In zestig jaar was de wereld niet eerder zó nabij een nucleaire catastrofe, een ‘Armageddon’, als nu. Dat zei de Amerikaanse president Joe Biden afgelopen week. Hij ziet belangrijke, schrikwekkende analogieën van de dreiging door Vladimir Poetin met kernwapens met de Cubacrisis van oktober 1962.Waarom? En welke lessen kun je hieruit trekken? Jaap Jansen en PG Kroeger nemen je mee naar die dertien dagen die de wereld schokten en hun actualiteit vandaag.John F Kennedy speelde met zijn dochtertje Caroline toen zijn kerngroep van adviseurs met informatie en foto's kwam die ondubbelzinnig bewezen dat de Sovjet-Unie raketten met kernkoppen installeerde op korte afstand van Florida. Vanaf dat moment moest hij hectisch crisismanagement bedrijven en tegelijk heel scherp en strategisch opereren. Daarbij kwam dat hij het gedrag van Sovjetleider Nikita Chroesjtjov beleefde als onpeilbaar grillig.Er volgden dagen van intens beraad, dreigende taal, merkwaardige briefwisselingen met het Kremlin, backchannels en consultaties met NAVO-bondgenoten. JFK’s broer Robert en vicepresident Lyndon Baines Johnson speelden een belangrijke rol, maar ook sleuteladviseurs als FDR's tolk Chip Bohlen en de KGB-chef in Washington DC, Grigori Bolshakov. En ook: het DDR-passagiersschip Völkerfreundschaft! Zoals zo vaak speelt Nederland een opmerkelijke bijrol - al meteen in het allereerste crisisberaad.Deze crisisperiode is door vele historici tot in detail bestudeerd. PG gebruikt hierbij de unieke publicatie van de tapes van vergaderingen en gesprekken in het Witte Huis. Alsof je nu exact 60 jaar later mee om tafel zit terwijl Kennedy piekert, zijn broer scherp doorvraagt en LBJ in het brein van de Kremlinchef kruipt.Veel van de omstandigheden, onzekerheden, risico's en angsten van toen herkent Joe Biden nu. En net als Kennedy toen is hij daar heel open over. Om het Kremlin geen enkele illusie te geven.***In het laatste kwartier van deze editie keren Jaap en PG nog even terug naar aflevering 292 van Betrouwbare Bronnen. Toen was staatssecretaris Marnix van Rij (Financiën) te gast. Die presenteerde in dat gesprek een opening voor de benadeelde spaarders met Box-3 vermogen die achter het net visten bij de compensatie – anders dan de 60.000 belastingbetalers die officieel bezwaar hadden gemaakt. Van Rij wees op de mogelijkheid met terugwerkende kracht (tot en met 2017) alsnog bezwaar aan te tekenen.Zes dagen later op Prinsjesdag bleek dit een loze belofte.Hoe kan dat nou? Te gast is Jurgen de Vries, voorzitter van de Bond voor Belastingbetalers, die eerder de 60.000 bezwaarmakers bijstond. Wat hoorde hij vorige week van Van Rij bij de Algemene Financiële Beschouwingen en wat gaat zijn bond nu doen?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show.Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder kijkenPeter Jennings - The Missiles of October: What the World Didn't Know (1992)Oval Office Address on the Cuban Missile Crisis - John F. Kennedy - Oct. 22, 1962JFK Tapes: The Cuban Missile Crisis, Part 1 of 3 - ABC News Nightline, 1994JFK Tapes: The Cuban Missile Crisis, Part 2 of 3 - ABC News Nightline, 1994JFK Tapes: The Cuban Missile Crisis, Part 3 of 3 - ABC News Nightline, 1994***Verder luisteren287 - Waarom Robert Serry altijd weer terugkeert naar zijn Oekraïne279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:53:00 – Deel 201:24:25 – Box-3 met Jurgen de Vries01:39:30 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Tweede Kamer ligt met zichzelf overhoop. Oud-Kamervoorzitter Khadija Arib is boos opgestapt. Het presidium ligt onder vuur daarom en voorzitter Vera Bergkamp wordt door de een te slap en door de ander te partijdig gevonden. Hoe komt men uit deze narigheid en hoe raakte de Kamer hierin verzeild? Jaap Jansen en PG Kroeger gaan te rade bij de nestor van de politieke en parlementaire historici, oud PvdA-senator Joop van den Berg.In zijn betoog strijden nuance en scherpte om voorrang. Ja, Arib was geen lieverdje - maar de Kamer koos ook bewust voor iemand die daarom bekend stond. Ja, het presidium en voorzitter Vera Bergkamp hebben ongelukkig geopereerd, maar het is de Kamer zélf die hen de opdracht gaf de teugels aan te trekken. Van den Berg wijst erop dat vele jaren de sfeer eerder was van 'moet kunnen' en 'meer straattaal in het debat'.Als kenner van het parlement als complexe organisatie zegt de nestor - in ernst en luim - dat de Kamer per definitie een anarchistisch geheel vormt. De warrige combinatie van een bedrijfsmatige structuur en medewerkers plus een politiek machtscentrum maakt het overal en bij elke voorzitter weer een worsteling om de zaak overeind te houden. De versplintering van fracties en de opkomst van sociale media hebben die anarchie niet verminderd.Dat er klachten waren over Arib is geen nieuws, onderstreept hij. Wel dat daar – tot voor kort - nooit reden in gezien was er iets aan te doen. Waarom, dat blijft schimmig en dit beschadigt iedereen. Van den Berg is daarbij niet mals over zijn partijgenoot in het Kamerpresidium Henk Nijboer.Uit zijn betoog wordt ook helder dat de Kamer na het vertrek uit 'de Oude Zaal' ook door architectuur en design niet erg geholpen is geweest. De troebelen rond renovatie en tijdelijke verhuizing waren dat trouwens ook niet. Hier heeft Arib flink steken laten vallen, erkent hij.Het komt goed van pas dat Joop van den Berg een gloednieuw boek publiceert waarin al deze zwarigheden geanalyseerd en van mogelijke oplossingen worden voorzien. Jaap en PG lopen die met hem langs als aanmoediging voor Bergkamp en haar collega’s om nu toch echt helder en daadkrachtig te werk te gaan. Van den Berg schuwt hierbij de controverse niet: hij wil minder jonge leden in de Kamerzetels en minder transparantie in het complexe wetgevingsproces!PG legt hem een gedachte voor van een nieuwe Kamervoorzitter die schoon schip kan maken en als D66'er zou kunnen ruilen met Vera Bergkamp. En Jaap deelt een bokaal uit voor het Kamerlid dat in de kwestie-Arib ‘het lied van de hypocriet’ zong.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Voor de vrienden stelt uitgeverij Prometheus vijf exemplaren van het nieuwe boek van Joop van den Berg Humeurig volk, verkrampte politiek en hoe het anders kan beschikbaar. Hoe je hiervoor in aanmerking kunt komen verschijnt in een bericht (alleen voor vrienden, dus word het snel nog even) op die site.Heb je belangstelling om ons met je bedrijf of organisatie te sponsoren of in de podcast te adverteren? Stuur dan een mailtje aan adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenBrief van het Presidium over de reactie op het besluit tot feitenonderzoek naar aanleiding van anonieme brieven, bijlage 1 Besluitvormingsproces, bijlage 2 advies Pels RijckenJoop van den Berg - Gezaghebbend voorzitterschapBert van den Braak - Het beeld van het voorzitterschap van Arib***Verder luisteren294 - Algemene Beschouwingen 2022: samenwerking vanuit fundamentele overtuigingen. En: de wappies als verliezer249 - Gedrag en omgangsvormen in de Tweede Kamer232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan? En wat te doen met antidemocratische partijen? (de vorige aflevering met Joop van den Berg)09 - Special: leven en werk van Wim Kok. Met Jeltje van Nieuwenhoven, Joop van den Berg, Gijs van Dijk en PG Kroeger***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:53:46 – Deel 201:46:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg. Niets willen politici liever dan de steun van - en identificatie met - 'de gewone man'. Wie zichzelf de tolk weet te maken van 'de gewone Nederlander' kan eigenlijk niet meer stuk en kan zich politiek bijna alles veroorloven.Maar wat is dat, 'gewoon'? En wie zijn dat? In deze editie van Betrouwbare Bronnen spitten Jaap Jansen en PG Kroeger in de zompige Hollandse bodem naar de wortels van het gewone. En dat doen ze samen met hun gasten, de wetenschappers Menno Hurenkamp en Jan Willem Duyvendak, van wie deze week het boek verschijnt De macht der gewoonte, populisme in de polder.Want aan al dat gewone blijkt heel veel bijzonders vast te zitten. In onze taal. In onze beelden van onszelf en elkaar. In de verschillen en overeenkomsten tussen mensen en groepen. In reclames, in poitieke campagnes en in veronderstellingen en vooroordelen.Gewoon, dat is de koningin op de fiets. Toch? Maar oh wee als Máxima vertelt de gewone Nederlander nog nooit te zijn tegengekomen! In ons land heet de gewone man 'Jan Modaal', in Amerika 'Joe Sixpack' en in Duitsland 'Otto Normalverbraucher'. Wat zegt dat over ons Nederlanders? En wie is 'Jean Dupont' en waarom woont hij niet in Parijs?Gewoon zijn ook 'onze boeren' die op het platteland met het hele gezin allemaal hard en bedreigd worden door ongrijpbare krachten als stikstof. Gewoon is wat herkenning biedt en zich bedreigd voelt. Wat niet gewoon is, is zowel marginaal als heel eng en gevaarlijk. Is niet Ons Soort Mensen.Waarom hebben wij geen 'gewone vrouw', op Ingrid van Henk en Ingrid na. Terwijl elke Amerikaan weet wie 'Soccer Moms' zijn. Het 'gewone kind' is zelfs een van grootste taboes in het zo doodgewone Nederland. En dat al dat gewone diepe wortels heeft in onze cultuur en historie kan dan niet verbazen.Die hele verkenning der gewoonheid is hoorbaar in een keur van fragmenten. Van Wilders tot Spaan & Vermeegen. Van Rita Verdonk tot Archie Bunker. Van Richard Nixon en Jeroen Dijsselbloem tot Caroline van der Plas. En vlak de behendighied waarmee Mark Rutte ermee omgaat niet uit! Allemaal zijn zij op hun manier een definitie van de macht der gewoonte. En hoe de norm voor wat gewoon is ook alles zegt over macht.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder kijkenFilm: Bert Haanstra - Alleman (1963)Monty Python: We're all individuals***Verder luisteren195 - PvdA en CDA: ooit dominante machtspartijen, nu grote verliezers. Hoe komt dat? En hoe nu verder?169 - Vijftien jaar Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders48 - Wilders gewogen: Gerrit Voerman en Koen Vossen over de PVV152 - De 19e-eeuwse wortels van Forum voor Democratie145 - Forum voor Democratie en de alleenheerschappij van Thierry Baudet31 – Populisten tot mislukken gedoemd***Tijdlijn00:00:00 – Deel 101:03:48 – Deel 201:55:21 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Is vicepremier Sigrid Kaag opgeleid als spion? En wat heeft dit dan weer van doen met de Wiedervereinigung van Duitsland die op 3 oktober weer gevierd wordt? En wie waren Günther Guillaume en Sir Anthony Blunt? In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in de legendes, ware verhalen en baarlijke nonsens die rondgaan over spionnen in regering, parlement en ambtenarij.FvD-fractieleider Thierry Baudet uitte in de Algemene Politieke Beschouwingen de verdachtmaking dat Kaag was opgeleid aan een college in Oxford waaruit geheime diensten hun personeel rekruteren. Het kabinet had er genoeg van en verliet demonstratief de plenaire zaal van de Tweede Kamer. Baudet werd geschorst. Jaap en PG denken daarover nog eens door vanuit de feiten, omstandigheden en historie. Want hoe plausibel is Baudets suggestie eigenlijk?Wie het werk van spionagediensten analyseert ziet al snel dat Sigrid Kaag eminent ongeschikt is voor dat werk. Ze valt veel te veel op en haar loopbaan in de meest spanningsvolle gebieden ter wereld was veel te opzichtig.PG neemt je mee langs een serie van de meest explosieve voorbeelden van spionnen op cruciale posten in de politiek of rond toppolitici. Wat dacht je van Hamilton Fish, prominent 'America First' politicus en vijand van FDR? Of al die Stasi-spionnen in en rond de Westduitse poiitiek in Bonn? En wel heel bijzonder en effectief als spion was de kunsthistoricus die voor Queen Elizabeth II werkte.In eigen land is ook wel een en ander gaande geweest. Van de kring rond Greet Hofmans bij koningin Juliana tot het Oekraïne-referendum. En in de Koude Oorlog – de periode van de kruisraketten - probeerde de Stasi ook nog door te dringen tot de top van het ministerie van Onderwijs. PG zat erbij en keek ernaar. En hij licht ook nog even een sluier op van de verhalen rond CDA’er René van der Linden. Shaken, not stirred!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder kijken1974 - Der Kanzlerspion (histoclip)Der Fall Otto John***Verder luisteren294 - Algemene Beschouwingen 2022: samenwerking vanuit fundamentele overtuigingen. En: de wappies als verliezer294 - Algemene Beschouwingen 2022: samenwerking vanuit fundamentele overtuigingen. En: de wappies als verliezerBB 270 - Hoe Sigrid Kaag de hoogste Nederlander werd bij de Verenigde Naties260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder200 - De Heerser: Machiavelli's lessen zijn nog altijd actueel152 - De 19e-eeuwse wortels van Forum voor Democratie44 - PG over Franklin D. Roosevelt32 - Churchill en Europa: biografen Andrew Roberts en Felix Klos19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen *** PG Kroeger: Europa loopt voorop in ruimtevaartstrategie, waar blijft Amerika?18 - Pieter Omtzigt strijdt tegen corruptie in de Raad van Europa13 - PG Kroeger over liberalen, volkscultuur en Stalin***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:43:04 – Deel 201:18:48 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De eerste Algemene Politieke Beschouwingen van het kabinet Rutte IV vertoonden onverwachte en opmerkelijke momenten, trends en politieke bewegingen. Jaap Jansen en PG Kroeger nemen je mee door drie dagen van intens debat, verrassende allianties en een bekentenis van Mark Rutte.Een cruciaal aspect deed zich voor op Prinsjesdag. Demonstrerende boeren en 'wappies' besmeurden nationale symbolen en scholden de het koninklijk gezin uit voor 'landverraders'. Dat had meteen effect op het debat. De partijen op de rechterflank werden vanuit het 'brede midden' stevig aangepakt en bleken merkwaardig onvoorbereid op deze vruchten van hun verbaal geweld en protestacties.Jaap en PG zien vier opmerkelijke trends in dit debat en de consequenties die het Binnenhof wel eens krachtig konden bepalen de komende jaren. Allereerst valt op dat de fracties van het 'brede midden' zich nadrukkelijk vanuit hun inhoudelijke overtuigingen presenteerden. Het debat was opvallend ideologisch geladen. En dat leidde juist niét tot polarisatie, maar tot sterke dialoog. En tot onverwachte allianties. Van VVD met SP tot CDA met DENK kwamen initiatieven en moties die het kabinet een nieuwe richting wilden geven. En oppositiepartijen PvdA en GroenLinks spelen opeens een hoofdrol die VVD en CDA hen in de kabinetsformatie nog niet gunden.Dit leidde tot een pijnlijke afgang van extreemrechts en de populistische fracties. Niet alleen van de in QAnon en Steve Bannon sferen afgedwaalde Thierry Baudet. Geert Wilders werd al aan het begin van zijn bijdrage meedogenloos getackeld door D66-fractieleider Jan Paternotte. BBB overkwam hetzelfde bij Sophie Hermans van de VVD.Omdat de Kamer fundamentele discussies voerde, werd de naar eigen zeggen van visie gespeende Mark Rutte gedwongen zich eveneens te begeven in ideologisch debat. Ontspannen maakte hij plotseling de bocht naar een premierschap dat juist wel vanuit fundamentele denklijnen wordt ingevuld. Zijn principiële bekentenis over Europa was zonder meer opzienbarend, ook door de harde zelfkritiek die daar feitelijk in doorklonk.Waren de wappies de grote verliezers, de winnaar van de Algemene Beschouwingen was dit jaar Jan Paternotte. Jaap en PG ontdekten hierbij wel hoe hij stiekem een Amerikaanse president citeerde die bepaald geen sociaal-liberaal was! En ook Paternotte kon niet verhinderen dat de EU-olifant nog steeds midden in de Kamer staat. Hier liet met name Volt enorme kansen lopen.En Baudet? Volgens PG liet hij merken niet alleen zijn idool in de filosofie, Alexis de Tocqueville, nooit goed te hebben begrepen. Die benadrukte immers als redding voor een democratische samenleving precies alles waar FVD zo fel op tegen is.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenDag 1 Algemene Politieke Beschouwingen Tweede KamerDag 2***Verder kijkenDag 1Dag 2***Verder luisteren293 - Hoe houd je een boeiende toespraak en wat moet je vooral niet doen?289 - Donald Trump als gevaar voor de democratie - Joe Biden en zijn strijd voor de ziel van Amerika215 - Bijzondere Algemene Politieke Beschouwingen: samenwerken in 'het brede midden' kan best212 - Het CDA zoekt zichzelf, Richard van Zwol en Pieter Jan Dijkman wijzen de weg202 - 4th of July: Joe Biden in het spoor van LBJ (met als gast: Jan Paternotte)169 - Vijftien jaar Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders145 - Forum voor Democratie en de alleenheerschappij van Thierry Baudet131 - Het debat van het jaar: Roderik van Grieken over de Algemene Beschouwingen57 - PG Kroeger over Alexis de Tocqueville49 - Algemene Beschouwingen met Roderik van Grieken31 – Populisten tot mislukken gedoemd***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:51:54 - Deel 201:19:30 - EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het is Prinsjesdag en dan staat die ene grote rede van de koning centraal: de Troonrede. Maar wat is dat voor redevoering? Hoe ontstaat die? En wat zijn eigenlijk politieke speeches? Hoe maak je die? Jaap Jansen en PG Kroeger bespreken dit met de absolute kenner van het vak, Renée Broekmeulen.Zij schreef het onlangs verschenen handboek De speechschrijver, de kunst en kunde van een goede toespraak. Daarin komen niet alleen vaak verrassende do's & don'ts van een speech aan de orde, maar ook vele voorbeelden van Nederlandse politici, ceo's en anderen die daar soms goed in zijn en soms wanhopig slecht.Broekmeulen vertelt hoe in Nederland het maken van speeches heel lang als een bijzaak werd gezien. Letterlijk de jongste bediende werd eraan gezet. PG en Renée delen hierin een wel heel aparte geschiedenis.Het is nu wel 'beter' in Den Haag, maar nog altijd duikt een boel amateurisme de kop op. Het idee dat een goede speech een literaire performance is en de opbouw ervan eigenlijk een beetje een symfonie van Beethoven moet lijken is nog niet overal doorgedrongen. In Nederland ‘speechen als Obama’? Niet dus. Dit land kent geen traditie van 'gospelretoriek'.En die Troonrede dan? Volgens Broekmeulen is dit geen 'speech' maar een boodschappenlijstje. Er wordt wel gepoogd het karakter te moderniseren, maar het blijft moeizaam. Dat Willem-Alexander geen John Cleese hoeft te worden, laat staan een Martin Luther King, is wel duidelijk. Maar het kan beter.In deze afleveringen tal van voorbeelden, met onder anderen de koninginnen Juliana en Beatrix, Jesse Klaver, Habtamu de Hoop, Mark Rutte en Sigrid Kaag.En wat is ‘een Ien Dalesje’ of ‘Het Doode Paerdt’ En waarom gebruikte minister Wim Deetman in een Engelstalige speech het chique woord 'imperative'?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Als vriend kun je regelmatig meedingen naar een boek. Ook nu weer: vrienden krijgen een mailtje waarin staat hoe ze kans kunnen maken op De speechschrijver. Word je nu vriend, dan kun je ook nog meedingen!Deze podcast leeft ook van sponsoring en advertenties. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl als je hierover meer wilt weten.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenQuintilianus - De opleiding tot redenaar (Groningen: Historische Uitgeverij, 2001)Peggy Noonan - On speaking well (New York: Regan Books, 1999)Robert Schlesinger - The White House Ghosts (New York : Simon & Schuster, 2008)Godfried Bomans - De man met de witte das (Amsterdam: Elsevier, 1971)Querido's Letterkundige Reisgids van Nederland***Verder luisteren: een greep uit de afleveringen waarin speeches of 1 toespraak een belangrijke rol spelen260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft133 - Amerikaanse presidenten: boeken die je volgens PG móet lezen!95 - Grote speeches in tijden van crisis (deel 2)94 - Grote speeches in tijden van crisis (deel 1)32 - Frits Bolkestein over Thierry Baudet en de VVD ** Churchill en Europa: biografen Andrew Roberts en Felix Klos16 - Hoe Angela Merkel haar afscheid voorbereidt***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:40:26 – Deel 201:40:50 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Met de dood van koningin Elizabeth II eindigt een tijdperk. En het karakteristieke van constitutionele monarchieën is dat er dan ook meteen een nieuw tijdperk begint.Het lijkt allemaal te gaan zoals ‘t hoort, al eeuwenlang. In deze aflevering van Betrouwbare Bronnen duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in actualiteit en historie die laten zien dat dit bepaald niet zo is en dat zo'n periode van rouwbeklag en opvolging vaak vol zit met spanningen, onverwachte effecten en politieke troebelen.Het eerste dat opvalt is natuurlijk dat zodra de Queen stierf een volledig ingestudeerde en geoefende procedure in gang gezet werd. Iedereen wist wat hij moest doen. Dat is de essentie van een ritueel immers. Het is een context van handelen die de antichaos moet verzorgen. Rituelen moeten een soort tijdloosheid suggereren.De fijnproevers zien dezer dagen allerlei nieuwe elementen in het ritueel die de Queen uiteraard zélf heeft goedgekeurd of geëntameerd. Buitengewoon politiek is hoe zij haar overlijden in Schotland maximaal wist uit te buiten. Dat zij tot zo’n politieke interventie bereid is, vertelde oud-premier David Cameron een tijd geleden al. Uitermate pikant en indiscreet!Het ritueel in Londen lijkt dan weer zeer traditioneel. Maar zelfs de kerk waar haar uitvaart plaatsvindt is ongebruikelijk en duidelijk een heel persoonlijke keuze. Zoals ook de enorme stoet van wereldleiders aan haar baar allesbehalve vanzelfsprekend is. Ook hier: innovatie alom.Na de dood van een vorst is het de opvolging waar alles dynastiek en politiek om draait. PG wijst erop dat wij hierover bij ons vaak heel ouderwets en eurocentrisch over denken. En in deze fase kan heel veel heel fout gaan. Onze eigen historie kent een voorbeeld van een bijna-ramp en een van een indrukwekkend, zelfverzekerd optreden van een heel jonge Duitse prinses.Het ritueel eindigt pas als de vorst definitief is bijgezet en het gewone leven weer voort kan gaan. Ook die bijzetting is uiterst politiek en vereist de nodige finesse en stuurmanskunst. Hiervoor hadden ze vroeger in Frankrijk en Spanje zeer doordachte handelingen. Jaap wijst op het opvallende fenomeen dat juist in communistische dictaturen die afronding eigenlijk nooit gebeurt: ze openbaren de leider als een soort eeuwig aanwezig figuur, voor altijd opgebaard voor het publiek. Waarom is dat?En Europa? De Europese Unie is nog jong en heeft hier nog geen eigen tradities. Maar die komen wellicht min of meer vanzelf. De herdenkingsbijeenkomst voor Helmut Kohl – met de kist in het halfrond van het Europees Parlement in Straatsburg - was een eerste poging.Natuurlijk eindigt deze editie met passende muziek van dé Britse componist (die overigens geboren was in Duitsland). Georg Friedrich Händel schreef 'Let the bright Seraphim!' als aria bij de dood van een bijbelse held. En de favoriete diva van de Queen zingt het!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisterenIn veel afleveringen van Betrouwbare Bronnen komen koningen, koninginnen en zelfs keizers voor. Meestal over hun poltieke rol en betekenis. En ook hebben we het regelmatig over rituelen. Hier een kleine keuze:08 - Paul Rem over The Queen274 - Thorbecke, denker en doener214 - Prinsjesdag 2021: Vorstelijke verblijven, vergeten prinsessen en koninklijke drama's190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa129 - De rommelige historie van Prinsjesdag80 - Rutte en de ministeriële verantwoordelijkheid74 - Nooit Gebouwd Den Haag69 - Britse verkiezingen! PG Kroeger over 'the mother of parliaments'49 - De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd43 - Binnenhof: eeuwenoud ratjetoeEn bij deze aflevering 292 kunnen we ook verwijzen naar:203 - De Tweede Kamer verhuist: uniek, maar ook weer niet zó bijzonder (oa over de herdenking van Helmut Kohl in Straatsburg)***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:53:33 – Deel 201:30:24 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

“Met deze intensiteit maak ik dubbele jaren”, zegt staatsecretaris Marnix van Rij (Fiscaliteit en Belastingdienst) in deze aflevering van Betrouwbare Bronnen. Jaap Jansen praat met hem.Van Rij moet (met zijn collega-staatssecretaris Aukje de Vries) de puinhoop opruimen die is ontstaan in de kindertoeslagaffaire en het fraudesignaleringssysteem waarin sprake was van 'institutioneel racisme'. Hij moet miljarden euro's teruggeven aan benadeelde spaarders. En hij wil het belastingstelsel hervormen. Aan de vooravond van Prinsjesdag licht Van Rij alvast een tipje van de sluier van de plannen die volgende week op Prinsjesdag worden gepresenteerd. Zo vertelt hij hoe ook spaarders die in de Box 3-affaire geen bezwaar hebben gemaakt mogelijk hun teveel betaalde afdracht kunnen terugkrijgen.Ook wil hij met een aantal plannen de in Nederland zeer scheve vermogensverdeling ‘in balans brengen’.De staatssecretaris heeft kritiek op de Tweede Kamer, die in het kindertoeslagschandaal te weinig zelfreflectie toont. Een ‘minder emotioneel’ parlement en een in te stellen ‘tax payer advocate’ kan dit soort affaires in de toekomst mogelijk voorkomen.En hij vertelt hoe het kabinet mensen die hun energierekening niet meer kunnen betalen wil helpen.We hebben het ook nog even over Europa. Waarom overlegt een staatssecretaris van een land dat belastingheffing toch vooral ziet als een nationale zaak zo vaak met collega’s in de Europese Unie?En uiteraard gaat het ook over de partij waarmee het niet goed gaat, het CDA waarvan hij kortgeleden nog interim-voorzitter was. Nog steeds intens betrokken maakt hij een rondgang langs de afdelingen. Wat hoort hij daar?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars via Vriend van de Show.Als luisteraar van Betrouwbare Bronnen krijg je 30 procent korting op voorstelling Bridging Europe in het Concertgebouw: Lucas & Arthur Jussen en Iván Fischer met het Budapest Festival Orkest en leden van het Concertgebouworkest met werk van Mozart, Beethoven en Louis Andriessen. Gebruik hiervoor de code: betrouwbarebronnen (kleine letters).Ben je geïnteresseerd in sponsoring of adverteren in Betrouwbare Bronnen? Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder luisteren288 - Wachten op Remkes. Welke crisis ligt op de loer bij Rutte IV?275 - Nina Olson: Waarom Nederland net als de VS een Taxpayer Advocate moet krijgen247 - Belastingheffing in box 3: hoe de Hoge Raad de wetgever op de vingers tikt en opzadelt met een hels karwei226 - In het oog van de orkaan: Roel in 't Veld over wat er mis is met politiek en bestuur222 - Na de kindertoeslagaffaire. Hoe Nederland rechtsstaat en democratie kan verbeteren. Gesprek met Richard Barrett van de Venetië Commissie212 - Het CDA zoekt zichzelf, Richard van Zwol en Pieter Jan Dijkman wijzen de weg210 - Kabinetsformatie 2021: Herman Tjeenk Willink over het verval van de democratische rechtsorde162 - Pieter Omtzigt over macht en tegenmacht147 – De kindertoeslagaffaire: het ging al mis bij de wetgeving120 - Roel Bekker: Waarom bij de overheid dingen zo vaak fout gaan68 – De kindertoeslagaffaire: hoe de Belastingdienst willens en wetens duizenden ouders dupeerde – met Pieter Klein en Jan Klijnnijenhuis***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:36:44 – Deel 201:08:57 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Europese Unie ontwikkelt zich in ongekend tempo. Een optelsom van crisissen maakt veel mogelijk. Dezer dagen buitelen de historische gebeurtenissen over elkaar. Jaap Jansen en PG Kroeger trekken uit de meest recente signalen een reeks lessen voor Nederland: waar moet het op Prinsjesdag en in de Algemene Beschouwingen óók over gaan?De meest opmerkelijke ontwikkelingen werden bijeengebracht in de grote Europa-rede op 29 augustus van Bondkanselier Olaf Scholz aan de Karelsuniversiteit in Praag. Impliciet was dit het lang verwachte antwoord van Duitsland op de speeches van Emmanuel Macron over 'de architectuur van de Unie'. Opvallend is dat de sociaaldemocraat Scholz zich hier profileert als een klassieke 'Realpolitiker'. Meer Bismarck en Merkel dan partijgenoot Brandt dus.Binnen dat realisme komt de kanselier niettemin met gedurfde voorstellen. Van een nieuw soort Eurotop met de 'waardenpartners' van Kyiv tot Ottawa tot een Europees waterstofnetwerk, een interne energiemarkt, een zeldzame grondstoffen strategie en een 'Made in Europe 2030' plan voor verduurzaming en industriële innovatie. En hij gaf antwoord op de Humboldt-rede van Wopke Hoekstra, die hem in 2019 traagheid verweet bij het bevorderen van Bankenunie en Kapitaalmarktunie.De Duitsers willen tempo met de EU- toetreding van de Balkanlanden. Ook moet de EU-defensietaak snel concreet gemaakt worden, wat gemakkelijker kan nu Zweden en Finland ook NAVO-lid zijn geworden.Over dit laatste sprak ook minister Wopke Hoekstra bij de opening van het academisch jaar op 5 september in Leiden. Hij wees in het bijzonder op de noodzaak om in hoog tempo te werken aan de technologische verdedigingslinies tegen 'cyberwar'.Precies op dat punt sprak die dag ook Eurocommissaris Thierry Breton aan de Technische Universiteit Eindhoven en dat was niet toevallig.En op de dag dat deze aflevering verschijnt hebben de Tsjechen (nu voorzitter van de EU) een spoedvergadering belegd om forse stappen naar een Energie Unie te zetten. Net op tijd zodat Europese-Commissievoorzitter Ursula von der Leyen dit en nog een aantal punten kan markeren in haar jaarlijkse State of the Union op 14 september in het Europees Parlement.Voor Rutte IV betekent dit op bijna elk groot thema extra werk, tenminste als het wil voorkomen dat het in de achterhoede terechtkomt. Jaap en PG vertellen welke bewindslieden nu fors moeten gaan leveren, meteen al op Prinsjesdag. Want zoals Scholz in zijn rede de rebelse Tsjechen uit najaar 1989 citeert: 'Wann, wenn nicht jetzt? Wer, wenn nicht wir?'***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Als je nu snel vriend wordt, kun je meedingen naar kaartjes voor deze voorstelling in het Concertgebouw. Als luisteraar van Betrouwbare Bronnen krijg je sowieso 30 procent korting! Gebruik daarvoor de code: betrouwbarebronnen (kleine letters).Ben je geïnteresseerd in sponsoring of adverteren in Betrouwbare Bronnen? Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder kijkenDe rede van Olaf Scholz***Verder luisteren280 - Ook het Tsjechische EU-voorzitterschap wordt van historisch belang279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa264 - De eerste honderd dagen van Rutte IV: hoe alles anders werd260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'240 - Het Franse EU-voorzitterschap als uitdaging voor Rutte IV236 – Václav Havel, de dissident die president werd233 - Kabinetsformatie 2021: Otto Fricke over de Europese ambities van de nieuwe Duitse regering190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa124 - 95 jaar Jacques Delors36 - Wopke Hoekstra: EU moet geopolitieke machtsfactor worden***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:36:52 – Deel 200:56:41 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het is een unicum in de moderne geschiedenis van de Verenigde Staten. Nooit eerder heeft een president gewaarschuwd voor zijn voorganger en diens aanhang als een gevaar voor de democratische waarden van de Republiek. Joe Bidens redevoering op 1 september 2022 in Philadelphia is dan ook historisch te noemen. En tegelijk natuurlijk brandend actueel. Jaap Jansen en PG Kroeger diepen daarom de totstandkoming, de achtergronden, de inhoud, de politieke betekenis en de inspiratiebronnen uit.De plek waar de president sprak was zelf al een signaal. Joe Biden stond voor Independence Hall, waar op 4 juli 1776 de onafhankelijkheid werd afgekondigd en waar George Washington in 1787 de conferentie voorzat die de Grondwet opstelde. Bidens redevoering was niet minder dan een oproep tot bescherming van de fundamenten van Amerika als democratie.Maar hoe kwam hij ertoe dit zo te doen? Jaap en PG vertellen over de groep gelauwerde historici met wie Biden urenlang sprak over precies die waarden en fundamenten. Onder hen Anne Applebaum, die al eens te gast was in Betrouwbare Bronnen.Politiek moest Biden op eieren lopen. Want hij kon op die heilige grond van de natie geen vlammend partijpolitiek verhaal houden. Het werd niettemin een fel politiek-moreel betoog zonder meel in de mond. Wie hem daartoe de kans gaf? Een wel zeer opmerkelijk iemand: Dick Cheney. Biden kon nu niet alleen een appèl doen op zijn eigen partijgenoten, maar ook op twijfelende kiezers en op de 'mainstream Republicans'.De speech was zo opgebouwd dat de president voortdurend behoudende voorgangers aanhaalde en bijvoorbeeld ook een zeer conservatieve rechter, die als een soort Republikeins geweten geldt. PG stipt allerlei impliciete en expliciete formuleringen aan waarmee Biden iconen van de ‘Grand Old Party’ als oprichter Abraham Lincoln, Ronald Reagan en 'Ike' Eisenhower aanhaalt. Jaap hoort zelfs Reagans herverkiezingsleus van 1984 doorklinken. Kondigt Joe Biden hier dus verhuld aan in dat hij in 2024 ook zélf een tweede termijn wil?In elk geval zet Biden zijn grote, lange-termijnplannen nu in het kader van de bescherming van de democratie en ook in het licht van visionaire Democratische voorgangers als FDR en Barack Obama. Zijn vlammende oproep tot respect voor gezamenlijke waarden en de waarheid kent volgens PG nog een inspirator. De vrome katholiek Biden heeft blijkbaar een eerdere speech op diezelfde plek in Philadelphia heel goed beluisterd. In 2015 sprak juist daar paus Franciscus.En Donald Trump? Hij en zijn hardcore aanhang reageerden op een wijze die doet vrezen dat Bidens waarschuwing nog meer gegrond was dan hij en zijn inspiratoren uit de geschiedwetenschap hadden kunnen vermoeden.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl voor informatie.***Hieronder nog meer informatie. Op Apple kun je soms niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier***Verder lezenFull Transcript of President Biden’s Speech in PhiladelphiaHistorians privately warn Biden that America’s democracy is teeteringAnne Applebaum - Biden Gambles That ‘We the People’ Still Exist***Belangrijke boeken van de historici met wie Biden sprak ter voorbereiding van zijn speech:Jon Meacham - The Soul of America: The Battle for Our Better AngelsJon Meacham - Destiny and Power: The American Odyssey of George Herbert Walker BushAnne Applebaum - Twilight of DemocracySean Wilentz - Andrew JacksonSean Wilentz - The Age of Reagan: A History, 1974-200810 Best Books by Michael Beschloss***Verder luisteren281 - Fourth of July: Amerika reisgids voor politieke junkies206 - 'Aardverschuiving': Michael Wolff over Donald Trumps laatste dagen als president. En: zijn bezoek aan Mar-a-Lago202 - 4th of July: Joe Biden in het spoor van LBJ (met als gast: Jan Paternotte)159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris150 - De memoires van Barack Obama146 - Amerikaanse presidentsverkiezingen: de machtsoverdracht19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:45:46 – Deel 201:27:33 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.