Dit is de Bijbel

Wat is de kern van de boodschap van Jezus? Als Jezus in het Bijbelboek Markus het evangelie samengevat, gaat het niet over het kruis of de hemel, maar over het koninkrijk. Het koninkrijk van God, Jezus spreekt er voortdurend over. Maar wat wordt er met dit koninkrijk bedoeld? De Bijbel laat zien dat alles er anders is dan de aardse koninkrijken. Het is de omgekeerde wereld. En het meest bijzondere: de Bijbel beschrijft het koninkrijk niet als toekomstig, het koninkrijk is nu!Journalist David Boogerd in gesprek met theoloog en predikant Almatine Leene.

Mensen die de Bijbel saai vinden, moeten nodig eens Rechters lezen. Voordat Gods volk roemruchte koningen had als David en Salomo, werd het geregeerd door zogenoemde ‘rechters’, of misschien beter gezegd: krijgsheren en maffiabazen. Het boek Rechters leest als een achtbaan met kleurrijke figuren als Gideon, Simson (was hij de eerste zelfmoordterrorist?) en krachtige vrouwen als Debora. Het boek vertelt een onthutsend verhaal en kent misschien wel de meest schokkende passages uit de hele Bijbel. Wie is de God van het bijbelboek Rechters? David Boogerd vraagt het theoloog Koert van Bekkum, hoogleraar aan de Evangelische Theologische Faculteit in Leuven.

Het is een van die grote vragen: Wat is de mens? Zijn wij een lichaam - ons brein - zoals tegenwoordig vaak gedacht wordt? Of is de mens ten diepste een ziel of een geest? Wat zegt de Bijbel daarover? En wat blijft er van ons over als we sterven?David Boogerd vraagt het theoloog Martine Oldhoff, zij is gepromoveerd op de ziel in de Bijbel en maakt speciaal daarvoor haar opwachting in Dit is de Bijbel.

Theoloog Arnold Huijgen, hoogleraar aan de Protestantse Theologische Universiteit, verdiept zich in de intrigerende figuur van de satan. Hij bespreekt de complexiteit van satan in de Bijbel en de invloed van C.S. Lewis op ons begrip hiervan. Verder wordt de geestelijke strijd en de rol van gevallen engelen verkend, evenals de morele implicaties van verraad en de gevaren van hoogmoed. Huijgen benadrukt het belang van gebed en zelfreflectie, en hoe we kunnen omgaan met demonische invloeden in het moderne leven.

Stefan Paas, theoloog en hoogleraar gespecialiseerd in het Oude Testament, duikt in de schoonheid en complexiteit van deze oudere Bijbelboeken. Hij bespreekt hoe moderne lezers vaak worstelen met de rijkdom en diepgang van deze teksten. De invloed van het Oude Testament op het Nieuwe Testament wordt belicht, evenals belangrijke thema's zoals liefde, lijden en sociale rechtvaardigheid. Paas pleit voor een creatieve en open benadering, waardoor de blijvende relevantie en betekenis van deze eeuwenoude verhalen naar voren komen.

Hoort dit boek wel in de Bijbel? Die vraag is regelmatig gesteld over Esther, een spannend en bij vlagen komisch Bijbelboek over een joods weesmeisje dat koningin van het machtige Perzië wordt.  Een boek met veel drank, seks en moord, maar het is opvallend om wat het níet bevat: God. Esther is met Hooglied het enige Bijbelboek waar God niet in voorkomt. En dat lijkt bewust. Wil dat ook zeggen dat God afwezig is?  Deze en andere vragen stelt journalist David Boogerd aan theoloog Almatine Leene.

De Vader, de Zoon en de Heilige Geest, dat is wie God volgens christenen is. De drie-eenheid is de absolute kern van het christendom, maar op het eerste gezicht staat het nergens in de Bijbel. Is dat niet raar? Welke aanleiding geeft de Bijbel om te denken dat God drie-enig is? En waarom verandert dit idee alles? David Boogerd vraagt het theoloog en hoogleraar Arnold Huijgen. Hij noemt de drie-eenheid 'de belangrijkste leer van het christelijke geloof'.

Deze laatste aflevering van het seizoen gaat over het belangrijkste christelijke feest: Pasen. Maar het is ook een schokkend feest, met een gewelddadig verhaal over een executie. Waarom moest Pasen op zo’n bloederige manier verlopen? Waarom met zoveel geweld? Kon dat niet anders? Kon God in Zijn almachtigheid niet gewoon zeggen: 'Ik vergeef jullie' zonder dat er bloed moest vloeien? En waarom was Jezus zó bang dat Hij bloed zweette, was dat puur vanwege het fysieke lijden van de kruisiging of was er meer aan de hand? Wat gebeurde er nou écht aan het kruis? David Boogerd vraagt het theoloog en hoogleraar Arnold Huijgen. En als het Pasen is, zal het vast ook niet bij de kruisiging blijven…

De Heilige Geest heeft iets ongrijpbaars, iets mysterieus. As je door de Bijbel gaat is de Heilige Geest misschien wel een van de meest fascinerende geheimen van het christendom. Een geheim dat letterlijk aanwezig is van de eerste tot de laatste bladijzde van de Bijbel. Het is een misvatting dat de Heilige Geest pas bij Pinksteren ten tonele verschijnt, want ook in het Oude Testament zijn er boeiende teksten over de Geest van God.De Heilige Geest wordt vaak 'trooster' genoemd, dat klinkt prachtig maar in deze aflevering ontdek je ook dat er 'een randje' aan de Heilige Geest zit. Hij wordt ook geassocieerd met schokkende gebeurtenissen in de Bijbel, en waarom zegt Jezus dat God alle zonden kan vergeven behalve de zonde tegen de Heilige Geest?David Boogerd vraagt het theoloog en predikant Almatine Leene.

Zijn betogen doen soms denken aan die van een cabaretier. Amos behoort to de meest kunstige boeken van de Bijbel. Veel mensen denken bij de profeten vaak aan de grote namen als Jesaja, Jeremia of Ezechiël, maar Amos was de eerste. Hij schreef als eerste Bijbelse profeet zelf zijn woorden op. En misschien is hij ook wel de meest actuele, hij spreekt over thema's van nu.Hij verdedigt gerechtigheid, stelt ongelijkheid en hypocrisie aan de kaak en gebruikt soms nogal grof taalgebruik. Amos leest soms als een donderpreek, en het beeld dat geschetst wordt van God is beklemmend. Toch is het ook een geliefd boek, met een wereldberoemde regel die geciteerd werd door Martin Luther King in zijn 'I Have A Dream' speach. David Boogerd bespreekt Amos met theoloog en hoogleraar Stefan Paas, die jaren van zijn leven heeft gewijd aan het bestuderen van deze fascinerende profeet.