Ondertussen in de kosmos

Maarten Keulemans, wetenschapsjournalist en samensteller van een lijst met de meest geciteerde Nederlandse onderzoeken van 2025, deelt interessante inzichten. Hij bespreekt hoe wenkbrauwen functioneren als gesprekshulpen en onderzoekt de impact van AI op organisaties. Keulemans licht ook studies toe over de WNT-pathway en de rol van Nederlandse auteurs in wereldwijde obesitascijfers. Verder komt het mechanisme achter longcovid aan bod en hoe kunst kan bijdragen aan morele vorming volgens stoïcijnen.

Wetenschappers doen steeds weer nieuwe ontdekkingen over onze voorouders: de apen waar wij van afstammen. Nu is er een tijdgenoot ontdekt van onze meest bekende mensachtige voorouder Lucy. Host Tonie Mudde bespreekt de nieuwe ontdekkingen uit de oertijd met wetenschapsredacteuren Maarten Keulemans en Duuk Roodbol.Presentatie: Tonie MuddeMontage: Julia van AlemEindredactie: Corinne van DuinSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering is Ellen de Visser te gast, medisch redacteur bij de Volkskrant en expert in medische literatuur. Ze bespreekt waarom zo veel mensen rugpijn ervaren, ondanks dure matrassen en pijnstillers die vaak niet helpen. Ellen legt uit dat de menselijke rug niet slecht ontworpen is en verduidelijkt de misleidende rol van scans. Bewegen blijkt cruciaal voor herstel, terwijl gangbare houdingsadviezen en veel verkochte oplossingen niet effectief zijn. Ze benadrukt dat wetenschappelijk onderzoek nog volop in ontwikkeling is.

Laurens Verhagen, AI-journalist en expert op het gebied van chatbots en hun invloed op informatievoorziening, onthult fascinerende inzichten over hoe deze technologieën ons dagelijks zoekgedrag veranderen. Hij bespreekt de aantrekkingskracht van samenvattende AI-antwoorden, de verontrustende fouten die ze maken en de risico's van verzonnen juridische uitspraken. Verder staat hij stil bij de gevolgen voor nieuwsmedia, zoals het afnemen van doorklikgedrag en de druk op verdienmodellen. Verhagen benadrukt de noodzaak van voorzichtigheid in het gebruik van chatbots.

Hanneke de Klerk, journalist bij de Volkskrant met een focus op gezondheid, en Anna van den Breemer, ook journalist en expert in gedragsverandering, delen praktische tips om van slechte gewoontes af te komen. Ze bespreken het belang van concrete doelen en routine, zoals het gebruik van vaste afspraken voor beweging. Door persoonlijke ervaringen te delen, zoals het vervangen van snackgedrag, geven ze inzicht in effectieve strategieën. Ook benadrukken ze dat fouten acceptabel zijn en dat kleine stappen leiden tot duurzame veranderingen.

Wetenschappers verkennen hoe hun expertise Nederland zou veranderen. Ze bespreken woningnood als een kwestie van ongelijke verdeling en pleiten voor innovatieve oplossingen zoals drijvende woonwijken. Asielopvang kan beter verspreid worden voor integratie. Ook wordt het belang van een ministerie tegen polarisatie benadrukt, met aandacht voor burgerparticipatie. Klimaatbeleid moet breed toegankelijk zijn zonder ongelijkheid te creëren. De discussie draait om hoe wetenschappelijke oplossingen in de politiek passen.

In deze aflevering is George van Hal te gast, een wetenschapsredacteur die zich richt op drone-detectie en afweer. Hij bespreekt de toenemende bezorgdheid over drones rond vliegvelden en hoe deze effectief gedetecteerd en bestreden kunnen worden. Daarnaast legt hij uit waarom traditionele radar niet goed werkt voor kleine drones en introduceert hij innovatieve oplossingen zoals speciale drone-radars. Ook het concept van de geplande 'drone wall' in Europa komt aan bod, met vragen over de effectiviteit en locatiekeuze.

Maarten Keulemans, wetenschapsjournalist, duikt in hoe kiezers zich laten leiden door gevoel en indrukken bij het stemmen. Emma Curvers reflecteert op haar eigen stemgevoelen en hoe deep canvassing, een techniek van persoonlijke verhalen, daar invloed op heeft. Natuurredacteur Jean-Pierre Geelen vergelijkt menselijk leiderschap met dat in het dierenrijk en toont aan wat we daarvan kunnen leren. Samen onthullen ze de verborgen krachten achter onze stemkeuzes en de effectiviteit van nieuwe campagnemethoden.

Wat hebben de Japanse duizendknoop, de tijgermug en de Aziatische hoornaar met elkaar gemeen? Antwoord: het zijn allemaal zogeheten invasieve exoten. Diersoorten die hier oorspronkelijk niet thuishoren, en waar Nederland miljoenen aan uitgeeft om ze te bestrijden. Maar wie bepaalt precies welk dier wel of niet welkom is? En hoe zinvol is die bestrijding? Jean-Pierre Geelen dook samen met wetenschappers in de wondere wereld van invasieve exoten. Presentatie: Tonie MuddeMontage: Julia van AlemEindredactie: Corinne van Duin, Iris Brans See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wie écht mensenlevens wil redden, moet zijn geld niet steken in armoedebestrijding, maar in AI, breinuploadtechnologie en ruimtevaart. Dat dicteert althans het 'langetermijnisme', een filosofische stroming die rap wint aan invloed én geld. Met Laurens Verhagen en George van Hal. Presentatie: Tonie MuddeMontage: Julia van AlemEindredactie: Corinne van Duin See omnystudio.com/listener for privacy information.