij weggooien vaak goedkoper is dan repareren. Luister naar inspirerende praktijkvoorbeelden en ontdek waar ondernemers écht tegenaan lopen als ze circulair willen werken. En hoe we samen de stap kunnen zetten naar een economie waarin minder verspild wordt – en méér waarde behouden blijft.🎧 Luister ook | Neem een kijkje in het Nederland van 2120Duizenden jaren geleden was de Noordzee een vruchtbaar land: Doggerland. Tot de zeespiegel plotseling razendsnel steeg en het gebied verdween onder water. Nieuw onderzoek van geoloog Marc Hijma van kennisinstituut Deltares laat zien dat de zeespiegel destijds met bijna een meter per eeuw steeg – zónder invloed van de mens. Nu ijskappen opnieuw smelten, waarschuwen wetenschappers: dit scenario kan zich herhalen. De geschiedenis toont hoe snel veranderingen kunnen gaan – en hoe kwetsbaar Nederland is als we niets doen.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Mar 17, 2025 • 23min
Zo groot is de potentie van golfenergie
Wind en zon kennen we. Maar wat als de Noordzee ons nóg een energiebron biedt? Golfenergie is constant, duurzaam en grotendeels nog onbenut. Deze aflevering in het kort:☑️ Dit zijn de kansen van golfenergie voor Nederland☑️ De technologie die Symphony Wave Power ontwikkelt☑️ Nederlandse bedrijven nog lang niet circulairGolfenergie wordt opgewekt door de beweging van golven, die mechanische energie omzetten in elektriciteit via generatoren. Drijvend of onder het wateroppervlakte. Grote voordelen ten opzichte van zon en wind? De technologie is veel minder afhankelijk van weersomstandigheden en kan dus dag en nacht energie produceren. Maar terwijl windmolens al volop op zee staan, blijft de ontwikkeling van golfenergie vooralsnog achter. Hoe komt dat eigenlijk? En hoe groot is de potentie voor Nederland?Luister ook | De strijd van Benedicte Ficq tegen grote vervuilersOnze gasten in deze uitzending zijn Fred Gardner van Symphony Wave Power en Anton de Fockert van Deltares. Gardner is zijn technologie al aan het testen op land, na 2030 hoopt hij de eerste commerciële projecten te kunnen uitrollen. De twee deskundigen leggen uit hoe golven dag en nacht energie kunnen opwekken, wat er nodig is om deze technologie op te schalen en waarom we in Nederland achterlopen op landen als Groot-Brittannië en Portugal. Ook bespreken we de uitdagingen. Zo hebben startups moeite met het vinden van financiering. Ook de impact op het zeeleven komt aan bod.Luister ook | Boeren gaan duurzame bouwmaterialen telenVerder in deze aflevering: het is de Week van de Circulaire Economie. Hoe circulair zijn Nederlandse bedrijven eigenlijk? Uit onderzoek blijkt dat mkb’ers gemiddeld voor 56 procent circulair werken, maar vooral in sectoren als bouw en agrifood is nog veel te winnen. Harm windt zich intussen op over de staat van Europese innovatie. Terwijl de geopolitieke spanningen oplopen, is Northvolt – ooit Europa’s grote hoop in de batterij-industrie – failliet verklaard. Hoe kan dat, vraagt hij zich af?See omnystudio.com/listener for privacy information.
Mar 13, 2025 • 27min
EXTRA | Harm in gesprek met Jane Goodall
In deze speciale podcast van BNR Duurzaam spreekt Harm met Jane Goodall. Zij geldt als een wereldwijd icoon op het gebied van natuurbescherming.In de jaren zestig begon Goodall haar baanbrekende onderzoek naar chimpansees in Gombe, Tanzania. Ze ontdekte dat deze dieren gereedschap gebruiken en complexe sociale structuren hebben – inzichten die onze kijk op mens en dier voorgoed veranderden. Vandaag de dag zet ze zich via het Jane Goodall Institute in voor natuurbehoud en gemeenschapsontwikkeling in Afrika. In deze podcast spreken we haar over haar levenswerk, de uitdagingen van natuurbehoud en haar boodschap voor de volgende generatie. Ons groene geweten is deze keer Nikki Trip.Deze podcast is opgenomen in hotel Kontakt der Kontinenten in Soesterberg. Meer weten over haar werk en hoe je zelf kunt bijdragen aan een betere wereld? Kijk dan op de website van het Jane Goodall Instituut Nederland. ---------- EXTRA | Harm in conversation with Jane GoodallIn this special podcast of BNR Duurzaam, Harm speaks with Jane Goodall. She is considered a global icon in the field of nature conservation.In the 1960s, she began her groundbreaking research on chimpanzees in Gombe, Tanzania. She discovered that these animals use tools and have complex social structures—insights that forever changed our understanding of humans and animals. Today, through the Jane Goodall Institute, she works on conservation and community development in Africa. In this podcast we talk to her about her life’s work, the challenges of conservation, and her message to the next generation. Nikki Trip is our co-host.This podcast was recorded in hotel Kontakt der Kontinenten in Soesterberg. Want to know more about her work and how you can contribute to a better world? Then visit the website of the Jane Goodall Institute Netherlands. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Mar 10, 2025 • 23min
Cooloo maakt de meubelindustrie een stuk groener
De meubelindustrie kampt met een groot probleem: veel afval, zware arbeid en grondstoffen die de hele wereld over reizen. Maar het kan ook anders, zo bewijst het bedrijf Cooloo.Deze aflevering in het kort:⇨ Een nieuwe technologie om de meubelindustrie te verduurzamen⇨ Harm mist klimaatambities van het kabinet⇨ IJs op de poolkappen smelt nu in recordtempoEen oude leren bank, een versleten kurkvloer of afgedankt rubber. Veel mensen denken hierbij aan afval, maar Ricco Fiorito hoort en ziet vooral grondstoffen. Met Cooloo ontwikkelt hij ecologische coatings waarmee meubels, muren en vloeren een tweede leven krijgen. In deze aflevering vertelt hij hoe deze innovatieve techniek de meubelindustrie kan verduurzamen. Cooloo pakt restmaterialen zoals leer, kurk en rubber en vermaalt deze met een speciaal bindmiddel om de coatings vervolgens op meubels te spuiten. Dit zorgt voor een hoge recyclagegraad en minder afval. Toch staan grote meubelmerken nog niet in de rij om deze techniek over te nemen. Hun bestaande productiemethoden zijn gebaseerd op stofferen en de overstap blijkt lastig.Luister ook | Kernfusie: de belofte van oneindig veel groene energie Cooloo won onlangs de Fair Future Challenge en heeft een concreet plan voor het prijzengeld: het toegankelijk maken van hun technologie voor tweedehandswinkels in Nederland. Dat is nodig, want de meubelindustrie heeft een groot afvalprobleem. Elk jaar wordt in Europa 11 miljard kilo meubels weggegooid, waarvan 90 procent in de verbrandingsoven belandt. Traditionele stoffering draagt bij aan deze verspilling en bevat vaak schadelijke stoffen zoals chemische lijmen en synthetische coatings.Luister ook | Boeren gaan duurzame bouwmaterialen telenHarm windt zich intussen op over de klimaatambities van het kabinet. "Welke industrieën horen wel en niet thuis in een groene economie? Hoe gebruiken we de schaarse ruimte en waar blijven de duidelijke, richtinggevende keuzes? Tot nu toe gaat het vaak alle kanten op zoals bij de warmtepompplicht en het stikstoffonds voor boeren. En dat soort wispelturigheid en chaos werken averechts."See omnystudio.com/listener for privacy information.
Mar 3, 2025 • 24min
Eiwit uit lucht: is dit de toekomst van voedselproductie?
Voedsel produceren zonder landbouwgrond—het klinkt als sciencefiction, maar gasfermentatie maakt het mogelijk. Door CO2 en methaan om te zetten in eiwitten, kan deze technologie een revolutie ontketenen in de voedingsindustrie.Deze aflevering in het kort:⇨ De potentie van gasfermentatie uitgelegd ⇨ Harm uit stevige kritiek op de Clean Industrial Deal ⇨ Toch nog akkoord over biodiversiteit in RomeDe traditionele landbouw gebruikt enorme hoeveelheden water, land en energie. Gasfermentatie daarentegen laat micro-organismen groeien op industriële restgassen of duurzame waterstof, zonder dat daarvoor sojavelden of veestallen nodig zijn. Bedrijven zoals Farmless en LanzaTech passen deze methode al toe en laten zien dat eiwitten rechtstreeks uit lucht een haalbaar alternatief zijn. Dit kan niet alleen de CO2-uitstoot verlagen, maar ook voedselproductie mogelijk maken op plekken waar landbouw onmogelijk is, zoals woestijngebieden.Luister ook | Deze uitvinding kan 2 miljard hectare bomen plantenToch zijn er uitdagingen: de technologie is nog duur en vergt veel energie. Wat betekent dit voor de toekomst van onze voedselketen? Wordt eiwit uit lucht een volwaardig alternatief voor vlees en zuivel? En kunnen grote industrieën zoals Shell en BP hier een rol in spelen? Sina Salim van Protein Shift Consultancy denkt van wel. Hij ziet gasfermentatie als een potentiële gamechanger voor zowel voedselzekerheid als klimaatbeleid.Luister ook | Jan Rotmans over de woelige rit naar een duurzame wereldHarm windt zich intussen op over de opvolger van The Green Deal: de Clean Industrial Deal. 'Alsof er de afgelopen maanden nog niet genoeg groene ambitie in de shredder van visieloze politici en ondernemers is gegooid. Ursula van der Leyen kwam met een nogal vaag plan vol buzzwoorden als concurrentievermogen en vereenvoudiging. Het plan is op maat gemaakt naar de wensen van heel veel grote vervuilers. Hoe we hiermee snel leren produceren in balans met de natuur en voorop gaan lopen in een wereld die alleen nog lijkt te worden bevolkt door Trumpiaanse bullebakken is mij onduidelijk.'See omnystudio.com/listener for privacy information.
Feb 24, 2025 • 25min
Een masterplan voor duurzame landbouw in Nederland
Hoe kunnen we de Nederlandse landbouw écht duurzaam maken? Urgenda heeft een plan: minder bewerkte voeding, meer biodiversiteit en een gegarandeerde vergoeding van 1.000 euro per hectare voor 10 jaar.Deze aflevering in het kort:⇨ Urgenda presenteert een toekomstvisie voor de Nederlandse landbouw⇨ Circulaire economie in Nederland komt niet op gang⇨ Luchtkwaliteit blijft op veel plekken ronduit slechtNederlandse boeren staan onder druk. Ze moeten verduurzamen, maar krijgen daar weinig financiële zekerheid voor terug. Urgenda stelt daarom een nieuw verdienmodel voor: het ‘Zeven-vinkjes-voorstel’. Boeren die aan vijf van de zeven duurzaamheidseisen voldoen – zoals minder kunstmestgebruik, meer biodiversiteit en extensieve veeteelt – kunnen 1.000 euro per hectare ontvangen, voor een periode van tien jaar. Volgens Urgenda kan dit de landbouw duurzamer maken zonder dat boeren alle lasten dragen. We bespreken alle ins en outs met Hanneke van Ormondt, Hoofd Landbouw en Biodiversiteit bij Urgenda. Luister ook | Een concrete route naar minder CO2-uitstootHet plan zou maximaal € 1,8 miljard per jaar kosten, maar levert volgens berekeningen van onder meer het RIVM en de FAO miljarden aan besparingen op in zorg- en milieukosten. Urgenda start binnenkort met een eerste groep akkerbouwers en veehouders om het voorstel in de praktijk te testen. Of het op brede schaal haalbaar is, hangt volgens de initiatiefnemers af van steun vanuit de politiek en de bereidheid van boeren om zich aan de voorwaarden te houden.Luister ook | Stroomstress! Vol netwerk legt energietransitie lamHarm windt zich intussen op over een nieuw rapport van het PBL, het Planbureau voor de Leefomgeving. Dat stelt in een nieuw rapport dat Nederland achterblijft in de transitie naar een circulaire economie. Er zijn oplossingen genoeg, maar volgens de onderzoekers wordt de urgentie nog steeds niet echt gevoeld. PBL-directeur Marko Hekkert spreekt van een ‘crisis in slow motion'.See omnystudio.com/listener for privacy information.
