Welkom in het Antropoceen

Speciale aflevering! We praten met ingenieur Vincent Vanderheyden in het kader van de aanstaande sluiting van Doel 1 (15 februari 2025). We duiken in de historiek, de technologie, en zoeken een antwoord op de vraag, kunnen we Doel nog redden? Wie Doel niet zomaar wil zien sluiten, en deel wil nemen aan de Stand Up For Nuclear. Alle info op www.standupfornuclear.be

Hoe zit het nou met kweekvlees? Hoe werkt het precies, 'vlees kweken'? Hoe ver staan we nog af van een definitief product dat je op de markt kan brengen? Kan kweekvlees een oplossing bieden voor de negatieve klimaat- en milieugevolgen van traditionele vleesproductie? Waarom kampt kweekvlees met negatieve beeldvorming? Over al deze vragen en meer praten we met Indi Geurs. Indi verricht onderzoek naar kweekvlees. Ze doet dat bij het FWO-project 'Customeat', dat een samenwerking is van diverse labo's van de UGent en de KU Leuven. Binnen dat onderzoek werkt Indi aan een nieuwe, 'slimme' matrix waarop spiercellen kunnen hechten en uitgroeien tot volwassen spiervezels.

Tessa Avermaete is landbouweconome aan de KU Leuven. Ze gelooft, zo schrijft ze zelf, een op feiten gebaseerde aanpak voor voedsel- en landbouwbeleid. Wij spraken met haar over de crisissen in de landbouw, en hoe een transitie naar een écht duurzame landbouw er kan uitzien.

Sebastien Valkenberg, filosoof en opiniemaker, verkent menselijke vindingrijkheid en de impact daarvan op de toekomst. Hij bespreekt innovatieve technologieën zoals kweekvlees en thoriumcentrales, en de ethische dilemma's rondom deze ontwikkelingen. Valkenberg wijst op de menselijke invloed op de natuur en de noodzaak voor balans tussen welzijn en milieubehoud. De fascinerende rol van jongeren in het zoeken naar oplossingen voor de uitdagingen van het Antropoceen komt ook aan bod, waarbij zowel mogelijkheden als verantwoordelijkheden benadrukt worden.

Om te zorgen dat burgers en bedrijven betrokken worden bij de bouw van kerncentrales en meedelen in de opbrengsten is De Atoomcoöperatie opgericht. De leden willen meehelpen om de toekomst van een schone en zekere energievoorziening in Nederland vorm te geven. Oprichters Patrick Bauduin en Wim Fleuren willen dat omwonenden en geïnteresseerden mede-eigenaar kunnen worden van een kerncentrale, zoals dat nu ook al gebeurt bij windparken of zonneweides. Op die manier kunnen ze meebeslissen en meeprofiteren. Volgens hen bestaat er nog nergens in de wereld zo’n coöperatie. Een gesprek over de idealen, de visie en de plannen van De Atoomcoöperatie.

Hij schreef een boek over de diepgewortelde angst voor vooruitgang. Hij schreef over het lange pad van sanitaire verbeteringen: van de beerput tot het splintervrije wc-papier. En nu is er ‘De uitvinding van patatfriet – en 49 andere uitvindingen die ons leven hebben veranderd’. Al meer dan tien jaar is filosoof Jaffe Vink gegrepen door hoe onze samenleving wordt voortgestuwd dankzij het werk van ingenieurs en anderen. Niet voor niets is Jaffe leider van de Bende van de Vooruitgang, de theatrale groep met daarin ook de gastheer van deze podcast. Een gesprek met mister Vooruitgang. Waarom is het onder intellectuelen zo normaal geworden om laatdunkend te doen over de vooruitgang? Waar komt het onbehagen bij de moderne samenleving vandaan? Hoe kunnen we meer waardering ontwikkelen voor de technische vondsten die het leven zoveel fijner maken? Bestel het boek: tinyurl.com/2p83ajn2

Altijd weer die doemscenario’s, en zo weinig aandacht voor échte oplossingen: wat zit daar toch achter? En dan die eeuwige verheerlijking van de nobele wilde, die zo fijn leefde in harmonie met de natuur: vanwaar toch zo weinig besef van hoe het écht zat? Milieuhistoricus Wybren Verstegen bespreekt wat er zit achter ons denken over het milieu. Bedoelen we wel wat we zeggen? Gaat het ons om het beschermen van de natuur, of willen we aan anderen laten weten dat de samenleving ziek is en de mens moet veranderen? Hoe is het milieubewustzijn in Europa opgekomen? Wat wil de milieubeweging? Een gesprek over de mythe van oervolkeren, het verlangen naar het paradijs en de lokroep van de apocalyps – en, hoe kan het anders: een scheutje kernenergie.

Je wilt geld doneren aan een goed doel: hoe zorg je dan dat dit bedrag het beste wordt besteed? Hoe zorg je ervoor dat jouw euro’s de meeste impact maken? Kun je misschien met een klein bedrag al een leven redden? We gaan hierover in gesprek met Bram Schaper, directeur van Doneer Effectief, een organisatie die de beste goede doelen ter wereld ondersteunt met donaties uit Nederland en België. Wat is de beste besteding van je geld als je armoede wilt bestrijden, klimaatverandering wilt tegengaan en dierenleed wilt uitbannen? Meer informatie: www.doneereffectief.nl

Nederland maakt zich op voor verkiezingen. Deze podcast ook. RePlanet Nederland presenteert: een analyse van de partijprogramma’s aan de hand van onze visie op thema’s als klimaat, natuur en landbouw. Zijn de plannen ambitieus en realistisch? Gaan de idealen samen met een pragmatische insteek? Welke partij komt in de buurt van ons streven naar vermindering van de menselijke impact op het milieu, gekoppeld aan onze wens voor sociaal-economische ontwikkeling? Om die vragen te beantwoorden, legden wij alle partijprogramma’s langs het Ecomodernistisch Manifest uit 2015. Beter gezegd: Chat GPT deed dat. Deze chatbox op basis van kunstmatige intelligentie leverde zo de basis van onze analyse. Te gast voor context, duiding en borrelpraat: onze eigen extreem links-progressieve Hidde Boersma, ondersteund door Roman van Ree, onze huisconservatief. Lees onze analyse: www.replanet.nl/verkiezingen

Wie de wereld wil verbeteren, doet er goed aan om níet te kiezen voor lokaal, biologisch en fair-trade. Wil je dierenleed voorkomen, dan hoef je niet iedereen te bekeren tot het veganisme, maar kun je beter de ontwikkeling van kweekvlees stimuleren. Dit zijn enkele inzichten die Stijn Bruers opdeed tijdens zijn levenslange activisme voor een schoner milieu en dierenrechten. In een nieuw boek, ‘Goed bedoeld: 30 valkuilen voor de wereldverbeteraar’, legt Stijn uit dat we allemaal gevoelig zijn voor denkfouten. Wie ze niet herkent, kan blijven vasthouden aan irrationele argumenten en verkeerde aannames, waardoor onbewust en onbedoeld schade wordt aangericht. In dit gesprek houdt Stijn een pleidooi om altijd te blijven zoeken naar manieren om de effectiviteit van onze acties voor een betere wereld te verhogen, en legt hij uit hoe dat kan. Bestel het boek: tinyurl.com/4urycmsj