De Correspondent

Ha luisteraars! Eiiiiigenlijk zouden we Hannah Prins en Jantijn Anema van Extinction Rebellion in de podcast hebben. Eén van hen werd geveld door afschuwelijke pestilentie.Dus hebben we in plaats daarvan deze week een gouwe ouwe uit de archieven geplukt: ons interview met Diederik Samsom. Hij kondigde vorige week zijn vertrek aan bij de Europese Commissie, dus wat dat betreft nog een actueel haakje ook!Samsom was stafchef voor Frans Timmermans, en daarna Wopke Hoekstra. en dus eigenlijk de topambtenaar die leiding gaf aan de Europese Green Deal.We hadden het met Samsom over Ecodesign: de geweldig gave richtlijn die onze stofzuigers, warmtepompen en lampjes zuiniger maakt. We hadden het over de Groningse gasbel: moet dit taboe geslecht worden? We hadden het over het prijsplafond voor elektriciteit. We hadden het over niet-gehaalde ambities die worden bestreden met nog hogere ambities.We hadden het over de waterstofambities van de Europese Commissie: kostbare energieverspilling of bittere noodzaak? En we hadden het over het verschil tussen Europa en Den Haag – hoe de medialuwte het ook mogelijk maakt meer over de inhoud te praten.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Luisteraars! We waren er een poos helemaal klaar mee, nadat de overheid in de jaren zeventig een stervend scheepswerf in Rotterdam overeind poogde te houden – miljarden guldens door het putje. Maar het is weer helemaal terug: industriepolitiek, ofwel een overheid die richting geeft aan wat voor bedrijvigheid ze in het land wil door winnaars te kiezen.Want naast fiasco's met zombiescheepsbouwers hebben we er ook enkele van onze succesvolste sectoren en bedrijven aan te danken. ASML kreeg in zijn prille jaren tientallen miljoenen aan overheidssteun, de tuinbouwsector ontving goedkoop gas, DSM staat voor De Nederlandse Staatsmijnen ('nuff said), en zo kunnen we nog wel even doorgaan.Dus: hoe ziet die nieuwe industriepolitiek eruit? We spreken met Rinke Zonneveld, de CEO van InvestNL, een staatsparticipatiemaatschappij die vier jaar geleden een zak met 1,7 miljard euro belastinggeld meekreeg, om te investeren in riskante bedrijven die het in de markt niet rooien.Wie kijkt naar de investeringen van InvestNL, ziet dat er in een wilde verscheidenheid van sectoren wordt geïnvesteerd: kweekvlees (gaaf!), fotonica (wat?), quantumtech (hoe?), scanning probe microscopy (tuurlijk!). Klinkt allemaal gaaf, maar als je in zoveel verschillende sectoren zit, kun je dan wel echt doorgronden of de techniek hout snijdt?En hoe ziet Zonneveld de verhouding tussen diversificatie (investeren in zoveel mogelijk verschillende technologieën omdat je nooit weet wat gaat lukken) en specialisatie (investeren in enkele technologieën zodat je er echt goed in wordt)?InvestNL is ook een warm pleitbezorger van een inheemse zonne-industrie: zelf cellen en panelen maken, misschien zelfs zelf silicium destilleren en wafers snijden, om onze afhankelijkheid van China te verminderen. De overheid zou een 'level playing field' moeten creëren (lees: Chinese panelen de tyfus belasten). Moeten we dat wel willen als Nederlandse fabrikanten zelfs in het beste geval nog de helft duurder zijn dan de Chinese concurrentie?Leesvoer bij deze aflevering• Groeibriljant: Faillissement dreigde voor ASML', een artikel uit het Eindhovens Dagblad.(https://corr.es/03a7a8)• Een gesprek tussen Rinke Zonneveld en Michael Jackson, dat je terug kunt lezen op Innovation Origins: 'De verwachtingen zijn hooggespannen, maar Europa’s deep tech ambities hebben nog wat drempels te nemen'. (https://corr.es/6dae21)• Het RSV-drama (1984), een documentaire over het ontstaan van de RSV-affaire (https://corr.es/be9d0c)• De paper 'The Spread of Improvement: Why Innovation Accelerated in Britain 1547-1851' (2017) van Anton Howes. (https://corr.es/ff3ecd)Zoals altijd kun je je opmerkingen en suggesties met ons delen via rudienfreddieshow@decorrespondent.nl.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Luisteraars! Bij De Rudi & Freddie Show geen top-vijflijstjes van favoriete boeken en gebeurtenissen. Nee, juist een zalig contra-seizoensmatig gesprek over de gevolgen van ondraaglijke hitte!Het is in economische analyses van klimaatverandering steevast de grootste kostenpost: de toename van het aantal hittedoden. Dankzij klimaatverandering zal het vaker zo heet worden in de zomer dat mensen voortijdig het leven laten.Ik (Jesse) las afgelopen zomer veel onderzoek van epidemiologen en economen over de gevolgen van niet-optimale temperaturen voor de mortaliteit (je ziet: ik zit al lekker in het jargon!). En de eerlijkheid gebiedt te zeggen: dat stelde eigenlijk behoorlijk gerust.Uit een groot onderzoek in het toonaangevende medische tijdschrift The Lancet blijkt bijvoorbeeld dat wereldwijd vooralsnog meer mensen dood gaan door kou (4,6 miljoen) dan door hitte (489.000). Dankzij de opwarming van de aarde in de afgelopen twintig jaar is het aantal aan hitte gerelateerde doden toegenomen, maar het aantal aan kou gerelateerde doden is sneller afgenomen. Netto zijn er dankzij de klimaatverandering tot nog toe minder doden gevallen door niet-optimale temperaturen.Maar dat betekent nog niet dat dit bij toekomstige opwarming nog steeds zo zal zijn. Epidemiologen komen met sombere prognoses, waarin bij stevige klimaatopwarming ongeveer evenveel aardbewoners zullen sterven door aan temperatuur gerelateerde sterfte als nu door luchtvervuiling.Maar wie onder de motorkap kijkt van dit epidemiologische onderzoek, ziet dat er uit wordt gegaan van extreem pessimistische (en volstrekt onrealistische) klimaatscenario's. En dat er bovendien helemaal geen rekening wordt gehouden met het aanpassingsvermogen van mensen!We zullen volgens deze onderzoeken rustig stil blijven zitten terwijl de hitte over ons heen raast. Maar alles wijst erop dat we dat helemaal niet doen, en niet gaan doen. Zo is in Houston (Verenigde Staten) een dag van meer dan 32 graden Celsius inmiddels 90 procent minder dodelijk dan in de jaren zestig.Leesvoer bij deze aflevering:• 'Global, regional, and national burden of mortality associated with non-optimal ambient temperatures from 2000 to 2019: a three-stage modelling study' van Qi Zhao et al. (https://corr.es/97042f)• Het nieuwste rapport van het IPCC: 'AR6 Synthesis Report: Climate Change 2023'. (https://corr.es/f77c15)• 'Projections of temperature-related excess mortality under climate change scenarios' van Antonio Gasparrini et al. (https://corr.es/59debb)• Een uitleg van de klimaatscenario's (SSP's) waar we aan refereren kun je hier vinden. (https://corr.es/2774df)• Valuing the Global Mortality Consequences of Climate Change Accounting for Adaptation Costs and Benefits' van o.a. Tamma Carleton. (https://corr.es/a5c8d1)Zoals altijd kun je je opmerkingen en suggesties met ons delen via rudienfreddieshow@decorrespondent.nl.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Bijna alle debatten die op het ogenblik de gemoederen heftig bezighouden in de maatschappij, zijn terug te voeren op onze moraal. Hanno Sauer (1983) schreef een imposante studie over de ontwikkeling van onze moraal, waarin hij 5 miljoen jaar terug gaat: 'Moraal. Goed en kwaad van prehistorie tot polarisatie'. Centrale stelling: de mens is zo succesvol als soort, juist vanwege onze moraal die ons in staat stelt om samen te werken in kleine groepen. Het boek werpt verhelderend licht op de vraag wat ons desondanks zo sterk verdeelt.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Luisteraars! Het blijkt lastig te accepteren dat mensen vooral op een anti-immigratiepartij als de PVV stemmen, omdat ze tegen immigratie zijn. Neem ter illustratie een column van collega Arjen van Veelen van dit weekend, waarin de PVV-stem als een proteststem wordt neergezet. 'Ze zeiden dat ze zich verweesd voelden; we schrapten hun buslijnen,' schreef Van Veelen. 'Ze zeiden dat ze ontworteld raakten; we flexibiliseerden hun banen. Ze mompelden dat ze vereenzaamden; we verhoogden hun parkeertarieven, verkochten hun huisarts aan de hoogste bieder en verpatsten halve woonblokken aan Blackstone. Ze vroegen om waardige banen; we gaven ze na tien jaar flexibele dienst een doosje Merci.'Het is een these die eigenlijk iedere verkiezingsoverwinning van een rechts-populistische partij weer boven komt drijven: mensen stemmen op de PVV uit protest, niet uit overtuiging. Maar wat klopt daar eigenlijk van? Weinig, blijkt uit bergen aan politicologisch onderzoek. Een stem op een anti-migratiepartij wordt toch vooral verklaard doordat mensen tegen migratie zijn. Tegelijkertijd waren er altijd al mensen die tegen migratie waren, misschien nog wel meer in het verleden dan nu. Dus hoe kan het dat anti-migratiepartijen nu pas zo succesvol zijn geworden?Van Veelens column snijdt ook een reëel punt aan: hoogopgeleiden hebben het in dit land voor het zeggen. De opvattingen van laagopgeleiden worden veel minder vaak vertaald in beleid, dan die van hoogopgeleiden. Een interessant voorbeeld: er is een enorme meerderheid van de laagopgeleiden voor verlaging van de pensioenleeftijd (wel 90 procent voor mensen met enkel primair onderwijs), maar die discussie is door de politiek gesloten verklaard. Het leenstelsel – een maatregel waarvoor wél steun was onder laagopgeleiden en weerstand bij hoogopgeleiden – werd dankzij een succesvolle lobby van hoogopgeleiden wel weer afgeschaft. Kortom: in deze podcast weer een uur aan amateur-politicologie!Leesvoer bij deze aflevering• De column 'Wakker worden in een guur land' van Arjen van Veelen (https://corr.es/a1f584)• Een interview van de VPRO waarin Max van Weezel met voormalig CD'er Hans Janmaat spreekt. (https://corr.es/ef80cc)• De paper 'Why Some Anti-Immigrant Parties Fail and Others Succeed: A Two-Step Model of Aggregate Electoral Support' van Wouter Van Der Brug, Meindert Fennema en Jean Tillie. (https://corr.es/37d46a)• Een fragment waarin Paul Witteman aangeeft dat Hans Janmaat bij de VARA geen “fair kans” gekregen heeft en dat ze dat zo weer zouden doen. (https://corr.es/18182a)• 'Cordon sanitaire kan wel degelijk effectief zijn', een opiniestuk van Léonie de Jonge. (https://corr.es/37f9e3)• Een onderzoek van Wouter Schakel en Daphne van der Pas over onderwijsongelijkheid en beleid. (https://corr.es/bbec6b)Zoals altijd kun je je opmerkingen en suggesties met ons delen via rudienfreddieshow@decorrespondent.nl.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Pieter Hoff, een idealistische ondernemer, bespreekt zijn methode om bomen te planten in verwoestijnde gebieden. Zijn zoon zet het werk voort. Ze kunnen CO2-emissies neutraliseren en armoede bestrijden. Podcast behandelt innovatie, watergebruik, herbebossing, financiën, religie en hoop voor de toekomst.

Luisteraars (ja, helaas weer enkel luisteraars)! De Partij voor de Vrijheid won de verkiezingen. Sta je dan met je podcast over de inhoud... met je kweekvleescoalitie... met je veel te lange gesprekken over nut en noodzaak van ontziltingsinstallaties...Ongeveer een kwart van het electoraat stemde voor een partij met een verkiezingsprogramma dat grossiert in groteske luchtfietserij. Tewerkstellingsvergunningen voor Europese staatsburgers (mag niet van Europese richtlijnen), volwassenenstrafrecht vanaf veertien jaar (verboden door het Verdrag inzake de rechten van het kind), ‘administratieve detentie’ voor ‘tienduizenden sympathisanten van de jihad’ (verfrissend: we gaan mensen vastzetten zonder tussenkomst van een rechter voor misdrijven die ze nog niet begaan hebben). De financiële onderbouwing van het PVV-verkiezingsprogramma, waarin rijkelijk met belastingverlagingen en uitgavenverhogingen wordt gestrooid, is zelfs binnen het genre (en de lat ligt deze verkiezingen lager dan ooit) bedroevend.Afijn, het is een overwinning die schreeuwt om powerduiding. Nu zijn verkiezingen zeldzame momentopnames, waarbij het niet altijd makkelijk is het weer (de bijzonderheden van de specifieke verkiezing) te onderscheiden van het klimaat (de langlopende trends die uitkomsten sturen).Wat is de aantrekkingskracht? In deze podcast gaan we het over beide hebben: wat maakte deze verkiezingen bijzonder? En: wat is er veranderd in Nederland, waardoor rechts-populistische partijen zoveel steun kunnen krijgen?Een van de interessante bevindingen van het Nationaal Kiezersonderzoek, dat loopt sinds de jaren zeventig, is namelijk dat opvattingen eigenlijk nauwelijks zijn verschoven over de tijd. Het is niet zo dat we ineens massaal negatiever zijn gaan denken over migratie. Sterker nog, in Nederland zijn we gemiddeld een pietsie positiever over de baten van migratie dan twintig jaar geleden. Tegelijkertijd bestaat er in heel Europa een omvangrijk reservoir van rechts-populistisch sentiment (grofweg: anti-migratie, anti-Europa, anti-woke). Wat maakt dat dit reservoir in het verleden nauwelijks werd aangesproken door politieke partijen? En rechts-populisten tegenwoordig steeds vaker winnen?****** Voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring kun je terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. ******Muziek:Black Gold 360 - Seven Layers of OakFeaturingLucas Dols: BasDaan Herweg: PianoTeus Nobel: TrompetBob Roos: Drumsopen.spotify.com/track/0wmYKBMCPX…da20743b64f44f9aSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Hein de Haas, socioloog en hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, onthult de waarheid over migratie, waarbij hij de leugens van politici blootlegt. Hij pleit voor een kritische benadering van migratiecijfers en het vertellen van een ander verhaal, weg van politieke mythes. De podcast bespreekt migratie door de jaren heen, met aandacht voor historische patronen en Europa als belangrijke bestemming voor migranten. Het belang van eerlijke politieke discussies en het beschermen van migranten worden benadrukt.

En dan nu de grote vraag: welke partij moet het worden? De afgelopen weken voelden we zes lijsttrekkers stevig aan de tand in een podcast die de geschiedenis ingaat als 'de saaiste verkiezingspodcast van 2023'. In deze bonusaflevering reflecteren we samen met politicoloog en journalist Simon van Teutem op de geleerde lessen.We hebben het over klimaat en migratie, over macht en tegenmacht, en voor de trouwe fans hebben we het natuurlijk ook nog even over precisiefermentatie. Bovendien bespreken we de politieke kopstukken: wat wilde Frans Timmermans nu bereiken met zijn aanval op Rob Jetten en D66? En waarom wil Omtzigt het vooral hebben over hoe we beslissingen nemen, in plaats van welke beslissingen we zouden moeten nemen?Inmiddels zijn ook de doorrekeningen van de verkiezingsprogramma's door het Centraal Planbureau en het Planbureau voor de Leefomgeving beschikbaar, waar we natuurlijk zijn ingedoken. Want hoe financiert Volt dat basisinkomen voor iedereen eigenlijk? En wat is de VVD daadwerkelijk van plan met ontwikkelingssamenwerking?Tot slot hebben we het nog over de lessen die Simon leerde tijdens het maken van zijn grote Stemgids, en wat hij het meest miste in alle programma's (waarom zo weinig aandacht voor de schreeuwende personeelstekorten, en voor het mbo?). Mocht je hierna nog steeds niet weten wat je moet stemmen, dan is er aan het einde van de podcast voor jou ons stemadvies. Maar wat ook je doet: ga stemmen!****** Voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring kun je terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. ******Muziek:Black Gold 360 - Seven Layers of OakFeaturingLucas Dols: BasDaan Herweg: PianoTeus Nobel: TrompetBob Roos: Drumsopen.spotify.com/track/0wmYKBMCPX…da20743b64f44f9aSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Luisteraars! In het laatste gesprek van de Grote Verkiezingsshow praten we met Dilan Yeşilgöz-Zegerius, lijsttrekker van de VVD.Wat de VVD betreft is migratie hét thema van deze verkiezingen. De ongecontroleerde vluchtelingenstroom zou het absorptievermogen van de Nederlandse samenleving te boven gaan. De reguliere asielopvang is stelselmatig overbezet, en het is steeds weer zoeken naar noodoplossingen, waarvoor het draagvlak vaak ontbreekt.Maar hebben we deze zogenaamde 'asielcrisis' niet aan onszelf te denken? Al jaren klinken er noodkreten van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) over het chronische gebrek aan opvangplekken, en de noodzaak van stabiele financiering. De Algemene Rekenkamer liet onlangs nog zien dat er in maar liefst 21 van de afgelopen 23 jaar te weinig budget is toegekend aan het COA.Eind 2021 luidde het COA nogmaals de noodklok: binnen een paar weken zouden er geen opvangplek meer over zijn. Enkele maanden later viel Rusland Oekraïne binnen. Het kabinet besloot de Wet verplaatsing bevolking uit 1952 af te stoffen, en gemeenten (niet het COA) verantwoordelijk te maken voor de opvang van Oekraïners (een soort de facto spreidingswet). Opeens bleek Nederland in staat om meer dan 100.000 Oekraïners op te vangen! Hoe kan het dat we voor deze groep vluchtelingen opeens wél opvang konden regelen?Schaffen we het echt niet met de asielopvang, of willen we het gewoon niet schaffen?Voor de Oekraïense vluchtelingen geldt dat ze zonder ingewikkelde procedures aan het werk mogen. Inmiddels heeft al meer dan de helft (!) van de Oekraïners in Nederland betaald werk. Maar voor reguliere asielzoekers is het vrijwel onmogelijk om te werken, en de VVD wil dat ook niet makkelijker maken. Waarom niet?We praten ook met Yeşilgöz over de vraag hoe het gaat met de (kinderen van) migranten die hier eerder al naartoe kwamen. Wie de sombere geschriften van de jaren negentig – denk aan 'het multiculturele drama' van Paul Scheffer – erop naslaat ziet dat er toen grote zorgen waren over de schooluitval, criminaliteit en werkloosheid van Nederlanders met een migratieachtergrond. Maar op al die fronten is er enorme vooruitgang geboekt.Om één voorbeeld te noemen: 12- tot 18-jarige Nederlanders met een niet-westerse migratieachtergrond zijn nu ongeveer 25 procent minder vaak verdachte van een misdrijf dan autochtone Nederlanders in 2006 (het jaar dat Wilders zijn partij begon). Toch hoor je bij de VVD weinig optimisme als het over integratie gaat. Wordt het niet tijd om eens een wat opgewekter deuntje te spelen?En tot slot: werken moet lonen, stelt de VVD. Maar waarom is de VVD dan zo'n warm pleitbezorger van de bedrijfsopvolgingsregeling? Dat is een regeling waardoor erfgenamen van (steenrijke) bedrijfseigenaren slechts 2,1 procent belasting betalen over erfenissen van miljoenen. Moet een echte liberaal geen onderscheid maken tussen verdiend inkomen (waarvoor je noeste arbeid verricht) en onverdiend inkomen (dat je komt aanwaaien)? Zou je erfenissen niet zwaarder en arbeid lichter moeten belasten?We hadden het graag nog gehad over allerlei andere onderwerpen, van landbouw tot klimaat tot precisiefermentatie – maar helaas, de tijd was op!****** Voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring kun je terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. ******Muziek:Black Gold 360 - Seven Layers of OakFeaturingLucas Dols: BasDaan Herweg: PianoTeus Nobel: TrompetBob Roos: Drumsopen.spotify.com/track/0wmYKBMCPX…da20743b64f44f9aSee omnystudio.com/listener for privacy information.