Bernard Hammelburg | BNR

1. Gaat het echt gebeuren? Ze zeggen allebei van wel. CIA-chef Mike Pompeo, binnenkort minister van Buitenlandse Zaken, is bij Kim op bezoek geweest om het gesprek voor te bereiden en volgens Trump is dat prima verlopen. De voorbereidingen gaan natuurlijk over de eisen van beide kanten, maar ook over de plek waar ze elkaar ontmoeten, wat behoorlijk ingewikkeld is. 2. Wat is daar nou ingewikkeld aan? Het neutrale Zwitserland is toch ideaal, of Zweden, dat bij de voorbereidingen helpt? Zeker. En beide landen hebben diplomatieke betrekkingen met Noord-Korea. Het probleem zit vooral bij Kim, die op een recente reis per trein naar Beijing na sinds zijn aantreden in 2011 nog nooit naar het buitenland is geweest. Hij heeft een presidentieel vliegtuig, een hoogbejaarde Russische Ilyushin, maar de vraag is of dat ding nog luchtwaardig is, en een lange vlucht is zelfmoord. Een vliegtuig lenen is onbespreekbaar, en met een gewoon lijntoestel wil hij ook niet. Mongolië heeft zich aangeboden als gastland, maar dat wil Trumps beveiliging niet. De gedemilitariseerde zone in Korea zou ook kunnen, maar dat willen ze eigenlijk geen van beiden. Dus echt wel een dingetje. 3. Wat weten we van de inhoud? Dat is het hoopvolle van het verhaal. Kim is kennelijk bereid af te zien van zijn nucleaire programma, als hij zich niet meer bedreigd voelt. In het verleden eiste hij het vertrek van de bijna dertigduizend Amerikaanse soldaten uit de gedemilitariseerde zone. Nu zegt hij in te zien dat Japan en Zuid-Korea dat nooit zullen aanvaarden en gaat misschien aandringen op een kleinere troepenmacht. Wat hij zeker wil is dat Amerika de gevechtsvliegtuigen uit Zuid-Korea weghaalt waarmee atoomwapens kunnen worden afgevuurd. Dat neemt voor hem de bedreiging weg. Trump wil er best over praten. 4. Appeltje-eitje, dus? Nou, nee. Want Trump zal garanties en toezicht willen op het stopzetten of ontmantelen van het nucleaire programma. Dat kan alleen met inspecteurs en met het plaatsen van cameras op alle locaties waar bommen en raketten worden gemaakt en zijn opgeslagen. Ik zie Kim daar niet zomaar mee instemmen. Tenzij Amerika zijn land volledig erkent en formeel vrede wil bewerkstelligen met Zuid-Korea, Japan en de VS. 5. Is daar kans op? 65 jaar na de Koreaanse Oorlog? Je weet maar nooit. Trump houdt Kim duidelijk die worst voor. Als hij Kim zover krijgt dat hij zijn bewapening echt en controleerbaar stopt, zou Trump de mogelijkheid van erkenning en vrede kunnen opwerpen. Maar zeker niet in één keer, dat wordt een heel lang onderhandelingstraject. En als het bij deze eerste ronde niet meteen redelijk loopt, dreigt Trump af te haken. Dat zegt hij niet voor niets, en hij legt de verantwoordelijkheid bij Kim. Nu maar hopen dat die trek heeft in een worst. In De Wereld volgens Hammelburg beantwoordt Bernard Hammelburg elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Heb je een onderwerp voor hem? Mail BNR: onlineredactie@bnr.nl.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zoals Reuters terecht schrijft, staat Assad er beter voor dan vóór de represaille, al is het alleen door de twijfel in de westerse wereld over het Amerikaans-Frans-Britse bombardement. Want er zijn alleen maar een paar gebouwen geraakt, en wat kan dat Assad schelen, in een land waar de meeste gebouwen in puin liggen, en waar hij al zowat heeft gewonnen? Van de westerse reactie druipt de twijfel over het bombardement af. De Grieken waren mordicus tegen, bijvoorbeeld. Maar ook Nederland worstelde ermee. De boodschap van het kabinet, verwoord door minister van Defensie Ank Bijleveld, was dat ons land begrip had voor de represaille. In gewone taal: we zijn eigenlijk tegen, maar als de Amerikanen, Fransen en Britten zo drammen, dan gooien wij de kont niet tegen de krib. En het moest proportioneel moest zijn. Wat is proportioneel in een land waar de massamoordteller op een half miljoen staat? Intussen doet Nederland nog steeds met vier F16s mee aan de door Amerika geleide missie in Syrië. Op vrijdagmiddag om vier uur, vlak voor het bombardement, kwam Defensie nog met een door niemand opgemerkt persbericht waarin het succes van de Nederlandse deelname werd onderstreept, maar heel nadrukkelijk in de strijd tegen IS. Boodschap: ja, we vechten in Syrië, maar met dat gedoe met die kruisraketten hebben we helemaal niets te maken. Nederland loopt spitsroeden, door in de Veiligheidsraad mee te buigen met Amerika, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk, maar verder in woord en gedrag zijn snor te drukken. Dat is heel verstandig, want de drie landen die de aanval uitvoerden hadden andere motieven. Theresa May moest wel, na de aanslag op de Russische spion Skripal. Trump moest wel, want anders werd hem Obama-slapte verweten, en hij wist dat het dodelijke boek van oud-FBI-directeur Comey een dag later zou verschijnen. En Macron moest wel, want die ziet zichzelf, bij ontstentenis van traditionele Amerikaanse regie, als de nieuwe wereldleider. Dan denk je als Nederland: je bent wel bondgenoot, maar je bent niet gek. Of anders gezegd: we zijn bondgenoot, maar proportioneel. Deeltijdbondgenoot, dus. In De Wereld volgens Hammelburg beantwoordt Bernard Hammelburg elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Heb je een onderwerp voor hem? Mail BNR: onlineredactie@bnr.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.

1. Weten we zeker dat het een gifgasaanval was? De Franse president Macron en de Wereld Gezondheidsorganisatie zeggen het zeker te weten, Rusland noemt het onzin. Veel westerse regeringen vermoeden het, maar zijn niet helemaal zeker, zoals Trumps minister van defensie. De enige echte experts dat zijn de mensen van de Organisatie voor de Preventie van Chemische Wapens beginnen pas dit weekend aan hun onderzoek. Het enige beeld dat we hebben is één video, waarschijnlijk van een mobiele telefoon. 2. Staat de schuld van Assad vast? Nee, maar de indirecte bewijslast is wel groot. De slachtoffers zijn allemaal in het anti-Assad kamp. Als Macron en de WHO gelijk hebben, en de beelden zijn echt wat we aannemen, maar ook niet helemaal zeker weten kan het alleen een aanval van Assad zijn, al dan niet met medeweten of hulp van Rusland en Iran. 3. Is er wel eens een vergeldingsaanval, bijvoorbeeld met kruisraketten, uitgevoerd zonder volledig en overtuigend bewijs? Meestal is dat bewijs er wel, maar niet altijd. In 1986 liet Ronald Reagan het paleis van de Libische leider Kadaffi bombarderen, als vergelding voor een aanslag op een disco in Berlijn, waarbij Amerikaanse soldaten omkwamen. De aanslag was waarschijnlijk door Libiërs gepleegd, maar helemaal zeker was dat niet. De Veiligheidsraad veroordeelde die aanval. Bij andere vergeldingsacties was het bewijs redelijk overtuigend. Bill Clinton gooide in 1993 kruisraketten op het hoofdkwartier van de Iraakse inlichtingendienst in Bagdad als vergelding voor een verijdelde aanslag op zijn voorganger, Bush Sr. In 1998 liet hij Al Qaeda-kampen in Soedan en Afghanistan met kruisraketten bestoken als wraak voor aanslagen op de Amerikaanse ambassades in Kenia en Tanzania. Barack Obama zette in 2011 kruisraketten in tegen Libië, Donald Trump deed dat vorig jaar tegen Syrië als vergelding voor het gebruik van chemische wapens. 4. Hebben vergeldingsacties zin? Militair gezien eigenlijk nooit. Een raketaanval of kort bombardement heeft geen invloed op het verloop van een conflict, je verslaat er de tegenstander niet mee, en het is zelfs de vraag of het moreel van de vijand eronder lijdt. Het is dus vooral een politieke daad, bedoeld om je eigen volk een signaal te geven dat je een oorlogsmisdrijf of aanslag niet ongestraft laat. Je zou ook kunnen zeggen: het is wraak. In de kwestie van de veronderstelde gifgasaanval zal een represaille de oorlog in Syrië met geen dag verkorten. 5. Wat levert vergelding dan op? Een gevoel van rechtvaardigheid. Je laat zien dat je een geweten hebt, en dat je een grote misdaad niet ongestraft laat. En als je de fabrikant bent van Tomahawk kruisraketten dat is Raytheon rinkelt de kassa, want elke raket kost een miljoen. Aan Trumps aanval van vorig jaar verdiende de fabrikant in een paar minuten, zogezegd 60 miljoen.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Trump is het gedroomde marketingconcept voor de door hem zo gehate mainstream media. Hij gaat in tweets en toespraken als een bezetene tekeer, vooral tegen CNN, The Washington Post en The New York Times. Hoe harder hij schreeuwt dat deze media bagger, nepnieuws, fictie en leugens verspreiden, hoe groter klaarblijkelijk de groep die bagger, nepnieuws, fictie en leugens met eigen ogen wil lezen of zien. Dean Backet, hoofdredacteur van The New York Times, geeft het ruiterlijk toe: zijn krant draait dankzij die schreeuwende en tierende president als een trein. The Washington Post scoort geweldig met de lugubere onderkop Democratie sterft in duisternis', al beweert de redactie dat die al een jaar vóór de verkiezing van Trump was bedacht. Ja, ja... Hoe dan ook: in de nieuwswereld is je grootste vijand zakelijk kennelijk je grootste vriend. Nieuwsmedia moeten knokken om het hoofd boven water te houden. Dus nu dacht ik: wat zijn wij minder dan de Amerikanen? Wij hebben ook politieke schreeuwlelijken die een kruistocht voeren tegen de media. Wij hebben Geert Wilders, die, net als Trump, altijd woest is op komt-ie weer de mainstream media. En we hebben Thierry Baudet, die inhoudelijk niet veel afwijkt van onze Geert, maar een wat gemoedelijker presentatie heeft en zijn venijn verpakt in potjeslatijn en een pianodeuntje. Nu is het verschil met Trump dat onze Geert en Thierry niets hebben in te brengen, behalve als pruttelende moppersmurfen langs de lijn. Dat moet dus anders. Daarom zou ik zeggen: weg met die compromissencoalitie, alle macht naar Geert en Thierry. Democratie sterft misschien in duisternis, maar wij van de media horen de kassa al rinkelen.See omnystudio.com/listener for privacy information.

1. Waarom? Omdat IS zo goed als verslagen is, en dat was het doel van de westerse coalitie onder leiding van Amerika. En omdat hij de inspanning weggegooid geld vindt. 'Zeventien jaar oorlog heeft ons 7 biljoen dollar gekost en niets opgeleverd, zegt Trump. Daarmee doelt hij op álle oorlogen, dus ook in Irak en Afghanistan. Het bedrag klopt voor geen meter, maar hij heeft wel een punt. Amerika heeft in Irak en Afghanistan verloren, en in Syrië hooguit bereikt dat het kalifaat is verslagen. 2. Loopt hij met de staart tussen de benen weg? Eigenlijk wel, maar Amerikanen hebben voor zulke situaties een mooi frame: declare victory and leave dus zeg dat je hebt gewonnen, pak je spullen en ga naar huis. Het probleem is dat het voor de Europese bondgenoten anders ligt. Voor ons is Syrië dichtbij, en de vluchtelingenstroom is voor ons een reëel probleem. Dus wat moet Europa? Zonder Amerika hebben wij weinig keus, en zullen dus ook wij moeten inpakken en wegwezen. 3. Kun je zeggen dat Rusland en Iran de westerse coalitie hebben weggespeeld? Dat vind ik wel. Vanaf september 2015, toen de Russen plotseling Assad te hulp kwamen en zijn luchtmacht werden, is zowel de strijd tegen IS als tegen andere oppositiegroepen onder Russische regie gekomen. Maar ook Iraanse regie. Iran leverde grondtroepen en elitetroepen van de Republikeinse Garde, en richtte eigen militaire bases in Syrië in. Zodra de westerse coalitie is verdwenen, komt de macht in Syrië volledig in handen van Assad, Iran en Rusland. Dat is een bedreiging voor de buurlanden Libanon en Israël. 4. Misschien is IS wel verslagen, maar daarmee is de burgeroorlog toch nog niet ten einde? Zeker niet. Syrië is een zeer gecompliceerde lappendeken van stammen en etnische groepen die elkaar haten. Wij westerlingen hebben steeds een onderscheid gemaakt tussen om zo te zeggen goede en slechte oppositie. Iran, en vooral Rusland, zijn veel rigoureuzer. Of anders gezegd: die zitten meer op de lijn van Assad dat in feite alle oppositie uit terroristen bestaat. Vanuit die opvatting zijn ze aan een soort slotoffensief begonnen. Dat leidt tot een snellere afloop van de oorlog, maar kost wel duizenden onschuldige mensen het leven. 5. Turkije maakt nu deel uit van de Russisch-Iraanse coalitie en maakt meedogenloos jacht op de Koerden. Dat zijn toch onze bondgenoten? Ja, en de tragedie is dat wij de Koerden die aan onze kant vochten de YPG hebben laten vallen. De terugtrekking door Trump is daarmee meer dan een simpel militair besluit. Het laat zien dat dit bondgenootschap niets te maken heeft met vriendschap of ideologie, maar uitsluitend met opportunisme. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Als represaille tegen de Amerikaanse tarieven op Chinese producten is China nu met een lijst Amerikaanse goederen gekomen waarop extra invoerrechten gaan gelden. Bijvoorbeeld op Amerikaanse champagne, die officieel niet zo mag heten, maar zeer populair is onder Chinese miljonairs en miljardairs. Een gouden kans voor Frankrijk, dat het monopolie op echte champagne heeft en de bubbelsluizen kan openzetten. En voor het Italiaanse Prosecco, die populaire supermarkt-champagne, die het volgens de BBC vooral goed doet onder vrouwen. Chinezen importeren voor miljarden aan Amerikaanse noten en Amerikaans fruit. Allemaal producten die ook Europa verbouwt, en die bovendien lekkerder zijn dat de Amerikaanse. Maar de beste kans is varkensvlees. Chinezen zijn daar gek op en importeren voor een miljard per jaar aan Amerikaanse varkensproducten. Nederlandse en andere Europese varkenshouders staan vast al te knorren. Heel verleidelijk, dus, en de Europese Unie staat voor een lastig dilemma: meedoen met de handelsoorlog van Trump, of er gebruik van maken. Meedoen is niet een kwestie van solidariteit sterker nog: Europa huivert van Stormy Donalds tarieven. Maar met sommige argumenten dat China op grote schaal bedrijfsgeheimen steelt, en dat het als staatseconomie aan prijsdumping doet is Europa het roerend eens. En als Europa in het gat springt, komt Stormy Donald natuurlijk met sancties tegen Europa. Aan de andere kant: zon kans om met de hoofdprijs weg te lopen, krijgen we niet snel weer. Alleen al met de verkoop van meer varkens aan China, zijn wij zogezegd spekkoper.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Kim Jong-un bezocht deze week China. 1. Was dat nou echt zo bijzonder? Ja, omdat we steeds denken dat Noord-Korea en China hechte bondgenoten zijn, maar zo is het niet. De relatie is ernstig verstoord, en ook China is, net als Amerika en Rusland, ongelukkig met het Noord-Koreaanse nucleaire- en raketprogramma. Maar China had geen greep op Kim Jong-un. Dat ze nu openlijk en rechtstreeks praten is goed nieuws, voor China, dat niet meer langs de zijlijn staat in de toenadering tussen Noord- en Zuid-Korea en Amerika. En voor Noord-Korea, dat voor voedsel en andere eerste levensbehoeften afhankelijk is van China. 2. Waarover hebben Kim Jong-un en Xi Jinping gesproken? Vooral over de komende ontmoeting, in april, van Kim met de Zuid-Koreaanse president Moon Jee-in, en daarna, in mei, met Donald Trump. Het Chinese persbureau Xinhua schrijft dat Kim bereid is zijn nucleaire programma op te geven. Maar als je de tekst goed bekijkt, zie je meteen de beren op de weg. Want Noord-Korea wil dat Amerika hetzelfde doet, dus ook nucleair ontwapenen. En Kim eist dat Amerika de garantie om Zuid-Korea ook nucleair te beschermen, opgeeft. 3. Dat wordt dus ruzie? Daar ziet het wel naar uit. Aan de andere kant: toen voorafgaand aan de Olympische Winterspelen de uitdrukking Vredesspelen de ronde ging doen, klonk overal hoongelach. Het was naïef om te denken dat de horkerige Kim en Trump ooit nader tot elkaar zouden komen, en iedereen sprak over de derde wereldoorlog. Nu wordt Trump de eerste Amerikaanse president die rechtstreeks met een Noord-Koreaanse president praat. Dus mag je best een beetje optimistisch zijn. 4. Is dit een overwinning van Trump? Ik zou zeggen van wel. Zijn dubbele signaal was: ik geloof niet in de fantasten die denken dat er een diplomatieke oplossing is. En aan de andere kant: als er geen diplomatieke oplossing komt, ga ik bombarderen. Of Kim dat serieus nam, weten we niet, maar China in elk geval wél. Trump heeft uiteindelijk China naar zijn hand gezet. 5. Nobelprijs voor de Vrede? Als Obama er een kreeg.... Als Trump erin slaagt de onderhandelingen positief af te ronden, is het absoluut een topprestatie. Maar de eer komt dan ook zeker de Zuid-Koreaanse president Moon toe, die de weg heeft gewezen, ondanks het cynisme uit de hele wereld. En aan de Zweden, die de ontmoeting tussen Kim en Trump achter de schermen hebben voorbereid. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Simpel. Omdat kennelijk niet iedereen beseft dat het delen van familiefotos, deze of gene ergernis, groot geluk, kookrecepten, vitaminetips, waarnemingen van vliegende schotels, pikante videos, of meedoen aan een online-quiz, voor Facebook een sleepnet van adressen is. Die adressen zijn voorzien van gegevens waarvan elk marketingbureau kwijlt, want je haalt er kostbare informatie uit, zoals buurt, smaak, inkomen, uitgavenpatroon, politieke voorkeur en je favoriete merk pindakaas. Dat die informatie goud is voor een politieke campagne is niets nieuws. Toen Barack Obama er in 2008 en 2012 de Amerikaanse presidentsverkiezingen mee won, buitelden afgunstige politici en bewonderende journalisten over elkaar heen om deze geniale dirigent van de sociale media de hemel in de prijzen. Nu blijkt dat de campagne van Donald Trump precies hetzelfde heeft gedaan, en op Facebook gebruik heeft gemaakt van het zelfverklaard-rechtse, zeer behendige marketingbureau Cambridge Analytica, is de wereld te klein. Mark Zuckerberg, oprichter van Facebook, jarenlang op het schild gehesen als visionair en verlosser, is nu plotseling een louche oplichter, die moet uitkijken dat hij niet met pek en veren in een Tesla-raket naar de Elyseese Velden wordt geschoten. Als gebruikers van Facebook en andere sociale media verwijten hebben, doen ze er goed aan in de spiegel te kijken. Ze hebben zelf, vrijwillig en enthousiast, hun inloggegevens, IP-adressen, profielen, GPS-presentie en hun likes verschaft. Hoe groter de vriendenkring, hoe trotser. Populariteit druk je uit in het aantal volgers en vrienden. Zonder die vrienden stel je niks voor, ben je als het door klasgenoten gepeste kind. Dan ben je eenzaam of anders gezegd een like, op zn West-Fries.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De roem duurde voor deze Mohammad Saeed al-Ahhaf heel kort, maar we vergeten hem nooit. Hij was de man die trots en opgewonden aan de wereldpers vertelde hoe de Amerikanen in de pan werden gehakt, terwijl op de achtergrond de Amerikaanse tanks Bagdad binnenrolden. Ik heb daarom een Bagdad Bob Prijs ingesteld, uit te reiken na verkiezingen aan de politicus met de allermooiste smoes na een nederlaag. Of, zoals het tegenwoordig heet, met het mooiste frame. Kandidaten na onze verkiezingen: Geert Wilders, Lodewijk Asscher en het duo Alexander Pechtold-Sjoerd Sjoerdsma. Geert Wilders was, zoals vaak, de behendigste. In de grote gemeenten waar de PVV echt iets uitmaakte, werd hij weggetikt, maar dat in een aantal gemeenten hier en daar een PVV'er is gekozen, noemde hij een groot succes en een reden om zeer trots te zijn. Hij krijgt brons. Zilver gaat niet naar Alexander Pechtold, die zijn eigen D66 op die plaats zette, maar naar Lodewijk Asscher. Zijn PvdA is overal waar het er echt op aankwam volkomen in mootjes gehakt. Maar Asscher noemt het een dubbel beeld, want het is een betere score dan vorig jaar. Je moet er maar opkomen, heel knap bedacht. En de winnaars zijn Sjoerd Sjoerdsma en Alexander Pechtold. De jury noemt twee redenen. Dat ze het verlies zagen aankomen en hun aanhang van tevoren via Whatsapp instructies gaven om optimisme uit te stralen. En om de inhoud, want als je zo overtuigend wordt verslagen door GroenLinks en je noemt het de op één na beste uitslag ooit, of we hebben zilver in handen, dat betekent een plek op het podium, terwijl iedere sporter uitsluitend voor goud gaat en zilver als verlies en troostprijs ziet, dan sta je stralend victorie te kraaien, terwijl de tanks van de echte winnaar achter je door beeld rijden. Namens de jury feliciteer ik D66 met de Bagdad Bob Prijs van 2018. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Eerst de Britten. Met veertien aanslagen die iets te maken hebben met Russen, hebben ze waarachtig reden tot zorg. Aan de andere kant: dezelfde Boris Johnson die nu, als minister van buitenlandse zaken, zegt zeker te weten dat Poetin met zijn lange arm achter de aanslagen zit, verwelkomde, toen hij burgemeester van de hoofdstad was, het leger van Russische oligarchen dat zich in Londen vestigde hartstochtelijk en met een vereenvoudigde visumprocedure. Londongrad werd de bijnaam van de stad. Die miljardairs, die met hun met hun eigen jets vol mooie meiden, koffers geld en lijfwachten kwamen aanvliegen, de duurste huizen kochten en in voetbalclubs investeerden, zijn soms tegenstanders van Poetin, maar behoren meestal tot zijn coterie. Dat in zon maffia-achtig milieu af en toe iemand wordt omgelegd, hebben de Britten, met hun honger naar buitenlandse miljarden, zelf in de hand gewerkt. Is Poetin Vladimir Corleone? Wie zal het zeggen. Dan de Amerikanen. Het gespartel van Trump in het Ruslandonderzoek, zijn overweging om speciaal onderzoeker Robert Mueller af te zetten, de barrage van ontslagen van hoge ambtenaren, beleidsmedewerkers en ministers dat alles leidt in het Kremlin tot hoongelach. Dat Trump zich wil omringen met jaknikkers, dat vindt Poetin vanzelfsprekend, want dat doet hij zelf ook. En beter, want hij kan tegenstanders monddood maken. Maar dat gesputter, al die tweets met hoofdletters en uitroeptekens, dat geweeklaag dat ziet Poetin als de weg naar zelfvernietiging. Poetin is een tevreden man. In eigen land met een misschien wat opgeleukte verkiezingsuitslag. En met een opgestoken middelvinger naar het Westen.See omnystudio.com/listener for privacy information.