Het uur van de waarheid
VRT NWS
Dennis van den Buijs duikt in de wereld van nepnieuws en online bedrog, samen met factcheckers, experten en luisteraars.
Of het nu gaat over de oorlog in Oekraïne, de verkiezingen in Amerika, klimaatverandering of de coronapandemie: elk verhaal z’n complot lijkt het wel. Fakenews, misleiding en propaganda waren nog nooit zo zichtbaar: op sociale media, in onze mailbox of via berichtjes op je smartphone waarin gehengeld wordt naar data en je geldbuidel.
Maar wat is nu echt en wat niet? Hoe weet je dat? Wat is de technologie en het doel erachter? En waarom zijn we zo vatbaar voor oplichting en nepverhalen?
Of het nu gaat over de oorlog in Oekraïne, de verkiezingen in Amerika, klimaatverandering of de coronapandemie: elk verhaal z’n complot lijkt het wel. Fakenews, misleiding en propaganda waren nog nooit zo zichtbaar: op sociale media, in onze mailbox of via berichtjes op je smartphone waarin gehengeld wordt naar data en je geldbuidel.
Maar wat is nu echt en wat niet? Hoe weet je dat? Wat is de technologie en het doel erachter? En waarom zijn we zo vatbaar voor oplichting en nepverhalen?
Episodes
Mentioned books
Oct 5, 2024 • 26min
Maakt AI een oorlog minder dodelijk?
Worden oorlogen minder dodelijk door AI en hoogtechnologische wapens? We spreken met VRT NWS-expert Jens Franssen en politicoloog Marijn Hoijtink (UAntwerpen).
En verder: 10 keer per week frietjes eten zoals Matthias Diependaele? We factchecken wat dat doet met je gezondheid.
Sep 28, 2024 • 41min
Misschien liegt jouw burgemeester: misleiding in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen
De zetelverdeling in onze steden en gemeenten is pertinent onevenredig. Volgens het systeem Imperiali wint de grootste partij onevenredig veel zetels. Soms kan je met 38% van de stemmen wel meer dan 50% van de zetels binnenrijven.
Burgemeesters pakken richting 13 oktober graag uit met gedaalde criminaliteit in hun stad of gemeente. Maar klopt dat wel?
Geert Van Damme van AdLens en politiek marketeer Reinout Van Zandycke fileren de advertenties op socialer media van lokale partijen en politici.
Sep 25, 2024 • 29min
Spioneren de Russen voor de Belgische kust? En worden we bedrogen in de supermarkt?
Onderzoek van VRT NWS toont tal van verdachte scheepvaartactiviteiten op de Europese zeeën aan, onder andere van Russische vaartuigen. Hoe voorbereid is ons land op mogelijke acties van spionage of sabotage in de Noordzee?
Liggen supermarkten vol producten die gezonden worden voorgesteld dan ze in werkelijkheid zijn?
Sep 21, 2024 • 20min
Pas op! Fien Germijns wil niet echt je vriend zijn op Facebook
Valse vrienden! Veel mensen kregen op facebook berichten van collega Fien Germijns van Studio Brussel. Alleen was zij dat niet! Wie zit er achter die valse profielen, hoe vaak komt dat voor, en hoe herken je ze? We spreken Fien en technologiekenner Tim Verheyden van VRT NWS.
En we zetten de meest recente factchecks op een rij.
Sep 14, 2024 • 20min
"Ik verloor honderden euro's door een vervalste bank-app"
Mégane verloor honderden euro's door een valse bankapp! Hoe herken je die vervalste apps? Mégane getuigt hoe iemand haar oplichtte toen ze haar laptop verkocht, Tim Verheyden (VRT NWS) geeft uitleg en Lien Meurisse (FOD Economie) geeft tips om oplichting te vermijden.
Luc van Bakel, de chef van de checkredactie van VRT NWS, checkt of je hoofdluizen echt kan bestrijden met een badmuts vol olijfolie!
Jun 29, 2024 • 31min
Spreken met overledene via AI: hulp of gevaar? En al duizenden valse voetbalshirts in beslag genomen
Valse voetbaltruitjes: ze zijn overal tijdens het EK, maar mag je ze dragen en kopen? En hoe groot is die namaakindustrie?
Europa dreigt fors kouder te worden als de Golfstroom stilvalt. Kritische klimaatsceptici wijzen erop dat we decennia horen dat alles warmer zou worden. Wie heeft er gelijk?
Je kan dankzij AI blijven praten en chatten met overleden dierbaren. Platte commercie op kap van emotioneel leed? Of zinvolle rouwtherapie?
En de meest opmerkelijke factchecks van de week.
Jun 22, 2024 • 32min
Akelig echte deepfake van Hanne Decoutere en vervangt het AI-fotomodel binnenkort het echte?
Verdwijnt het echte fotomodel door AI? Daar spreken we over met Cameron-James Wilson, de ontwerper van AI-fotomodel Shudu dat de cover van Vogue haalde. En met Severine Nijs van modellenbureau Jackie Lee.
In de checkrubriek kijkt Luc van Bakel naar een slecht vertaalde speech van Meloni en naar een akelige deepfake van Hanne Decoutere.
Kloppen de clichés over Native Americans? 100 jaar geleden kregen ze het staatsburgerschap in de VS. Amerika-kenner Steven de Foer maakt de balans op.
Jun 15, 2024 • 31min
Big pharma patenteert oude inheemse medicijnen? Hoe werken clickbait-nieuwssites?
"Hugo Sigal heeft touche": hoe werken clickbait-titels met BV's?
Grote farmabedrijven patenteren eeuwenoude medicijnen van inheemse volkeren. Wat is biopiraterij?
In onze checkrubriek gaan we na of Joe Biden aan dementie lijdt en of thee echt helpt tegen onder meer kanker.
Jun 8, 2024 • 32min
Mag Europa de foto's controleren die jij rondstuurt? En leugens over Grieken en Romeinen!
Europa wil de beelden die we versturen op berichtendiensten laten screenen. Onder het Belgische voorzitterschap zijn verregaande stappen gezet richting chatcontrol. Goede zaak of Big Brother? Sofie Royer is privacy-experte en geeft uitleg en bedenkingen bij dat plan.
Veel beweringen over de Oudheid zijn fout. We misbruiken de Grieken en Romeinen aan de lopende band zegt classicus Patrick De Rynck.
Luc Van Bakel, chef factchecking van VRT-NWS, maakt de balans op van de factcheckmarathon.
Jun 1, 2024 • 37min
Wat is het belang van politieke factchecks?
VRT NWS schakelt in aanloop naar de verkiezingen een versnelling hoger om politieke uitspraken te factchecken en organiseert een factcheckmarathon. Het uur van de waarheid is te gast op de marathon, en praat onder meer over hoe belangrijk politieke factchecks zijn.
