Het uur van de waarheid
VRT NWS
Dennis van den Buijs duikt in de wereld van nepnieuws en online bedrog, samen met factcheckers, experten en luisteraars.
Of het nu gaat over de oorlog in Oekraïne, de verkiezingen in Amerika, klimaatverandering of de coronapandemie: elk verhaal z’n complot lijkt het wel. Fakenews, misleiding en propaganda waren nog nooit zo zichtbaar: op sociale media, in onze mailbox of via berichtjes op je smartphone waarin gehengeld wordt naar data en je geldbuidel.
Maar wat is nu echt en wat niet? Hoe weet je dat? Wat is de technologie en het doel erachter? En waarom zijn we zo vatbaar voor oplichting en nepverhalen?
Of het nu gaat over de oorlog in Oekraïne, de verkiezingen in Amerika, klimaatverandering of de coronapandemie: elk verhaal z’n complot lijkt het wel. Fakenews, misleiding en propaganda waren nog nooit zo zichtbaar: op sociale media, in onze mailbox of via berichtjes op je smartphone waarin gehengeld wordt naar data en je geldbuidel.
Maar wat is nu echt en wat niet? Hoe weet je dat? Wat is de technologie en het doel erachter? En waarom zijn we zo vatbaar voor oplichting en nepverhalen?
Episodes
Mentioned books
May 25, 2024 • 33min
Valse clichés over racistische Vlamingen en wie is de Duitse prins die een staatsgreep beraamde?
In Duitsland is het proces tegen de extreemrechtse Reichsbürger-beweging gestart. Heinrich Reuss, die zichzelf ‘Prins’ noemt, is de meest opmerkelijke spilfiguur. Wat moeten we weten over de ‘prins’?
Buitenlandse journalisten en correspondenten hebben soms een vertekend beeld van België en de Belgische politiek, omdat ze enkel de Franstalige media volgen.
May 18, 2024 • 35min
Gefoefel onder vogelaars en staat de verkiezingsuitslag al op sociale media?
Wat zeggen sociale media over de verkiezingscampagne? Welke onderwerpen leven er? Welke politici krijgen aandacht? Hangt populariteit altijd samen met budgetten?
We praten over misleiding in de wereld van het competitief vogelspotten.
En we praten over een van de meest uitgebreide complottheorieën: Tartaria.
May 11, 2024 • 33min
Met welke woorden kan je stiekem iemands gedrag sturen? Is AI een ramp voor het klimaat?
Artificiële intelligentie is een ecologische ramp.
Met welke woorden wordt je gedrag stiekem gestuurd en hoe wordt dat in de politiek gebruikt? Auteur Tim den Heijer legt het uit in zijn boek ‘bromvliegtaal’.
May 4, 2024 • 31min
Kan Chat GPT jouw thesis schrijven? En hoe verstoren de Russen de gps van onze vliegtuigen?
Het merendeel van onze universiteiten en hogescholen staat studenten toe om gebruik te maken van artificiële intelligentie bij het schrijven van hun master- of bachelorproef. Dat blijkt uit een rondvraag van VRT NWS. Maar is dat wel een goede zaak?
Vliegmaatschappij Finnair heeft aangekondigd tijdelijk niet meer richting Estland te vliegen door herhaaldelijk verstoorde gps-signalen. Er wordt met een beschuldigende vinger naar Rusland gewezen.
Apr 27, 2024 • 27min
Vergeet China, ook Amerika bespioneert je! En zijn er meer wegenwerken in een verkiezingsjaar?
Vergeet China, ook Amerika bespioneert je! En zijn er meer wegenwerken in een verkiezingsjaar?
Apr 20, 2024 • 36min
Maffia gebruikt valse koeien om Europees geld op te strijken en complotten rond regen in Dubai
Via een ingenieus systeem kan de Italiaanse maffia Europese landbouwsubsidies opstrijken zonder dat er maar één koe of tractor in het veld staat. Correspondent Angelo Van Schaik vertelt hoe ze dat doen.
Een grote regenstorm in Dubai doet heel wat complottheorieën groeien.
Apr 13, 2024 • 34min
Baas in eigen hoofd: kan AI binnenkort onze gedachten lezen?
Baas in eigen hoofd: kan AI binnenkort onze gedachten lezen? Dankzij Neuralink en Elon Musk staat het ontcijferen van hersengolven hoog op de agenda. Maar komt het ooit zover? Kan AI ooit onze gedachten lezen en ontcijferen? Wat zou daar het voordel van zijn? En het gevaar? We praten erover met VRT NWS-journalist Tim Verheyden, An Jacobs, professor sociologie aan de VUB en verbonden aan imec, en Arno Libert, co-founder en CEO van Mindspeaker.
Apr 6, 2024 • 28min
Wie gelooft er in de platte aarde? En ontmasker zelf oplichters die tweedehandsauto's verkopen!
Het is opletten voor oplichters die zich voordoen als verkopers van tweedehandswagens via online platformen als 2dehands.be. Onze redactie ontving de afgelopen weken enkele getuigenissen van mensen die zo bijna in de val werden gelokt. Vorig jaar maakten oplichters zeker meer dan een half miljoen euro buit via valse zoekertjes. We geven tips hoe je dit zelf kan herkennen.
Waarom blijft de complottheorie van de platte aarde regelmatig opduiken?
Mar 30, 2024 • 32min
Big business met nazi-Duitsland, over merken als Ford en Volkswagen. En hoe beïnvloedt Rusland onze verkiezingen?
De hele week ging het in het nieuws over mogelijke Russische inmenging in onze verkiezingen. Het Belgische Crisiscentrum dat instaat voor de communicatie met de inlichtingendiensten en Staatsveiligheid legt uit hoe zij alles monitoren en hoe politici meer op hun cybersecurity kunnen letten.
De Volkswagen Golf bestaat 50 jaar. Volkswagen wordt door velen nog altijd gelinkt aan nazi-Duitsland. Hoe zat dat ook alweer en kennen we nog zo’n bedrijven?
Mar 23, 2024 • 38min
Opgelicht door goedkope hotelkamers, hoe groen is jouw totebag echt en mag je nog 'boterham' zeggen?
Hoteluitbaters en de Europese horecavereniging klagen over de vele misleidende boekingsplatformen die goochelen met prijzen. Wat doe je nu als consument het beste?
Katoenen totebags blijken minder milieuvriendelijk dan eerst gedacht. We praten erover met Laure Herweyers, doctor in de productontwikkeling aan de Universiteit Antwerpen.
En we zetten de meest opmerkelijke factchecks van de voorbije week op een rij.
