Podcast Filosofie

“In het bijzonder wil ik onderstrepen dat noch het pad dat de uitgesproken fans aanbevelen, noch hetgeen de regelrechte criticasters voorstaan, juist is.” Zo houdt de hedendaagse Canadese filosoof Charles Taylor een pleidooi voor openheid en een blijvende kritische beschouwing van uitersten. Wat bedoelt Taylor met sterke evaluaties? Hoe keek hij aan tegen het zelf en secularisatie? En op welke manier werkt de dialectiek van Hegel door in zijn denken? Te gast is Guido Vanheeswijck De denker die centraal staat is Taylor

“Hebben we tegenwoordig een antwoord op de vraag wat we eigenlijk bedoelen met het woord ‘zijnd’? Allerminst. En dus is het zaak de vraag naar de zin van zijn opnieuw te stellen.” Zo drukte de Duitse filosoof Martin Heidegger uit dat in de filosofie de vraag naar het zijn vergeten is. Wat leert het hanteren van een hamer ons over hoe we met het zijn moeten omgaan? Wat is de keerzijde van onze focus op kijken, in plaats van de andere zintuigen? En wat is het belang van eindigheid? Te gast: Dirk de Schutter De denker die centraal staat: Heidegger

“Niettemin bestaat de moeilijkheid hierin: blijk te geven van de positieve kracht van de schizofrenie en op haar, als positiviteit, niet het brandmerk te drukken van tekortkoming of van vernieling die zij in de persoon aanricht” Zo drukte filosoof Gilles Deleuze uit dat we waanzin en verlangen niet moeten begrijpen als een negatieve kracht, maar als een positieve kracht. Waarom noemde Deleuze zijn hoofdwerk anti-Oepidus? Wat bedoelt hij met de soepelheid van het leven? En welke invloed heeft zijn denken gehad op gender studies? Te gast: Paul Moyaert De denker die centraal staat: Deleuze

“Het belang van mijn hele rede is verenigd in deze drie vragen: 1. wat kan ik weten? 2. wat moet ik doen? 3. waarop mag ik hopen?” Het antwoord op deze vragen is volgens Immanuel Kant het antwoord op de vraag: wat is een mens? Welke antwoorden gaf Kant op deze vragen? Wat bedoelde hij met de noumenale en fenomenale wereld? Welke revolutie ontketende in de filosofie? Te gast: Donald Loose De denker die centraal staat: Kant

“De rede moet rechter zijn in alles, in zowel politieke, natuurwetenschappelijke, als godsdienstige zaken.” Zo drukte de zeventiende-eeuwse filosoof Adriaan Koerbagh uit dat de rede de sleutel is tot kennis, geluk en vrede. Waarom hecht hij zo’n belang aan de rede? Waarom introduceerde hij de term ipstantie? En wat was zo radicaal aan zijn denken, dat hij uiteindelijk stierf in een tuchthuis? Te gast is Hannah Laurens De denker die centraal staat is Koerbagh

“We herkennen de moderne democratische revolutie het best aan de volgende omwenteling: geen enkele macht is aan een lichaam verbonden. De macht verschijnt als een lege plaats en zij die haar uitoefenen als eenvoudige stervelingen die haar slechts tijdelijk bezetten. (...) De democratie luidt de ervaring in van een ongrijpbare en onbeheersbare samenleving, waarin het volk (...) voortdurend zijn identiteit ter discussie zal stellen” Met deze woorden typeert de Franse filosoof Claude Lefort de democratische samenleving. Hoe keek Lefort aan tegen democratie? Wat bedoelt hij met de lege plaats van de macht? Waarom kan volgens hem uit democratie totalitarisme voortkomen? Te gast is Pol van de Wiel De denker die centraal staat is Lefort

“Het meest radicale onderscheid dat men bij de menselijke soort kan maken, is het onderscheid tussen twee typen schepsels: degenen die hoge eisen stellen aan zichzelf, met alle moeilijkheden en verplichtingen van dien, en anderzijds degenen die niets speciaals van zichzelf vragen, voor wie het leven zijn onveranderlijke gangetje gaat (..) zonder poging boven zichzelf uit te stijgen.” Met deze woorden introduceerde de Spaanse filosoof Ortega y Gasset de massamens. Wie is de massamens? Wat is de historische rede? Wat bedoelt Ortega met dat we in de Kantiaanse kerker opgesloten zitten? Te gast is Diederik Boomsma De denker die centraal staat is Ortega y Gasset

“Wat andere levende wezens kunnen of vermogen, hangt af van hun potentialiteit: ze kunnen dit of dat. Mensen zijn daarentegen de dieren die in staat zijn tot hun impotentialiteit.” Met deze woorden geeft de hedendaagse filosoof Agamben aan dat het in onze samenleving niet alleen gaat om kunnen, maar ook om niet-kunnen. Waarom neemt ‘kunnen’ zo’n centrale plek in in zijn denken? Wat bedoelt Agamben met het begrip homo sacer? En hoe kijkt hij naar gemarginaliseerden? Te gast is René ten Bos De denker die centraal staat is Agamben

"Alleen het absolute is waar en alleen het ware is absoluut". Dit is een van de vele hersenkrakers van de Duitse filosoof Georg Wilhelm Friedrich Hegel. Hij wordt gezien als een van de meest complexe filosofen allertijden, die meende dat we we de absolute waarheid kunnen kennen. Dat gaat een hoop vragen opleveren, en daar gaan we het de komende drie kwartier hebben. Te gast is Jaap Embregts. De denker die centraal staat is Hegel

"Gehoor geven aan de ellende die om gerechtigheid schreeuwt, bestaat er niet in zich een beeld voor te stellen, maar zich verantwoordelijk te stellen, tegelijk als meer en als minder dan het zijnde dat zich aandient in het gelaat.” Met deze woorden drukt Levinas uit dat het niet alleen om het ik, maar om de ander draait, die een appel op ons doet. Welke rol kende Levinas toe aan de ander? Wat was zijn kritiek op de westerse filosofische traditie? En hoe kan de ander ons bevrijden van onszelf? Te gast is Renée van Riessen De denker die centraal staat is Levinas