Bernard Hammelburg | BNR

Het roddelblad Mail on Sunday gooide hoge ogen met de gelekte, geheime analyse die ambassadeur Sir Kim Darroch maakte van Trump en diens chaotische Witte Huis. Natuurlijk kwam er een geconditioneerde reflex van Liam Fox, minister van buitenlandse handel: excuus aan de Amerikanen, we gaan het lek onderzoeken. Maar interessanter is zijn inhoudelijke reactie: een ambassadeur behoort naar eer en geweten te rapporteren wat hij waarneemt, hij heeft niets verkeerd gedaan. En de veelzeggende reactie van minister Jeremy Hunt van buitenlandse zaken: ik ben het niet eens met sommige van de waarnemingen. In gewone taal: die ambassadeur slaat de spijker op zn kop. Waarom werd het gelekt? Ik denk om een aantal redenen. In de eerste plaats als waarschuwing aan Trump dat hij niet moet denken dat de Britten zich, na de Brexit, in een financieel onaantrekkelijk handelsverdrag laten manipuleren. Groot-Brittannië wordt niet de 51ste staat van Amerika, en Trump krijgt niet de regie. In de tweede plaats als protest tegen de Amerikaanse Iran-politiek, waardoor Londen zich in hevige mate voelt gemanipuleerd, net als Duitsland en Frankrijk trouwens. Opmerkelijk in de rapportage van ambassadeur Darrock is dat hij Trumps verhaal over de op het laatste nippertje afgeblazen luchtaanval op Iran in twijfel trekt. Trump weet dat zijn volk gewoon geen nieuwe oorlog wil, schrijft hij. En ten slotte is het een waarschuwing aan Boris Johnson om, als die de nieuwe Britse premier mocht worden, niet Nigel Farage of een andere beroepsquerulant als ambassadeur naar Washington te sturen. Trump twitterde dat Amerika het contact met Sir Kim verbreekt. We zijn geen fan van deze ambassadeur, zei hij. Haalt je de koekoek. Groot-Brittannië is veruit de belangrijkste bondgenoot die Amerika heeft, dus de kaakslag van Darrock moest hij incasseren. Aan de andere kant: wat het gilde van Londense stif-upperlippers van hem denkt, zal geen verrassing zijn. See omnystudio.com/listener for privacy information.

In het jargon van de New Yorkse vastgoedjongen uit het Witte Huis heet het hes a great friend of mine, of I love that guy. Voor Donald Trump kwalificeren mannen als Xi, Poetin, Kim Jong-un, Erdogan en Mohammed bin Salman zich als sterke mannen, die een sleutelrol spelen op het wereldtoneel en met wie je dus deals moet maken. In traditionele kringen is het optreden van Donald Trump op en nade G20 met een mengeling van verbazing en afgrijzen bekeken. Nu kun je zeggen: vergeleken bij Trump is zo ongeveer iedereen traditioneel, en alles wat naar klassieke diplomatie riekt, lapt hij aan zijn zolen. Liever een date via een tweet aan Kim Jong-un, dan saaie ambtenaren in grijze pakken en mantelpakken die op hun ministeries en ambassades eindeloos zeulen aan een topontmoeting. De beschuldiging van de gevestigde orde is: Trump is alleen uit op fotomomenten, maar inhoud heeft het niet. Met Poetin een vage afspraak voor een mogelijk bezoek aan Moskou, met Xi een wapenstilstand in de handelsoorlog zonder verdere inhoud, tegen Erdogan zeggen dat de aankoop van Russische raketten eigenlijk Obamas schuld was, met Kim hand in hand staan op een streepje Noord-Korea - dat is allemaal voor de Bühne. Die great friends zijn dictators die tegenstanders in het cachot gooien of vermoorden, en er concentratiekampen op na houden. Trump denkt in grote lijnen: Poetin moet weg uit Oekraïne, Xi moet stoppen met valse concurrentie, Erdogan moet niet boos weglopen uit de NAVO, MBS moet blijven helpen in de worsteling met Iran, en Kim moet van zijn atoombommen af. Hij eist niet dat ze van hun landen democratieën naar westers model maken. Ze moeten alleen maar ophouden Amerika te dwarsbomen. Dan is zon boef niet alleen goede, maar zijn allerbeste vriend. Great friend, love that guy. Vast staat dat Poetin, Xi, Erdogan, Kim en MBS zich van ons, in Europa, absoluut niets aantrekken. Wie weet lukt het die vastgoedjongen uit New York, met zijn diplomatieke mannenliefde, wel. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Generaals sturen soldaten naar het andere eind van de wereld om een raketsysteem te bombarderen, hackers leggen met één muisklik aan de andere eind van de wereld een raketsysteem plat, zonder een druppel bloed te vergieten. De New York Times en Associated Press onthulden dat Amerikaanse hackers het Iraanse raketsysteem hebben uitgeschakeld. Volgens IT-beveiligers CrowdStrike en FireEye stelen Iraanse hackers op hun beurt de computersystemen van de Amerikaanse energievoorziening en defensie leeg. De Iraanse operatie draagt de schitterende naam elegant katje. Opmerkelijk is de factor verontwaardiging. Toen Israëlische en Amerikaanse hackers de computers van het Iraanse nucleaire programma letterlijk lieten smelten met het Stuxnet-virus, vonden we dat best stoer. Toen Russische trollen Hillary Clinton uitschakelden en Donald Trump lieten winnen, spraken we daar schande van. Als de goeien hun nerds aan het werk zetten, is het een briljante heldendaad, als de kwaden het doen, zijn ze meteen de lugubere reïncarnatie van de Koude Oorlog. Of, zoals in het geval van Huawei, een gevaarlijke dievenbende. Donald Trump verspreidt het verhaal dat hij van een bombardement op Iran afzag omdat iemand hem erop wees dat daar wel 150 doden bij konden vallen. Even later werd bekend dat hij een cyberaanval op Iran had laten uitvoeren. Dat van die 150 doden geloof ik eerlijk gezegd niet, want hij had het aanvalsplan uitvoerig met de generaals besproken, dus dat wist hij allang. Mooie propagandababbel, dus, maar ik noteer het toch in mijn kolommetje echt gebeurd, simpelweg omdat ik het een sympathiek verhaal vind. 150 doden? Echt waar, heb ik dat dan op mijn geweten? Weet je wat, jongens, doe maar dat trucje met die nerds. De zachte kant van Donald Trump wie had dat ooit durven dromen. Generaals of hackers? Geef mij die hackers maar. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Baudet, die aan de macht kwam nadat het kabinet-Rutte was gevallen op een wetsontwerp om de vennootschapsbelasting voor multinationals fictief te maken, wil Nederland ontdoen van iedereen die niet tot het boreale, zuiver-blanke ras behoort. Tom van Gieken wil het eigen volk eerst, Trump wil America first, Le Pen, Poetin en Johnson voelen zich ook superieur. Maar er kan er maar één eerst. Daar gaat het conflict over. Als je het eerste volk bent, en zo raszuiver mogelijk, dan kan er niet nog een ander meestervolk zijn. De rel begon met een schijnbaar minuscuul incident. In een kelderbar in Kentucky bestelde een dikke Amerikaan met tatoeages, baard en paardenstaart, die net was komen aanrijden op zijn Harley-Davidson, een Budweiser biertje. Naast hem stond Brit met een Boris Johnson-speldje, die tegen de Amerikaan schamperde: dat zou ik nooit aanraken een Belgisch biertje. Dat werd het begin van wat de fake media de bierkelderopstand zouden noemen. Donald Trump zei dat beide partijen hun goede kanten hadden, en probeerde de explosie van wereldwijd uitbrekende rellen te sussen. Als dealmaker met excellente buitenlandse contanten tot aan de Prins der Walvissen toe moest hem dat toch lukken. Niet, dus. Op verzoek van Saoedi-Arabië werd de zaak voorgelegd aan de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, met als argument flagrante schendingen van de mensenrechten. Bovendien, zei de nieuwe koning, Mohammed bin Salman, zijn wíj het enige meestervolk. De permanente leden van de Raad gingen, voor het eerst ooit, op de vuist. De Amerikaanse ambassadeur kreeg eerste hulp in een New Yorks ziekenhuis, de Franse en Britse ambassadeurs werden daar geweigerd, de Rus vroeg politiek asiel op de Chinese ambassade. De Chinese ambassadeur liep geen schram op, omdat hij volhield zich niet met de interne aangelegenheden van andere landen te bemoeien. Op initiatief van Forum-senator Toine Beukering is op de Gronings-Duitse grens begonnen met de bouw van een muur, die uiteindelijk om heel Nederland komt te liggen. Het zal een tijdje gaan duren, want alleen boreale bouwvakkers hebben een werkvergunning. Maar ook het Nederlandse volk komt eerst eindelijk. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Trumps versie gaat ongeveer zo: Turkije, na Amerika het grootste NAVO-lid, kan het niet maken om Russische S-400-raketten te kopen. Erdogan is niet alleen niet solidair tegenover de NAVO, het is ook gevaarlijk. Als je de S-400-raketten integreert in de NAVO-defensie, kunnen hun met geavanceerde radar uitgevoerde besturingssystemen gluren in NAVO-geheimen, zoals de JSF, die juist is gebouwd om onzichtbaar te zijn voor vijandelijke radar. Dus, Erdogan, koop nou geen S-400s, maar Amerikaanse Patriots. Zo niet, dan kun je fluiten naar je 100 JSFs. De Sanctie-Dude laat de training van Turkse F-35-piloten in de VS al vaststilleggen. Rocket Man zegt: dat roepen jullie nú, maar jullie wilden ons destijds helemaal geen Patriots verkopen. Bovendien zijn die duurder en minder goed dan de S-400. Trouwens, die raketten worden helemaal niet in de NAVO-defensie geïntegreerd. En ik heb de deal met de Russen nu gesloten, en ik houd mij altijd aan mijn afspraken. De groeten met je sancties. Sanctie-Dude en Rocket Man spelen met vuur. Het gaat natuurlijk om een principe: je koopt als NAVO-lid geen cruciaal wapensysteem van Rusland. Maar het gaat ook om praktische problemen. Turkije is, net als Nederland, een van de landen die mee bouwt aan de F-35. Dus was doet fabrikant Lockheed-Martin als de leverantie van de Turkse onderdelen stopt? Dan is er de Turkse basis Incirlik, die voor de Amerikaanse luchtmacht onmisbaar is. En tenslotte: wij de NAVO en de Europese Unie hebben Turkije een sleutelrol gegeven in de afwikkeling van de Syrische oorlog en het vluchtelingenprobleem. Het is dus in ons belang dat Sanctie-Dude en Rocket Man hun testosteronwedstrijdje beëindigen. Ze zien elkaar op de komende G-20. Alcohol drinken ze geen van beiden, maar een kopje thee is dringend gewenst. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hij prees Nigel Farage, gaf openlijk aan te hopen dat Boris Johnson - een soort kloon van Trump maar met een deftiger accent en minstens zo vilein in de kunst van het beledigen - de nieuwe Britse premier wordt en het land voortvarend in een harde Brexit stort. Wat krankzinnig is, want sinds wanneer stookt een staatshoofd in de interne aangelegenheden van een soeverein land? Sadiq Khan, de Londense burgemeester die zich tegen het staatsbezoek had verzet, kwalificeerde Trump als een ijspegel en loser die zijn werk waardeloos doet. Meghan Markle, de Amerikaanse actrice die met prins Harry is getrouwd, noemde hij gemeen, hoewel hij dat daarna op zn Trumps keihard ontkende. De verslaggever van de Sun, die Trump interviewde, zette vervolgens het audiofragment online. Britten houden van Amerika en Amerikanen, maar van Donald Trump krijgen ze de kriebels. Dat de belangrijkste bondgenoot Groot-Brittannië bezoekt, zeker in de week waarin D-Day wordt herdacht, is begrijpelijk. Maar een officieel staatsbezoek? Van de 12 presidenten die het Verenigd Koninkrijk bezochten, kwamen maar drie op zon deftig staatsbezoek: Bush 2, Obama en Trump. Niet Eisenhower, nota bene de opperbevelhebber van de geallieerde strijdkrachten in de Tweede Wereldoorlog. Niet John Kennedy. Niet Ronald Reagan, knuffelbeer van Margaret Thatcher. Niet Bill Clinton. En alleen al aan beveiliging kost Trumps staatsbezoek de Britten 45 miljoen euro. Natuurlijk denken de Britten: zodra wij uit de Europese Unie zijn, sluiten wij een handelsverdrag met Amerika. Dus, hup, gooit dr maar een staatsbezoek tegenaan. Maar zolang het VK nog lid is van de Europese Unie, zijn zulke onderhandelingen verboden. En dan heb je ook Iran, de handelsoorlog met China, de boycot van Huawei allemaal kwesties waarin Amerika en het VK lijnrecht tegenover elkaar staat. Een kostbare zeperd voor de Britten dus. Maar een dikke opsteker voor Trump. Die wil maar één ding: een mooie staatsiefoto met Elizabeth voor zijn herverkiezingscampagne. De rest zal hem een zorg zijn.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De partijen van politici met de grote monden Le Pen, Farage, Baudet, Salvini, Kaczynski hebben bij de Europese verkiezingen wel een hoop herrie gemaakt en de anti-Europese overwinning voorspeld, maar ze haalden geen podiumplaats. Marginale roeptoeters waren het, en in de Formule 1 van de Europese politiek vlogen ze al kakelend uit de bocht. Ik ben tegen Europa bleek bij de kiezers ongeveer net zo populair te zijn als ik ben voor uitlaatgas en kolencentrales'. Ook de groten scoorden matig. De Groenen waren terecht heel blij met hun klim van 52 naar 70 zetels, maar in een parlement met 751 zetels is ook dat geen podiumplaats. Een politiek Verstappentje, eigenlijk. De christendemocraten pakten 25 procent van de stemmen, en de socialisten 20 procent hun slechtste prestatie sinds de Europese verkiezingen in 1979 begonnen. Driekwart van zijn eigen Duitse volk heeft nooit van Manfred Weber gehoord. Voor Frans Timmermans lag dat anders: iedere Nederlander weet wie hij is, maar bezuiden en ten oosten van Heerlen greep hij mis. Het liberale Alde het onderkomen van onder meer de VVD en D66 meent aanspraak te maken op een podiumplaats, maar dat heeft zijn winst voornamelijk te danken aan de aansluiting van En Marche van de blunderende Franse president Macron, die een heleboel dingen niet blijkt te zijn, waaronder liberaal. Het goede nieuws is dat Europa de kenmerken begint te vertonen van een echte, eigentijdse democratie. Vanzelfsprekende winnaars, die de macht zien als het dividend van hun vanzelfsprekende winst, hebben hun podiumplaats verloren. De grote coalitie, die decennialang als vanzelfsprekend de baantjes heeft verdeeld en als vanzelfsprekend regeerde, moet de macht nu delen. Met liberalen, oeioeioei, of met groenen, ajakkiebah. Maar in elk geval niet met de marginale roeptoeters die de Europese Apocalyps voorspelden. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Sinds Juan Gaido zichzelf in januari uitriep tot waarnemend president, hebben de 54 landen die hem erkennen de hoop dat president Nicolas Maduro de steun van de krijgsmacht verliest en dan aftreedt of wordt afgezet. Vooralsnog is dat een illusie gebleken. De realiteit is knokken om een liter benzine. Wat mankeert de generaals? Waarom blijven ze de moorddadige, corrupte fantast Maduro trouw? Om een aantal redenen. Ze zijn in belangrijke mate zelf de aanstichters van het kwaad niet sinds Maduro in 2013 aantrad, maar al vanaf diens voorganger, Hugo Chavez, in 2003 aan de macht kwam. Ze zijn politiek en financieel verstrengeld met de regerende kliek, de olie-industrie, het bedrijfsleven, en de door Iran gefinancierde deal om Hezbollah binnen te halen om de oppositie te onderdrukken en een dugskartel in stand te houden, waarvan zij die generaals dus meeprofiteren. Van Guaido hebben ze weinig te verwachten. Hij zal ze zonder scrupules in het diepe ravijn laten storten waarin ze nu staren. De generaals geloven ook dat Venezuela zo ver heen is dat reddende engelen niet bestaan, laat staan Juan Guaido, die ze een zweverige drammer vinden. De New York Times noemt Venezuela het grootste, niet door oorlog veroorzaakte economische rampenland sinds 45 jaar. Maduros voorganger, Chavez, beloofde een heilstaat, zou het bezit van de rijke elite onteigenen en de olie-inkomsten verdelen onder het volk. Het gebeurde nooit, maar het maakte hem uitzinnig populair onder de armen. Toen die na een paar jaar in de rij moesten voor een pak suiker, of meel, of boter, wat voordien zelden voorkwam, hadden ze nog steeds niet door dat ze waren geflest door een zich als socialist voordoende praatjesmaker, die zijn eigen zakken en die van zijn kompanen vulde en een schrikregime had gevestigd. Maduro is niet meer dan een kloon van Chavez, maar zonder diens charisma. Amerika gaat niet ingrijpen, want wie stapt vrijwillig in zon emmer drek? Met de morele steun van 54 landen alleen gaat Guaido het niet redden. Voor de buurlanden, zoals Aruba, Bonaire en Curaçao, betekent dat aanhoudende politieke en militaire spanning en ongetwijfeld meer vluchtelingen. En neem het die vluchteling eens kwalijk, als je uit een land komt met tien miljoen procent inflatie.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De vele kennissen en het handjevol vrienden wijzen op de stabiliteit die de euro, zelfs tijdens de Maltese, Cypriotische en Griekse crises, bleef verstrekken, met een redelijke koers, weinig inflatie, en grote praktische voordelen. De vijanden willen terug naar eigen valuta. Het belangrijkste argument is dat er dan weer wisselkoersen ontstaan om economische ongelijkheden op te vangen. Een ander argument is dat we niet op aarde zijn om landen die er een puinhoop van maken, zoals Griekenland, te redden. Dat is maar een beetje waar, want van de 290 miljard euro die nodig was om Griekenland te redden, ging maar 14 miljard echt naar de Griekse schatkist. De rest stond veilig op banken in Frankrijk, Duitsland en Nederland, of bij het IMF. Bovendien is de crisis opgelost, en heeft het bijvoorbeeld de Nederlandse schatkist uiteindelijk niets gekost. Ik houd geen pleidooi voor de euro. De Poolse regeringspartij PiS heeft als verkiezing-motto nee tegen de euro, wat misschien best verstandig is als je, zoals Polen, nog geen euro hebt. Maar ik doe ook geen aanval op de euro. Dat alles sinds de invoering veel duurder is geworden klopt, maar dat lag aan inhalige kledingzaken, grutters en kroegbazen, niet aan de regering. Maar denk eens door de euro wordt afgeschaft, de gulden komt terug, laten we zeggen tegen de koers van destijds. Dan krijg je voor je gulden in België 18 frank, in Frankrijk 3 frank, in Duitsland 50 pfennig, in Italië 880 lire. Als je tenminste de middenkoers krijgt. Als je contant wilt wisselen, krijg je de veel hogere aankoopprijs en pakt de bank driekwart procent commissie. Als je in het buitenland pint, gaat minimaal 1,2 procent naar de bank. Zouden de vijanden van de euro dat nou echt willen? Word je soevereiner als je weer met zon portemonnee met zeven vakken en schandalige wissel- en bankkosten door het leven moet? Het is een verkiezingsstrijd vol euro-geleuter. De Europese Unie schreeuwt om wijsheid, en die zit niet altijd bij partijen of spitzenkandidaten of in dubieuze propagandafilmpjes, maar bij de kiezer. Gelukkig is die volgende week aan zet. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Schermutselingen tussen Israël en Gaza zijn routine geworden. Er is een vast patroon, dit keer de beschieting van twee Israëlische grenswachters, gevolgd door een Israëlische luchtaanval, gevolgd door een barrage aan raketten uit Gaza, gevolg door Israëlische bombardementen, gevolgd door discussies over proportioneel geweld, gevolgd door een staakt-het-vuren. Toch was het dit keer net een beetje anders. De raketaanvallen uit Gaza kwamen niet alleen van Hamas, maar van het concurrerende Islamitische Jihad. Via Egyptische bemiddeling onderhandelen Israël en Hamas al lang over een duurzaam bestand. Islamitische Jihad sloot zich wel aan bij dit staakt-het-vuren, maar heeft lak aan de onderhandelingen achter de schermen, wat de puzzel enorm compliceert. Islamitische Jihad is gelieerd aan Hezbollah en wordt gefinancierd door Iran. Gaza ziet er dus steeds meer uit als een Iraans-Israëlisch conflictgebied, net als Syrië, waar Israël stellingen van Hezbollah en de Iraanse Republikeinse Gardes bombardeert. Regelmatige gevechten tussen Israël en Hamas zou je kunnen afdoen als een lokaal conflict, maar de toenemende rol van de trojka Iran-Hezbollah-Islamitische Jihad in Gaza laat een groter, geopolitiek probleem zien. Bijvoorbeeld in Venezuela. Ook daar speelt Hezbollah, met Iran op de achtergrond, een hoofdrol. President Maduros rechterhand, Tarek Al-Aissami, heeft met behulp van een groep rijke kompanen, Hezbollah-eenheden het land in gesmokkeld, die twee taken hebben: het op gang houden van de gigantische drugshandel, en het assisteren bij het onderdrukken van de oppositie. Volgens de New York Times, gaat het om een zeer omvangrijk bolwerk dat een net van corruptie en invloed om Maduro en de legertop in stand houdt. Het is een van de afwegingen van de regering-Trump om een vliegdekschip en bommenwerpers naar de wateren bij Iran te sturen. Wat voor Iran weer aanleiding is om gedeeltelijk uit de nucleaire deal te stappen en wellicht de productie van plutonium te hervatten. We kunnen het nieuwste conflict in Gaza dit keer dus niet afdoen als de zoveelste burenruzie met Israël, of met de zoveelste discussie over proportioneel geweld. Syrië, Venezuela en Gaza hebben een grootste gemene deler, en die heet Iran. De messen worden geslepen.See omnystudio.com/listener for privacy information.