Bernard Hammelburg | BNR

De ecologische voetafdruk van de iPhone X is 79 kilo CO2. Apple zelf is daar best trots op, maar je moet dat als we de verkoopcijfers in China van 2017 als maatstaf nemen vermenigvuldigen met 228 miljoen. Dat is dus 18 miljard kilo CO2. In totaal verkocht Apple in 2017 728 miljoen iPhones dus een voetafdruk van 57,5 miljard kilo CO2. Dat is andere koek, meneer Cook. Nu kun je zeggen: flauw om Apple eruit te lichten, maar als je naar de totale technologiesector kijkt, is de mobiele telefoon de grootste vervuiler. En Apple wil graag de grootste zijn. De totale voetafdruk van alle pcs, laptops, monitors, tablets en mobieltjes is nu 3,5 procent van de totale CO2-uitstoot, maar ligt over twintig jaar op 14 procent dat is ruim de helft van s werelds totale transportsector - autos, vliegtuigen, schepen, treinen en scooters. Want achter al die appjes, YouTubes, zoekmachines en e-mails zitten gigantische datacentra van Google, Facebook, Amazon, Microsoft, IOS en Android en die datacentra zijn ecologische vulkanen. In Nova Zembla wonen drieduizend mensen, die doodsangsten uitstaan door een invasie van uitgehongerde ijsberen, die op dat verre Siberische eiland op voedsel jagen, ook op mensenvlees. De oplossing van de opwarming vereist meer fantasie dan een gammel Haags klimaatakkoord. Maar let eens op hoe ook de meest uitgesproken Kamerleden en activisten aan hun smartphone gekleefd zitten. Wat doen we eraan? Misschien beginnen met ons niet gek te laten maken door de hedendaagse variant van de stofzuigerverkoper, de marketeers van de telefoonindustrie, die ons wijs maken dat je met een toestel dat meer dan twee jaar oud is in de Middeleeuwen leeft. Nu is het bepaald niet zo dat de Chinezen zich op grond van deze overwegingen van de iPhone afwenden. Die kopen massaal Huwaei-toestellen. Goedkoper en minstens net zo goed. En natuurlijk met minstens dezelfde voetafdruk als de iPhone.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Tienduizenden Afghanen kwamen om, en bijna 15.000 Amerikanen. De oorlog heeft de Amerikaanse belastingbetaler ruim een biljoen dollar gekost momenteel 45 miljard per jaar. Winnen is simpelweg onmogelijk, en niet winnen betekent dat je hebt verloren. En dus kiezen de Amerikanen nu openlijk voor de enige oplossing: rechtstreekse onderhandelingen met de Taliban, en een plan om binnen anderhalf jaar te vertrekken. Precies zoals ze, na 12 jaar, in Vietnam een deal sloten met de vijand en de aftocht bliezen. Dat de Taliban minstens de helft van het land in handen hebben, is een feit. Dat de Afghaanse krijgsmacht - met hulp, training en geld van de VS en andere landen - daar niets aan kan veranderen, is ook een feit. Het argument van westerse regeringen om in Afghanistan te blijven was steeds: nog een beetje hulp, nog een beetje training, en de Afghaanse krijgsmacht kan het land onder controle krijgen. Dat is een illusie gebleken, evenals hardnekkige fabels over democratisering van het land. Of dat andere sprookje, over meisjes die nu naar school kunnen. Ja, een handjevol, in een paar steden, misschien, maar meisjes en vrouwen zijn en blijven gebruiksartikelen en handelswaar. En het onderwerp waarover iedereen zwijgt: Afghanistan is nog steeds én straatarm én s wereld grootste opiumproducent. Een ander argument was het gevaar van terrorisme, dat ons vanuit of via Afghanistan bedreigde. Of dat gevaar er nog steeds is, valt moeilijk te bewijzen, en voor de Amerikanen is het in elk geval kennelijk vervallen. En wij? Jawel, tot 2021 levert Nederland 160 soldaten. Kosten: 21 miljoen euro per jaar ruim 57.000 euro per dag, ofwel 2.400 euro per uur. Dat doen we, onder meer, uit solidariteit met de bondgenoten. Ik zou zeggen: als de grootste bondgenoot en gangmaker Amerika pontificaal vertrekt, kan het kleine Nederland dat ook. Dat mag best stilletjes, want het verschil zal nauwelijks opvallen. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is een raadsel waarom mensen van wie we mogen aannemen dat het geen halve zolen zijn, zich elk jaar weer in de fuik laten lokken dat World Economic Forum heet. Zonder lid te zijn, kom je er niet in, en alleen het lidmaatschap kost al een halve ton. Klaus Schwab, de magiër van het Forum, verkoopt ook het zogenoemde strategische lidmaatschap, Dat kost een half miljoen. Behalve het lidmaatschap, moet je bovendien een toegangskaartje kopen Kosten: 25.000 euro per persoon. Hoe verantwoorden al die kwispelende, champagne nippende CEOs en CFOs die kosten aan hun aandeelhouders? Als er ooit eens iets zinvols of bruikbaars uit die jaarlijkse elite-bijeenkomst in Davos zou komen, dan kon je je er nog iets bij voorstellen. Maar jaar in, jaar uit verschijnt er een of andere politieke ster, die enorme koppen scoort en dan weer dooft. De Chinese president Xi, in 2017, met een uit zijn mond verrassend pleidooi over vrijhandel, terwijl Amerika, Europa en Afrika zich inmiddels grote zorgen maken over de voet-tussen-de-deur tactiek waarmee de Chinezen de markten kapen. Donald Trump, vorig jaar, met de kreet America is open for business. O ja? Er volgde een handelsoorlog en de sluiting van zijn eigen regering. Amerika zit op slot en de sleutel is zoek. Of het wonderkind Macron, die daar voor de crème-de-la-crème van Davos hoge ogen scoorde met een nieuw soort liberalisme, dat inmiddels door de gele hesjes zowel als het bedrijfsleven is ontmaskerd. Terwijl de grote maatschappelijke problemen om een oplossing schreeuwen globalisering, populisme, het milieu, de afkeer van de burger tegen snobisme zoals in Davos gaat het Forum dit jaar over technologische verandering. Niet over het dichten van de kloof tussen arm of rijk, niet over migratie, niet over het groeiende wantrouwen, niet over de dreiging van rechts en religieus extremisme, niet over de handelsoorlog, een nieuwe koude oorlog of een nieuwe hete oorlog. Hoe krijgt Klaus Schwab die tweeduizend betalende hotemetoten elk jaar weer bij elkaar? En welke regeringsleider, CEO of gesponsorde professor-meester-doctor durft het aan om op te staan en te roepen: nu is het genoeg, we stoppen met deze flauwekul! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Israël houdt zijn militaire strategie altijd zorgvuldig geheim, maar stafchef Gadi Eisenkot maakte in een afscheidsinterview met de New York Times een uitzondering. Sinds januari 2017 hebben de Israëlische luchtmacht en commandos duizenden aanvallen uitgevoerd op Iraanse doelen in Syrië. Dus niet in Iran zelf, maar het resultaat is er niet minder om. Irak had, volgens Eisenkot, in Syrië een legermacht van minstens tienduizend man, ook uit Iran, Pakistan en Afghanistan, op de been gebracht, met bases langs de grens met Libanon en Israël, plus het zwaar bewapende Hezbollah. Dat alles is goeddeels uitgeschakeld, ook het aanzienlijke raketarsenaal van Hezbollah. Tegelijkertijd onthulde de Wall Street Journal dat Donald Trumps nationale veiligheidsraad afgelopen najaar met het Pentagon heeft overlegd over de mogelijkheid van een rechtstreekse Amerikaanse aanval op Iran. Aanleiding was een Iraans bombardement op Bagdad, waarbij op een haartje na de Amerikaanse ambassade werd geraakt. De inmiddels kwaad weggelopen minister van Defensie James Mattis vond het een rampzalig plan. De vraag is waarom al die informatie nu plotseling naar buiten komt. Misschien is het een verkiezingsstunt van premier Netanyahu, die zich graag profileert als de redder van de wereld. Maar Eisenkort licht een ander belangrijk deel van de sluier op. Volgens hem is de Syrische president Assad blij met de politieke en militaire druk op Iran. Ja, Iran heeft hem aan een overwinning geholpen, maar nu die is bereikt, moeten de Iraniërs wegwezen en stoppen met het indoctrineren en intimideren van het Syrische volk. De Israëlische boodschap is dus: Assad heeft gewonnen, en dat is geen slecht nieuws voor Israël, en de rest van de wereld. Niet bepaald het geluid dat wij uit Den Haag of Brussel gewend zijn te horen. Het Amerikaanse signaal is: wij laten het hier even bij. Wij hebben niets meer in Syrië te zoeken, gaan geen oorlog voeren met Iran en vertrouwen de poortwachtersfunctie toe aan de Israëliërs. Opmerkelijk is het stilzwijgen van Rusland, dat Assad mede aan zijn overwinning hielp. Ongetwijfeld zijn de Russen tot in detail op de hoogte, en vinden het best zo. De conclusie is dat de belangrijkste partijen niet in Assad, maar in Iran de grootste bedreiging zien. Dat je onder die omstandigheden nog zou kunnen praten over het redden van de nucleaire deal is een pure illusie.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nieuwe telefoontjes pushen, die nauwelijks beter zijn dan de vorige, en dat tegen krankzinnige prijzen daar trappen ze niet meer in. Gezichtsherkenning? Houd toch op. Evenmin als neuspuntherkenning, of oorlelherkenning, of grote-teenherkenning. Als je oude mobieltje nog prima werkt, ga je echt niet meer om drie uur s nachts voor de poort van de kathedraal staan posten in het onderhavige geval Apple Store genoemd om als eerste de hand te leggen op wat theologen een idool noemen. Met de Chinezen voorop denken ze: neem je moeder in de maling. Wat grappig is, is het perspectief. Apple verloor op één beursdag tientallen miljarden in waarde, en sleurde in de hele wereld de beurzen mee omlaag. Analisten wezen er terecht op dat om in de sfeer te blijven niet de Apocalyps was gearriveerd. Het gaat nog steeds best goed met de economie, ook met Apple, dat best tegen een tikje kan. Tegelijkertijd staan Amerika en de rest van de wereld op hun kop over de 5,6 miljard die Trump wil voor zijn muur of zijn hek, of hoe het ding ook moge gaan heten. Dat is, vergeleken met die éne moeilijke dag voor Apple, een schijntje. Maar ook als je die 5,6 miljard afzet tegen de totale Amerikaanse begroting van meer dan vier biljoen, dan is het al helemáál te verwaarlozen. Ook dit is een schijnvertoning. De Democraten gunnen het Trump niet dat hij kan zeggen die muur die heb ik beloofd en die komt er. Trump gunt de Democraten niet dat ze zeggen: die muur die hebben we toch maar mooi tegengehouden. Inhoudelijk is er niet zo veel aan de hand. Beide partijen hebben schoon genoeg van de illegale immigratie. Het opblazen van zon doodsimpele en oplosbare kwestie door er van beide zijden een messiaanse dimensie aan te geven is pure volksverlakkerij. Valse religie, net als Apple. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Daar gaat-ie: -Donald Trump gaat minstens twee tweets versturen die kloppen, misschien zelfs drie. In elke tweet noemt hij zichzelf de winnaar. -Het monster Assad wint en wordt de heer Assad. Ambassades in Damascus worden heropend. -Donald Trump krijgt niet zijn muur, maar wel zijn hek. Hij noemt zichzelf de winnaar. -Eén mega-zeecontainerschip vervuilt net zo veel als 50 miljoen autos, maar de scheepvaart wordt opnieuw nauwelijks aangepakt. -Donald Trump legt de handelsoorlog met China bij en noemt zichzelf de winnaar. -De EU en het Verenigd Koninkrijk gaan akkoord met een geleidelijke Brexit. Donald Trump noemt de Britten losers. -Donald Trump wordt niet afgezet, en noemt zichzelf de winnaar. -De discussie over vliegen of reizen met de trein blijft de wereld op zn kop. De vliegtarieven moeten niet omhoog, de treinkaartjes moeten omlaag. Gaat niet gebeuren. -Donald Trump stelt zich herkiesbaar en noemt zichzelf de winnaar. -Air France gaat staken. Dat staat al vast een aanleiding wordt nog gezocht. -Donald Trump ontmoet Vladimir Poetin en noemt zichzelf de winnaar. -Nederland gaat niet van het gas af. -Donald Trump ontmoet Kim Jong-un en noemt zichzelf de winnaar. -Uitademen is een van de grootste bronnen van CO2-uitstoot. Ik ga proberen ermee te stoppen, en alleen nog in te ademen. Donald Trump noemt het trouwens fake nieuws. Kortom: 2019 wordt een spannend jaar. Geniet ervan!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dat is zon beetje het gevoel van de klimaatbeweging, die terecht woedend is over de uitkomst van CAP24, de VN-klimaatconferentie in Katowice, die na weken neuzelen 133 paginas vrijblijvende wartaal produceerde over het nagenoeg net zo vrijblijvende akkoord van Parijs uit 2015. Ruzie over de vraag of het belangrijkste wetenschappelijke onderzoek in de verklaring zou worden opgenomen met het woord verwelkomen of nota nemen werd opgelost door het document gewoon weg te laten. De verklaring van Katowice doet denken aan het beeld van Zadkine in Rotterdam het hart ontbreekt. Dat de klimaatbeweging zelf soms meer op een religieuze sekte lijkt dan op de hoeder van de waarheid en de ijsbeer, moge zo zijn, maar twee dingen staan vast: het menselijke gedrag draagt bij aan de opwarming van de aarde, en een VN-conferentie is het slechtste gremium om daar iets aan te doen. Het goede nieuws is dat de ecologische revolutie wel degelijk plaatsvindt, maar eigenlijk uitsluitend lokaal. President Trump is een klimaatontkenner, maar Californië was al eind jaren 60 de eerste staat ter wereld die met loodvrije benzine en de katalysator kwam. De rest van Amerika keek meewarig naar die zweverige hippies, maar 15 jaar later volgde de hele westerse wereld. En zo wemelt het in Europa, China, India, Amerika, Afrika en al die landen die het milieu het zwaarst bevuilen van de uitstekende initiatieven en projecten van plaatselijke overheden en bedrijven. Je kunt je twijfels hebben bij de onhaalbare doelstelling Nederland moet van het gas af, en bedenkingen hebben bij de klimaattafels of de cockpit van Wiebes. Maar het levert meer op dan de beschamende, vrijblijvende slag in de Poolse kolendamp en die 133 paginas holle frasen, die erop de een of andere manier in slaagden het predicaat akkoord te verwerven.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Mevrouw Meng is opgepakt op verdenking van het illegaal verkopen van hard- of software aan Iran. Amerika vraagt om uitlevering. China eist onmiddellijke vrijlating, premier Trudeau zegt: wij zijn een rechtsstaat, daar ga ik niet over, maar de rechter. Ook de Amerikanen gebruiken dat argument: dit gaat allemaal buiten Trump om. Wat ook maar een beetje is hoe het uitkomt: onlangs eiste Trump van Turkije de vrijlating van een Amerikaanse dominee. Erdogan zei: daar ga ik niet over, maar de rechtbank, maar die dominee was niettemin binnen de kortste keren terug in Amerika. Het kan dus verkeren. Dat het in een rechtsstaat zo hóórt staat buiten kijf, maar dat de strategie van de arrestatie van mevrouw Meng niet uitvoerig in Ottawa en Washington is besproken, waag ik te betwijfelen. Het is wel degelijk een politiek signaal. De regering-Obama en de regering-Trump voerden al lang internationaal campagne tegen samenwerking met Chinese techreuzen. Australië en Nieuw-Zeeland hebben het inmiddels verboden, Groot-Brittannië gedeeltelijk, evenals Japan. Het argument: China zuigt onze kennis en communicatie op, spioneert zich suf en beïnvloedt onze handel, wandel en wie weet onze politiek. Ik heb geen idee of het waar is, maar ik denk eigenlijk van wel. We doen het allemaal. De Amerikaanse NSA heeft de telefoon van Angela Merkel gehackt. Dat weten we onder meer omdat het Russische antivirusbedrijf Kasperski de hacksoftware van de NSA had gehackt. En dát weten we weer via de Israëlische geheime dienst, die het hackende Kasperski hackte. Ik denk ook dat het allemaal waar is omdat politie en justitie, in ons eigen land, hebben bewezen versleutelde telefoons te kunnen kraken om binnen te dringen in de mocro-maffia. Die telefoons waren beveiligd met zogenoemde PGP-software, wat pretty good privacy betekent. Niet, dus. Ja, ik weet het: dit zijn allemaal andere onderdelen van een heel gecompliceerd verhaal. Maar ik houd het even simpel: Canada en de VS hebben vast een punt, en als het aan mij lag, ging Huawei subiet op de zwarte lijst. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Al heel lang heb je de G-7, die bestaat uit s werelds grootste economieën. Maar daar mag China niet bij, want toen de G-7 werd bedacht, was China nog een Derde Wereldland. Rusland zit er ook niet bij. Dat wil zeggen: een tijdje wél, en toen werd het de G-8, maar na de Oekraïne- en Krim-affaire werd Rusland eruit gekieperd. Dus weer G-7. Om de economische supermacht China erbij te halen, wordt klaarblijkelijk beschouwd als G-zever. De G-20 was bedoeld om aan het elitaire G-7-groepje een aantal ontwikkelingslanden en opkomende markten toe te voegen. China en Rusland stonden wel op dát lijstje. Maar eigenlijk is de G-20 de G-19, want namens de Europese Unie schuift er ook een vertegenwoordiger aan. Nederland mag er af en toe bij zijn, zoals nu, en is dan apetrots. Dat is merkwaardig, want als 18de economie in de wereld hoort ons land er gewoon permanent bij. Maar dat willen andere leden dan weer niet, want dan zouden er te veel Europese landen aan tafel zitten. Premier Rutte vond het allemaal prachtig, vooral omdat hij in de wandelgangen zijn collegas college kon geven over de Brexit. Daarover kunnen ze hem trouwens gewoon bellen, dus waarom zou je er helemaal voor naar Buenos Aires moeten? Maar over de bekende, vage G-vergezichten hoor je Rutte gelukkig niet. Al proberen ze ons van alles en nog wat wijs te maken over wat er zoal is afgesproken, deze G-20 ging maar om één kwestie: de Amerikaans-Chinese handelsoorlog, en dus om het gesprek tussen Trump en Xi. Het was dus niets meer of minder dan een G-2. En ook dat gesprek had net zo goed plaats kunnen vinden in Beijing, Washington of voor mijn part New Delhi, waar de G-dinges trouwens in 2022 heeft afgesproken. Trump wilde, na dat ene belangrijke gesprek, eigenlijk meteen weg. Beleefd was het niet beleefdheid is niet zo zijn ding maar begrijpelijk was het wel. Houd toch op met dat G-dinges. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Aanleiding voor de huidige rellen, met demonstranten in gele motorfietshesjes, is de benzineprijs. Die is opgelopen tot 1,47 euro per liter. In Nederland is die met 1,66 euro overigens een stuk hoger. De Fransen hebben wel dure tolwegen, maar ze betalen geen BPM en wegenbelasting. Dus als Nederlander denk je: waar mag ik tekenen? Maar voor de vaak in armoe levende Franse plattelander is het niet meer op te brengen. Die ziet de hoge benzineprijs als symbool van de mislukking van de door president Macron beloofde hervormingen. De president van de rijken', is zijn bijnaam op het platteland. Het griezelige van het verhaal is de kaping van de protesten door eveneens in gele hesjes gehesen dubieuze gelegenheidsrelschoppers van allerhande pluimage. Bijvoorbeeld anti-immigratie-hooligans jawel, hooligans die een groep donkergekleurde asielzoekers vanuit hun schuilplaats naar de politie sleurde onder het motto gooi ze op een giga-barbecue. De rechtse en linkse oppositie van Marine Le Pen en Jean-Luc Mélenchon grijpen de gelegenheid gretig aan. Hun aanhang, ook in gele hesjes, is uit op een Frexit. Alle rellen en opstandjes houden vroeg of laat wel weer op. Maar de onderliggende problematiek verdwijnt niet. De Franse economie rammelt, de werkloosheid is enorm, de staatsschuld hoog. Macron slaagt er maar niet in orde op zaken te stellen. Veel Europese leiders hadden, met de Brexit en de tanende macht van Angela Merkel, hun hoop gezet op deze nieuwe inspirator in een verdeeld Europa. IJdele hoop, en hoe meer die gele hesjes zich roeren, hoe harder de alarmbel rinkelt in Brussel, en zeker ook in Den Haag. Deze Franse slag is een rechtse en linkse directe op het gelaat van de EU.See omnystudio.com/listener for privacy information.