Dit is de Bijbel

Wanneer ben je echt vrij? Ik leef in een vrij land, zul je zeggen. Geen dictatuur, goede voorzieningen, geen honger. Dus ja, ik ben vrij.   Maar in vrijheid leven is ook moeilijk. Als je in principe alles kunt kiezen, is de vraag ook: doe ik het eigenlijk wel goed? Had ik niet beter dit of dat kunnen doen? En niet alleen keuzestress bedreigt onze vrijheid. Er zijn ook allerlei geniepige manieren waarop onze je vrijheid ingeperkt wordt. De reclame die je aanpraat dat als je deze spullen koopt, je gelukkig wordt. De sociale media die je zelfbeeld een knauw geven. Of middelen zoals alcohol die maar zo belangrijker worden in je leven dan je eigenlijk wilde.  Vrijheid en bevrijding spelen in het christelijk geloof een belangrijke rol. In deze aflevering vertelt Arnold Huijgen je over het leven en denken van een man die met alles wat hij had zocht naar wat vrijheid betekent in het christelijk geloof: Maarten Luther. Wat is die vrijheid dan en waar moeten we dan van bevrijd worden. En: hoe werkt dat dan? Arnold Huijgen is hoogleraar dogmatiek aan de Protestantse Theologische Universiteit (PThU).

Ben ik goed zoals ik ben? Zijn wij goede mensen van geboorte? Of is het met ons mensen mis, misschien wel helemaal mis?  Dit is discussie die al duizenden jaren meegaat. En het is een vraag die je jezelf misschien ook wel stelt.  Deze aflevering gaat over Augustinus. Hij is wat we noemen een kerkvader, misschien wel dé kerkvader bij uitstek: wat hij leerde, doet ertoe en raakt mensen tot op de dag vandaag. Centraal staat Augustinus’ strijd met de monnik Pelagius, een soort Rutger Bregman van die tijd. Die zei: je komt als een onbeschreven blad deze wereld binnen, je moet alleen voor het goede kiezen, morele ambitie tonen. Als je dat niet doet, dan is het je eigen schuld.  Augustinus kwam erachter: nee, het is heel anders. We gaan onszelf niet redden en de wereld niet redden; God verlost ons van onszelf. Vanaf het allereerste begin is het met ons al niet goed. Dat klinkt heftig en tóch is het bevrijdend. Hoe dat zit én wat dat betekent in jouw dagelijks leven, vertelt Arnold Huijgen in deze aflevering. 

Komt het goed met onze wereld, met ons land, met onszelf? Deze vraag is steeds vaker te horen.  In deze aflevering leer je reformator Johannes Calvijn kennen. Zijn invloed is niet te onderschatten in de kerk en in zelfs in de hele Europese cultuur.  Calvijn is ervan overtuigd dat God te maken heeft met alle onbegrijpelijke dingen, ook met het lijden in de wereld. Hij vindt er zelfs troost in. Hoe precies? Dat leert theoloog Arnold Huijgen je in deze aflevering van de vierdelige mini-serie Van Augustinus tot Bregman.  

Vlak voor Jezus ter executie wordt veroordeeld voert hij een filosofisch gesprek met Pilatus. ‘Wat is waarheid?’ vraagt de Romeinse bestuurder aan Jezus. Een vraag waar filosofen al eeuwenlang de hersens over kraken. Een fascinerende maar misschien ook een gevaarlijke vraag. Wat zegt de Bijbel over waarheid, en wat moet je ermee in een tijd waarin iedereen zijn eigen waarheid lijkt te hebben? Journalist David Boogerd vraagt het theoloog Kees van Ekris, maker van de podcast 'Moderne Profeten: ware woorden' en bekende stem van 'Eerst Dit'. 

De tweede afleveringen waarin de vragen van luisteraars centraal staan. Met vragen als: Wat is de beste Bijbelvertaling? Staat de Bijbel crematie toe? Heeft God een plan voor ieders leven? En heeft Jezus dingen voorspeld die niet zijn uitgekomen, en wat zegt dit over de drie-eenheid? David Boogerd vraagt het de drie theologen van 'Dit is de Bijbel' die de meeste meters maakten: Almatine Leene, Arnold Huijgen en Stefan Paas.

De eerste van twee afleveringen waarin de vragen van luisteraars centraal staan. Met vragen als: Kan je het als christen oneens zijn met de Bijbel? Zijn er nog brieven van Paulus en andere Bijbelboeken die we missen? Waarom wil God eigenlijk aanbeden worden? En moet je niet pacifist zijn als je de woorden van Jezus in de Bergrede serieus neemt? David Boogerd vraagt het de drie theologen van 'Dit is de Bijbel' die de meeste meters maakten: Almatine Leene, Arnold Huijgen en Stefan Paas.

Heeft wetenschap de Bijbel ontkracht? Laten ontdekkingen als de oerknal en de evolutietheorie zien dat de Bijbel het fout heeft als het gaat om het ontstaan van de kosmos? De Bijbel is een boek vol wonderen, maar kan je die nog serieus nemen in een wetenschappelijk wereldbeeld? Kortom: gaat de Bijbel wel samen met moderne wetenschap – en als ze in conflict lijken – wat geef je dan voorrang: wetenschap of de Bijbel?David Boogerd gaat in gesprek met Gijsbert van den Brink, hoogleraar Theologie & Wetenschap aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en initiatiefnemer en samensteller van de Wetenschapsbijbel.

De wereld is vaak een donkere plek, en ook de Bijbel schuwt die donkerte bepaald niet. Maar de Bijbel is ook hét boek van de hoop. Vergis je niet, deze hoop is geen goedkope, zoetsappige positiviteit, het is doorleefd en veegt het lijden niet weg. Maar waar is deze hoop op gebaseerd?  David Boogerd gaat in gesprek met theoloog en 'hart- en zielzorger' Margriet van der Kooi. Zij schreef veel over pastorale psychologie en naar aanleiding van haar werk als geestelijke in ziekenhuizen en psychatrie schreef zij het boek 'Het kleine meisje van de hoop'. Margriet van der Kooi nam ons eerder in 'Dit is de Bijbel' mee langs het lijden in de Bijbel. Nu laat ze zien waar de hoop te vinden is.

Hosea is misschien wel het moeilijkste boek van de Bijbel. Het staat vol van aanklachten, strafaankondigingen en angstaanjagende symbolen zoals God als verscheurende leeuw en zelfs als ziekte). Toch wordt Hosea ook de ‘profeet van de liefde’ genoemd, want het is ook een hartstochtelijk en hartverscheurend boek waarbij God zich soms zo kwetsbaar opstelt dat je haast medelijden met hem krijgt. Hosea bevat misschien wel een van de mooiste hoofdstukken uit de Bijbel, maar het boek is toch vooral bekend omdat God Hosea de opdracht geeft om te trouwen met een hoer. David Boogerd gaat in gesprek met theoloog Stefan Paas, hij is hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam en de Theologische Universiteit Kampen.

Het thema Israël roept vaak controverse op maar in de Bijbel kan je er niet omheen: God heeft Israël uitgekozen en een groot gedeelte gaat over het verbond tussen beide.Waarom vond God het nodig om een volk ‘uitverkoren’ te maken en – zoals het lijkt - voor te trekken? Leert de Bijbel ons om Israël onvoorwaardelijk te steunen? Hebben joodse mensen Jezus ook nodig of hebben zij een apart pad tot God?Grote vragen die journalist David Boogerd afvuurt op theoloog Arnold Huijgen, hoogleraar aan de Protestantse Theologische Universiteit.