Het uur van de waarheid
VRT NWS
Dennis van den Buijs duikt in de wereld van nepnieuws en online bedrog, samen met factcheckers, experten en luisteraars.
Of het nu gaat over de oorlog in Oekraïne, de verkiezingen in Amerika, klimaatverandering of de coronapandemie: elk verhaal z’n complot lijkt het wel. Fakenews, misleiding en propaganda waren nog nooit zo zichtbaar: op sociale media, in onze mailbox of via berichtjes op je smartphone waarin gehengeld wordt naar data en je geldbuidel.
Maar wat is nu echt en wat niet? Hoe weet je dat? Wat is de technologie en het doel erachter? En waarom zijn we zo vatbaar voor oplichting en nepverhalen?
Of het nu gaat over de oorlog in Oekraïne, de verkiezingen in Amerika, klimaatverandering of de coronapandemie: elk verhaal z’n complot lijkt het wel. Fakenews, misleiding en propaganda waren nog nooit zo zichtbaar: op sociale media, in onze mailbox of via berichtjes op je smartphone waarin gehengeld wordt naar data en je geldbuidel.
Maar wat is nu echt en wat niet? Hoe weet je dat? Wat is de technologie en het doel erachter? En waarom zijn we zo vatbaar voor oplichting en nepverhalen?
Episodes
Mentioned books
Jun 18, 2025 • 21min
Is de paling op je bord nu bedreigd of niet? En hoe correct zijn AI-podcasts over je studentencursus?
De paling is een bedreigde diersoort, maar toch eten we er tonnen van op. Hoe kan dat? Pieterjan Verhelst van het INBO is palingkenner en zwemt als een gladde aal door het verhaal.
Podcasts gemaakt door artificiële intelligentie zijn nuttig om wetenschappelijke kennis met een breed publiek te delen. Dat zegt professor verpleegkunde Philip Moons van de KULeuven na een opmerkelijk experiment.
Jun 14, 2025 • 27min
Spreken Limburgers echt trager? En zijn AI-chatbots goede factcheckers?
Bert Oben, een taalwetenschapper en professor aan de KU Leuven, onderzoekt of Limburgers echt trager spreken dan de rest van Vlaanderen. Blijkbaar zijn er geen significante verschillen in spreeksnelheid. Hij legt uit hoe dialecten de perceptie van Limburgers beïnvloeden. Daarnaast bespreekt hij de betrouwbaarheid van AI-chatbots als factcheckers en hun foutieve informatie bij actuele gebeurtenissen. Deze technologieën worden kritisch bekeken, vooral hun rol in de verspreiding van nepnieuws en de noodzaak van menselijke controle blijft belangrijk.
Jun 11, 2025 • 22min
Casino-apps vermomd als kinderspelletje en bijgeloof bepaalt het leven in China
Veerle De Vos, Azië-expert bij VRT NWS, duikt in de verrassende wereld van bijgeloof en de impact ervan op Chinese jongeren. Ze legt uit hoe culturele overtuigingen, zoals de angst voor het cijfer 4, het dagelijks leven kleuren en zelfs reisbeslissingen beïnvloeden. Daarnaast waarschuwt factchecker Rien Emmery voor illegale casino-apps die zich als kindvriendelijke spelletjes vermommen, en benadrukt hij de gevaren van misleidende advertenties op sociale media.
Jun 7, 2025 • 29min
Verbod op #skinnytok levert niets op en AI chanteert je met je geheime affaire
"Ik weet van je affaire met die andere vrouw". Artificiële intelligentie chanteert zijn eigen bedenkers. Tim Verheyden legt uit.
De hashtag Skinnytok weghalen op Tiktok is echt geen overwinning. Video's die eetstoornissen promoten, blijven viraal gaan merkt collega Dorien Vanmeldert.
Jun 4, 2025 • 22min
Misleidend goedkope Japanse huizen en de Kempen waren rijker dan gedacht
Verdacht goedkope huizen in Japan lokken veel buitenlandse kopers. Maar laat je niet misleiden: achter de prachtige façade gaan vaak grote oplapwerken schuil. Dat ontdekte NOS-correspondent Anoma van der Veere.
Minder gaan werken voor een betere work-lifebalance. Het klinkt modern, maar ook in de middeleeuwen bestond het. Historica Maïka De Keyser (KULeuven) onderzocht de zaak.
May 31, 2025 • 23min
Complotdenkers noemen Pommelien Thijs een man. En kan AI dromen?
AI slaapt nooit en blijft dromen: hoe dat zit vertelt Tim Verheyden.
Macron en Pommelien Thijs zijn geen vrouwen maar mannen. Die complottheorie blijft maar opduiken. Waarom? Wie gelooft dat? Factchecker Rien Emmery legt uit.
May 24, 2025 • 25min
Valse beloftes over borstimplantaten en de AI van Elon Musk liegt over Zuid-Afrika
In Nederland is ophef ontstaan over misleidende reclame rond borstimplantaten. Er zou een levenslange garantie beloofd worden. Wat is er aan de hand? Geldt dat ook in België? We spreken erover met Tom Goffin, docent Gezondheidsrecht aan de UGent en Nicolas Wilssens, plastisch chirurg.
Liegt de AI-tool Grok van Elon Musk doelbewust over moorden op witte Zuid-Afrikanen? Tim Verheyden legt uit.
Voor de laatste keer checkt Luc van Bakel het nieuws van de w
May 21, 2025 • 26min
Radicalisering via Roblox en mythes over het everzwijn
Radicalisering via Roblox: Olivier Caubergs van Textgain onderzocht hoe extremisten en terroristen games gebruiken om hun gedachtegoed te verspreiden. Van IS-vlaggen in GTA tot The Sims in een concentratiekamp.
Over everzwijnen gaan veel mythes en volkswijsheden rond. Zijn ze uitgezet? Gevaarlijk? Is jagen zinvol? Expert Jim Casaer van het INBO legt uit.
May 17, 2025 • 26min
Vlaming ontmaskert Noord-Koreaanse spionnen en Rihanna scoort in Burkina Faso dankzij AI
Vlaming Simon Wijckmans ontmaskert Noord-Koreaanse spionnen in zijn bedrijf: wat als de IT-man voor Kim Jong-un blijkt te werken?
Rihanna, Justin Bieber en Eminem loven de leider van Burkina Faso in nieuwe hits die viraal gaan in Afrika. Uitleg door correspondent Saskia Houttuin.
Luc van Bakel checkt het cokegebruik van Macron, tips tegen hooikoorts en geruchten rond het proces Diddy.
May 14, 2025 • 23min
Valsspelen op Strava en Poetins waarheid over de Tweede Wereldoorlog
Valsspelen op Strava: voor een paar euro loopt of fietst een "jockey" snelle kilometers voor jouw profiel. Jonas Creteur van Knack onderzocht de zaak.
Poetin wil de Russische en Chinese waarheid over de Tweede Wereldoorlog verdedigen. Welke waarheid is dat? Nico Wouters is historicus en directeur van het CegeSoma, het studiecentrum voor oorlog binnen het Rijksarchief.
