Betrouwbare Bronnen

Het CDA wendde al de steven in het asielbeleid. Nu moet het CDA ook nog een andere koers gaan varen in het klimaatbeleid, vindt een groot aantal CDA’ers. Ze gaan hierover op het partijcongres van 9 februari aan de bel trekken. Jaap Jansen praat met Marieke van der Werf, in 2011 en 2012 CDA-woordvoerder energie en milieu in de Tweede Kamer.'Het CDA speelt verstoppertje achter de draagvlakdiscussie. Ik vind dat je daarmee wegloopt voor je verantwoordelijkheid als rentmeester. Je moet het voortouw nemen’, zegt Van der Werf. ‘Het is goed om naar zorgen te luisteren, maar je moet ook met oplossingen komen en een perspectief schilderen: dit is de samenleving waar we naartoe willen. De zorgen die Sybrand Buma opsomt, hebben geen relatie met duurzaamheid en klimaat. Het CDA zegt: het mag niet bij de huishoudens terechtkomen. En de bedrijven mogen het eigenlijk ook niet betalen. Dan betaalt niemand! Zo houden we elkaar in de klem. Het CDA-principe van 'gespreide verantwoordelijkheid' betekent dat we allemaal ons steentje bij moeten dragen. Het CDA-principe van 'sociale rechtvaardigheid' betekent: de sterkste schouders moeten de sterkste lasten dragen. En ook daar zie ik geen visie op bij het huidige CDA.'Het CDA stond vroeger met één been rechts en één been in het midden. Nu staan beide benen rechts. 'Dat ene been moet terug naar het midden en weg van het populisme.'Gaat dat onder Sybrand Buma lukken?Van der Werf: 'Ik hoop het. Als ik hem hoor en als ik hem spreek, dan denk ik: dat moet lukken. Maar zodra er verkiezingsdruk komt, zie ik het weer verdwijnen. Dus ik vrees eigenlijk van niet.'Dus het CDA moet op zoek naar een nieuwe leider?'Eh... Om deze onderwerpen echt te omarmen en geloofwaardig uit te dragen, ja. Ik zie het hem niet doen. Dus dan is het antwoord ja.'**Toevalligerwijs heeft Pieter Gerrit Kroeger het in deze aflevering ook over het CDA, want die partij krijgt volgende week een nieuwe voorzitter.PG licht diens voorgangers door, van 'Rooie Piet' Steenkamp tot en met de afscheidnemende Ruth Peetoom. ‘Het voorzitterschap van het CDA is een spijkerbed. Bijna allemaal verdwenen ze voortijdig.'**Kernwapens, we hebben er lang niet meer aan gedacht. Ze moeten terug op de agenda, zegt oud NAVO secretaris-generaal Jaap de Hoop Scheffer. ‘Toen de muur viel en de Sovjet-Unie ophield te bestaan, zijn wij in Europa met geopolitieke vakantie gegaan. We zijn bij wijze van spreken in de strandstoel gaan zitten en komen daar nu met enige moeite kreunend uit’, Hij publiceerde deze week met de Adviesraad Internationale Vraagstukken het rapport ‘Kernwapens in een nieuwe geopolitieke wereld – Hoog tijd voor nieuwe wapenbeheersingsinitiatieven’.Er mag nooit meer een kernwapen tot ontploffing worden gebracht, zegt De Hoop Scheffer, maar ondertussen zijn ze er nog wel. Een duivels dilemma.In de adviesraad liepen de gemoederen hoog op, geeft De Hoop Scheffer toe. ‘Ik zou het eerlijk gezegd een brevet van onvermogen en armoede hebben gevonden als dat niet zo zijn. Zo van: oh, we gaan over kernwapens rapporteren - twee weken, klaar! De Hoop Scheffer geeft er een klap met de hamer op en dit is het rapport. Nee, dit rapport heeft een lange ontstaansgeschiedenis. Er zijn mensen geweest die af en toe moeite hadden met de lijn. Dat concentreerde zich onder andere op de nucleaire taak voor de F-35.’Het nieuwe jachtvliegtuig, beter bekend als de Joint Strike Fighter, moet net als zijn voorganger de F-16 een atoomtaak krijgen, vindt De Hoop Scheffer. Een meerderheid van de Tweede Kamer vond in 2013 nog van niet. Onder de tegenstanders van toen: drie van de vier huidige regeringspartijen: CDA, D66 en ChristenUnie. Hier doemt dus een nieuw probleem op voor het kabinet Rutte III en dat had het al niet makkelijk.De Hoop Scheffer: ‘Als Nederland af zou zien van een nucleaire taak voor de F-35, zou dat desastreus zijn voor de transatlantische relatie en ook voor de NAVO, die gebaseerd is op wederzijdse solidariteit.’De Amerikaanse president Donald Trump wil het INF-verdrag opzeggen. Dat verdrag zorgde vanaf de jaren ’80 voor een drastische vermindering van kernwapens. ‘Wij zeggen: probeer alsjeblieft alles om dat verdrag overeind te houden. Als dat niet lukt, ontstaat er echt een gevaarlijke situatie in Europa.’**Tijdlijn afl. 22:00:00:00 – Intro door Jaap Jansen00:03:04 – Marieke van der Werf00:36:43 – PG Kroeger01:26:39 – Jaap de Hoop Scheffer01:56:30 – Uittro01:57:02 – EindeSee omnystudio.com/listener for privacy information.

ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers vertelt in Betrouwbare Bronnen aan Jaap Jansen hoe de coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie uit de patstelling rond het kinderpardon kan komen. Segers denkt aan een oplossing langs twee lijnen. Naast versoepeling van de regeling moeten de procedures korter worden. 'Ik hoop dat we sneller duidelijkheid kunnen bieden en tegelijkertijd wat ruimhartiger met het kinderpardon om kunnen gaan, of überhaupt met vreemdelingenzaken. Als daar een balans in komt, dan zou het een gezamenlijk verhaal kunnen zijn. Ik hoop dat dit lukt.'En onafhankelijke commissie onder leiding van Richard van Zwol onderzoekt nu het kinderpardon. ‘Wij leggen een aantal vragen voor aan die commissie die wellicht leiden tot verruiming van het meewerk-criterium. Dat betekent dat de komende tijd een aantal gezinnen in een schemergebied zitten. Dan zou ik het onrechtvaardig vinden en moeilijk te begrijpen als je die gezinnen nu gaat uitzetten. Dan heb ik echt een probleem.'Komende week debatteert de Tweede Kamer over het kinderpardon. Het advies van de commissie-Van Zwol komt pas halverwege de maand juni. Segers hoopt niet dat de Kamer vervolgens pas na het zomerreces over de reactie van het kabinet kan debatteren.De coalitie heeft het niet alleen moeilijk met zichzelf, maar ook met de buitenwereld, zegt Segers. 'Waar ik bang voor ben: dat de maatschappelijke bereidheid om compromissen te sluiten over het klimaat, over de pensioenen, steeds kleiner wordt. Dat milieubeweging en vakbonden zijn weggelopen vond ik zo zwak, zo misplaatst! In de politiek hebben we steeds meer partijen die zeggen: het is alles of het is niks. Als je dat maatschappelijk ook krijgt, dan wordt het uiteindelijk niks. Als je zegt: alles wat het kabinet doet is waardeloos want ik behoor tot de oppositie en de coalitie is de vijand. Dan komen we nergens. Als dat maatschappelijk ook postvat, dan gaat er iets stuk in dit land.'Segers is zwaar teleurgesteld in oppositiepartijen GroenLinks en PvdA. 'Als je nou al die eisen die we de afgelopen maanden van GroenLinks en PvdA te horen hebben gekregen zou optellen, dan hebben we weinig manoeuvreerruimte meer. Iedere week komt er een nieuwe eis bij! Dat is overtoepen om aandacht te krijgen. Wat je creëert is een klimaat waarin het hoogste goed is om aan te tonen dat dit kabinet helemaal niet deugt, dat je liever een falend kabinet hebt, liever politieke impasse dan bijvoorbeeld een werkend pensioenakkoord of een klimaatakkoord dat ons verder helpt.'Vindt Segers hun opstelling maatschappelijk en politiek onverantwoord? 'Nou, het gaat wel die kant op. Ik ken ze als van oudsher verantwoordelijke politici, die ook verantwoordelijkheid voelen voor het politieke midden. Het maakt me somber over het politieke en maatschappelijke klimaat. Het is spelen met vuur.'Segers schrok van de woorden van VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff over het klimaatakkoord, net nadat VVD-premier Mark Rutte Nederland had vergeleken met een kwetsbaar vaasje, dat we met z’n allen vasthouden. 'Als je zelf gaat glibberen en je hebt een vaasje in handen, dan kan het zomaar mis gaan.'Dijkhoff nam afstand van het akkoord omdat het de gewone Nederlander teveel kon gaan kosten. Segers: 'Hij maakte dat concept-Klimaatakkoord veel kleiner dat het was. Er is al heel veel opgeleverd door de overlegtafels. Vervolgens hebben we ontzettend hard gewerkt in het cockpitoverleg. daar zat Klaas ook bij. Dat is nog geen finaal klimaatakkoord, want we willen eerst (onder meer) nog weten: wat doet dat met de koopkracht. Je kunt niet zeggen: dat waren wat willekeurige suggesties van tafels die we helemaal blanco gaan beoordelen. Nee, we zijn er al volop mee bezig. Wat ook niet helpt is een groene coalitie of een vakbond die wegloopt. We hebben nog geen finale keus gemaakt.'In het klimaatbeleid en op andere terreinen blijkt in deze coalitie grote verwantschap tussen ChristenUnie en D66. 'Op klimaat hebben we een gedrevenheid die opeens parallel loopt. Dat is heel mooi om te ontdekken’, zegt Segers. Hij noemt de relatie met D66 'een wonderlijke loop van de politieke geschiedenis’: ‘Toen het in eerste instantie misliep tussen mij en Alexander Pechtold, dacht ik: dit komt nooit meer goed. Toen voelde ik me zo ontzettend gepiepeld. Ik figureerde in een heel slecht toneelstuk. Het was een soort overhoring. Het vooropgezette plan was ons de deur te wijzen. Later hebben we heel intensief gesproken over medisch-ethische vraagstukken. Daar denken we heel verschillend Toen heb ik ook wel eens gedacht: dit komt niet meer goed. Toch hebben we daar een modus in gevonden. Daar hebben we eerst nog meer onderzoek nodig. We zijn uiteraard bereid nieuwe inzichten tot ons door te laten dringen.'Het etentje dat alles goed maakte, in de kabinetsformatie in het Haagse eethuisje Garoeda, krijgt binnenkort een vervolg. Segers mist de vertrokken D66-leider Alexander Pechtold. Ze bellen met elkaar.In het Europees Parlement blijft de ChristenUnie samenwerken in één fractie met de SGP, ondanks de Nashville-verklaring waar Seegers zich buitengewoon aan gestoord heeft. Maar voor de partij van de Italiaanse vicepremier Matteo Salvini is in die fractie geen plaats. En evenmin voor het Forum voor Democratie: ‘Soms moet Europa echt een beetje dimmen, maar op sommige punten kan Europa echt toegevoegde waarde hebben. Thierry Baudet heeft hier nog nooit een constructieve bijdrage geleverd. Die wil een Nexit, chaos - totaal onverantwoord.'***PG Kroeger legt in zijn historische rubriek uit waarom Tsaar Nicolaas I het grote rolmodel is voor de Russische president Vladimir Poetin. Zoals Anne Applebaum al zei in Betrouwbare Bronnen af. 19: het is geen toeval dat Nicolaas' portret Poetins werkkamer siert.Nicolaas was het kleinkind van tsarina Catharina de Grote, ze was dol op hem. Nicolaas werd streng opgevoed. Hij was argwanend naar ‘niet-Russische invloeden’, ‘westers kosmopolitisme’ en ‘liberale fratsen’ en sloot Rusland af van het westen. Politiek en ook cultureel. Net als Poetin nu.PG vertelt ook over het 'Russisch bloed' van de Oranjes via Anna Pauwlona. Haar man Willem II genoot van de Russische homoscene. Eenmaal in Nederland schrok Anna van het bleke Haagse leven zonder luxe, bals, kunst, opera, stijl en klasse.Hét grote ‘Nicolaas en Nederland’- verhaal gaat over de moord op de grootste dichter van de Russische letterkunde, Alexander Poesjkin. De Nederlandse ambassadeur in Sint-Petersburg, Baron van Heeckeren, moest daarom het land verlaten.***Tijdlijn afl. 2100:00:00 – Intro door host Jaap Jansen met quotes van Gert-Jan Segers00:04:47 – PG Kroeger over Nicolaas I en het Russisch bloed van de Oranjes01:04:32 – kort fragment uit opera van Modest Mussorgsky: BORIS GODUNOV (de 1869 versie) https://www.youtube.com/watch?v=lbeq4kFLlVY&feature=youtu.be01:05:20 – Gesprek Jaap Jansen met Gert-Jan Segers02:13:04 – Uittro02:13:56 – Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hij wordt ‘de machtigste man van Berlijn’ genoemd en heeft altijd het oor van bondskanselier Angela Merkel. Zijn bijnaam is: ‘Merkels brandweerman’ en soms ook ‘Merkels bodyguard’. In Betrouwbare Bronnen afl. 20 praten Jaap Jansen en PG Kroeger met Peter Altmaier, minister van Economische Zaken en Energie in Duitsland.In het gesprek zegt altmaier dat hij Nederland verwelkomt als het mee wil gaan doen met het nieuwe Verdrag van Aken. Dat Verdrag moet volgens de Fransen en de Duitsers de motor worden van verdere Europese integratie. Zo richten beide landen een gezamenlijke Veiligheidsraad op, die een impuls moet geven aan meer Europese samenwerking op buitenlandse zaken, defensie en migratie.‘Nederland is altijd welkom wanneer het gaat om Europese samenwerking’, zegt Altmaier. ‘De exclusiviteit van de Frans-Duitse samenwerking was altijd heel belangrijk, ook vanuit Frans perspectief. Dus ik kan daar als Duitser niet eenzijdig over beslissen, maar ik ben er hartstikke van overtuigd dat Emmanuel Macron de meest Europese Franse president is die we de laatste jaren hebben gehad. Dus wanneer Nederland een idee heeft: aan mij zal het niet liggen.’Peter Altmaier: ‘Ik vind het belangrijk dat Nederland geen introvert, maar een extravert buitenlands beleid voert. Ik heb persoonlijk een uitstekende verstandhouding met de ministers Wopke Hoekstra, Eric Wiebes, Kajsa Ollongren en veel andere collega’s in de Nederlandse regering. En wanneer iemand over dergelijke vraagstukken wil praten, dan sta ik daar altijd voor klaar.’Over Brexit zegt Altmaier: ‘We moeten de Britten niet de les voorschrijven, maar behulpzaam zijn. Ze moeten het onder elkaar oplossen. Als daarvoor meer tijd vereist is, pleit ik ervoor dat de lidstaten van de EU met een uitbreiding van die periode akkoord gaan.’ Zonder verlenging wacht de Britten op 29 maart een ‘harde Brexit’ waar ook de 27 overblijvende EU-landen niet blij mee zijn.Volgens Altmaier ligt het voor de hand dat de nieuwe CDU-partijvoorzitter Annegret Kramp-Karrenbauer Merkel opvolgt als bondskanselier: ‘De CDU-voorzitter draagt de kandidaat-bondskanselier voor. Dat is in onze geschiedenis bijna altijd de partijvoorzitter zelf geweest.’In deze Betrouwbare Bronnen ook enkele fragmenten uit de Norbert Schmelzer-lezing die Altmaier op 18 januari uitsprak in Den Haag. Hij vertelt onder meer hoe hij met Merkel besloot tot ‘Wir schaffen das’: de onverwachte aanpak van de vluchtelingencrisis.Tijdlijn:00:00:00 - Intro00:02:26 - Fragment uit Schmelzer-lezing over Europese geschiedenis00:05:20 - Fragment over ‘Wir schaffen das’00:09:13 – Gesprek (1)00:23:18 – Fragment over Brexit00:24:54 – Gesprek (2)00:35:37 – Uittro00:36:29 – Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 19 praten Jaap Jansen en PG Kroeger met historicus, Washington Post–columnist en Pulitzer Prize-winnaar en rusland-deskundige Anne Applebaum over president Vladimir Poetin.‘Hij is een complotdenker, geschoold in de KGB. De wereld is en zero sum game met alleen winnaars en verliezers. Hij kan zijn burgers geen economische voorspoed meer geven, maar wel de belofte dat Rusland weer een grote wereldmacht wordt. Zijn democratie is fake. Als een criticus van het regime teveel aanhang krijgt, wordt hij of zij uit de weg geruimd.’Applebaum is ook professor of practice aan het Institute of Global Affairs van de London School of Economics, waar ze een project leidt over desinformatie en propaganda in de 21ste eeuw, een van de instrumenten waarvan Poetin zich bedient.Volgens Applebaum wordt de Russische tv-kijker dagelijks een gruwelijk beeld voorgeschoteld van een verderfelijke Europese Unie ‘waar kinderen bij hun ouders worden weggehaald en die mensen dwingt homoseksueel te zijn’. De NAVO wil volgens de Russen hun land vernietigen en bereidt zich voor op de Derde Wereldoorlog.Toch voelen veel Russen zich nog altijd ‘Europees’ en dat is volgens Applebaum precies de reden waarom Poetin zo negatief is over Europa.Het zint hem niet dat Europa zo aantrekkelijk is met zijn democratische cultuur, liberale instituties, openheid en tolerantie. Daarom wil hij de EU verzwakken. Bijvoorbeeld door nationalisten te helpen, na de Europese verkiezingen in mei versterkt terug te keren in het Europees Parlement.Over de ramp met vlucht MH17 zegt Applebaum: ‘We weten al heel veel. Uiteindelijk kwamen de bevelen uit Moskou. De vraag is wat je eraan kan doen als de Russen dit nooit zullen toegeven.’ In deze zaak regeerde het fake-nieuws: ‘Ze gaven drieduizend verklaringen. Er werden zoveel theorieën in omloop gebracht dat niemand meer iets zou geloven.’Donald Trump is bang voor Poetin, zegt Applebaum. ‘Als je zag hoe Trump er bij zat bij hun ontmoeting in Helsinki, en wat hij zei, dan leek het wel of hij zijn baas ontmoette.’***In de historische rubriek belicht PG Kroeger de ruimtevaartstrategie, waarin Europa verrassend voorop blijkt te lopen. De Amerikanen deden op 1 januari nog iets heel moois met New Horizons, maar hun toekomst wordt steeds bleker. De Europeanen zijn veel creatiever en innovatiever, zegt Kroeger.In de rubriek klinkt ook nog even het geluid van Brian May (van Queen), John F. Kennedy en Ronald Reagan.***De quote van Poetin aan het begin van deze aflevering komt uit een speech die hij gaf bij een militaire oefening in Vostok in 2018.https://www.youtube.com/watch?v=buqpGHEv7to***Enkele boeken van onze gast:Anne Applebaum – Rode Hongersnood, Stalins Oorlog tegen Oekraïne (uitgeverij Ambo Anthos)Anne Applebaum – Ijzeren Gordijn, de inlijving van Oost-Europa (uitgeverij Ambo)Anne Applebaum – Goelag, een geschiedenis (uitgeverij Ambo)***Tijdlijn afl. 19:00:00:00 - Intro door Jaap Jansen00:05:42 - PG Kroeger over ruimtevaart00:54:25 - advertentie voor podcast Welles-Nietes00:54:55 – gesprek met Anne Applebaum01:37:32 - SlotwoordSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 18 praat Jaap Jansen met CDA Tweede-Kamerlid Pieter Omtzigt die ook lid is van de mensenrechtenwaakhond van Europa, de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa.Het bijzondere is dat hij daar de afgelopen jaren samen met een Duitse SPD-parlementariër de strijd aanbond tegen corruptie bij zijn eigen collega’s. Zo moest de voorzitter van de Assemblee aftreden – zijn Spaanse partijgenoot Pedro Agramunt – en ook zijn eigen fractievoorzitter – de Italiaan Luca Volonte - bleek niet zuiver op de graat. Die laatste kreeg via een brievenbusfirma ruim 2 miljoen euro bijgestort.Ze waren omgekocht door Azerbeidzjan. Dat land exporteert gas en heeft belang bij een positief beeld in de buitenwereld. In Azerbeidzjan worden politieke tegenstanders opgesloten en de pers gebreideld en dat ziet de regering van dit land liever niet breed uitgemeten in officiële rapporten van de Raad van Europa.Een aantal corrupte Assembleeleden is met stille trom vertrokken, maar zit nog wel in hun nationale parlementen, zoals het Duitse CDU-Bondsdaglid Karin Strenz en de Waalse liberale senator Alain Destexhe. Hun parlementen moeten dezer dagen rapporteren welke maatregelen tegen hen worden genomen.‘Ik had lange tijd niet door dat collega’s omgekocht werden’, zegt Pieter Omtzigt. ‘En ik vermoedde al helemaal niet dat daar ook West-Europese collega’s bij waren.’ De secretaris-generaal van de Raad heeft jarenlang geen actie ondernomen en daarmee zijn plicht verzaakt, stelt Omtzigt.In Betrouwbare Bronnen doet Pieter Omtzigt een oproep aan minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) om in het Comité van Ministers van de Raad van Europa ook een groep te vormen die de corruptie gaat aanpakken. Er is nog een lange weg te gaan, want om een land als Azerbeidzjan te veroordelen is twee-derde meerderheid nodig.In zijn historische rubriek – waarmee deze podcast begint - blikt historicus Pieter Gerrit Kroeger vooruit op 2019 als herdenkingsjaar. Hij behandelt achtereenvolgens Johan van Oldenbarnevelt (op het Binnenhof onthoofd in 1619), de multitalenten Leonardo Da Vinci (stierf in 1519) en Alexander von Humboldt (geboren in 1769, overleden in 1859), de Chinese revolutie van 1919, de studentenopstand daar in 1989, precies dezelfde jaartallen in Duitsland: de komst van de Weimarrepubliek in 1919 en in 1989 de val van de Muur. Tot slot bespreekt PG Richard Nixon, die president van Amerika werd in 1969 en koningin Victoria (geboren in 1819).Deze aflevering wordt mede mogelijk gemaakt door Home Academy. Onbeperkt hoorcolleges luisteren, met 1 maand gratis lidmaatschap? Ga naar www.home-academy.nl en gebruik bij het lid worden de code BB2019.Tijdlijn aflevering 18:00:00:00 - Introductie door Jaap Jansen00:02:19 - De historische rubriek: PG Kroeger blikt vooruit op herdenkingsjaar 201901:02:36 - Pieter Omtzigt over corruptie in de Raad van Europa02:02:54 - Uittro02:04:06 - Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

In aflevering 17 praat Jaap Jansen met Arno Visser, president van de Algemene Rekenkamer. Hij onderzoekt voor de belastingbetaler of de overheid haar uitgaven rechtmatig doet en vooral ook doelmatig. Hij wil weten of elke euro die de overheid uitgeeft welbesteed is. Die vraag wordt des te interessanter nu de overheid aan de vooravond staat van een enorm Klimaatplan – volgens premier Rutte qua omvang vergelijkbaar met de wederopbouw.Deze aflevering wordt mede mogelijk gemaakt door Home Academy. Onbeperkt hoorcolleges luisteren, met 1 maand gratis lidmaatschap? Ga naar www.home-academy.nl en gebruik bij het lid worden de code BB2019.Meer over de aflevering:Hij waarschuwt tegen nieuwe fiscale maatregelen die ons gedrag moeten veranderen. Daar zijn er nu al 213 van en van de meeste is de vraag of ze werken: ‘De regeling om het gebruik van elektrische auto’s te stimuleren kostte tot nu toe 5 miljard euro, maar wat heeft het opgeleverd aan besparing op Co2-uitstoot?’Visser vindt het belangrijk dat organisaties hun prestaties onderling kunnen vergelijken. In het onderwijs kan dat nu niet goed, zegt hij. De ministers van Onderwijs moeten een transparant systeem maken: ‘Simpel en helder: dit gaan we doen en achteraf laten we zien: dit heeft het opgeleverd.’De president vertelt nog meer interessante dingen. De decentralisatie naar gemeenten is te snel gegaan, zegt Visser. ‘Daar was 11 miljard euro mee gemoeid – evenveel als de totale omzet van de Nederlandse horeca!’Het Rijk is de grootste vastgoedbezitter, maar er is geen balans. Bij verkoop van gebouwen werden in de verantwoording aan het parlement opbrengst en winst verward.Ook heel vreemd: Nederland heeft geen goed centraal boekhoudsysteem. ‘Er is een internationale standaard. Pas die gewoon toe. Dan kun je vergelijken!’Heel veel ICT systemen bij de overheid zijn te snel en onvoorbereid in gebruik genomen, als ‘een auto met alles er op en er aan, maar zonder stuur’. Het disfunctioneren van ICT is zo’n groot probleem, dat de Rekenkamer er permanent onderzoek naar doet.Arno Visser maant ook Europa. De Nederlandsche Bank ziet ‘streng en intensief’ toe op banken, maar sommige banken zijn zo groot dat de Europese Centrale Bank toezicht moet houden. ‘Maar niemand weet wat de ECB doet. De Europese Rekenkamer heeft geen bevoegdheden om de ECB te controleren.’In de historische rubriek bespreekt Pieter Gerrit Kroeger naar aanleiding van de brief van Mark Rutte over ‘het breekbare vaasje’ het Nederlandse poldermodel. Hoe is dat en hoe komt het dat Nederlanders nu overal ter wereld advies geven over waterwerken?De polder als overlegmodel is niet dood, zegt Kroeger – ook al gaat het nu bijvoorbeeld moeizaam met het samen bedenken van een nieuw, duurzaam pensioenstelsel.‘Het piept en kraakt soms, maar eigenlijk worden we geregeerd door Kunduz-coalities. Kijk naar het klimaatbeleid, naar Groningen, de toekomst van Europa en hoe we omgaan met MH17.’In één uur met PG via de Romeinen, de Middeleeuwen, Johan van Oldenbarnevelt naar Mark Rutte en de klimaattafelsDeze aflevering van Betrouwbare Bronnen wordt mede mogelijk gemaakt door Home Academy. Onbeperkt hoorcolleges luisteren, met 1 maand gratis lidmaatschap? Ga naar www.home-academy.nl en gebruik bij het lid worden de code BB2019.Tijdlijn:00:00:00 - Intro door host Jaap Jansen00:03:13 - De historische rubriek met PG Kroeger01:16:00 - Arno Visser, president van de Algemene Rekenkamer02:14:00 - Uittro02:14:37 - Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

In aflevering 16 van Betrouwbare Bronnen praat Jaap met Johan Remkes, voorzitter van de staatscommissie parlementair stelsel die deze week een 400 pagina’s tellend rapport uitbracht over versterking van ons democratisch systeem: ‘Lage drempels, hoge dijken’.Remkes wil een nieuw kiesstelsel en invoering van de gekozen kabinetsformateur. Hij geeft toe dat bijvoorbeeld ook Gordon of Joling dan kunnen worden gekozen.De Eerste Kamer krijgt een terugzendrecht en de staatscommissie wil een Constitutioneel Hof dat partijen kan verbieden als ze te ver gaan. Volgens Remkes had Geert Wilders na zijn ‘minder, minder, minder’-uitroep beter voor zo’n Hof kunnen worden gedaagd dan voor een gewone rechter.In Nederland ontbreekt een politieke partij die sociaaleconomisch klassiek links gedachtegoed combineert met cultureel-conservatieve opvattingen. Die kiezers voelen zich nu niet goed vertegenwoordigd. Volgens Remkes kan invoering van een correctief referendum helpen om tegemoet te komen aan de grieven van die groep. Lees hier meer.***Pieter Gerrit Kroeger belicht het goed geplande vertrek van Angela Merkel als voorzitter van de Duitse christendemocraten. Dat is een totaal andere functie dan bij ons in Nederland. Merkel gaat nog even door als bondskanselier, maar heeft er ondertussen voor gezorgd dat haar partij zich blijft vernieuwen.In Duitsland kan een regeringsleider niet zomaar weggestuurd worden. Er moet eerst een alternatief zijn, zodat een motie van wantrouwen meteen naar een nieuwe coalitie leidt. Dat gebeurde in 1982, terwijl het tien jaar eerder nog mislukte.Merkel wilde geen ere-voorzitterschap, geen toespraken en geen cadeaus. Maar ze kreeg er toch een: een ‘Taktstock’. PG vertelt en er klinkt een heel klein stukje uit Tristan & Isolde.TIJDLIJN afl. 1600:00:00 - Intro door Jaap Jansen00:02:07 - PG Kroeger over Angela Merkel en haar machtsoverdracht01:13:18 - Johan Remkes over versterking van democratie en rechtsstaat02:00:29 - Uittro02:01:40 – EindeDeze aflevering wordt mede mogelijk gemaakt door Home Academy. Onbeperkt hoorcolleges luisteren, met 1 maand gratis lidmaatschap? Ga naar www.home-academy.nl en gebruik bij het lid worden de code BB2019.Betrouwbare Bronnen heeft een adres: betrouwbarebronnen@dagennacht.nlWilt u adverteren of sponsoren? Neem dan contact op met Bob den Hartog bob@dagennacht.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In aflevering 15 van Betrouwbare Bronnen:D66-lijsttrekker Sophie in ’t Veld over haar verkiezingsprogramma. In gesprek met Jaap Jansen laat ze zich ontvallen dat ze lid wil worden van de Europese Commissie. De Europese liberalen komen binnenkort met een team kandidaten. In ‘t Veld wil graag ‘aan de knoppen zitten’.‘Als er een mogelijkheid zou zijn voor mij om alle ervaring en invloed die ik heb aan te wenden voor het sterker maken van de Europese Unie en voor het uitdragen van de progressieve, pro-Europese liberale D66-idealen, dan zal ik die mogelijkheid zeker aangrijpen’, zegt ze.D66 zit in het Europees Parlement in dezelfde fractie als de VVD, maar volgens In ’t Veld bevindt die partij zich ‘duidelijk aan de rechterbuitenkant’. Ze hoopt dat ook GroenLinks toetreedt tot haar fractie: ‘De deur staat open.’Ze hoopt dat de Britten afzien van Brexit. Als ze in de EU willen blijven, mag dat wat haar betreft onder de oude voorwaarden, met alle uitzonderingen die ze al hadden. ‘Dan zal de politieke reactie zijn: prima, zand erover!’In de historische rubriek vertelt Pieter Gerrit Kroeger over de Amerikaanse oud-president George H. W. Bush die op 30 november overleed. Hoe hij van de East Coast naar het toen door-en-door Democratische Texas verhuisde en doorbrak als eerste Republikein sinds de burgeroorlog. Zijn bijzondere vriendschap met James Baker. En zijn eigenzinnige vrouw Barbara die Donald Trump haatte.Na de val van de Muur wilde Bush de ontwikkelingen zoveel mogelijk aan de Europeanen overlaten. Maar hij greep in toen Ruud Lubbers difficulteerde over de hereniging van Duitsland.Omdat Betrouwbare Bronnen de kaap van 100.000 downloads is gepasseerd, presenteert Jaap aan het einde van deze aflevering de Top 5 van best beluisterde afleveringen.Tijdlijn afl. 15:00:00:00 Introductie door Jaap Jansen00:02:14 PG Kroeger over GHW Bush01:03:34 Sophie in ’t Veld02:28:53 De Top 502:34:31 Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

In Betrouwbare Bronnen aflevering 14:Oud minister-president Jan Peter Balkenende blikt terug op zijn tijd als premier en daarvoor als sociaaleconomisch en financieel medewerker van het nu 40-jarige Wetenschappelijk Instituut voor het CDA. Dat doet hij onder leiding van historicus Pieter Gerrit Kroeger met minister van Financiën in het kabinet Rutte-III Wopke Hoekstra in een gesprek dat op 24 november plaatsvond in Amersfoort op de Dag van de Christendemocratie.Bij verschijning van deze Betrouwbare Bronnen zit Hoekstra met premier Rutte bij de G20 in Buenos Aires. Balkenende vertelt hoe hij in 2009 Nederland bij de G20 in Londen binnenkletste: ‘George W. Bush zegt: Hey, Jan Peter! En ik zeg gelijk: hey George! Die entree naar de G20 was het mooiste moment in mijn premierschap.’Balkenende ontwikkelde bij het W.I. een nieuwe agenda voor het CDA, waaruit bijvoorbeeld het nieuwe zorgstelsel voortkwam. In dit gesprek bespreekt hij met Hoekstra een nieuwe agenda voor het CDA. Eigenlijk: een nieuwe agenda voor Europa. Want we kunnen het als Nederland niet meer alleen. Hoekstra noteert alvast waar hij moet gaan bij-plussen in zijn begroting: onder andere meer geld voor klimaat en voor defensie.Hoekstra: ‘De kunst is: met behoud van individuele vrijheid en gelijkwaardigheid te zorgen voor cohesie in de samenleving.’Balkenende: ‘De laatste tien jaar ging Europa van incident naar incident. Dat is niet aanlokkelijk. We moeten een nieuwe visie ontwikkelen op Europese integratie.’Jaap Jansen praat daarna met PvdA-Europarlementariër Paul Tang, die een boek schreef om weer greep te krijgen op de grote bedrijven die gedreven worden door angelsaksisch aandeelhouderskapitalisme. Europa moet weer terug naar het Rijnlands economisch model, zegt Tang.Volgens Tang heeft de Europese Commissie (waar zijn lijsttrekker Frans Timmermans in zit) de beloften van vijf jaar geleden onvoldoende waargemaakt. Europa is nog steeds een economische grootmaacht, maar een politieke dwerg. Tang was niet blij met de strenge begrotingspolitiek van Jeroen Dijsselbloem (Betrouwbare Bronnen afl. 2): ‘Ik ben veel meer van investeringen.’ Met die visie sluit hij aan op Coen Teulings (afl. 2) en Bas Jacobs (afl. 4).Tang wil dat de Europese Commissie de Italiaanse regering meer ruimte geeft voor een ‘sociale begroting’: ‘Ik heb er een hekel aan als landen elkaar de les lezen.’Hij begrijpt dat de Britten achter de slogan ‘Take Back Control’ aanliepen: ‘Het zou ook mijn leus kunnen zijn. Take back control, maar dan via Europa.’Boeken, genoemd in afl. 14:Evert Jan van Asselt e.a. - Uit Politieke Overtuiging, 40 jaar Wetenschappelijk Instituut voor het CDA (uitg. CDA)Jürgen Osterhammel - Die Verwandlung der Welt, Eine Geschichte des 19. Jahrhunderts (uitg. Beck C.H.)Hans Rosling – Feitenkennis (uitg. Spectrum)Daron Acemoglu & James Robinson - Why Nations Fail (uitg. Currency)Paul Tang – Dijk van Europa (uitg. Atlas Contact)Tijdlijn afl. 14:00.00.00 Intro door Jaap Jansen00.04.08 PG Kroeger praat met JP Balkenende en Wopke Hoekstra00.55.36 Jaap Jansen praat met Paul Tang02.00.59 Uittro02.01.53 Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.

In aflevering 13 van Betrouwbare Bronnen:D66-minister Sigrid Kaag wil richting de Tweede-Kamerverkiezingen een debat over het leiderschap van D66. ‘Een gezond debat hoort erbij, juist in een democratische partij als D66’, zegt de minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.Onlangs koos de Tweede-Kamerfractie het jonge Kamerlid Rob Jetten als nieuwe voorzitter. Hij volgde Alexander Pechtold op en is nu de leider van D66. Het ligt voor de hand dat hij lijsttrekker wil worden. Ook Kaag overweegt de strijd aan te gaan: ‘Ik sluit nooit iets uit in het leven. Ik heb heel vaak onverwachte dingen gedaan die ik niet had gepland. Minister zijn bijvoorbeeld. Ik ben teruggekeerd naar Nederland en heb deze functie bewust op me genomen. Dus ik ben in een heel nieuwe fase. Ik wil me nuttig inzetten voor D66. Want ik denk dat D66 een ontzettend belangrijke partij is voor Nederland. Juist ook in deze fase.’Ze pleit voor de terugkeer in het maatschappelijk debat van ‘het redelijke midden’: ‘Er moet tolerantie en respect zijn. Stigmatisering is nooit een oplossing. Een ander wegzetten met een etiket is niet heilzaam.’ Uit peilingen blijkt dat Kaag enorm populair is bij linkse kiezers en heel onpopulair bij de achterban van PVV en Forum voor Democratie.In Betrouwbare Bronnen legt ze uit waarom Nederland het Pact van Marrakech moet ondertekenen. Bij dat migratiepact worden steeds meer vraagtekens gezet, onder anderen door regeringspartijen VVD en CDA. ‘Het is niet juridisch bindend. Het is een kader van afspraken’, zegt Kaag. ‘Er zitten heel wat positieve elementen aan. Het geeft in de toekomst de mogelijkheid om irreguliere migratie beter aan te pakken zodat landen eigen burgers terugnemen. Voor Nederland betekent het in de praktijk heel weinig. Het gaat erom dat andere landen worden opgetrokken om beter te werk te gaan.’Jaap Jansen praat met Kaag ook over haar focus op hulp voor Afrika en het Midden-Oosten en over de handelsproblemen met de VS, China en het Verenigd Koninkrijk.Pieter Gerrit Kroeger belicht naar aanleiding van een pleidooi van VVD-Kamerlid Thierry Aartsen het fenomeen 'volkscultuur' en vertelt dat Sovjetleider Stalin hier zo zijn eigen gedachten bij had. Confessionele Kamerleden, voorlopers van het latere CDA, vonden subsidies voor kunst en cultuur maar niks. Tot er in de Christelijk-Historische Unie andere geluiden klonken. PG draait hierbij een klein stukje opera: Lady Macbeth.Als bruggetje naar het gesprek met Sigrid Kaag looft Kroeger het werk van de Zweedse statisticus Hans Rosling en zijn leerling Max Roser. Zij tonen aan dat er al veel verbeterd is in de wereld: de welvaartssprong is significant.Tijdlijn00:00:00             Introductie door Jaap Jansen00:03:02             PG Kroeger over volkscultuur00:49:52             PG Kroeger over Hans Rosling en het belang van statistieken01:07:51             Sigrid Kaag, minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking01:43:45             Einde See omnystudio.com/listener for privacy information.