Het uur van de waarheid
VRT NWS
Dennis van den Buijs duikt in de wereld van nepnieuws en online bedrog, samen met factcheckers, experten en luisteraars.
Of het nu gaat over de oorlog in Oekraïne, de verkiezingen in Amerika, klimaatverandering of de coronapandemie: elk verhaal z’n complot lijkt het wel. Fakenews, misleiding en propaganda waren nog nooit zo zichtbaar: op sociale media, in onze mailbox of via berichtjes op je smartphone waarin gehengeld wordt naar data en je geldbuidel.
Maar wat is nu echt en wat niet? Hoe weet je dat? Wat is de technologie en het doel erachter? En waarom zijn we zo vatbaar voor oplichting en nepverhalen?
Of het nu gaat over de oorlog in Oekraïne, de verkiezingen in Amerika, klimaatverandering of de coronapandemie: elk verhaal z’n complot lijkt het wel. Fakenews, misleiding en propaganda waren nog nooit zo zichtbaar: op sociale media, in onze mailbox of via berichtjes op je smartphone waarin gehengeld wordt naar data en je geldbuidel.
Maar wat is nu echt en wat niet? Hoe weet je dat? Wat is de technologie en het doel erachter? En waarom zijn we zo vatbaar voor oplichting en nepverhalen?
Episodes
Mentioned books
Feb 5, 2025 • 18min
Valse aardbeving of kernproef in Iran? En welke rol krijgt AI in jouw leven volgens de regering De Wever?
Een vermeende Iraanse kernproef blijkt toch een echte aardbeving: geoloog Katleen Wils (UGent) legt uit.
Tim Verheyden analyseert het regeerakkoord op het vlak van AI en technologie.
Luc van Bakel vertelt hoe Meta (Instagram, Facebook) grof geld blijft verdienen aan fake news.
Feb 1, 2025 • 27min
"AI uit China zal Europa redden" en wie manipuleert de Duitse verkiezingen?
Pascal Coppens, een ervaren sinoloog en technologieondernemer, bespreekt hoe Chinese AI, zoals DeepSeek, niet alleen een concurrent is voor Silicon Valley, maar ook een kans biedt voor Europa. Hij gaat in op de versnelde ontwikkeling van AI en de geopolitieke gevolgen hiervan. Luc van Bakel, chef factchecking bij VRT Nieuws, onthult de impact van Russische desinformatiecampagnes op de Duitse verkiezingen, en de geavanceerde technieken die ingezet worden om nepnieuws te verspreiden, wat de democratie bedreigt.
Jan 29, 2025 • 22min
Sterven Europa en Japan uit als we niet snel meer kinderen maken?
Sterven we uit omdat we te weinig kinderen maken? Zeker in Japan en Europa? Dat beweert Elon Musk constant op X en met hem veel anderen. Hij moedigt de mensheid zelfs aan om meer kinderen te krijgen! Demograaf Patrick Deboosere (VUB) scheidt feit van fictie.
En Dorien Vanmeldert van VRT NWS buigt zich over de vele vragen die we binnenkrijgen over een luchtfoto na de branden in L.A. met de boodschap HELP op de grond.
Jan 25, 2025 • 24min
Hoe oud zijn appels in de winkel? En pakjesfraude met jouw adres
Bart Nicolai, bio-ingenieur aan de KU Leuven en directeur van het Vlaams Centrum voor de Bewaring van Tuinbouwproducten, onthult hoe lang appels in de winkel vaak al liggen. Wist je dat sommige appels tot wel een jaar geleden zijn geplukt? Daarnaast wordt de problematiek van pakjesfraude besproken, waarbij iemand ongewild bestellingen ontvangt op naam van een ander. De experts geven waardevolle tips over hoe consumenten zich hiertegen kunnen beschermen en benadrukken het belang van consumentenrechten.
Jan 22, 2025 • 28min
Plagiaat in de muziek en smeulend fake news na de bosranden in L.A.
Plagiaat in de muziek: waar stopt de inspiratie en begint de diefstal? We spreken erover met producent en pianist Hans Francken en met Jozefien Vanherpe (KULeuven) die alles weet over intellectueel eigendomsrecht.
De bosbranden in Los Angeles smeulen na. Luc van Bakel legt uit hoe de ramp de perfecte cocktail vormt voor fake news en desinformatie inclusief AI en Russische beïnvloeding.
Jan 18, 2025 • 22min
Was Hitler een socialist? En Mel Gibson verspreidt leugens over kanker
Steeds meer mensen beweren dat Hitler geen rechtse conservatief was maar een gevaarlijke socialist en communist. Duitslandkenner Georgi Verbeeck (KULeuven) legt uit.
Mel Gibson kent 3 vrienden die genazen van terminale kanker dankzij een blauw verfmiddel voor textiel. Oncoloog Filip Lardon (UAntwerpen) is kritisch.
En VRT NWS-journalist Luc van Bakel brengt leugens over Tupperware meer naar de studio.
Jan 15, 2025 • 26min
Waarom maakt de digitale euro mensen bang? En wat is er mis met zielige livestreams op TikTok?
Complotten over de digitale euro tieren welig: "Staatscontrole! Al je geld weg in een klik! Frituur verboden voor mensen met hoog BMI!" Tim Verheyden van VRT NWS zet op een rijtje wat er circuleert. Selien De Schryder, professor monetaire economie (UGent) vertelt wat die digitale euro echt is.
Zielige livestreams op TikTok zijn vaak het werk van oplichters, uitleg door Dorien Vanmeldert van VRT NWS.
En Luc van Bakel zet de belangrijkste factchecks van de week op een rijtje.
Jan 11, 2025 • 24min
Gili ontmaskert helderzienden en Facebook gooit factcheckers buiten
Is factchecking dood nu Mark Zuckerberg alle contracten opzegt voor factcheckers op Facebook? Jan Jagers van De Checkers werkt via de Knack-redactie ook als factchecker voor Facebook in ons land.
Gili is boos op de paranormale quatsch in James & Co op Play4, hij waarschuwt andermaal voor helderzienden.
Jan 4, 2025 • 22min
Is Jack The Ripper fake news? En boekt AI jouw vakantie in 2025?
Jack The Ripper was fake news en de start van vele complottheorieën, blijkt uit een nieuwe BBC-documentaire. Anglofiel Harry De Paepe keek naar de eerste aflevering van het nieuwe seizoen van 'Lucy Worsley Investigates' op BBC over de zaak Jack The Ripper.
Tim Verheyden blikt vooruit op 2025: wat mogen we verwachten van AI in ons dagelijks leven? Wat met TikTok en andere sociale media? En wat doet Elon Musk in de schaduw van Donald Trump?
Dec 21, 2024 • 30min
Dickpics en seksueel cybergeweld tegen vrouwen: hoe pakt de VN het aan?
Wat is het geheime algoritme achter verslavende kindertelevisie? Wat maakt Bumba anders dan CocoMelon? Uitleg door ontwikkelingspsychologe Telidja Klaï,die werkt als content manager bij Ketnet.
Van dickpics tot meisjes die vermoord worden gewoon omdat ze online zijn: moet bescherming tegen cybergeweld tegen vrouwen in de de VN-mensenrechten? Catherine Van de Heyning vindt van wel en is in Genève om de VN te adviseren.
