De Technoloog | BNR

Wienke Giezeman, mede-oprichter van The Things Industries, deelt haar inzichten over de groei van het Internet of Things. Ze bespreekt de impact van generatieve AI op IoT-data, met zowel kansen als risico's. Matter blijft een belangrijke uitdaging in standaarden, ondanks steun van grote spelers. Ook de EU Data Act komt aan bod, die fabrikanten verplicht om IoT-data toegankelijk te maken. Dit kan nieuwe mogelijkheden creëren voor gebruikers. De conversatie verlegt de focus naar de evolutie van IoT van hype naar betrouwbare technologie, met een nadruk op veiligheid en interoperabiliteit.

Jeroen Berkenkamp van Elastic deelt inzichten over de innovatieve zoektechnologie van zijn bedrijf. Hij bespreekt hoe Elastic Search bedrijven zoals Uber en Netflix helpt bij het efficiënt doorzoeken van enorme datasets. De uitdagingen van open-source software en de noodzaak van commerciële duurzaamheid komen aan bod. Daarnaast onderzoekt hij de rol van AI in het verbeteren van zoekfunctionaliteit en de impact van geopolitieke ontwikkelingen op hun internationale strategie. Het gesprek biedt een fascinerend kijkje in het leven van een Nederlands technologiebedrijf.

Robert-Jan Smits, bestuursvoorzitter van de Technische Universiteit Eindhoven en voormalig directeur-generaal Onderzoek en Innovatie bij de Europese Commissie, zet zich in voor open wetenschap. Hij vertelt over zijn strijd tegen grote uitgevers en pleit voor transparantie in wetenschappelijk onderzoek zonder betaalmuren. Ook bespreekt hij hoe samenwerking binnen Horizon 2020 en het belang van carrière-ervaringen bijdragen aan innovatie. Bovendien onthult hij hoe kunstmatige intelligentie de toekomst van onderzoek vormgeeft.

Robert-Jan Smits, vertrekkend bestuursvoorzitter van de TU Eindhoven, deelt fascinerende inzichten uit zijn tijd in Brussel en het ontstaan van Horizon 2020. Hij legt uit hoe dit programma Europa's innovatie stimuleert en wijst op de noodzaak van strategische autonomie in technologie. Smits bespreekt de kritiek op de ongelijke verdeling van middelen en benadrukt de rol van de Brainport-regio als model voor samenwerking. Tot slot doet hij een oproep voor meer investeringen om Europa's kennisachterstand ten opzichte van de VS te verkleinen.

Robert-Jan Smits, vertrekkend bestuursvoorzitter van de Technische Universiteit Eindhoven en voormalig directeur-generaal Onderzoek en Innovatie bij de Europese Commissie, deelt zijn visie op innovatie in Nederland. Hij bespreekt de innovatieparadox, waarbij wetenschappelijke kennis vaak niet leidt tot economische groei. Smits benadrukt de kracht van de Brainport-regio en de noodzaak van betere samenwerkingen tussen universiteiten en industrie. Hij pleit voor herziening van het onderwijssysteem en investeringen in relevante technologieën zoals AI en quantumtechnologie.

Een nieuwe techshow biedt diepgaande analyses over technologieën zoals AI, chips en cyberveiligheid. Luisteraars krijgen inzicht in hoe deze innovaties de wereld veranderen. We horen inspirerende interviews met toonaangevende figuren uit de techsector, die de impact van hun werk bespreken. Ook wordt er aandacht besteed aan de concurrentie tussen Europese startups en giganten uit Silicon Valley en China. Verken de economische en maatschappelijke implicaties van de technologische revolutie in ons dagelijks leven.

In dit gesprek met Daniel de Vos, head of Data & AI bij Triple en vibe-coding enthousiast, worden de mogelijkheden van generatieve AI in programmeren verkend. Vibe-coding maakt het voor iedereen toegankelijk om te coderen, maar roept vragen op over de veiligheid en moraliteit van AI-gegenereerde code. Daniel bespreekt de evolutie van AI-tools zoals Cursor en hoe ze de programmeringscultuur transformeren. Ook wordt de impact op de creatieve sector belicht, evenals de ethische overwegingen en toekomst van technologie.

Randal Peelen, directeur van Freedom Internet, richt zich op privacy en biedt een alternatief voor de grote aanbieders. Hij bespreekt de noodzaak voor meer concurrentie in de internetmarkt en de hoge prijzen in Nederland, wat de Autoriteit Consument & Markt momenteel onderzoekt. Randal gaat ook in op de impact van glasvezelverbindingen en de strijd tegen blokkades van media zoals RT en Sputnik, waarbij hij de waarde van vrije toegang tot informatie in een democratie onderstreept. Privacy en de rol van aanbieders in toezicht komen ook aan bod.

Commerciële maanmissies maken een opmars, en de recente landing van de Blue Ghost-lander van Firefly Aerospace onderstreept deze ontwikkeling. Firefly is een relatief jong ruimtevaartbedrijf dat naast de maanlander ook lichte draagraketten bouwt. Het bedrijf is onderdeel van een bredere trend waarin private ondernemingen een steeds grotere rol spelen in de verkenning van de maan. Met bedrijven als Intuitive Machines en ispace uit Japan lijkt er een nieuwe markt te ontstaan waarin commerciële missies de norm worden. De technische uitdagingen blijven echter groot, bespreken Ben van der Burg en Daniël Mol met technologiejournalist én space cowboy Thijs Roes. Een van de meest voorkomende problemen bij maanlandingen is dat veel landers omvallen. Dit heeft te maken met de lage zwaartekracht en het verraderlijke maanoppervlak. Succesvolle landingen vereisen extreme precisie en geavanceerde autonome besturingssystemen. Desondanks is de recente succesvolle landing van Blue Ghost een teken dat de technologie vordert. De vraag is waarom er nu plots zoveel interesse is in de maan. Er zijn meerdere redenen: de zoektocht naar waardevolle grondstoffen, zoals waterijs dat kan dienen als brandstof voor verdere ruimtemissies, en de maan als mogelijke tussenstop voor missies naar Mars. Interessant is dat Elon Musk weinig interesse toont in de maan en zijn focus op Mars houdt, terwijl Jeff Bezos met Blue Origin wél naar de maan kijkt. Overheden en ruimtevaartorganisaties spelen ook nog steeds een belangrijke rol. Europa werkt aan de Argonaut-lander, maar die zal pas in 2031 gelanceerd worden, wat de vraag oproept of overheden te traag bewegen in vergelijking met de private sector. Sinds de Apollo-missies in 1972 zijn er geen bemande maanlandingen meer geweest, deels door budgettaire beperkingen en deels door een gebrek aan geopolitieke urgentie zoals in de Koude Oorlog. Toch wordt er nu weer gewerkt aan bemande maanreizen, onder meer door NASA’s Artemis-programma. Een ander vraagstuk is de regelgeving. Kunnen bedrijven zomaar op de maan landen? En wie heeft het recht om maanmineralen te exploiteren? Er zijn internationale afspraken, zoals het Ruimteverdrag, maar in de praktijk nemen landen en bedrijven steeds meer eigen initiatieven. Tegelijk blijft ruimtevaart vaak buiten geopolitieke spanningen, al is het de vraag of dat zo blijft. Tot slot rijst de vraag of maanmissies nog te rechtvaardigen zijn in een wereld met urgente problemen op aarde. Ruimtevaart biedt innovatie en technologische vooruitgang, maar de kosten en ethische overwegingen blijven onderwerp van discussie. Wat betekent een permanente menselijke aanwezigheid op de maan voor de toekomst van de mensheid? De antwoorden hierop bepalen of de maan een nieuw hoofdstuk wordt in de menselijke beschaving. Gast Thijs Roes Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Daniël Mol Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.

De ontwikkeling van AI wordt wereldwijd gedomineerd door twee machtsblokken: de hyperkapitalistische bedrijven uit de VS en de door de staat gecontroleerde techgiganten in China. In de VS bepalen marktkrachten en investeerders het tempo, terwijl in China de overheid een directe rol speelt in het sturen van innovatie en het gebruik van AI-technologie. Beide modellen roepen ethische vragen op over transparantie, privacy en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Daar moet een antwoord op komen, betoogt onze gast in deze aflevering. Pim Haselager is hoogleraar Maatschappelijke implicaties van Kunstmatige Intelligentie bij de Faculteit der Sociale Wetenschappen van de Radboud Universiteit. De vraag is namelijk of de huidige AI-aanbieders uit deze regio’s ethisch opereren. Kritiek op het Amerikaanse model richt zich op de drang naar winstmaximalisatie, die kan leiden tot datamonopolies en misbruik van gebruikersgegevens. In China zijn de zorgen juist gericht op staatscontrole en de inzet van AI voor surveillance. Dit roept de vraag op of er een alternatief mogelijk is: een ‘derde weg’ die ethische waarden centraal stelt, zo stelt Haselager. Het gaat niet alleen om een moreel idee, maar ook om technologische keuzes: welke infrastructuur en standaarden worden gehanteerd om ethische AI daadwerkelijk te realiseren? Een bedrijf dat deze principes volgt, zou bijvoorbeeld transparante algoritmes hanteren, geen ongebreidelde dataverzameling doen en maatschappelijke impact als kernwaarde hebben. De vraag is of er markt is voor deze benadering. In Europa groeit de interesse in verantwoorde AI, en ook in delen van Azië en Zuid-Amerika wordt gezocht naar alternatieven voor de dominantie van Amerikaanse en Chinese technologie. Europa heeft bovendien een sterke positie op het gebied van regelgeving. Wetgeving kan deze derde weg versterken door kaders te scheppen die ethische AI stimuleren en monopolisering tegengaan. De Europese Unie en lidstaten kunnen dit bewerkstelligen door investeringen in AI-onderzoek en door startups met een ethische insteek te ondersteunen. Toch staat Europa onder druk. Sinds de herverkiezing van Trump in de VS lijkt het continent steeds vaker het hyperkapitalistische model te omarmen. Nederlandse techbedrijven pleiten voor minder regulering en meer commerciële vrijheid. De balans vinden tussen ethische AI en economische groei blijft een uitdaging. Als innovatie en kapitalisme volledig de vrije hand krijgen, ontstaan risico’s zoals misbruik van AI voor manipulatie, ondoorzichtige algoritmes en monopolievorming. Tegelijkertijd moet worden voorkomen dat talent wegtrekt naar landen waar winst en innovatie leidend zijn. Er moeten aantrekkelijke alternatieven worden geboden, zoals financiering voor ethische AI-bedrijven en aantrekkelijke onderzoeksprogramma’s. Gast Pim Haselager Video Youtube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.