Het uur van de waarheid
VRT NWS
Dennis van den Buijs duikt in de wereld van nepnieuws en online bedrog, samen met factcheckers, experten en luisteraars.
Of het nu gaat over de oorlog in Oekraïne, de verkiezingen in Amerika, klimaatverandering of de coronapandemie: elk verhaal z’n complot lijkt het wel. Fakenews, misleiding en propaganda waren nog nooit zo zichtbaar: op sociale media, in onze mailbox of via berichtjes op je smartphone waarin gehengeld wordt naar data en je geldbuidel.
Maar wat is nu echt en wat niet? Hoe weet je dat? Wat is de technologie en het doel erachter? En waarom zijn we zo vatbaar voor oplichting en nepverhalen?
Of het nu gaat over de oorlog in Oekraïne, de verkiezingen in Amerika, klimaatverandering of de coronapandemie: elk verhaal z’n complot lijkt het wel. Fakenews, misleiding en propaganda waren nog nooit zo zichtbaar: op sociale media, in onze mailbox of via berichtjes op je smartphone waarin gehengeld wordt naar data en je geldbuidel.
Maar wat is nu echt en wat niet? Hoe weet je dat? Wat is de technologie en het doel erachter? En waarom zijn we zo vatbaar voor oplichting en nepverhalen?
Episodes
Mentioned books
Jan 21, 2023 • 33min
Is er een Vaticaans complot tegen paus Franciscus?
Is er een Vaticaans complot om paus Franciscus tot aftreden te dwingen? Verschillende kranten publiceerden daar onlangs een stuk over. Maar wat is feit en wat fictie en waarom is het Vaticaan zo vatbaar voor wilde verhalen? Vaticaanjournalist Andrea Vreede geeft duiding.
Worden we voortdurend misleid door product placement? Hoe bepaalt dit ons gedrag, ook al weten we dat het om reclame gaat? En wat zijn de regels. Nathalie Dens (Universiteit Antwerpen) geeft uitleg.
Jan 14, 2023 • 36min
Kijken dieven mee via je robotstofzuiger, slimme deurbel of andere domotica?
Hoe veilig zijn 'slimme' huishoudtoestellen voor hackers of meeglurende gezinsleden? En zouden we zelf meekijken? Experten Julie Dereymaeker (UGent en Imec) en Bart Preneel (KU Leuven) geven toelichting.
ID-fraude bij sekswerkers? Schering en inslag! Nanoe Vaessen en Mel Melicious getuigen.
In Davos start het Wereld Economisch Forum. Spil van complottheorieën, maar er is ook terechte kritiek, zegt journalist Tim Verheyden.
Journalist Luc van Bakel bekijkt de strafste factchecks van de week.
Jan 7, 2023 • 39min
Huiswerk maken en de verzekering oplichten met AI: Wat brengt 2023?
Wordt 2023 het jaar waarin artificiële intelligentie definitief in ons leven komt? Om ons te helpen of om ons te misleiden? We praten erover met Mieke De Ketelaere, 'madame AI' bij Vlerick, en met Kristin Van Damme, deepfakespecialist aan de UGent.
Dec 17, 2022 • 37min
Hoe fake zijn de eindejaarsfeesten?
Hoe fake zijn de eindejaarsfeesten? Hoe wild is het wild dat dat je serveert? Hoe zorg je ervoor dat je geen namaakproducten cadeau geeft? En hoe zorg je ervoor dat goede voornemens niet de ultieme vorm van zelfbedrog worden?
"De FOD Economie heeft 70 procent meer namaakartikelen in beslag genomen dan vorig jaar", zegt woordvoerster Lien Meurisse . En je kan écht je goede voornemens volhouden. Daar is dokter Servaas Bingé van overtuigd.
Dec 10, 2022 • 38min
Is 'Ancient Apocalypse' de gevaarlijkste reeks op Netflix? En hoe strijden professionals tegen aanvallen van hackers?
De Netflix-reeks ‘Ancient Apocalypse’ wordt ook bij ons massaal bekeken. De reeks gaat over een ‘geavanceerde beschaving’ tijdens de laatste IJstijd, die door een natuurramp zou uitgeroeid zijn. Historici noemen de reeks ‘de gevaarlijkste show op Netflix’. Terecht?
De stad Antwerpen wordt al enkele dagen hard getroffen door een cyberaanval. Hoe slaan professionals dat soort grootschalige aanvallen af?
En die valse berichten over dode celebrities zijn geen grap, maar een businessmodel.
Dec 3, 2022 • 39min
Hoe honderdduizenden foto's van schaars geklede vrouwen het straatprotest in China verdoezelen
De voorbije dagen verschenen op sociale media honderdduizenden tweets met die boodschap, telkens met een foto van een schaars geklede Aziatische vrouw bij en verstuurd vanuit een Chinees account. "Geen toeval", zegt onderzoeksjournalist Robert van der Noordaa.
We zoomen in op de populairste complottheorie van de voorbije jaren: ‘The Great Reset’ van het WEF. Want daar hangt een opmerkelijk een Belgisch linkje aan.
En is het veilig om apps als Instafest toegang te geven tot je luisterdata?
Nov 26, 2022 • 44min
Kan iedereen in een web van complottheorieën belanden? En hoe geraak je eruit?
Het is uitzonderlijk dat mensen willen getuigen over hoe ze in een web van complottheorieën beland zijn en hoe ze eruit geraakten. VRT NWS-journalist Tim Verheyden slaagde er voor een nieuwe Canvas-reeks in om met enkele mensen te spreken die het meegemaakt hebben.
Dennis van den Buijs gaat samen met Tim Verheyden over dit onderwerp in gesprek met Christophe Busch van het Hannah Arendt Instituut en met Dian van Huijstee die onderzoek doet naar misinformatie aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
Nov 19, 2022 • 35min
Hoe kan iemand jouw identiteit stelen en in jouw naam een lening afsluiten? En denken we door het toegenomen aantal wolven en raven te snel dat het goed gaat met onze natuur?
Hoe kan iemand jouw identiteit stelen en in jouw naam een lening afsluiten?
Volgens ‘Our world in data’ zit de populatie van alle grote Europese landdieren in de lift. Worden we bij in ootje genomen, vragen veel mensen zich af op sociale media. Want volgens sommigen zaten we toch in een extinctiegolf?
Nov 12, 2022 • 36min
Mogen we de waarheid weten achter het WK in Qatar? En steeds meer Vlaamse burgemeesters krijgen bedreigingen uit radicale hoek.
Haatspraak, vandalisme en verregaande bedreigingen: lokale politici en medewerkers komen er volgens een bevraging van de Vereniging voor Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) steeds vaker mee in aanraking.
Krijgen we wel de waarheid te zien over WK in Qatar of wordt er een ideaalbeeld opgedrongen? We praten met een supporter die op kosten van Qatar naar het WK mag, en met VRT NWS-journalist Jens Franssen.
En de opbrengst van 'ecologische armbandjes' gaat helemaal niet naar natuurbescherming.
Nov 5, 2022 • 35min
Wat kan je doen als er iemand in jouw naam e-mails verstuurt? En wat dreef David DePape om Paul Pelosi aan te vallen?
Door desinformatie is de man van Nancy Pelosi, de voorzitster van het Huis van Afgevaardigden in het ziekenhuis geslagen met een hamer. Tim Verheyden geeft duiding.
Luisteraar Ellen is het slachtoffer van spoofing: iemand zendt e-mails in haar naam. Computerwetenschapper Jeroen Baert legt uit hoe dat kan en wat je eraan kan doen.
Een zeeleeuw is geen zeehond. Geert Van Damme, oprichter van de Facebookpagina ‘What the Phoque’ gaat op zoek naar fouten in nieuwsberichten over dieren en planten.
