Dick en Daniël Geloven het Wel

Met theoloog Bernhard Reitsma. Is de vestiging van de staat Israël een vervulling van oude Bijbelse beloften? En op welke bijbelteksten beroepen christenen zich precies als ze voor Israël vandaag nog een speciale rol zien weggelegd? Met Bernhard lopen we de belangrijkste bijbelpassages na, van de roeping van Abraham in Genesis tot Paulus in Romeinen 9-11 en de eindtijdsvisioenen in Openbaring. ‘Pas op met het gebruiken van losse teksten’, waarschuwt de hoogleraar kerk in de context van de islam. Kijk, ook als het om Israël gaat, altijd naar het ‘hele verhaal van de Bijbel’. ‘Als christenen kunnen we in onze uitleg niet om Jezus Christus heen’, betoogt Reitsma. Sinds de komst van Christus is de plek van Israël niet opgehouden speciaal te zijn - maar zijn wel de gelovigen uit de andere volken daarbij gekomen. Ook de landbelofte is sinds Christus verbreed: naar de heerlijkheid van God die de hele aarde zal vervullen. In de discussie over deze teksten valt vaak het verwijt van ‘vervangingstheologie’. Wat is dat precies? En wordt dat verwijt altijd terecht gebruikt? Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Te gast is opperrabbijn Binyomin Jacobs. Het leven in Nederland is voor Joodse mensen onveiliger geworden sinds de aanslagen van Hamas van 7 oktober. Bedreigingen, scheldpartijen, politiebeveiliging. Bijeenkomsten en herdenkingen zoals van de Kristalnacht worden uitgesteld of afgelast, de Joodse scholen waren na 7 oktober een tijdje dicht. De felle negatieve reacties zijn vaak een gevolg van onkunde, weet de rabbijn. ‘Ons Joods-zijn heeft helemaal niets te maken met de politiek van de staat Israël. Maar dat snappen veel mensen niet.’ Bang is Jacobs niet, zegt hij. Maar verstandig wil hij wel zijn. ‘Ik loop bij een pro-Palestinademonstratie geen blokje om. Ik ben Nederlander, ik mag hier gewoon zijn.’ Van christenen krijgt hij hartverwarmende reacties. ‘Ons huis stond een tijdje helemaal vol met bloemen.’ Over de verklaring van de Protestantse Kerk is hij kritischer. ‘Altijd dat ‘maar’. Het is verschrikkelijk wat jullie is overkomen, maar … Waarom moet dat toch?’ Is er toekomst voor de Joden in Nederland? Zeker de religieuze Joden vertrekken, ziet Jacobs. ‘Dat is zorgwekkend.’ Toch is hij niet pessimistisch. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Te gast is Ruth Six (25). Ruth wordt binnenkort dominee in Nieuwegein. Op haar 19e ging ze theologie studeren, en ze wist al snel dat ze in de kerk aan de slag wilde. Mensen die vrijwel direct na het VWO aan een predikantsopleiding beginnen, zijn er steeds minder. Waarom kiest Ruth daar vol enthousiasme wel voor? Is een kerk vol grijze hoofden niet demotiverend voor een twintiger? En heb je als jonge dominee wel genoeg levenservaring? Ruth vertelt over haar moeder, die ook predikant is en een groot voorbeeld voor haar is, en hoe het verlies van haar vader voor haar God en geloof juist dichterbij brachten. Wat ze ingewikkeld vindt, is de hoge verwachtingen die kerkleden kunnen hebben van jonge dominees. Ze zullen de kerk niet weer vol preken, denk ze. Tegelijk begrijpen ze als geen ander de jonge leeftijdsgroepen. Die willen vaak best een lijntje met de kerk, al komen ze niet op zondagmorgen. Hoe bereik je die mensen? Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Te gast is ethicus Theo Boer. Moeten publieke figuren sneller het veld ruimen dan vroeger omdat ze een misstap hebben begaan? Mensen uitkafferen op je werk, porno kijken onder werktijd, losjes declareren of nare dingen roepen op sociale media: het is stom, fout en soms zelfs strafbaar. Goed dat mensen, mannen vooral, daarmee niet meer wegkomen. Anderzijds: je hele carrière voorbij - is dat wel proportioneel? Is er nog ruimte voor vergeving en een nieuw begin? Volgens Theo is dat afrekenen een zorgelijke ontwikkeling. Die hangt samen met het verdwijnende christelijke geloof. 'De kern daarvan is dat je als mens zo diep in de puree zit dat je verlossing nodig hebt.' Als je in tegenstelling daarmee denkt dat mensen van nature wel deugen, zorgt dat voor flinke teleurstellingen. 'We kunnen in deze tijd niet meer goed met de fouten van onszelf en van anderen omgaan.' Christenen kunnen heel eenvoudig voor een trendbreuk zorgen, denkt Theo. 'Alleen al door te leren sorry te zeggen.' Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Te gast is theoloog Arnold Huijgen. De hel is een graat in de keel van veel hedendaagse gelovigen. De een kan met goed fatsoen in zo’n eeuwige straf niet meer in geloven, een ander heeft er slapeloze nachten van. Arnold wil dat christenen meer over de hel gaan nadenken. Maar dan wel in het licht van Christus. Wat betekent dat? Het gaat in de wereld voortdurend over de hel (klimaathel, de hel van Gaza, de helse periode van een depressie), maar in de kerk durft bijna niemand het woord meer te gebruiken. Hoe komt dat? Wat zeggen Jezus en Paulus over de hel? In de kerkgeschiedenis zijn er drie manieren geweest waarop christenen in het licht van de Bijbel de hel hebben gezien. Voor welke visie kiest Arnold, en waarom is dat zo lastig? En tot slot de hamvraag: moet je bang zijn voor de hel? Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Te gast zijn Meta Floor, jarenlang werkzaam onder Palestijnse christenen, en ND-buitenlandspecialist Jan van Benthem. Is het conflict tussen Israël en de Palestijnen nu ten diepste een religieus conflict, of gaat het vooral om land? En welke rol spelen de 50.000 Palestijnse christenen, die op de Westbank en in Gaza wonen? Meta: ‘Ze zijn zich gaan afvragen: wie is God, als Hij ons land aan Joden geeft?’ Uiteindelijk, stellen Meta en Jan, is dit een strijd tussen de extreme en de gematigde stemmen in alle drie de godsdiensten: mensen die zich beroepen op bepaalde rechten, of hun uitleg van hun Heilige Geschriften - en mensen die bereid zijn om te praten en samen te leven. Religie heeft het conflict daardoor in de afgelopen twintig jaar alleen maar onoplosbaarder gemaakt. Kan religie – en dan in het bijzonder het christendom – ook bijdragen aan oplossingen? Jan ontdekte tijdens zijn reizen door Israël en de Palestijnse gebieden dat je politiek niet uit dit conflict komt komen. ‘Het enige rustpunt vond ik dan toch bij religieuze leiders die zoeken naar verzoening.’ Volgens Meta moet het eerst om recht gaan, en dan pas om verzoening. Het geloof van joden en christenen dat God alle mensen naar zijn beeld geschapen heeft, kan daarbij helpen. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Het is de week van de gruwelijke beelden. Hamas zaaide met een terroristische aanslag dood en verderf en Israël slaat terug in Gaza. De visie op dit conflict verschillen enorm. Hoe kun je als christenen met een totaal andere kijk op het conflict toch zinvol gesprek hebben? Aan tafel de pro-Israëlische Sara van Oordt en de pro-Palestijnse Remco van Mulligen. Beiden zijn geschokt door de gruweldaden van Hamas, maar verschillen over de oorzaak van mening. Ook over de bombardementen van de Gaza-strook denken ze anders. Maar ze concluderen dat in gesprek blijven, juist als je fundamenteel van mening verschilt, onmisbaar is. ‘Een christen is geroepen te vechten tegen haat’, vindt Remco. Sara benadrukt het belang van gebed. ‘Bidden voor de vrede van Jeruzalem, dat is misschien wel het enige dat wij kunnen doen.’ Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Te gast is hoogleraar kerkgeschiedenis Herman Selderhuis. Homoseksualiteit, de rol van vrouwen, liturgische vormen, hoe lees je de Bijbel? Nog nooit was de diversiteit in de verschillende gereformeerde kerkbanden in Nederland groter dan vandaag. De oude kerkstructuren lopen hun laatste benen, voorziet Herman. Als gemeenten en kerkleden ondanks verschillen niet erin slagen samen kerk te zijn, moet er maar een ‘herverkaveling’ komen. Bijvoorbeeld door twee gereformeerde nieuwe kerkverbanden te vormen, waarin mensen het wél met elkaar eens zijn. Is dat inderdaad de oplossing? Geef je daarmee niet het ideaal op van de ene kerk? En wat heb je als plaatselijke gemeenschap eigenlijk aan een kerkverband? Gereformeerden kunnen voor hun kerkmodel veel leren van de IKEA, denkt Herman. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Te gast is priester Jan-Jaap van Peperstraten. Wereldwijd maken katholieken zich op voor een evenement dat hun kerk misschien wel grondig gaat veranderen: de Synode, waarin voor het eerst ook gewone kerkgangers inspraak hebben. Komen er straks vrouwelijke priesters, en mag Jan-Jaap als pastoor misschien zelfs gaan trouwen? Terwijl internationaal het elan er vanaf spat, verdampen in Nederland de katholieke parochies. Waar gaat het met het Nederlandse katholicisme naartoe? Moet de Rooms-Katholieke Kerk het misschien van protestantse overstappers - zoals Jan-Jaap zelf - hebben? Een paar jaar na zijn overstap trok het priesterschap. Het celibaat (geen relatie mogen hebben) vindt Jan-Jaap ‘niet zo’n issue’. Wat trekt hem aan werken in een verdwijnende kerkstructuur, en hoe houd je dat een beetje leuk? ‘Ik ga er niet wakker van liggen.’ Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Christelijk-gereformeerden in Zoetermeer kiezen vol overtuiging voor vrouwen in de kerkleiding. Hun regionale kerkvergadering (‘classis’) heeft daarop alle banden doorgesneden. Hoe je als kerkganger ook denkt over ‘de vrouw in het ambt’: hoe kun je je bewegen in een kerk waar de meerderheid op een voor jou belangrijk punt heel anders denkt? Te gast zijn voorvechter van de vrouw in het ambt en Zoetermeers kerklid Sietske Rustenburg en voorzitter van de Zoetermeerse kerkenraad Floris Olthof. Het gaat ze vooral om ruimte in hun kerkverband, vertellen ze. Niet om anderen te overtuigen. Sietske en Floris willen met hun plaatselijke kerk vooral zelf naar eer en geweten de Bijbel kunnen uitleggen op dit punt. ‘Synodes gaan daar helemaal niet over.’ Hoe het verder moet in de diep verdeelde Christelijke Gereformeerde Kerken? ‘Ik hoop op wonderen. Maar het moet wel een wonder zijn.’ Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.