Betrouwbare Bronnen cover image

Betrouwbare Bronnen

Latest episodes

undefined
May 1, 2020 • 1h 26min

105 - 75 jaar bevrijding: Dagelijks leven in Nazi-Duitsland

Duitsland, nu 75 jaar geleden. Adolf Hitler pleegt zelfmoord in de Führerbunker in Berlijn. Zijn Duizendjarig Rijk is na 12 jaar volledig verwoest. Steden liggen in puin, meer dan 15 miljoen Duitsers op de vlucht. Miljoenen van hen overleven de Nazi-heerschappij niet.In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen kijkt Jaap Jansen met PG Kroeger naar die tijd en vooral naar het dagelijks leven: de beslommeringen, illusies, zorgen en angsten van mensen in het Duitsland van Hitlers heerschappij. Voor velen van hen was de geallieerde overwinning een bevrijding en vaak zelfs een redding op het allerlaatste moment. Veel mensen beleefden de ondergang van het Nazi-bewind als een nog grotere nederlaag dan de val van Kaiser Wilhelm II en zijn Pruisische heerschappij nog maar kort daarvoor.We weten verrassend veel over het gewone leven in die tijd dankzij mensen als Ursula von Kardorff en Victor Klemperer. Zij hielden dagboeken bij waarin ze in allerlei details en verslagen indringende indrukken geven van wat er gebeurde en wat hen persoonlijk overkwam. Vooral Klemperer schreef met 'Ich will Zeugnis ablegen bis zum Letzten' een tweedelig meesterwerk van historische betekenis.Zo komen in deze Betrouwbare Bronnen de momenten aan de orde waarop 'de gewone Duitser' begon te merken dat Hitlers 'Reich' begon in te storten. Wanneer was dat? Wat was bijvoorbeeld de impact van 'Operation Gommorah'? Maar ook merken we uit die dagboeken en analyses van historici verrassende inzichten, zoals het feit dat Nazi-Duitsland heel lang helemaal geen door en door georganiseerde oorlogseconomie kende, al jaren feitelijk bankroet was en het beleid gestuurd werd door zowel een moorddadige ideologie als door 'focusgroepen' en 'opiniepeilingen' avant la lettre.De dagboeken vertellen ons ook over de stiekeme humor van burgers, de ongelooflijke moed van Eva Klemperer, het morele baken voor heel Duitsland dat Clemens August Graf von Galen werd, de Schlagerfilms en de hits van Zarah Leander en het feit dat zeer velen het wel degelijk en vaak al heel vroeg 'gewusst haben'. Bijvoorbeeld de dappere jurist Friedrich Klenner in een provinciestadje in het rurale midden van Hessen.In de nederlaag van Nazi-Duitsland zijn de verhalen en belevenissen hartverscheurend. De obsessie van het bewind met 'heldendood' en een heidens soort ondergangslust maakten dat allemaal nog gruwelijker. Het verhaal van de wonderbaarlijke redding van Victor en Eva Klemperer tijdens de gruwelijke nacht van het bombardement op Dresden mag ons daarom ook nu nog hun levensmoed en trouw als inspiratie meegeven.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Verder lezenUrsula von Kardorff - Berliner Aufzeichnungen 1942 bis 1945 (Taschen Verlag, 1998)Victor Klemperer – Barre bevrijding (Atlas Contact, 2020)Victor Klemperer – LTI, de taal van het Derde Rijk (Atlas Contact, 2020)Friedrich Klenner - 'Vernebelt, verdunkelt sind alle Hirne', Tagebücher 1939-1945 (Wallstein Verlag, 2011)***Verder luisterenAfl. 101- 75 jaar bevrijding: De laatste dagen van Franklin D. RooseveltAfl. 65 - 'Vroeger was alles beter', nostalgie als strategie en politiek wapen (de rede van Richard von Weiszäcker)***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:06:38 – Deel 100:35:46 – Deel 201:12:39 – Deel 301:25:07 – Uitro01:25:57 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
undefined
Apr 28, 2020 • 1h 18min

104 - Nederland belasting doorsluisland

Via Nederland betalen grote internationale bedrijven zo min mogelijk belasting. Nederland is een belasting doorsluisland, zegt Jan van de Streek, hoogleraar Belastingheffing van concerns aan de Universiteit van Amsterdam.Van de Streek was lid van de commissie-Ter Haar die onlangs op verzoek van Tweede Kamer en regering een rapport publiceerde over een eerlijker belastingheffing. In deze Betrouwbare Bronnen vertelt hij hoe multinationals te werk gaan en wat de commissie adviseert. Ook heeft hij zelf nog wat ideeën.Met bijrollen voor: Wouter Bos, Jan Kees de Jager, Roland van Vliet, Frans Weekers, Mark Rutte en Pieter Omtzigt. En een opdracht voor staatssecretaris Hans Vijlbrief.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Verder lezenWebsite Jan van de StreekMotie-Omtzigt csRapport commissie-Ter HaarReactie American Chamber of CommerceReactie VNO-NCWReactie Oxfam-Novib***Verder kijkenZembla, Nederland belastingparadijs, de politiek (2017)***Tijdlijn00:00:00 – deel 100:30:49 – deel 201:17:33 – uitro01:18:14 – eindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
undefined
Apr 24, 2020 • 1h 34min

103 - Geheim geld in de politiek

Politieke partijen zijn in ons land veelal armoedzaaiers. Ze moeten bedelen om geld, zelfs hun leden zijn meestal typisch Hollandse zuinigerds. De democratie en de kwaliteit van de inbreng daarin mogen nooit veel kosten, politici heten al gauw 'zakkenvullers'. Geen wonder dat zij af en toe de randen van wat toelaatbaar is opzoeken om toch nog een beetje armslag te krijgen.Het tv-programma Zembla onderzocht hoe FvD warme banden met Rusland zou weten te verzilveren. Jaap Jansen en PG Kroeger kijken daarom nog eens wat scherper naar de verhalen, historie en beweringen over de financiering van politieke partijen. Hoe zit het met Thierry Baudet en het Kremlin? En met de giften die partijen openbaar moeten maken? En de rol van eilanden in de EU als Cyprus en Malta?Onze parlementaire geschiedenis kent maar weinig partijschandalen rond het binnenhalen van middelen die de allure hebben van de praktijk waardoor mensen als Kohl, Berlusconi, Mitterrand en Chirac legendarisch werden. Toch had wat in 1909 naar buiten kwam daar toch wel iets van. De 'Lintjesaffaire' van Abraham Kuyper werd niet voor niets fameus. En ook de financiële handigheden van PvdA'er Harry van den Bergh voor de democratie in Portugal mogen er zijn.Evenmin vergeten zijn de vastgoedbazen die de LPF in hun greep kregen en ook later bij Verdonk en recent bij 50plus een vinger in de politieke pap kregen. Wat dan wel opvalt is dat ook die relaties meestal eindigen in onderlinge haat en nijd.Schaamteloze verrijking bij politieke partijen blijft in ons land spaarzaam. Kleine krabbelaars, meer zijn het niet. Of is ook dat toch weer een te geruststellend zelfbeeld? ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Verder luisterenAfl. 73 – Belangenverstrengeling en kleine krabbelaars in de politiekAfl. 34 – 140 jaar Anti-Revolutionaire Partij***Verder kijkenZembla – Baudet en het KremlinAndere Tijden – Koerier voor Portugal***Verder lezenJeroen Koch – Abraham Kuyper, een biografie (Uitgeverij Boom)Joost Vullings – De kinderen van Pim (Lebowski Publishers)***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:10:47 – Deel 100:36:15 – Deel 200:58:53 – Deel 301:32:57 – Uitro01:33:38 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
undefined
Apr 21, 2020 • 1h 46min

102 - ABN Amro onder Gerrit Zalm: klem tussen ambtenaren en bankiers

In 2008 verscheen het boek De Prooi van Jeroen Smit. Over de teloorgang van de eens zo trotse grote Nederlandse bank ABN Amro. De top van die bank zat jarenlang gevangen in interne twisten. De bank verzwakte en werd in delen overgenomen door Belgen, Schotten en Spanjaarden. Net toen dat boek verscheen kwam de bankencrisis. ABN Amro, of liever: wat er nog van over was, moest gered worden. Door de overheid.Over wat sindsdien gebeurde is nu een nieuw boek verschenen. De Staatsbank. ABN Amro klem tussen ambtenaren en bankiers. Geschreven door twee journalisten van Het Financieele Dagblad, Ivo Bökkerink en Pieter Couwenbergh. Jaap Jansen praat met ze.De bank werd overgenomen voor 21 miljard euro aan belastinggeld. PvdA-minister van Financiën Wouter Bos zette zijn voorganger als minister, VVD’er Gerrit Zalm aan het hoofd van die ‘staatsbank’. Die bestuurde hij als was hij opnieuw minister. Heel anders dan collega-ceo’s. En hij had invloed op wie hem zou controleren.Bos wilde dat ABN Amro zo snel mogelijk weer een volledig commerciële bank zou worden, maar zo makkelijk ging dat niet. Na Bos werd CDA’er Jan Kees de Jager minister en pas onder PvdA-minister Jeroen Dijsselbloem ging de bank naar de beurs. Anno 2020, onder CDA-minister Wopke Hoekstra, zijn de meeste aandelen nog steeds in handen van de overheid.Bökkerink en Couwenbergh vertellen een spannend verhaal over de problemen waar de nieuwe ABN Amro al snel mee te kampen kreeg. Achterdocht, ruzies en zelfgenoegzaamheid in de top. Zalm die niet kon opschieten met de snel rijzende ster in de raad van commissarissen Olga Zoutendijk. ‘Dat mens’, noemde hij haar.Toen kwam ‘Project Gravlax’. Zoutendijk slaagde erin, Zalm te lozen. Toen dat eenmaal gelukt was, werd ze zelf slachtoffer. 'Er was paranoia. Iedereen in de bank had er last van. Als dit allemaal niet gebeurd was, was de staat nu misschien al helemaal uit ABN Amro vertrokken', zegt Ivo Bökkerink.Een onthullend achter-de-schermen-verhaal over de verlammende relatie tussen overheid en bank. 'Die twee werelden spreken allebei ABN, maar ze begrijpen elkaar niet', zegt Pieter Couwenbergh.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland*** Verder lezenIvo Bökkerink en Pieter Couwenbergh – De Staatsbank (Uitgeverij Prometheus) De Staatsbank in cijfers (Financieele Dagblad)*** Verder kijken Documentaire ‘De Achtste Dag’ over de bankencrisis en de reddingsoperatie van Fortis/ABN Amro (te bekijken als je een abonnement hebt op NLZIET) Openingsact ABN Amro personeelscabaret 2014: Gerrit Zalm als zijn zus, hoerenmadam Priscilla *** Tijdlijn00:00:00 – Intro00:06:00 – Deel 100:30:31 – Deel 201:10:55 – Deel 301:45:13 – Uitro01:45:54 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
undefined
Apr 17, 2020 • 1h 15min

101 - 75 jaar bevrijding: De laatste dagen van Franklin D. Roosevelt

Nederland herdenkt op 4 en 5 mei de oorlogsjaren, de slachtoffers en de bevrijding. In een aantal afleveringen van Betrouwbare Bronnen besteden we aandacht aan die periode.In deze aflevering kijken we terug naar de buitengewone weken in de wereldpolitiek van 75 jaar geleden. We gaan naar een klein stadje in het diepe zuiden van de Verenigde Staten: Warm Springs, Georgia.Daar zat op 12 april 1945 president Franklin Delano Roosevelt de post af te handelen achter zijn werktafel in 'Little White House' dat deel was van het kuuroord voor poliopatiënten dat hij zelf had opgericht. PG Kroeger vertelt over die korte vakantie van de staatsman, de speeches en stukken die hij zat te bewerken en beslissingen die hij nam.Het zou de laatste ochtend van zijn fascinerende leven zijn. Een schok ging door de wereld. PG Kroeger vertelt over de reacties in het Kremlin bij Stalin, in de bunker waar Hitler ondergedoken zat met Goebbels, over die van Thomas Mann en Churchill en die van FDR's volstrekt onvoorbereide opvolger als president, Harry Truman.12 april 1945 was ook in Duitsland, aan het oorlogsfront, een historische dag. Wat generaal George Patton - een ijzervreter van het zuiverste water – doormaakte bij de ontdekking van het eerste concentratiekamp in Duitsland, deed hem letterlijk kotsen van emotie. Zijn opperbevelhebber is gespaard gebleven voor de berichten en beelden die Patton die dag doorstuurde naar de top van de geallieerde coalitie.Het werk dat FDR die dagen in Warm Springs doodziek en vermoeid nog kon doen, werd van grote historische betekenis. Zijn speechschrijver begreep daarom de aanwijzingen die hij daarvoor kreeg veel later pas. Ook blokkeerde de president nog een poging van Churchill om na de ondergang van Nazi-Duitsland een nieuw front te openen.  Het verhaal over die dagen in dat kuuroord in ruraal Georgia is niet alleen een geopolitiek en strategisch van belang. Het bevat ook een liefdesgeschiedenis die lang verborgen moest blijven: de innige band van FDR met Lucy Rutherfurd, met wie hij in Warm Springs nog even gelukkig en ontspannen mocht zijn; opgewekt kon praten en ritjes maken. Ook dit laat weer zien dat grote politiek mensenwerk is.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Verder luisterenAfl. 44 – PG over Franklin Delano RooseveltAfl. 32 - Churchill en Europa, met Andrew Roberts en Felix Klos***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:10:34 – Deel 100:41:27 – Deel 201:14:11 – Uitro01:14:57 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
undefined
Apr 10, 2020 • 2h 2min

100 - Nederland in Europa: lusten en lasten door de eeuwen heen

De honderdste editie van Betrouwbare Bronnen sinds de start in augustus 2018! Alle reden voor Jaap Jansen en PG Kroeger om een soort 'summa summarum' van die 100 afleveringen te wagen. Welk thema kwam vaak terug?Dat thema is 'hoe kijken wij vanuit Nederland naar Europa en de wereld en hoe kijken ze vanuit Europa naar Nederland?' Een onderwerp dat in deze dagen van coronacrisis actueler is dan ooit. Met een blik op de cultuurgeschiedenis en de politieke historie is dit onderwerp minstens zo relevant. Veel van de argumenten, emoties, misverstanden en vooroordelen die dezer dagen over tafel komen, blijken al eeuwenlang op dezelfde manier en soms zelfs in dezelfde termen en beelden over tafel te gaan.Zo vertelt PG over de onderhandelingen in Rome van Dirc Potter, de Wopke Hoekstra van het Beierse Huis dat in de 14e en 15e eeuw vanaf het Binnenhof de gewesten regeerde. Wat hij over de inwoners van de ‘olijfolie-en-knoflook-landen’ opschreef en vertelde, is voor iedere Nederlander van nu meteen herkenbaar. Het leverde trouwens wel iets moois op: de allereerste vertaling van gedichten en verhalen uit de Italiaanse letterkunde in het Nederlands van die tijd. Gedichten over de liefde, uiteraard.En zo ging het in de loop der eeuwen steeds. Of het nu minister-president Willem Drees over de beginnende EEG was – hij vond het een gevaarlijk, Rooms project - of Ruud Lubbers die de argwaan van Helmut Kohl opwekte en Voltaire die de geest van de Hollanders beschreef, steeds kwamen klassieke patronen en denkwijzen naar boven. Anderen in Europa hadden ons meestal goed door en speelden daar soms handig en vaak geërgerd op in. Ook hier niets nieuws dus.Of het nu het 'euroreferendum' van 2005 was, of de strijd met Charles de Gaulle over een Brits EEG-lidmaatschap, deelname aan de inval in Irak tegen Saddam Hussein of het redden van de Grieken - steeds zie je vaste patronen van politieke strategie opdoemen. Zelfs de megalomane ambitie om in de duinen bij Den Haag een 'Wereldhoofdstad van het Internationalisme' te bouwen pas daar bij.Ook de scherpe uithaal van 'the Grand Old Man' van Europa, de bijna 95 jaar oude Jacques Delors, is vanuit die benadering te begrijpen. Zijn woede van enkele jaren geleden over de 'mauvaise pédagogie' van de Europese leiders blijkt actueler dan ooit. Moge deze honderdste editie van deze podcast een klein voorbeeld zijn van 'une bonne pédagogie'!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Verder luisterenAfl. 85 – Gert Jan Koopman, directeur-generaal EU-begroting: ‘Nederland kan verzet beter opgeven’Afl. 49 – De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerdAfl. 43 – Binnenhof: eeuwenoud ratjetoeAfl. 36 – Wopke Hoekstra: EU moet geopolitieke machtsfactor wordenAfl. 32 – Churchill en Europa: biografen Andrew Roberts en Felix KlosAfl. 20 – Peter Altmaier over Nederland in Europa, Brexit en opvolging MerkelAfl. 02 – Jeroen Dijsselbloem en Coen Teulings over de Eurocrisis***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:04:17 – Deel 101:10:38 – Deel 202:01:26 – Uitro02:02:08 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
undefined
Apr 7, 2020 • 1h 34min

99 - Tips voor thuis: de omgevallen boekenkast van PG!

Het thuis werken, leren, vermaken en geduld oefenen gaat nog wel even voort. Tijd dus voor inspiratie door podcasts, boeken, muziek en mooie gesprekken.In deze speciale editie bespreekt Jaap Jansen met PG Kroeger zes boeken. Met tot slot een door PG uitgezocht en toegelicht operafragment met de 'prima donna assoluta' van deze tijd, waarin historie, literatuur en de grote traditie van het Italiaanse belcanto van de 19e eeuw samen komen.De volgende boeken komen aan de orde:1] Brutopia - door Pascal VerbekenEen meeslepende wandeling door de niet overal geliefde, soms vervallen buurten van Brussel en door de rijke geschiedenis en cultuur die daar voortleven. De lezer ontmoet asielzoekers als Karl Marx in deze hoofdstad van vele opeenvolgende dynastieën, heersers, Oranjes en Junckers en leert hen en Brussel heel anders zien.2] Prince Albert. The man who saved the Monarchy door A.N WilsonHij werd maar 41, bleek een prins-gemaal van grote allure, was als jongen fameus om zijn Hollywoodwaardige schoonheid en zat altijd vol plannen en initiatieven voor innovaties, volksverheffing, culturele, wetenschappelijke en technologische revoluties. Albert von Sachsen-Coburg - een mini-staatje in midden-Duitsland, trouwde zijn onsterfelijk verliefde nichtje Victoria in 1840 en werd zo 'de beste koning die de Britten nooit kregen'. Wilson schreef het lang verwachte, modern-wetenschappelijke portret van deze begaafde en bij ons toch wat onbekende en vergeten doener.3] Berlin. Biographie einer grossen Stadt door Jens BiskyEen boek om voor te gaan zitten, bijna 1000 bladzijden dik. Het gaat over een stad die maar nooit oud wil worden. Steeds wordt Berlijn pas laat een serieus centrum in de wereld, zoals in 1871 en in 1989. En steeds moest de stad weer helemaal opnieuw beginnen, nadat een schijnbaar gouden tijd in een catastrofe eindigde.Maar het leven ging altijd weer door. Denkers en dichters, rebellen en ballingen bleven het merkwaardige, eigene van de stad Berlijn vormgeven. 'Arm aber Sexy.’ Misschien is het meest merkwaardig wel, dat het Berlijn van Merkel zo keurig, correct, gedegen en onspectaculair is. Want dat past helemaal niet...4] Travellers in the Third Reich door Julia BoydTot 1939 was Nazi-Duitsland een populair vakantieland. Reizigers waren vaak opgetogen over de rust en orde, over de goede catering, de grootse cultuur, festivals en gedienstige, schoon gewassen jongeren. Dit was toch heel wat beter dan de armoede, het verval, straatgevechten en communistische oproer uit de jaren van Weimar, nietwaar? Boyds boek brengt de belevenissen van allerlei 'gewone toeristen', delegaties, onderzoekers en verslaggevers van toen bijeen. Was men blind? Liep alles echt zo op rolletjes? Nee dus. Naïef bleken velen wel, maar sommigen beleefden schokkende dingen die zij nimmer vergaten. En Prinses Juliana ontmoette bij de Olympiade een vlotte prins waar zelfs haar veeleisende moeder wel wat in zag.5] Assembly Required door Koen van ZonDit proefschrift is een juweel. Van Zon analyseert in detail hoe de prille Europese instellingen het noodzakelijk vonden democratisch gelegitimeerd en gestuurd te zijn. Dat ging niet vanzelf, maar organisaties als de EGKS, EEG en Euratom kenden hun eigen parlementen en die bliezen hun partijtje flink mee, om het experiment van vreedzaam samenwerken uit te proberen. Het boek zit vol opmerkelijke inzichten in het Europa en de politiek van de jaren ‘50. Wist je dat er in de eerste Assemblee van Europa precies 1 vrouw zat? Een katholieke dame uit Nederland van grote invloed! Het boek is nog niet in de winkel verkrijgbaar. Meer informatie via Twitter bij @koenjavanzon6] The Mirror and the Light door Hilary MantelDe Britse schrijfster verdient de Nobelprijs voor de Letterkunde. Deze roman is de derde en laatste in haar cyclus over de jaren dat Thomas Cromwell diende aan het hof van koning Henry VIII. Het eindigt dan ook in 1540. De brouwerszoon stijgt in macht, aanzien en politiek vernuft en eindigt als de rechterhand van de grillige vorst en als de machtigste 'gewone man' ooit in de Britse historie. Hij helpt de koning te scheiden en te trouwen, desnoods via het schavot. En hij regelt een politieke en culturele revolutie in het bewind van zijn vorst. Zoiets kon niet goed aflopen…Mantel won met haar twee vorige romans over Cromwell al alle hoogste literaire onderscheidingen en dit derde boek -ruim 800 bladzijden dik - is de kroon op har werk. Lees in corona-tijden dus alle drie de romans in hun geheel, als cyclus. Nu kan het!Deze Betrouwbare Bronnen eindigt met een opera over die tijd van Cromwell, Henry VIII en zijn vrouwen. Want in de 19e eeuw waren hun koninklijke lotgevallen, liefdesbeslommeringen en tragiek zeer geliefde stof voor aangrijpende opera's die mooi slecht aflopen. Zo ook 'Anna Bolena' - koningin Anne Boleyn uit de romans van Mantel - aan wie Gaetano Donizetti een belcanto-meesterwerk wijdde. Zijn aria 'Al dolce guidami...' Fragment uit een schitterende uitvoering met Anna Netrebko die deze rol helemaal tot de hare wist te maken.*** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:03:48 – Brutopia00:20:53 – Prince Albert00:40:32 - Berlin. Biographie einer Grossen Stadt00:54:53 – Travellers in the Third Reich01:03:36 – Assembly Required01:17:03 – The Mirror and the Light01:35:27 – Uitro01:34:13 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
undefined
Apr 4, 2020 • 1h 20min

98 - Dr. Ngozi's strijd tegen het virus

Het coronavirus raakt de hele wereld. Van Wuhan tot Bergamo, van New York tot Amsterdam worstelen we met deze pandemie. In Betrouwbare Bronnen spreken Jaap Jansen en PG Kroeger met een vrouw die aan het front staat van de strijd tegen deze wereldcrisis. Zij is de voorzitter van het bestuur van GAVI, de wereldalliantie voor vaccinaties tegen besmettelijke ziekten als ebola, mazelen, SARS en nu ook corona. Dr. Ngozi Okonjo-Iwaela praat met Betrouwbare Bronnen vanuit haar huis in Washington DC, want ook zij moet vanuit huis werken.In het gesprek geeft zij glashelder en met een verassend praktische en concrete blik haar visie op wat corona zo gevaarlijk maakt en wat de wereld nu moet doen en vooral ook straks, na het terugdringen van het gevaar.Dat visionaire karakter kan niet verrassen als je beseft dat zij een echt uniek cv heeft. Magna cum laude in economie op Harvard, waar zij nu ook in het bestuur zit. Managing director operations van de Wereldbank. De eerste vrouw als minister van Buitenlandse Zaken van het grootste land in Afrika, Nigeria. De eerste vrouw daar ook op Financiën en de grondlegger van een moderne overheid, die de corruptie en instabiliteit van de economie van het land fors ging bestrijden.Dr. Ngozi vertelt zonder omhaal hoe zij nu bezig is met GAVI en de G20 een lange termijn-aanpak in te richten om corona te bestrijden en verder voorkomen, onder meer door het vinden van vaccins en therapieën en door deze meteen wereldwijd op te schalen. Nederland doet mee en ze prijst de ministers Sigrid Kaag, Hugo de Jonge en premier Mark Rutte voor hun inzet en doet dat op een buitengewoon slimme uitdagende manier.Zorg heeft zij over het paniekerige kortetermijndenken van dit moment. Zelf was zij 2009 bij de G20 in Londen onder leiding van de Britse premier Gordon Brown- met de net aangetreden president Barack Obama - die destijds de kredietcrisis gezamenlijk en structureel ging aanpakken. Zo’n ‘wereldmoment’ ontbreekt nu nog. Dat verklaart waarom zij zelf maar direct aan de slag is gegaan met haar eigen mensen.Ze waarschuwt tegen de neiging tot ‘nationalistisch afsluiten en opsluiten’ terwijl het virus geen grenzen kent.Ze is ook voorzitter van de Global Commission on the Economy and Climate. Verrassend vertelt ze hoe juist de aanpak van het klimaat- en energievraagstuk de sleutel kan vormen voor een extra snelle terugkeer van economisch herstel.Het gesprek raakt ook aan enkele heel persoonlijke elementen van haar levensverhaal. Zij vertelt over haar inzet voor de talenten van meisjes en vrouwen als de dragers van kennis, innovatie en nieuw ondernemerschap in Nigeria en hoe dat een succes kon worden. Zij vertelt wie haar rolmodellen zijn, haar onvergetelijke leraren en wat zij van haar ouders meekreeg. Het gruwelijke verhaal hoe haar 83-jarige moeder door bendes werd ontvoerd, die het beleid van haar dochter, de minister van Financiën, ter bestrijding van corruptie de nek om wilden draaien, is eigenlijk met geen pen te beschrijven. Tenzij Hollywood er een film van zou maken. Dr. Ngozi is een vrouw met niet alleen een krachtige visie en politieke daadkracht van de bovenste plank, zij blijkt ook een bijzonder mens met een uniek levensverhaal.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Verder lezenDe website van GAVI, the vaccine alliance De GAVI-pagina van Dr. Ngozi Ebola-lessen voor de strijd tegen COVID-19***Verder luisterenAfl. 10 - Seth Berkley (ceo GAVI) over wereldwijd vaccineren (vanaf 01.28.40)Afl. 96 - Aandelen onderuit, bedrijven failliet, werkloosheid: het coronavirus duwt de wereldeconomie in recessie - gesprek met Peter de Waard***Tijdlijn00:00:00 - Intro00:01:06 - Deel 1: PG introduceert00:29:49 - Deel 2: Jaap en PG praten met Ngozi Okonjo-Iweala01:02:46 - Deel 3: PG duidt het gesprek01:18:55 - Uitro01:19:35 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
undefined
Mar 31, 2020 • 1h 35min

97 - Bijzondere ministersposten in bijzondere tijden

PvdA’er Martin van Rijn volgde overwerkte VVD’er Bruno Bruins op als minister voor Medische Zorg. Dat was voor velen een verrassing en werd als heel ongebruikelijk gezien. Maar is dat wel zo? Kende ons land in zijn politieke historie niet vaker ministers die in een nationale of internationale crisis met een speciale opdracht of taak aan het werk werden gezet?In deze editie van de podcast bespreken Jaap Jansen en PG Kroeger een hele reeks van bekende en geheel vergeten crises en bijzondere situaties waarin kabinetten een bewindspersoon heel doelgericht op een belangrijk nieuwe probleem aan het werk zetten. Van de dreiging van een atoomoorlog met Stalin tot het organiseren van de nieuwe polder in katholieke zin. Van migratie tot millenniumbug.Een eerste voorbeeld van zo'n crisisminister deed zich voor in Londen. In 1943 vond koningin Wilhelmina de komst – op de vlucht per zeilboot de jonge jurist en 'Engelandvaarder' Jaap Burger (SDAP, daarna PvdA) zó moedgevend voor 'de eindoverwinning', dat hij een plek in de Ministerraad kreeg. Daar moest hij zich helemaal gaan richten op de voorbereiding van de terugkeer van een democratisch en bestuurlijk effectief Nederland en een overheid die daarbij paste. Het was het begin van een opmerkelijke politieke loopbaan.Ook ver na die tijd kwam er zo'n crisisminister voor een complex vraagstuk dat heel de samenleving leek te kunnen ontregelen. Het virus tijdens Paars II was de 'millenniumbug'. Roger van Boxtel (D66) moest die dreiging pareren.In dat kabinet verscheen nog een andere versie van zo'n bewindspersoon: de programmaminister. Zo iemand werd in het Haagse wereldje en de journalistiek weleens meewarig 'minister van lege dozen' genoemd. Want hij heeft geen eigen departement en organisatie. Meestal moet-ie inwonen bij een 'echte minister' van een bestaand departement en daarvan onderdelen en medewerkers bij elkaar zien te rapen.Toch kregen sinds Paars II alle kabinetten van Balkenende en daarna van Rutte een of meer van dit type bewindslieden. Rutte III is zelfs de kampioen van de programmaministers: er zijn er vijf. Het is daarbij interessant om te zien op welk soort posten deze kabinetten zulke specifieke ministers hebben gezet. Dat varieerde van 'Wijken' tot 'Asiel' en van 'Rijksdienst' tot 'Gezin'. Keuzes die iets zeggen over de politieke ontwikkeling en geschiedenis van ons land. Net als de stap die Martin van Rijn nu zette.***Naast Martin van Rijn, Bruno Bruins, Jaap Burger en Roger van Boxtel hoor je in deze aflevering over de ministersposten van Frans Teulings (KVP, Drees I), Guus Albregs (KVP, Drees I), Adrianus de Bruijn (KVP, Drees II), Theo Bot (KVP, Cals), Hilbrand Nawijn (LPF, Balkenende I), Rita Verdonk (VVD, Balkenende II), Thom de Graaf (D66, Balkenende II), Alexander Pechtold (D66, Balkenende II), André Rouvoet (ChristenUnie, Balkenende IV), Ella Vogelaar (PvdA, Balkenende IV), Eberhard van der Laan (PvdA, Balkenende IV), Gerd Leers (CDA, Rutte I), Stef Blok (VVD, Rutte II), Arie Slob (ChristenUnie, Rutte III), Sigrid Kaag (D66, Rutte III), Sander Dekker (VVD, Rutte III) en Stientje van Veldhoven (D66, Rutte III).***Verder lezenElla Vogelaar en Onno Bosma – Twintig maanden knettergek (Balans, 2009)***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:11:08 – Deel 100:54:18 – Deel 201:34:28 – Uitro01:34:54 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
undefined
Mar 27, 2020 • 56min

96 - Aandelen onderuit, bedrijven failliet, werkloosheid: de wereldeconomie in recessie

Jaap Jansen praat met Peter de Waard, redacteur economie en columnist van de Volkskrant, over de plotselinge ineenstorting van de wereldeconomie.Nederland krijgt hoe dan ook een recessie, stelde het Centraal Planbureau deze week. De scenario’s die het CPB uitwerkte lijken heel erg op de modellen waar De Waard al van uit ging. Een V, een U of een L. De V is waar minister van Financiën Wopke Hoekstra op hoopt: een scherpe, maar korte terugval en daarna herstel. Bij een U duurt de ellende wat langer en bij een L zijn we pas echt ver van huis, dan kom je in de buurt van een jaren ’30-scenario: een depressie. Dat gaat zelfs verder dan het zwartste CPB-scenario.Kunnen bedrijven en werkenden deze economische crisis uitzieken met de vaccins van Wopke Hoekstra en de Europese Centrale Bank? En helpen Amerika en China ook een beetje mee? Wat betekent deze crisis voor een freelancer, voor iemand in vaste dienst, voor onze aandelen en onze pensioenen? Op al die vragen krijg je in deze podcast een antwoord.“We hebben onvoldoende geleerd van de vorige economische crisis”, zegt Peter de Waard. De banken zijn structureel onvoldoende verbeterd en heel veel zwakke landen hadden bij het uitbreken van de coronacrisis hun economie en hun financiën nog niet op orde. Een systeemcrisis ligt op de loer. “De banken zijn wat beter gekapitaliseerd, maar de structuur van veel producten is niet veranderd. Als in de Verenigde Staten de huizenmarkt instort, zullen opnieuw banken eraan gaan. Ook bij ons staan nog veel huizen onder water. Als de vastgoedmarkt instort hebben we een groot probleem.”De Waard wijst er op dat er nog altijd slechte financiële producten worden aangeboden. “Er had een financiële transactiebelasting moeten komen. Een kleine belasting op flitskapitaal. Dat niet iemand in tien seconden met zijn kapitaal naar vijf continenten kan gaan om zo te speculeren. Helaas is dat niet gelukt.”Europa moet nu opnieuw zwakke landen als Italië te hulp schieten, want Italië kan zelf eigenlijk niet meer op de financiële markt terecht, zegt De Waard. “Ook in die zin hebben we onvoldoende geleerd van de vorige crisis. Heel veel landen hebben geen schoon schip gemaakt. De schulden zijn alleen maar verder opgelopen. Voor Italië dreigt een Griekenland-scenario.”Volgens Peter de Waard is het de vraag of het Wopke/Wiebes-fonds er nog komt, een fonds van tientallen door de overheid geleende miljarden om te investeren in innovatie. “De regering heeft nu heel veel geld nodig om de economie overeind te houden. Als dat geld straks niet meer beschikbaar is, zal het heel veel moeite kosten om het idee van dat fonds overeind te houden. Want als de staatsschuld oploopt naar 74 procent, zoals het CPB in het zwartste scenario uitrekent, dan zullen we straks weer moeten bezuinigen.”***Verder lezenAlle artikelen van Peter de Waard in de VolkskrantDe scenario’s van het CPB, 26 maart 2020***Verder luisterenAfl. 91 – Van Zwarte Dood tot Spaansche Griep – pandemieën in de historieAfl. 02 – Jeroen Dijsselbloem en Coen Teulings over de Eurocrisis***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland***Tijdlijn00:00:00 – Intro00:04:24 - Deel 100:24:47 - Deel 200:55:11 - Uitro00:55:59 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Get the Snipd
podcast app

Unlock the knowledge in podcasts with the podcast player of the future.
App store bannerPlay store banner

AI-powered
podcast player

Listen to all your favourite podcasts with AI-powered features

Discover
highlights

Listen to the best highlights from the podcasts you love and dive into the full episode

Save any
moment

Hear something you like? Tap your headphones to save it with AI-generated key takeaways

Share
& Export

Send highlights to Twitter, WhatsApp or export them to Notion, Readwise & more

AI-powered
podcast player

Listen to all your favourite podcasts with AI-powered features

Discover
highlights

Listen to the best highlights from the podcasts you love and dive into the full episode