Kultura poświęcona

Na ile „Władca Pierścieni” jest już tylko nostalgicznym powrotem do dzieciństwa, a na ile wciąż stanowi realna inspirację do mierzenia się z jak najbardziej współczesnymi wyzwaniami? Czy Theoden i Denethor to postaci wyjęte z memów o doomerach? I wreszcie, czy Tolkien na pewno jest tak arcychrześcijańskim pisarzem, jak się go powszechnie przedstawia?

W drugim odcinku cyklu poświęconego relacjom języka mitologicznego i języka Objawienia zajmujemy się dziełem, którego ekranizację obejrzeliśmy już pewnie grubo ponad 100 razy. Jakie chrześcijańskie cnoty znajdziemy na kartach najpopularniejszej książki J.R.R. Tolkiena? Czy kochany Sam jest katolickim giga chadem? Na czym polega piękno monarchizmu zawarte w postaci Aragorna? Czy Gandalf to postać chrystusowa? Wreszcie, czy ktoś z Was ośmielił się nie zapłakać ze wzruszenia, kiedy Theoden krzyczy "śmieeeerć!" na przedpolach Minas Tirith?!

Żyjemy w sekularnym, odczarowanym świecie - tak brzmi jeden z aksjomatów współczesności. Tymczasem prawda jest taka, że w nowoczesności mit i rytuał zmieniły tylko swoje oblicze. Dlatego inaugurujemy cykl odcinków, w którym będziemy analizować relacje pomiędzy językiem mitologicznym a Objawieniem oraz tropić mityczno-chrześcijańskie wątki w takich dziełach jak „Władca Pierścieni”, „Harry Potter” i „Opowieści z Narnii”. Na start próbujemy naszkicować odpowiedź na pytanie fundamentalne: czy historia życia i śmierci Jezusa to mit spełniony?

Molchat Doma, znany na całym świecie zespół post punkowy, pisze pokoleniowe songi o tzw. doomerach. A więc dwudziestoparolatkach, którzy pogrążeni w depresyjnej apatii nie potrafią uwierzyć w szczęśliwą przyszłość, zwiastujac nadchodząca zagładę i cywilizacyjny collaps. Czy ich rezygnacja i krzyk mogą być rozumiane jako analogia do Psalmu 130., w którym czytamy o lamencie zanoszonym w stone Boga z głębokości naszych grzechów? Mówiąc inaczej, czy może istnieć katolickie doomerstwo jako rodzaj teologii negatywnej wyrażającej tęsknotę do Absolutu, czy może z dominującym poczuciem schylkowości w naszym pokoleniu jako katolicy powinniśmy za wszelką cenę walczyć?

Rytmiczne poruszające się ciała w takt hipnotyzykacej muzyki elektronicznej. Roznegliżowany tłum, odurzony alkoholem i kokainą, tańczący na dachu pięknej willi z widokiem na Koloseum. Z drugiej strony przejmujący dzwon renesansowej świątyni i widok zakonnic udajacych się na poranne nabożeństwo. To kilka kadrów filmu Wielkie Piękno, którego reżyserem jest Paolo Sorrentino. Idealny film pokazujący, czym jest postchrześcijaństwo w wersji włoskiej, gdzie katolicyzm pozostaje już wyłącznie wyrzutem sumienia. W tym odcinku podcastu dzielimy się naszymi refleksjami z urlopu w Toskanii i okolicach, Piotr Kaszczyszyn zaś, mówiąc z perspektywy mieleckiego ogródka działkowego, stara się przekonać, że nasze tezy są przesadzone, a żeby je wymyślić, nie trzeba nigdzie jechać.

Czy głos terapeutki wydobywający się z przedmiotu będącego połączeniem asystentki Siri i odświeżacza do powietrza może nauczyć nas jak budować dojrzałe związki oparte o emocje, a nie przygodny seks? Na bazie serialu Netflixa „Too hot to handle” dyskutujemy o perwersyjnym kapitalizmie, który najpierw na seksie zarabiał, a teraz będzie zarabiał na promowaniu seksualnej wstrzemięźliwości. Jest też mindfullness, rozmowa z własnymi genitaliami i Søren Kierkegaard.

W 2019 r. ostatni rocznik opuścił mury gimnazjum, a rok później powstał film „Ostatni komers”, który w ambicji reżysera, Dawida Nikiela ma być właśnie obrazem „generacji gimbazjum”. Czy można w ogóle mówić o jednym pokoleniu gimnazjum? A może opinie na temat negatywnego wpływu gimnazjum na kolejne roczniki są przesadzone? O naszych osobistych doświadczeniach i systemowych refleksjach rozmawiamy w kolejnym odcinku „Kultury poświęconej”.

11 milionów wysiedlonych Niemców i Polski Dziki Zachód czasów powojennych, w którym Polacy głównie ze Wschodu musieli na nowo zorganizować swoje życie. Czy mit o metafizycznym złu i polskim pasożytnictwie na ziemiach poniemieckich jest prawdziwy? Dziś rozmawiamy od Ziemiach Uzyskanych, o powodzi tysiąclecia z 1997 r. oraz o serialu Rojst 97, który stanowi pretekst dla tych wszystkich tematów.

Prawdziwy Polak to duch, który spożywa tylko intelektualną strawę, a polskość to idea egzystująca w jakiegoś rodzaju platońskim niebie. Tak można streścić dominujące dziś spojrzenie konserwatystów. W dzisiejszym odcinku spróbujemy naszkicować, za Andrzejem Bobkowskim i jego „Szkicami piórkiem”, wizję polskości, która jest czymś prostym, codziennym, poza Wielką Historią. Czymś co można dotknąć, zjeść i wypić. To będzie odcinek o konserwatywnym hedonizmie.

W polskiej polityce historycznej trwa wojna o rząd dusz. Prawica walczy dumą ponad wszystko, chcąc łatać wspólnotę, czasem bardzo grubymi nićmi. Lewica zaś walczy wstydem, a chcąc wywrócić dzieje Polski do góry nogami, mija się z prawdą. Między tymi opowieściami kryje się inna, jeszcze nieopowiedziana historia naszej codzienności. Codzienności, która zmierza przez dzieje do pogodzenia klas i demokratycznej Polski.