Leven na de groei: de podcast over de nieuwe economie
Just Enough
Kunnen we in de toekomst gelukkiger leven binnen de draagkracht van mens en aarde? Dat zou geweldig zijn, maar je vraagt je af: hoe dan?! Wij schreven daarover in 2022 een hoopvol boek: 'Er is leven na de groei'. Duizenden mensen lazen het en velen reageerden met vragen en ideeën. Geweldig! Daarom brengt Just Enough nu de Leven na de groei podcast uit. We bespreken wat leven na de groei en de nieuwe economie voor jou en voor ons als samenleving betekenen. We hebben uit de vele reacties geput om de thema's te selecteren die mensen het meest bezighouden. Ook beantwoorden we nieuwe luisteraarsvragen.
Wat kun je verwachten?
We brengen maandelijks een bulletin waarin we een actueel thema belichten, en een special waarin we een tijdloos onderwerp uitdiepen. Telkens vanuit ons vernieuwende perspectief gericht op het doel gelukkiger leven binnen de draagkracht van mens en aarde. We benaderen de thema's persoonlijk én maatschappelijk. Wat betekent het voor jouw leven? En welke stappen kunnen wij nu al zetten, bij bedrijven, overheden, maatschappelijke organisaties en in de politiek, om rechtvaardiger en duurzamer om te gaan met mens en milieu, dichtbij en ver weg?
Een combinatie van inspiratie en praktische handvatten, dus.
Wie hoor je zoal?
Podcastmaker Allard Amelink, bekend van onder andere de Podcast Filosofie van Centre Erasme, is de host van de podcast. In twee à drie afleveringen per maand gaat hij in gesprek met de auteurs achter het boek, met de bevlogen onderzoekers achter consumentencollectief Just Enough en met interviewgasten. Ook horen we maandelijks luisteraars die een vraag hebben of een idee pitchen.
Heb je zelf een vraag of een idee op het terrein van leven na de groei? Of wil je heel graag dat we een bepaald onderwerp uitdiepen? Stuur dan een mailtje naar post justenough.nl
Kijk voor meer informatie op www.justenough.nl/podcast
Wat kun je verwachten?
We brengen maandelijks een bulletin waarin we een actueel thema belichten, en een special waarin we een tijdloos onderwerp uitdiepen. Telkens vanuit ons vernieuwende perspectief gericht op het doel gelukkiger leven binnen de draagkracht van mens en aarde. We benaderen de thema's persoonlijk én maatschappelijk. Wat betekent het voor jouw leven? En welke stappen kunnen wij nu al zetten, bij bedrijven, overheden, maatschappelijke organisaties en in de politiek, om rechtvaardiger en duurzamer om te gaan met mens en milieu, dichtbij en ver weg?
Een combinatie van inspiratie en praktische handvatten, dus.
Wie hoor je zoal?
Podcastmaker Allard Amelink, bekend van onder andere de Podcast Filosofie van Centre Erasme, is de host van de podcast. In twee à drie afleveringen per maand gaat hij in gesprek met de auteurs achter het boek, met de bevlogen onderzoekers achter consumentencollectief Just Enough en met interviewgasten. Ook horen we maandelijks luisteraars die een vraag hebben of een idee pitchen.
Heb je zelf een vraag of een idee op het terrein van leven na de groei? Of wil je heel graag dat we een bepaald onderwerp uitdiepen? Stuur dan een mailtje naar post justenough.nl
Kijk voor meer informatie op www.justenough.nl/podcast
Episodes
Mentioned books
Jan 20, 2025 • 54min
Hoe maak ik mijn vakantie duurzaam?
Bezoek de productwijzer op https://productwijzer.justenough.nl/ Afgelopen zomer gingen in Malaga 25.000 mensen de straat op omdat de Zuid-Spaanse stad volgens hen onleefbaar is geworden door de grote aantallen vakantiegangers en dagjesmensen. De publieke ruimte wordt overgenomen door de bezoekers, die troep en overlast veroorzaken. De huizenprijzen rijzen de pan uit. En het winkelaanbod raakt helemaal afgestemd op de bezoekers, in plaats van de bewoners. Ze vinden dat hun stad van hen wordt afgepakt. En op veel meer plekken klinken zulke signalen. Afgelopen december gingen ook in Amsterdam enkele tientallen mensen de straat op. En het aantal toeristen blijft toenemen. In Nederland en wereldwijd. En dat heeft gevolgen voor de draagkracht van lokale gemeenschappen en voor de draagkracht van de aarde. Want die toeristen komen niet allemaal met de fiets, maar veelal in auto’s, vliegtuigen en cruiseschepen. Tegelijk: die vakantiegangers en dagjesmensen, dat zijn niet allemaal anderen. Dat zijn wij zelf ook. Kunnen we werken aan een duurzaam toerisme? En waar kun je rekening mee houden als je binnenkort je zomervakantie gaat boeken? Allard en Matthias gaan in gesprek met - Eke Eijgelaar en Harald Buijtendijk. Beide zijn duurzaam reizen-onderzoeker aan de Breda University of Applied ScienceCartoon van Jip van den ToornCartoon vliegen over 50 jaar
Jan 6, 2025 • 47min
Zes adviezen waarmee je het nieuws van 2025 kritischer en strijdvaardiger tegemoet kunt treden
Bezoek de productwijzer op https://productwijzer.justenough.nl/ Je herkent het wel: je wilt het nieuws niet zomaar voor zoete koek slikken en je wilt er ook niet moedeloos van raken, maar hoe doe je dat in hemelsnaam?! In deze aflevering geeft Paul op grond van zijn jarenlange ervaring met het maken van kritische analyses zes concrete adviezen hoe je het nieuws van het nieuwe jaar 2025 kritisch kunt volgen. Deze handvatten helpen je om het nieuws beter te begrijpen en mede daardoor helpen ze je ook om nieuwe ontwikkelingen strijdvaardiger tegemoet te treden. Kritiek is immers een machtig wapen, zeker in een tijd waarin op vele plekken de illiberale demagogen oprukken. Dus stay tuned en deel deze aflevering met medestrijders!Linkjes:De film Thank You for the Rain.Een paar kwalitatief goede, kritische, analytische kenniskanalen:CarbonBriefSOMOAmnestyDown to Earth Newsletter van The GuardianInternational Resource PanelCentre for the Understanding of Sustainable Prosperity (CUSP)Heb je zelf suggesties voor goede kanalen? Mail ze naar post@justenoug.nl, dan melden we ze in het volgende bulletin.
Dec 16, 2024 • 1h 14min
Babette Porcelijn verbaast je opnieuw over verborgen impact (én we kondigen onze gloednieuwe productwijzer aan!)
Bezoek de productwijzer op https://productwijzer.justenough.nl/ Als je kijkt naar de wereld zoals Babette Porcelijn, dan waan je je Alice in Wonderland: achter elke deur zit een verborgen wereld en daarachter zitten nóg meer deuren met verborgen werelden. In dit gesprek vol eye-openers vertelt Babette over de verborgen werelden achter onze alledaagse producten. Én ze vertelt met welke concrete acties we samen een wereld kunnen winnen, letterlijk! Om vele betrokken Nederlanders zoals jij daarbij te helpen, hebben we bij Just Enough met de hulp van vele vrijwilligers maandenlang hard gewerkt aan een fantastisch hulpmiddel: de productwijzer. Blijf dus luisteren, want richting het einde van de podcast vertellen we je wat je met de productwijzer kunt en hoe we daarmee samen verandering bij bedrijven en overheden kunnen bewerkstelligen. Blijf op de hoogte van de productwijzer, via deze link. Download prachtig vormgegeven bronmateriaal van Babette Porcelijn via deze link.
Dec 2, 2024 • 60min
Hoe wij de ladder van opkomende economieën wegschoppen (en de enorme implicaties daarvan)
Bezoek de productwijzer op https://productwijzer.justenough.nl/ De BRICS-landen verenigen zich tégen het Westen en dat moet ons zorgen baren, horen we de laatste tijd steeds vaker, bijvoorbeeld na de recent BRICS-top in Rusland. Maar waarom hebben de BRICS-landen genoeg van het Westen? Is het puur opportunisme of hebben ze er ook goede redenen voor? In deze aflevering hoor je zaken over het mondiale economische systeem die ongehoord zijn, letterlijk en figuurlijk. Je hoort aan de hand van sterke argumenten van de Zuid-Koreaanse econoom Ha-Joon Chang waarom wij in het Westen onbarmhartige Samaritanen zijn, en hoe dat zo gekomen is. Je komt te weten waarom beleidsrecepten, zoals importheffingen en staatssteun, die bij "orthodoxe" economen volstrekt uit den boze zijn, toch noodzakelijk zijn om als land de ladder richting welvaart te beklimmen. En je hoort wat de potentieel desastreuse consequenties zijn als Westerse landen vasthouden aan het huidige, onrechtvaardige mondiale economische systeem en vooral: hoe het anders kan. Uiteraard benoemen we ook wat jij als luisteraar kunt doen om eerlijk te handelen binnen een oneerlijk systeem.Bronnen: Ha-Joon Chang, Bad Samaritans: The Guilty Secrets of Rich Nations and the Threat to Global ProsperityDani Rodrik, Straight Talk on Trade: Ideas for a Sane World EconomyNPO-serie Ketens (over de herkomst van veelgekochte producten): https://npo.nl/start/serie/ketens/seizoen-1/ketens
Nov 18, 2024 • 52min
Hoe stuur je bedrijven in de goede richting? De oud-CEO van Fairphone vertelt het je
Bezoek de productwijzer op https://productwijzer.justenough.nl/ Je herkent het wel: vol ongeduld en onbegrip zie je dat bedrijven meestribbelen of zelfs tegenstribbelen bij de veranderingen die nodig zijn. Onze gast in deze aflevering, Eva Gouwens, oud-CEO van Fairphone en Tony's Chocolonely en daarvoor werkzaam bij onder andere Friesland a pina, weet er alles van. En ze weet óók hoe je bedrijven anders kunt vormgeven en kunt veranderen en hoe je daarmee kunt bijdragen aan baanbrekende oplossingen voor grote misstanden in productieketens. Allard en Paul vragen Eva naar haar ervaringen bij de verschillende bedrijven waar ze gewerkt heeft. Uiteraard komt ook ter sprake hoe jij als luisteraar een changemaker voor bedrijven kunt zijn.Filmpje leiderschap en de eerste volger: https://www.youtube.com/watch?v=fW8amMCVAJQ
Nov 4, 2024 • 46min
Zo kun je beleggen in een betere wereld (en het is vaak nog rendabeler ook!)
Bezoek de productwijzer op https://productwijzer.justenough.nl/ Aandeelhouderskapitalisme is steeds meer een synoniem geworden voor kortetermijngericht denken. Het doel is winstmaximalisatie, ten koste van alles. De aandeelhouder profiteert - mensen en de aarde betalen de prijs. Maar: bestaat er ook zoiets als postgroei-beleggen? Kun je beleggen voor een betere wereld? Dat hoor je in deze aflevering van Leven na de groei. En hoewel we in de aflevering nadrukkelijk alleen beleggingsadvies geven gericht op duurzaamheid en menswaardigheid, zijn er goede wetenschappelijke redenen om aan te nemen dat beleggingen in visionary companies (bedrijven met een duidelijke visie op het creëren van én economische én sociale én ecologische waarde) op lange termijn beter renderen. Boekentips:- De bakermat van de beurs van Lodewijk Petram- Built to Last van Jim Collins (over visionary companies)
Oct 21, 2024 • 1h 4min
Een shirt dat niet 50 dagen, maar 50 jaar meegaat (met Dennis Storm en Matthijs Tersteeg)
Bezoek de productwijzer op https://productwijzer.justenough.nl/ SheIn – het gaat de laatste tijd veel over dit Chinese kledingmerk. Ze hebben een revolutie ontketend in de modewereld. Fast fashion bestond al – bijv. de Zara heeft een omlooptijd van ongeveer 3 weken om van design naar product te gaan. Maar SheIn weet dit terug te brengen tot slechts 3 dagen. En met succes: ze zijn nu de grootste kledingwebshop ter wereld. De kleding houdt het niet lang vol – meestal is het na een keer of 3 wassen stuk. Maar wie geeft dat, tegen die tijd is er al een compleet nieuwe collectie beschikbaar? Uiteraard is dit geen promo voor de ultra fast fashion. Want de kledingindustrie is één van de meest vervuilende ter wereld. En kleding wordt vaak gemaakt onder vreselijke omstandigheden. Niet bepaald binnen de draagkracht van mens en aarde. Hoe mooi zou het zijn om kleding te hebben die een halve eeuw mee kan gaan? Een droombeeld? Zeker niet! In deze aflevering van Leven na de groei spreken Allard Amelink en Matthias Olthaar: Matthijs Tersteeg, van slow fashionmerk Achilles and the Tortoise en Dennis Storm, oprichter van Club Kakatua en voormalig presentator en programmamaker. Samen ontwikkelden zij een t-shirt dat 50 jaar meegaat. Ultra slow fashion dus. Ze praten over waarom de kledingindustrie zo vervuilend is, over de perverse prikkels in het systeem en over hoe het anders kan. Hier vind je de crowdfunding van Achilles and the Tortoise: https://crowdaboutnow.nl/campagnes/achillesxtortoise/
Oct 7, 2024 • 1h 9min
Europa staat voor een existentiële uitdaging (maar níet zoals Draghi het stelt in zijn rapport over concurrentievermogen)
Bezoek de productwijzer op https://productwijzer.justenough.nl/ Het rapport van Mario Draghi over het concurrentievermogen van Europa is het gesprek van de dag in de wandelgangen van bedrijven en overheden. Volgens Draghi staat Europa economisch gezien voor een "existentiële uitdaging": als we niet nú vól inzetten op een sterkere concurrentiepositie, dan leggen we het af tegen China en de VS. Er staat inderdaad heel veel op het spel, en het onderwerp is relevant voor iedereen, niet alleen voor economen en beleidsmakers. In deze aflevering maken podcasthost Allard Amelink en econoom Paul Schenderling dit cruciale onderwerp voor jou behapbaar en begrijpelijk. We slikken daarbij de conclusies en aanbevelingen van Draghi niet voor zoete koek. Ja, Europa staat voor een existentiële uitdaging, maar níet op de manier die Draghi ons voorhoudt. Hoe dat zit en waarom relevant dit is voor iedereen, hoor je in deze aflevering.Bronnen die ter sprake komen in deze aflevering:- Het rapport-Draghi: https://commission.europa.eu/document/download/97e481fd-2dc3-412d-be4c-f152a8232961_en?filename=The%20future%20of%20European%20competitiveness%20_%20A%20competitiveness%20strategy%20for%20Europe.pdf- Twee boeken over de VS: Underground Empire van Henry Farrell en Abraham Newman en End Times: Elites, Counter-Elites, and the Path of Political Disintegration van Peter Turchin.- Een boek over China: Vampire State: The Rise and Fall of the Chinese Economy. - Een boek over de opkomst van moderne fabriekssystemen: Behemoth: A History of the Factory and the Making of the Modern World van Joshua Freeman.
Sep 16, 2024 • 53min
Ook jij kan de biodiversiteit helpen (maar voorkom deze fout!)
Bezoek de productwijzer op https://productwijzer.justenough.nl/ “Dramatisch jaar voor vlinders: nog nooit zo weinig gezien bij telling”, kopte de NOS begin augustus. Deelnemers aan de Vlindertelling van de Vlinderstichting zagen gemiddeld slechts vijf vlinders, tegen acht vorig jaar en zelfs zestien in de beginjaren van de telling, tot 2015. Ook het CBS onderschrijft deze neerwaartse trend: van de vlinderpopulatie in Nederland in 1992 is minder dan de helft over. “Wie vlinders wil helpen kan tegels in de tuin vervangen door meer bloeiende planten.” eindigde het artikel op de site van NOS. En het mooie is dat vergroening van de tuin steeds populairder wordt. Maar wat blijkt: veel plantjes die als bijvriendelijk of vlindervriendelijk worden verkocht zíjn helemaal niet vriendelijk voor vlinders en bijen. En sterker nog: soms zijn ze juist gevaarlijk. Hoe het staat met de biodiversiteit in Nederland en wat jij kan doen aan de biodiversiteit rondom jouw huis?Allard Amelink en Matthias Olthaar spreken in deze aflevering Suzanne van Straaten, oprichter van Sprinklr, webshop voor biologische tuinplanten. We spreken haar over het belang van biologisch tuinieren, de uitdagingen die dat met zich meebrengt, maar vooral ook wat het oplevert. Sprinklr is steward owned, wat betekent dat het bedrijf van zichzelf is. En dat heeft heel interessante gevolgen. Je hoort er meer over in deze aflevering van Leven na de Groei.Aflevering van De Keuringsdienst van Waarde: https://npo.nl/start/serie/keuringsdienst-van-waarde/seizoen-21/bij-vriendelijk_1/afspelenVPRO Tegenlicht over Steward-ownership: https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2019-2020/goed-geld-verdienen.htmlKijk op https://biotuinwijzer.nl/ voor meer biologische kwekers en verkopers
Sep 2, 2024 • 49min
Dit vergeten onrecht zou op Prinsjesdag centraal moeten staan
Bezoek de productwijzer op https://productwijzer.justenough.nl/ Stel je voor: je hebt veertig jaar hard gewerkt en iedereen in jouw organisatie is er in die jaren flink in koopkracht op vooruit gegaan behalve jij. Hoe zou je je voelen? Het schrijnende is dat dit vele mensen in Nederland is overkomen. Het is ongelofelijk maar waar: terwijl de economie fors groeide, zijn de lonen van de dertig procent laagste inkomens de afgelopen veertig jaar gestagneerd of zelfs gedaald. Toch is dit geen schandaal dat het nieuws beheerst en ook zal deze enorme scheefgroei waarschijnlijk niet centraal staan op Prinsjesdag. Hoe kan dat?! In deze aflevering leggen Allard en Paul stap voor stap uit wat jij moet weten over dit grote onderwerp en vertellen we waardoor dit structurele onrecht gemaskeerd wordt. Ook leggen we de voornaamste oorzaken achter dit structurele probleem bloot en praten we over concrete oplossingen die tijdens Prinsjesdag centraal zouden moeten staan.Tot slot blijft de roze olifant in de kamer (lees: Tweede Kamer) uiteraard niet onbenoemd, namelijk: hoe kan het dat linkse partijen, ooit opgericht om de arbeidersklasse te vertegenwoordigen, zo'n groot probleem voor deze klasse met zo weinig inhoudelijke diepgang en politieke strijdlust benaderen? Bronnen:- World Inequality Database van Thomas Piketty: https://wid.world/- Onderzoek Universiteit Leiden (in het bijzonder pagina 23): https://www.universiteitleiden.nl/binaries/content/assets/rechtsgeleerdheid/fiscaal-en-economische-vakken/economie/rm_2024_01_13022024.pdf
