Bernard Hammelburg | BNR

Bij alle voorspellingen over de Oekraïense oorlog ontbrak er één: niemand, inclusief Poetin, had kunnen vermoeden dat er na een maand nog geen winnaar was. Hoe hard Poetin ook probeert de tegenstander te verpulveren, het Oekraïense verzet is niet gebroken. Zo langzamerhand wordt een oude wijsheid bewaarheid: als de sterkste niet wint, heeft hij verloren. En als de underdog niet verliest, heeft hij gewonnen. Hoe lang deze oorlog gaat duren valt niet te voorspellen. Maar dat Poetin er niet in slaagt Zelenski te verslaan, wordt waarschijnlijker. Volgens de Israëlische premier Bennett, die probeert te bemiddelen, heeft Poetin de eis dat Zelenski het veld ruimt, inmiddels laten varen. Daarmee fladdert het frame over de neonazistische kliek die Oekraïne regeert, als een lekke ballon het raam uit. Het zou naïef zijn te veronderstellen dat Poetin zich bij zijn verlies neerlegt. New York Times commentator Thomas Friedman veronderstelt dat de vlucht van miljoenen burgers naar Europa – het grootste aantal sinds de Tweede Wereldoorlog – een door Poetin bedacht wapen is, want miljoenen Oekraïners zullen de EU-landen ontwrichten. Denkt Poetin. Of hoopt hij. Daarmee is zijn arsenaal niet uitgeput. Hij overweegt ook de diplomatieke betrekkingen met Amerika te verbreken, als wraak op Joe Biden, die hem een oorlogsmisdadiger heeft genoemd. Dat was misschien niet zo tactisch van Biden, maar het is niet ondenkbaar dat Poetin het aangrijpt als opmaat om ook de betrekkingen met andere landen te verbreken, bijvoorbeeld in Europa. Op het slagveld blijft Oekraïne nog steeds overeind. Maar buiten het slagveld staat de westerse wereld voor keuzes die tot nu toe zijn vermeden. Wordt het tijd om de rollen om te draaien? Moet de EU, ondanks tegenwerpingen van bijvoorbeeld Mark Rutte, het aandurven om de olie- en gastoevoer te stoppen? Of, à la Poetin, dreigen de betrekkingen met Rusland te verbreken? Isolement, in plaats van overleg? Gaat allemaal niet gebeuren, omdat we hebben uitgerekend dat we ons dat niet kunnen veroorloven. Of omdat we – eigenwijs, of goedgelovig – op diplomatie blijven vertrouwen. Hoe het ook zij, Oekraïne zal de conclusie trekken dat het er met alleen westerse schouderkloppen en schouderraketten niet komt. Dat het er dus alleen voorstaat, en zich opmerkelijk goed redt. Als het niet verliest, heeft het gewonnen – op eigen kracht. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat hartverwarmend om te zien hoezeer de EU haar best doet om Oekraïense vluchtelingen op te vangen. Gemeentes, particulieren, regeringen – iedereen heeft de deuren wagenwijd opengezet. Het is één groot Europees ‘Wir schaffen Dass,’ de Oekraïners zijn knuffelvluchtelingen. Ook in Polen. Ook in Hongarije. En vanzelfsprekend in Duitsland en Nederland.  De New York Times beschrijft het lot van twee vluchtelingen, ongeveer even oud, die op dezelfde dag aan de Poolse grens aankwamen. De 21-jarige Katja, uit de buurt van Odessa, kreeg onderdak van een man die ze een heilige noemt, met elke dag vers brood en een goed gevulde koelkast. De andere vluchteling is Abagir, student geneeskunde. Bij de grens werd hij in elkaar geslagen, zowel lichaam als gezicht, en uitgescholden door politie en grenswachters die dat met overgave en genoegen deden. Want Abagir, 22 jaar, komt uit Darfoer, de hel van Soedan. Bijna drie jaar is hij onderweg geweest, en uiteindelijk in het Wit-Russische fuik gelopen. Belarus probeert vluchtelingen immers te dumpen in Polen. Nu zal bijna iedereen zeggen: dit zijn appels en peren. Een Afrikaanse asielzoeker, gevlucht voor de barbaren in Soedan, en die Europa binnen wil – dat is echt iets anders dan een Oekraïense vrouw, op de vlucht voor de Russen. Voor Abagir is dat verschil niet duidelijk. Waarom wordt hij mishandeld en vernederd, terwijl Katja een gratis vliegticket kan krijgen om waar dan ook in Europa heen te reizen, met open armen ontvangen waar ze maar wil. Waarom buigt de EU de regels om en geeft verblijfsvergunningen voor drie jaar? Waarom wordt er voor de Abagirs van deze wereld geen 106 miljoen euro bijeen-gecollecteerd? Ja, het zijn appels en peren. Maar waarom zijn voor Katja woonruime en banen beschikbaar, en wordt Abagir gezien als iemand die, als het hem al lukt Europa binnen te komen, de woning van een rechthebbende inpikt? Hoe zou het zijn als Abagir Albert heette, wit was en christen? En omgekeerd: als Katja Fatima heette en moslim was? See omnystudio.com/listener for privacy information.

Denazificering, een van de doelstellingen die Vladimir Poetin zich heeft gesteld voor Oekraïne, is een behoorlijk potsierlijk streven voor een man die voor zijn eigen land steeds meer het klassiek-fascistische model kiest. Wie lijkt meer op Mussolini, Zelensky of Poetin? Ik zou zeggen: gemakkelijke keus.  Poetins nazi-referentie gaat over de omarming van het Duitse nationaalsocialisme door een deel van West-Oekraïne, nadat Stalin in 1932 en 1933 miljoenen Oekraïners de hongerdood had ingejaagd, een episode die de geschiedenis inging als de Holodomor – de hongernoodterreur. Iets waaraan Zelensky en de naoorlogse generaties Oekraïners part noch deel hebben.  Over de precieze definitie van fascisme verschillen historici en politicologen van mening. Maar over de belangrijkste kenmerken zijn ze het eens: het mythologiseren van het grote rijk dat het land ooit was (in elk geval in de fantasie van de grote leider), de verering van machtsvertoon en geweld, het systematisch buiten werking stellen van de vrije meningsuiting, een klopjacht op de media, strenge censuur en slimme propaganda. En de gelovigen dwepen graag met een oorlogssymbool – in dit geval de mysterieuze letter Z, die op tanks, t-shirts auto’s en etalages verschijnt. Niemand weet waar die Z – een letterteken dat het Cyrillisch niet eens kent – vandaan komt, trouwens. Het kan een runenteken zijn.  En misschien wel de meest verderfelijke eigenschap: klikken. Dus het gevaar dat je door je eigen buren of collega’s wordt verraden. Je bent in het Rusland van nu snel verdacht, vooral als verdediger van het vrije woord. Als een van de laatste kampioenen daarvan gooide Derk Sauer, uitgever van de Moscow Times, de handdoek in de ring.  Twee derde van de Russen steunt de oorlog in Oekraïne, de populariteit van Poetin ligt ruim boven de 60 procent, iets dat weinig staatshoofden en regeringsleiders hem nadoen. Dat was bij Mussolini ook zo – totdat het niet meer zo was. Dus wie weet. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dat Vladimir Poetin de oorlog tegen Oekraïne gaat winnen is waarschijnlijk, maar niet zeker. Wat wel zeker lijkt is dat hij zich heeft misrekend op de geopolitieke schok die hij teweeg heeft gebracht. Hij dreef de doorgaans kibbelende westerse mogendheden in elkaars armen, isoleerde zijn land financieel, cultureel en sportief en haalde zich zelfs de toorn op de hals van China, de reus die hem doorgaans gedwee volgt.  In de Europese Unie voltrekt zich een ware revolutie. De Brusselse moloch, die jarenlang overhoop kan liggen over landbouwsubsidies of visserijprijzen, sloot binnen enkele dagen de rijen en transformeerde zich tot een militaire unie, die indrukwekkende hoeveelheden zware wapens aan Oekraïne levert. Dissidente geluiden, bijvoorbeeld uit Hongarije, zijn verstomd.   Duitsland, sinds de Tweede Wereldoorlog met een uitsluitend defensieve krijgsmacht, besloot tot wapenleveranties aan Oekraïne, en gaat 100 miljard euro steken in zijn landsverdediging, waarmee ruim de NAVO-norm van twee procent van het BNP wordt gehaald waarop elke Amerikaanse president, van Reagan tot Biden, heeft aangedrongen. In het oog van een mogelijke derde wereldoorlog, vergeet Duitsland de tweede, onder daverend applaus van de Bondsdag en met instemming van de bondgenoten. De Ostpolitik van Willy Brandt, met als kern liever handel dan ruzie met de Russen, gaat het raam uit.  Ook die andere supermacht, China, distantieert zich van Poetin – niet met zoveel woorden, maar in de VN-Veiligheidsraad onthield China zich van stemming over een resolutie die de Russische invasie afkeurde. En president Xi gaf aan dat hij niet gediend is van agressie tegen een onafhankelijk land – des te opmerkelijker, omdat hij zelf het voornemen heeft Taiwan binnen te vallen.  De Amerikaanse rol als leider van de NAVO is in allerijl hersteld, maar ook bondgenoten als Japan, Taiwan, Zuid-Korea en Australië steunen de koers van sancties en scherpe afkeuring van Poetins oorlog. Zweden en Finland, bang geworden en diep gegriefd door Poetins dreigementen, omarmen de NAVO nu ook. Solidariteit onder de westerse bondgenoten is de afgelopen decennia vaak ver te zoeken geweest, maar nu is die er. Als het niet zo’n tragedie was voor de Oekraïners, zou je er Poetin bijna voor bedanken. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dreigementen uit Amerika, ronkende teksten van de NAVO, waarschuwende vingers van de EU – als puntje bij paaltje komt, legt niemand Vladimir Poetin een strobreed in de weg. De onvermijdelijke sancties zijn onaangenaam, maar spijkerhard worden die niet, en Rusland kan, met zijn honderden miljarden aan cash reserve, best tegen een stootje. Vladimir Poetin maakt op behendige wijze gebruik van de zwakheden van het Westen.  Het eerste waaraan je denkt is het Russische gas, want Europa is daar voor 40 procent afhankelijk van. Durft de EU het aan om de import te stoppen? Of, in samenwerking met Amerika, de export te blokkeren, zoals met Iran is gebeurd? Wie dat gelooft, mag zijn vinger opsteken. Ander voorbeeld naar analogie van Iran: Aeroflot vliegt vrijwel uitsluitend met Airbus en Boeing toestellen. Een échte sanctie zou het stopzetten van de leverantie van onderdelen zijn, of onderhoudscontracten, en dat gaat allemaal niet gebeuren.  Dan het militaire aspect. De invasie van Dombas is acht jaar geleden begonnen. Extra Russische troepen, zoals Poetin aankondigde, zijn een provocatie, maart strikt genomen verandert er niets. Tenzij die troepen de demarcatielijn overtrekken en de rest van Oekraïne trachten te veroveren. Maar waarom zouden ze?    Poetin wilde uitvoering van het Minsk 2 akkoord, dat Oekraïne zou veranderen in een federatie, met autonomie voor Dombas. Daar verzette de Oekraïense president Zelensky https://www.washingtonpost.com/national-security/2022/02/11/russia-ukraine-minsk-agreements/ zich tegen, want dat kwam neer op annexatie van het oosten. Dat is, door Poetins optreden, nu ook gebeurd, en er is geen enkel middel – politieke druk of sancties – dat hem van gedachten zal doen veranderen.    Belangijker voor Poetin: omdat Oekraïne nu feitelijk in tweeën is gehakt, is toetreding tot de NAVO onmogelijk geworden. Het blijft jammer dat de NAVO het signaal van de Franse president Macron niet heeft opgepakt, die Poetin vorige week voorhield om Oekraïne te ‘finlandiseren https://www.trouw.nl/buitenland/biedt-neutraliteit-a-la-finland-voor-oekraine-een-uitweg-uit-de-crisis~bf49ed1b/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F ,’ want dat was het ei van Columbus. Maar dat is praten achteraf.    Het onder de voet lopen van het westerse deel van Oekraïne heeft hij niet nodig en gaat hij niet doen. West-Oekraïne is anti-Russisch, en bezetting van een vijandelijk gebied is kostbaar en gevaarlijk. En het zou leiden tot een absolute en volledige boycot door het Westen, dus inclusief gas, Boeings en Airbussen. Strategisch heeft hij de buit al binnen, See omnystudio.com/listener for privacy information.

In de Oekraïense kwestie heeft Joe Biden makkelijk praten. De lopen van de Russische tanks staan niet op de Verenigde Staten gericht, en handelsbetrekkingen hebben Amerika en Rusland nauwelijks. Tussen Europa en Rusland zit dat totaal anders – die hebben enorme handelsbelangen. Oorlog en sancties zouden voor de Russen en voor ons desastreus zijn.  Poetin en de Europese leiders, Macron en Scholz,, maar ook Rutte, hebben ongetwijfeld een calculator, een stukje papier, een potlood en een vlakgommetje op hun bureau liggen om de consequenties van hun militaire tromgeroffel uit te rekenen. Poetin, schrijft diplomatiek correspondent Steve Erlanger van de New York Times, heeft twee opties: ofwel hij verovert Oekraïne, of hij behoudt de handelsrelatie met Europa. Allebei is onmogelijk,  Die handelsrelatie is enorm. De belangrijkste Russische exportartikelen zijn natuurlijk olie en gas, en Europa neemt, als grootste handelspartner van Rusland, daar zoveel van af dat de economie zonder die export in elkaar zou storten. De verkoop van Russische fossiele brandstof aan China, die de laatste jaren enorm is opgevoerd, kan het verlies aan Europese klandizie bij lange na niet compenseren.  Het zou ook voor Europa rampzalig zijn. Nederland, bijvoorbeeld, heeft een robuust handelsoverschot met Rusland. Door het wegvallen van Rusland als markt gaan we niet failliet, maar het is wel een gevoelige dreun. Toch is het voor Rusland ernstiger, want behalve China heeft het geen snel te ontwikkelen, potentiële nieuwe markten.  Alleen de dreigende economische ravage is al een goede reden om van oorlog af te zien. Maar het geeft ook een inkijkje in de rol van Amerika. Poetin beschouwt alleen Biden als echt serieuze gesprekspartner, omdat alleen die, als leider van de grootste militaire mogendheid en de NAVO, de voor Rusland verlossende woorden kan spreken dat Oekraïne geen NAVO-lid wordt. Voor Biden gaat het in de eerste plaats om de suprematie van Amerika in het geopolitieke spel. Daarbij heeft het Europese economische belang niet de hoogste prioriteit, wat bijvoorbeeld blijkt uit zijn dreigement om Nord Stream 2 niet in gebruik te nemen. Terwijl hij er niet over gaat – het is een Russisch-Duits project.  Beteugeling van de Oekraïense crisis is primair een zaak tussen Rusland en Europa. Het is goed dat Macron en Scholz zich zo uitsloven. Een beleefd telefoontje met Biden om zich een beetje gedeisd te houden zou geen kwaad kunnen. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Steun onder de bevolking is de basis van het coronabeleid. Een snel groeiende meerderheid is van mening dat de pandemie is veranderd in een endemie, al is de wetenschap nog niet zo ver. Maar de protesten nemen toe, en de marge waarbinnen regeringen, wetenschappers en de gezondheidszorg manoeuvreren wordt met de snelheid van het geluid kleiner. De ontwikkelingen in Canada zijn evenzeer een teken aan de wand als de razend populaire actie van Mona Keijzer.  In Canada, waar de vaccinatiecampagne, met ruim 84 procent, goed is geslaagd, barstte totaal onverwacht de protestbom in Ottawa. Vrachtautochauffeurs, woedend over de vaccinatieplicht bij transporten naar de Verenigde Staten, trokken massaal naar de hoofdstad, blokkeerden overal het verkeer en begonnen een toeterconcert dat nooit meer leek te stoppen. Er waren meer truckers dan politieagenten, en dus kondigde de burgemeester de noodtoestand af. Het was inmiddels niet meer een demonstratie, maar een bezetting. Dit ‘Vrijheidskonvooi,’ uitstekend georganiseerd en gefinancierd, trok allerhande andere groepen aan, van de inmiddels bekende holocaust-vergelijkers tot neonazi’s met hakenkruisvlaggen, ultrarechtse activisten – kortom, het beeld van het keurige Canada liep behoorlijke averij op.  Van de zuiderburen kwam onmiddellijk steun. Donald Trump noemde premier Trudeau ‘een extreemlinkse gek,’ die Canada ‘heeft vernietigd met zijn krankzinnige vaccinatieplicht.’ De Texaanse minister van justitie prees de ‘patriottische’ Amerikanen die geld hadden overgemaakt aan de Canadese truckers. En het protest breidde zich uit naar Toronto, Edmonton, Halifax en Vancouver.    Die woede en agressie hebben natuurlijk verschillende bronnen. Het is een ideale actie voor anti-vaxxers, maar er zijn ook heel veel doodgewone burgers die vinden dat het afgelopen moet zijn met de coronamaatregelen. Die beweging begint een universeel karakter te krijgen. En dat zie je ook in de actie van Mona Keijzer. Haar inzet is wat minder radicaal, want de afschaffing van de coronapas is een eis die op niet al te lange termijn ongetwijfeld toch wel in vervulling gaat. De formulering lijkt wél op het Canadese protest: ‘Overal gaat de maatschappij weer open, behalve in betwetersland Nederland.’   Tekenend is, behalve de honderdduizenden Nederlanders die haar petitie tekenen, een peiling die het Dagblad van het Noorden hield over de vraag of zij gelijk heeft. 79 procent van de deelnemers vond van wél. Dat is echt veel. Nederland gaat de komende week verder open. Net op tijd, want voordat je het weet, heb je Canadese toestanden. Over Bernard Hammelburg Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Met zijn 58 jaar is Viktor Orbán oud genoeg om de Hongaarse toetreding tot de NAVO, in 1999, en tot de EU, in 2004, te hebben meegemaakt, maar tijdens de Hongaarse Opstand van 1956 was hij nog niet geboren. Zijn illustere voorganger Imre Nagy, door de Russen geëxecuteerd, en verzets-kardinaal Mindszenty, die de Amerikaanse ambassade in Boedapest binnenvluchtte en daar vijftien jaar zou blijven, kent hij alleen uit de verhalen.  De Russische bezetting, het neerslaan van de opstand op 4 november 1956 door het Sovjetleger, de minstens 6.000 doden en 13.000 arrestaties – het zijn de macabere herinneringen van een Oostblokland dat zich vergeefs uit de Russische wurggreep trachtte te ontworstelen. Orbán noemt het de strijd tegen het communisme, en voor hem zijn de Sovjets van toen niet de Russen van nu. Voor veel Hongaren is dat lariekoek en moet het een gruwel zijn dat Orbán de schoothond is van Vladimir Poetin.  Feit is dat Orbán meer is dan de luis in de pels van NAVO en EU. Hij noemt de kwestie-Oekraïne een Amerikaans-Russisch conflict. Hij steunt, tot ontsteltenis van de westerse wereld, maar tot grote tevredenheid van Poetin, de Servische enclave Republika Srpska in Bosnië. Hij koopt een Russische kernreactor en méér aardgas, en bestelt massaal het Russische Sputnik-vaccin. Hij houdt immigratie tegen, discrimineert homo’s en transgenders, kijkt neer op de liberale democratie, zoals wij die kennen, en noemt zijn land trots een onliberale democratie. Een autocratie, dus, naar voorbeeld van zijn inspirator en vriend Donald Trump. Trump steunt hem  en zijn Fidesz-partij voor de verkiezingen van begin april, en overweegt campagne voor hem te komen voeren. Voor wat hoort wat, want Orbán steunde Trump in 2020.  De oppositie, een combinatie van zes partijen, staat in de peilingen ongeveer gelijk met Orbáns populistische coalitie. Maar er is gegronde vrees voor fraude, zoals dat sinds de laatste echt democratische verkiezingen in 2010 steeds gebeurt. Orbán voegt elke keer trucs toe aan zijn arsenaal. Zo legaliseerde hij ‘verkiezingstourisme’: Hongaren en etnisch-Hongaren die in grensstaten wonen, kunnen zich inschrijven en meestemmen in ‘swing states’ in het thuisland. In de Hongaarse verkiezingen wordt het erop of eronder. De EU en Organisatie voor Vrede en Samenwerking in Europa moeten alles op alles zetten om een leger waarnemers te sturen. Dat zijn we verplicht aan de oppositie, en al die Hongaren die zich 1956 wél herinneren. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nou, nou, zeg, wat een kinderachtige klaagzang uit de Kamer. Over lekken. Alsof daar iets mis mee is. Alsof die 150 Tweede Kamerleden niet over minstens zulke goede bronnen beschikken als de journalisten. Hoort de Kamer als eerste te worden geïnformeerd? Natuurlijk, maar als dat zo is, waarom verwijzen zoveel Kamerleden in hun vragen dan zo vaak naar politieke primeurs van diezelfde media?  Lekken zijn zo oud als de politiek, en ze horen er gewoon bij. Soms zit er een boze bron  achter. De Pentagon Papers, bijvoorbeeld, die ambtenaar Daniel Ellsberg in 1971 lekte, en waaruit bleek dat de Amerikaanse regering al lang wist dat de oorlog in Vietnam niet winbaar was. Of Deep Throat, de bron van het Watergate-schandaal. Of een MI6-spion, die in 2005 lekte dat premier Tony Blair al negen maanden voor de inval in Irak wist dat daar geen massavernietigingswapens waren. Of de formatie voor Balkenende II, in 2003, toen het CDA zoveel informatie lekte dat de PvdA buiten spel kwam te staan en de VVD binnen glipte.  In de Amerikaanse media wordt vaak als bron ‘een hoge regeringsfunctionaris’ genoemd. Met regelmaat is dat een minister, die zelf een belangrijke onthulling lekt om te kijken hoe een voornemen van de regering bij politiek en publiek valt. Als de reacties negatief zijn, gaat het voornemen van tafel, en wordt de zaak afgedaan als fake nieuws. Amerikanen doen ook nauwelijks aan embargo’s. Als de president zijn state-of-the-union toespraak houdt, worden de belangrijkste stukken tekst al van tevoren naar de media gestuurd.  Nederland worstelt met zijn eigen embargo-cultuur. Jarenlang probeerde het kabinet wanhopig de Troonrede geheim te houden, tot het besef doordrong dat het er niet zoveel toe doet als de politieke voornemens al voor Prinsjesdag bekend zijn. In de kwestie van de corona-persconferenties, waarover een anti-lek motie werd aangenomen, spelen waarschijnlijk meerdere factoren een rol. In de eerste plaats, op z’n Amerikaans, het meten van de temperatuur onder het volk. Als blijkt dat de quarantaineregeling in het onderwijs zowat tot een opstand leidt, kan de regeling nog even worden bijgeschaafd. Als 20 uur voor de naar vertier smachtende burger te vroeg is, kan dat nog snel naar 22 uur.  En misschien wel het belangrijkste: als je informatie onder voorbehoud lekt, genereer je extra aandacht. Er zijn meer mensen die nieuwsgierig zijn of de geruchten kloppen, en dus trekt de persconferentie meer kijkers. Wat héét – miljoenen meer. Waaronder 150 Kamerleden die de beledigde onschuld spelen.   Over Bernard Hammelburg Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nee, er komt geen oorlog met Rusland, en het wordt tijd dat al die opgewonden standjes die over elkaar heen tuimelen met sombere voorspellingen en dreigende taal een beetje dimmen. Wat dan wel? Russische cyber-pesterijen, disinformatie-campagnes, intimidatie, misschien wat meer groene mannetjes in Oost-Oekraïne, maar meer wordt het niet. De hoofdrolspelers in deze wedstrijd armpje drukken zijn Amerika, Duitsland en Rusland. Niet Europa, hoewel het vooral om onze veiligheid gaat. Binnen de NAVO, waarvan de meeste Europese landen lid zijn, wordt met één tong gesproken, maar diezelfde Europese landen zijn het, als leden van hun andere club, de EU, niet eens. Bijvoorbeeld over mogelijke sancties. De regering-Biden heeft daar behoorlijk de smoor over in, want die verwacht dat Brussel en Washington eventueel een gezamenlijke, totale handelsboycot tegen Rusland instellen. Dat is voor hem het belangrijkste wapen uit het westerse arsenaal. Maar de EU reageert met de bekende geconditioneerde reflex: eerst maar weer een top, en dan waarschijnlijk nog een aantal. Europese leiders prefereren tobben op toppen boven boude besluiten. EU-buitenlandcommissaris Borrell gaf zijn zoveelste bewijs van onvermogen door Rusland te dreigen met het blokkeren van de Nord Stream 2 gaspijpleiding. Maar dat is een zaak van Rusland en Duitsland, dus daar gaat hij helemaal niet over. Hoewel de Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Annalena Baerbock, moeite heeft met Nord Stream 2, wijst alles erop dat Bondskanselier Olaf Scholz vasthoudt aan het krankjorume standpunt van voorganger Angela Merkel: Nord Stream 2 is geen politieke, maar een commerciële zaak. Dat EU-commissaris Borrell dreigt met het blokkeren van Nord Stream 2, terwijl Scholz daar niet van wil horen, is een zoveelste illustratie van het amateurisme binnen de EU. Voor Poetin is dit allemaal uitstekend nieuws. De gasleveranties aan Europa gaan in elk geval door, hij speelt de westerse bondgenoten uit elkaar, hij weet dat hij met kleine pesterijen, zoals cyberaanvallen, best weg komt, en inmiddels is het echt wel duidelijk dat Oekraïne voorlopig niet lid wordt van de NAVO. Hij zegt met die 100.000 soldaten aan de grens geen plan te hebben om Oekraïne binnen te vallen, en de NAVO gelooft hem ook wel. Niet omdat Poetins woord een woord is, maar omdat hij zich simpelweg geen groot militair conflict en een bezetting kan veroorloven. Hoeft ook niet, want op de keeper beschouwd, heeft Poetin bereikt wat hij wil. De dreigementen over en weer gaan vast nog lang door. En hoewel dit advies wellicht tot hoongelach leidt, zou ik zeggen: gaat u rustig slapen.  Over Bernard Hammelburg Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify.See omnystudio.com/listener for privacy information.