De Ongelooflijke Podcast

In de eerste aflevering van 2021 bespreken we wat daar nou in vredesnaam gebeurde bij die bestorming van het Capitool in Washington. We zagen een gewelddadige meute, maar dan met christelijke symbolen en leuzen als 'Jesus Saves'. Was dit nou christelijk terrorisme, of is er iets anders aan de hand? En waarom maken politieke en radicale bewegingen zo vaak gebruik van religieuze taal en symboliek? Is dat nou een blijk van secularisatie of juist niet? Journalist David Boogerd gaat daarover in gesprek met historicus en terrorismedeskundige Beatrice de Graaf van de Universiteit van Utrecht en theoloog Stefan Paas van de Vrije Universiteit in Amsterdam en de Theologische Universiteit Kampen.

De laatste aflevering van dit jaar, en wat kan je dan beter doen dan terugblikken? Terugblikken op een jaar dat de geschiedenisboeken zal ingaan: Trump verloor de verkiezingen, Black Lives Matter werd een begrip, standbeelden vielen van hun sokkel, radicalisering lijkt op allerlei vlakken toe te nemen en dan was er nog corona. Time Magazine noemde 2020 al 'the worst year ever', hebben ze een punt? En welke blijvende veranderingen zijn in 2020 in gang gezet op maatschappelijk en religieus gebied? Journalist David Boogerd blikt terug op 2020 met je favoriete podcast-duo: historicus Beatrice de Graaf en theoloog Stefan Paas.

In deze aflevering praten we over een van de meest invloedrijke Nederlanders ooit: Abraham Kuyper. Een man die aan de oorsprong staat van veel thema's die in De Ongelooflijke Podcast nogal eens voorbij komen. Hij was een predikant maar ook een radicale democraat. Door sommigen de eerste Nederlandse populist genoemd, maar hij was ook premier. Als journalist schreef hij belachelijk veel, en ruim honderd jaar geleden dacht Kuyper al na over de secularisatie waar we nu in zitten. Wil je de Nederlandse samenleving beter begrijpen? Dan moet je Abraham Kuyper beter begrijpen. Daarom praten journalist David Boogerd en theoloog Stefan Paas met historicus Johan Snel. Hij schreef het boek 'De zeven levens van Abraham Kuyper' en werpt een heel ander licht op de man die de verzuiling zou hebben uitgevonden. Wat kunnen we in deze tijd van hem leren? Wat maakt hem zo fascinerend? En heeft hij zelf eigenlijk niet bijgedragen aan de secularisatie?

In deze aflevering een gesprek met imam Yassin Elforkani van de Blauwe Moskee in Amsterdam. Al jaren is hij een van de meest belangrijke én meest controversiële stemmen als het gaat om het islamdebat in Nederland. Het Parool noemt hem ongrijpbaar, omdat hij vijanden maakt onder radicale moslims als hij zich uitspreekt tegen salafisme en radicalisering, maar hij maakt ook vijanden onder politici door te pleiten voor het strafbaarstellen van het beledigen van de profeet Mohammed. Daarnaast is hij vaak ingehuurd door de overheid als radicaliseringsexpert. Hoe kijkt Elforkani, als imam en theoloog, naar jihadisten die hun aanslagen met Koranverzen onderbouwen? Hoe kan je radicalisering tegengaan? En moet er een moderne, Europese vorm van islam komen? David Boogerd gaat daarover in gesprek met imam Yassin Elforkani en vaste gast en theoloog Stefan Paas.

In deze aflevering een gesprek met de nieuwe Theoloog des Vaderlands Almatine Leene, oftewel de vrouw die volgens de NRC 'in stilte het patriarchaat sloopt'. De afgelopen 16 jaar woonde Almatine in Zuid-Afrika, een paar weken na haar terugkomst in Nederland werd ze gelijk aangewezen als Theoloog des Vaderlands. En dat is extra bijzonder omdat Almatine afkomstig is uit een kerkgenootschap waar vrouwen niet predikant mochten zijn. Zelf kwam ze door haar studie en haar promotieonderzoek tot een andere conclusie. En mede door dat onderzoek is het kerkgenootschap overstag: vrouwen mogen wél dominee worden, en Almatine is de eerste. Maar waarom zou je als geëmancipeerde vrouw nog onderdeel willen zijn van zo'n ongeschijnlijk vrouwonvriendelijke religie? En is de verbeterde positie van de vrouw in de kerk niet vooral te danken aan secularisatie in plaats van het geloof of de Bijbel zelf? David Boogerd gaat daarover in gesprek met Almatine Leene en vaste gast en voormalige Theoloog des Vaderlands: Stefan Paas.

In deze aflevering een gesprek met misschien wel de meest interessante Nederlandse artiest van dit moment: Typhoon, of Glenn de Randamie zoals hij echt heet. Hij is rapper, zanger en maakte volgens muziektijdschrift Oor een van de beste albums van het afgelopen decennium: 'Lobi da Basi'. Nu heeft hij een nieuw album uit: 'Lichthuis', waarop zoals gebruikelijk bij Typhoon, veel teksten gaan over God en geloof. Want van jongs af aan is Typhoon al gefascineerd door God. Hij studeerde religiewetenschappen en richtte zich na een lange zoektocht, en een heftige burn-out, opnieuw tot de God die hij kende van vroeger. David Boogerd praat met Typhoon over geloof, liefde, racisme en zoeken... maar vooral ook vinden.

In deze aflevering een gesprek met het inmiddels befaamde Ongelooflijke Podcast-duo Beatrice de Graaf en Stefan Paas over complotheorieën. Het complotdenken is namelijk in opmars, zelfs zo erg dat de Landelijk Coordinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) er onlangs in hun dreiginsbeeld voor waarschuwde. In deze podcast hoor je dat complottheorieën al zo oud zijn als de weg naar Rome, en toch lijken de problemen nu groter dan ooit. Valt de opmars van complottheorieën nog te stuiten? En is complotdenken een soort nieuwe religie, zoals het steeds vaker wordt genoemd. Journalist David Boogerd praat met Beatrice de Graaf en Stefan Paas over complotten, coronaradicalisering, ketters en religie. Beatrice de Graaf is hoogleraar geschiedenis van de internationale betrekkingen aan de Universiteit van Utrecht en lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Stefan Paas is voormalig Theoloog des Vaderlands, hoogleraar aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en de Theologische Universiteit Kampen.

In deze aflevering richten we onze blik op het grootste politieke circus op aarde: de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Donald Trump krijgt veel steun van christelijke kiezers, zoals we eerder al hoorden, maar welke rol speelt religie eigenlijk bij de Democraten en Joe Biden? En wat zijn de gevolgen van de secularisatie die zich in de VS is een duizelingwekkend tempo voltrekt? Journalist David Boogerd en theoloog Stefan Paas praten erover met Bertine Moenaff en James Kennedy. Bertine Moenaff is Amerika-kenner en in het verleden werkzaam voor Democratisch congreslid Anthony Weiner. James Kennedy is een historicus van Amerikaanse komaf, en hoogleraar en decaan van Utrecht University College.

"We gaan zware tijden tegemoet. Wat er zal gaan gebeuren, geen mens die het weet, maar de horizon tekent zwart." Het waren ernstige woorden die Geert Mak onlangs sprak bij zijn Prinsjesdaglezing. In De Ongelooflijke Podcast vertelt hij waarom we ons bevinden in een historische overgangsfase. Geert Mak schreef bestsellers als 'In Europa' en 'De Eeuw Van Mijn Vader'. Hij combineert geschiedenis, reizen en politiek op een boeiende manier en heeft als domineeszoon een scherp oog voor religie. Onlangs schreef Mak het boek 'Grote Verwachtingen', een geschiedenis van het Europa van de laatste 20 jaar, maar we staan in deze podcast ook stil bij die opvallende lezing die hij gaf op Prinsjesdag, waarin hij een hartstochtelijke oproep deed aan de kerken. Journalist David Boogerd en theoloog Stefan Paas gaan in gesprek met Geert Mak over het Europa dat hem zo lief is, maar tegelijkertijd ook zo worstelt met zichzelf.

We hebben nu ruim een half jaar te maken met dat ellendige corona-virus, en dat zal voorlopig ook nog wel even zo blijven. Maar wat doen rampen eigenlijk met een samenleving? Lotte Jensen is historicus en doet onderzoek naar hoe wij als samenleving omgingen met de rampen van het verleden. Wat is de impact op onze identiteit, en welke rol speelt religie en zingeving bij het verwerken van een ramp? Lotte Jensen duikt daarvoor in allerlei oude interessante teksten, iets wat theoloog Stefan Paas ook nog wel eens wil doen in deze podcast. Met beide gasten neemt David Boogerd een een ouderwetse duik in de geschiedenis dus. Lotte Jensen is hoogleraar Nederlandse literatuur- en cultuurgeschiedenis aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Stefan Paas is hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam en de Theologische Universiteit Kampen.