Het uur van de waarheid
VRT NWS
Dennis van den Buijs duikt in de wereld van nepnieuws en online bedrog, samen met factcheckers, experten en luisteraars.
Of het nu gaat over de oorlog in Oekraïne, de verkiezingen in Amerika, klimaatverandering of de coronapandemie: elk verhaal z’n complot lijkt het wel. Fakenews, misleiding en propaganda waren nog nooit zo zichtbaar: op sociale media, in onze mailbox of via berichtjes op je smartphone waarin gehengeld wordt naar data en je geldbuidel.
Maar wat is nu echt en wat niet? Hoe weet je dat? Wat is de technologie en het doel erachter? En waarom zijn we zo vatbaar voor oplichting en nepverhalen?
Of het nu gaat over de oorlog in Oekraïne, de verkiezingen in Amerika, klimaatverandering of de coronapandemie: elk verhaal z’n complot lijkt het wel. Fakenews, misleiding en propaganda waren nog nooit zo zichtbaar: op sociale media, in onze mailbox of via berichtjes op je smartphone waarin gehengeld wordt naar data en je geldbuidel.
Maar wat is nu echt en wat niet? Hoe weet je dat? Wat is de technologie en het doel erachter? En waarom zijn we zo vatbaar voor oplichting en nepverhalen?
Episodes
Mentioned books
Apr 22, 2023 • 36min
Wordt een invloedrijke antivaxer president van de Verenigde Staten?
Wie is Robert F. Kennedy Jr.? Tom Van de Weghe heeft het over de Kennedy-telg die woensdag z’n presidentscampagne op gang heeft getrapt. Hij is ook een van de grootste desinformatieverspreiders ter wereld en is voorzitter van ’s werelds grootste anti-vaxbeweging, Children’s Health Defence.
En verder: fotografie en artificiële intelligentie, en een propagandarel tussen Real Madrid en FC Barcelona.
Apr 1, 2023 • 32min
Genoeg gelachen: zorgt fake news ervoor dat de 1 aprilgrap verdwijnt? En hoe gemakkelijk hack je een moderne wagen?
Zorgt fake news ervoor dat de 1-aprilgrap verdwijnt? Wat is de kans op misbruik van desinformatie en verkeerd begrepen satire? We praten erover met Anke Lion (communicatiewetenschapper aan de UGent) en comedian Nigel Williams.
Kia Boys teisteren Amerikaanse steden: Kia’s worden gehackt en zo gestolen voor joyriding. Ethisch hacker Tom Van de Wiele werkt rond de beveiliging van auto’s. Hij legt uit hoe hackbaar onze auto’s zijn en hoe de sector daar mee omgaat.
Mar 25, 2023 • 34min
Bang of enthousiast? Is AI een nachtmerrie of een droom?
Moeten we nu positief zijn over al dat AI-nieuws van de voorbije weken, of zijn er vooral veel redenen om ons zorgen te maken? Wij makken een tussentijds rapport met Katleen Gabriëls, gespecialiseerd in computerethiek.
Jo Hedwig Teeuwisse, de vrouw achter ‘Fake History Hunter’ vertelt hoe ze historische beelden factcheckt op social media. Waarom doet ze dat? En welke verhalen heeft ze ontmaskerd?
Mar 18, 2023 • 32min
Big Brother in de klas: wie kijkt er mee op de laptop van je kinderen?
Big Brother in de klas: nieuwe software laat leerkrachten toe om continu mee te lezen op de computers van hun leerlingen. Maar hoe ver kun je daarin gaan? VRT NWS-journalist Tim Verheyden deed onderzoek.
En verder: hoe zeker ben je dat je mosterd uit Dijon komt? En je ham uit Parma? Dat vragen we aan Maarten Remmers, van het Nederlandse Keurinsdienst van Waarde.
En ook bij de Oude Grieken was er al fake news.
Mar 11, 2023 • 39min
Wat is feit en wat is fictie in de tv-reeks '1985'?
‘1985’ is het verhaal van een van de meest zwarte bladzijden uit onze geschiedenis. De reeks speelt zich af in de woelige jaren ’80 en is gebaseerd op waargebeurde feiten. Maar hoever kan je gaan in een tv-reeks om feiten en fictie te vermengen? Dennis van den Buijs spreekt er in ‘Het Uur van de Waarheid’ over met scenarist Willem Wallyn, justitiejournalist Dirk Leestmans en professor mediacommunicatie Stijn Joye.
Mar 4, 2023 • 31min
Bespioneert TikTok ons? En wat zegt Frank Deboosere over chemtrails?
Loog het Amerikaanse Fox News bewust over de vermeende verkiezingsfraude van Trump? De baas van Fox heeft dat in de marge van een miljardenrechtszaak toegegeven. We spreken erover met een Vlaamse prof in de US, Jan Van den Bulck.
Worden we bespioneerd door TikTok?
Wat heeft weerman Frank Deboosere te zeggen over chemtrails?
Feb 25, 2023 • 38min
Hoe zie je of een Rubens echt is of vals? De kunst van factchecken in de kunst
Deze week was er een topwerk van Rubens te zien bij Sotheby’s in Brussel. Later zal dat werk geveild worden. Maar hoe weten veilinghuizen of een werk dat ze aanbieden echt is? Peter Bernaerts van het gelijknamige veilinghuis in Antwerpen praat over factchecken in de kunstwereld.
En verder: waarom is de klimaatontkenning "oude stijl" aan een nieuwe opmars bezig? En kunnen dieren aardbevingen voorspellen?
Feb 18, 2023 • 37min
De desinformatie-industrie blootgelegd: hoe worden presidentscampagnes beïnvloed?
We blikken samen met Kristof Clerix van Knack terug op het internationale onderzoek dat hij mee gevoerd heeft naar de desinformatie-industrie.
Een land dat in die dossiers wordt genoemd, is Nigeria. Hoe schat journalist Stijn Vercruysse de problematiek van fake news in Nigeria in?
En met arts Marleen Finoulst praten we over niet-werkende gezondheidstoestellen die je gemakkelijk kan kopen.
Feb 4, 2023 • 43min
Zijn data belangrijker dan tanks? De verborgen oorlog in Oekraïne.
Hebben we het afgelopen jaar het allereerste data-conflict uit onze geschiedenis meegemaakt? Bram Couwberghs van Microsoft meent van wel. Weinig mensen hebben door dat onze "middeleeuwse" stadscentra zoals die van Brugge, Gent of Antwerpen vaak 19de-eeuwse reconstructies zijn. Dus wat wij zien als authentiek is dat niet echt? We vragen het aan Marieke Jaenen, kunsthistorica en erfgoedonderzoeker.
Jan 28, 2023 • 35min
Waarom duiken Joden steeds opnieuw op in complottheorieën?
Op 30 januari is het 90 jaar geleden dat Hitler aan de macht kwam. Antisemitisme blijkt de laatste jaren ook aan een opmars bezig, door corona en de oorlog in Oekraïne. We praten erover met professor Dennis Baert (UAntwerpen).
Jeugdtheater Bronks / Compagnie Barbarie hebben een theatervoorstelling gemaakt over fakennews: ‘Dit is niet de titel’. Karolien De Bleser (tekst & regie) en Amber Goethals (speelt mee) komen langs.
