
Podcastex - podcast o latach 90. i 00.
Niekoniecznie nostalgiczny podcast o latach dziewięćdziesiątych i zerowych. Prowadzą Bartek Przybyszewski (blog "Liczne rany kłute") i Mateusz Witkowski (Popmoderna.pl, blog "Popland"). Wizuale i muzyka: Michał Kozikowski. Grafika profilowa: Paweł Kuliński (Pan Kulka). Czyta: Tadeusz Drozda.
Latest episodes

Nov 10, 2022 • 1h 43min
ODCINEK 66: Mariusz Max Kolonko, cz. 1
Co stało się z Mariuszem Maxem Kolonką w ostatnich latach – to wiedzą chyba wszyscy ci, którzy korzystają z internetu. My na potrzeby tego odcinka postanowiliśmy pogrzebać głębiej w jego życiorysie i odpowiedzieć na pytanie: JAK to się stało?
Skąd wziął się Kolonko? Co robił w latach 80. i 90. i jak stał się jednym z najlepiej rozpoznawalnych dziennikarzy w Polsce? Jak to było z klękaniem przed Jolantą Kwaśniewską? I czy cokolwiek zapowiadało jego dzisiejsze odloty?
Zapraszamy do 66. odcinka Podcastexu!

Nov 3, 2022 • 1h 30min
HALLOWEENOWY PODCASTEX WSZYSTKICH ŚWIĘTYCH
Ten specjalny odcinek Podcastexu tradycyjnie nagrywaliśmy przez Skype’a, ale gdybyśmy mogli wybrać jakieś inne okoliczności, to byłoby to ognisko w środku lasu. Bo tym razem przez ponad godzinę opowiadamy sobie STRASZNE HISTORIE z lat 90. i 00.
I nie, nie wspominamy ani prawdziwych zbrodni, ani dwudziestoprocentowego bezrobocia. Mówimy o tym, co krążyło po domach, ludziach i gazetach, a co niekoniecznie miało wiele wspólnego z rzeczywistością: miejskich legendach, opowieściach o wywoływaniu duchów, historiach o nawiedzonych kamienicach, łańcuszkach z Gadu-Gadu.
Jakich nadprzyrodzonych zjawisk baliśmy się w latach 90. i 00.? Czy część z tych strachów została z nami do dziś? I jak o tym wszystkim opowiadał program “Nie do wiary”?
Zapraszamy do specjalnego, Halloweenowego Podcastexu Wszystkich Świętych!

Oct 27, 2022 • 1h 34min
ODCINEK 65: "Świat według Kiepskich" (gościnnie: Marzena Kipiel-Sztuka, Barbara Mularczyk-Potocka, Renata Pałys, Aleksander Sobiszewski)
W kiepskim świecie kiepskie sprawy, a w Podcasteksie przyszedł czas na rozmowę o “Świecie według Kiepskich”. Serial właśnie się kończy - odcinki emitowane obecnie przez Polsat mają być ostatnimi w ogóle. Po 23 latach “Kiepscy: dobiją do epizodu 589. i na długo pozostaną jednym z najdłużej emitowanych seriali komediowych na świecie. Więc okazja do pogadania jest niekiepska, hehe (dobra, to był ostatni raz, obiecujemy).
Przy okazji: w ostatnim czasie premierę miała książka “Świat według Kiepskich. Zwariowana historia kultowego serialu Polsatu” autorstwa Jakuba Jabłonki i Pawła Łęczuka, wydana przez @WydawnictwoSQN - partnera tego odcinka. Totalne kompendium wiedzy na temat produkcji i jej twórców, złożone w całości z wypowiedzi osób związanych z projektem na różnych etapach jego powstawania.
Co scenarzyści “Kiepskich” robili przed Kiepskimi? Kto początkowo miał zagrać Ferdka i jakie imię początkowo nosiła ta postać? Jak środowisko aktorskie reagowało na wszystko to, co wyprawiała na ekranie obsada “Świata według Kiepskich”?
O tym wszystkim rozmawiamy w 65. odcinku Podcastexu – nie tylko między sobą, ale też z osobami związanymi z serialem. Pojawiają się tu m.in. Andrzej Grabowski, Marzena Kipiel-Sztuka, Barbara Mularczyk-Potocka, Renata Pałys i Aleksander Sobiszewski.
Zapraszamy, w mordę jeża!

Oct 20, 2022 • 2h 26min
ODCINEK 64: Hip-hopolo (gościnnie: Doniu, Legendarny Afrojax), cz. 1
Podcastex jak wino uderza do głowy, macie tu więc odcinek o hip-hopolo - a to temat, o który upominała się duża część z Was. Mówimy o nim przez prawie dwie i pół godziny - i zdołaliśmy zmieścić jedynie pierwsze lata istnienia tego zjawiska. Liber, Doniu, Mezo, Jeden Osiem L - to tylko niektórzy wykonawcy, których drogę twórczą i wczesne osiągnięcia w tym czasie zmieściliśmy.
Wydaje nam się, że warto porozmawiać o hip-hopolo właśnie teraz - prawie 20 lat* po powstaniu tych kilku singli generujących tak olbrzymi ból dupy. Bo przez te dwie dekady emocje zdążyły już opaść, a my wiemy, co stało się z wykonawcami i jaki to wszystko miało wpływ na polską muzykę i rynek fonograficzny. A miało niemały!
(*tak, tak - w przyszłym roku minie 20 lat od powstania “Suczek”! jeśli nie robi to na Was wrażenia, to pomyślcie sobie, że to tyle samo czasu, ile minęło pomiędzy powstaniem “Suczek” i nagraniem pierwszej płyty Republiki xD)
Czym było hip-hopolo? Skąd się wzięło? Czy łatwo wyznaczyć granice pomiędzy tym, co nim jest, a co nie? I wreszcie pytanie fundamentalne: KTO UKRADŁ POLSKI RAP?
Na te pytania staramy się odpowiedzieć wspólnie z naszymi gośćmi, czyli Doniem i Legendarnym Afrojaxem z właśnie reaktywowanego Afro Kolektywu.
Zapraszamy do 64. odcinka Podcastexu!

5 snips
Oct 13, 2022 • 1h 35min
ODCINEK 63: Jerzy Urban i "Alfabet Urbana"
“Tutaj leży Urban Jerzy,
pokój jego duszy.
Trumna mu się nie domyka,
bo wystają uszy”
Too soon? E tam, kto jak kto, ale Jerzy Urban by się nie obraził. Nawet pomimo tego, że piszemy ten opis dwa dni po jego pogrzebie.
Być może nie było w III RP postaci bardziej kontrowersyjnej. I być może nie było drugiego takiego, który tak sprawnie poradziłby sobie z odwróceniem klimatu wokół siebie samego. Bo oto w roku 2022 mogliśmy obserwować, jak tzw. MŁODZI, dowiedziawszy się o zgonie Urbana, płakali za tym śmiesznym dziadziem z filmików na YouTube.
Śmiesznym dziadziem, który dla ogromnej części Polaków pamiętających rodzime lata osiemdziesiąte, jest postacią haniebną i zupełnie nieakceptowalną. Ohydną mordą państwowej przemocy z czasów stanu wojennego.
W najnowszym odcinku Podcastexu rozmawiamy o Jerzym Urbanie przed latami dziewięćdziesiątymi i o jego najgłośniejszej chyba książce, powstałym już po Okrągłym Stole “Alfabecie Urbana”. Pozycji, która prawdopodobnie stworzyła tygodnik “Nie” i późniejszy styl jego redaktora naczelnego.
Zapraszamy do 63. odcinka Podcastexu!

Oct 6, 2022 • 1h 7min
ODCINEK 62: "Komedia małżeńska"
No dobra, pierwszy w historii Podcastex na żywo za nami!
Wszystko odbyło się podczas wrocławskiego festiwalu MIASTOmovie, a nagranie poprzedził seans “Komedii małżeńskiej” Romana Załuskiego. Przyszło ponad 100 osób (dziękujemy!) i – choć może nie zawsze słychać to na nagraniu – było sporo śmiechu, nie tylko naszego.
Bo “Komedia małżeńska” Romana Załuskiego to bardzo wdzięczny temat do luźnej rozmowy. I kilka ton czystej duchologii wciśniętej w półtoragodzinną, rodzinną intrygę, w której Jan Englert to mąż-niedojda, a Ewa Kasprzyk ma go dość, postanawia wyjść do fryzjera i już nie wrócić.
Rozmawiamy nie tylko o reżyserze filmu i występujących w nim aktorach, ale też o współscenarzystce “Komedii małżeńskiej”, czyli o Ilonie Łepkowskiej, która na przestrzeni ostatnich kilku dekad umeblowała nam wszystkim głowy paroma ciągnącymi się przez lata serialami. Mówimy o stworzonych przez nią dialogach i o jednej z wielu prób napisania silnej bohaterki kobiecej.
Za pomoc w stworzeniu epizodu dziękujemy Mateuszowi Piestrakowi, który w “Komedii małżeńskiej” wcielił się w Marka, najstarszego syna głównych bohaterów.
Zapraszamy do 62. odcinka Podcastexu!

Sep 29, 2022 • 2h 14min
ODCINEK 61: Tomasz Lis, cz. 2
Piszemy ten opis w czwartek, 29 września. Tylko dziś Tomasz Lis wrzucił na swojego Twittera 26 (słownie: DWADZIEŚCIA SZEŚĆ) wpisów. I sytuacja jest rozwojowa - a nie ma wybiła jeszcze nawet 17:00.
Oczywiście Z PEWNYCH WZGLĘDÓW pan redaktor ma obecnie trochę więcej czasu niż miał - powiedzmy - rok temu. Ale szitposting Lisa nie zaczął się wcale wraz z utratą stanowiska w Newsweeku. Ani nie zaczął się wraz z założeniem konta na Twitterze.
Zaryzykowalibyśmy tezą, że Lis zaczął szitpostować jeszcze przed stworzeniem Twittera - w roku 2003, gdy pan redaktor podzielił się ze światem swoimi przemyśleniami na temat uzdrowienia państwa i zawarł je w swym opus magnum pt. “Co z tą Polską?”. W książce, która nie tylko sprzedała się w 100 tysiącach egzemplarzy, ale też która pośrednio wypieprzyła Lisa z TVN-u.
Jak to z tym zwolnieniem było? Co działo się z Lisem w XXI wieku? I jaka przyszłość go czeka?
Zapraszamy do 61. odcinka Podcastexu!

Sep 22, 2022 • 2h 12min
ODCINEK 60: Księżna Diana i jej śmierć (gościnnie: Katarzyna Czajka-Kominiarczuk, Anna Cieplak i Marta Nowak)
Najgorszy rok szkolny to ten, którego pierwszy dzień przypadał na poniedziałek. Bo wtedy BUDA wjeżdżała na całego, bez żadnej taryfy ulgowej, żadnego łagodnego przejścia z trybu wakacyjnego w tryb KUCIA. Tylko od razu cyk: poniedziałek, 1 września, lecimy z tym gównem.
Tak właśnie było w roku 1997. A dół związany z bezlitosnym końcem sierpnia dodatkowo wzmogła niecodzienna wiadomość prosto z Paryża: że oto w wypadku samochodowym zginęła księżna Walii, Diana Spencer.
Nie będziemy kłamali: historia angielskiej rodziny królewskiej nigdy nas specjalnie nie zajmowała. Ale śmierć Diany była czymś więcej - to jedno z najważniejszych, omawianych globalnie (no, a może przynajmniej na globalnej Północy) wydarzeń lat dziewięćdziesiątych. Tragedia, którą roztrząsano i w latach zerowych, i później, również poza Wielką Brytanią.
Swoje trzy grosze o śmierci Lady Di dograły specjalnie dla nas: Katarzyna Czajka-Kominiarczuk (z bloga “Zwierz popkulturalny”), nominowana w tym roku do nagrody Nike pisarka Anna Cieplak oraz Marta Nowak, redaktorka Aszdziennika i współprowadząca podcastu “Czułe punkty”.
Zapraszamy do 60. odcinka Podcastexu!

Sep 15, 2022 • 1h 5min
ODCINEK 59: Anegdoty o sławnych Polakach (gościnnie: Karol Paciorek)
Po czym poznać, że wielki Polak jest naprawdę wielki? Po pierwsze: można iść po miarkę. [śmiech z puszki] Po drugie: można zajrzeć do wydanej w 1993 roku książki pt. “500 anegdot o sławnych Polakach. Od Mieszka I do Jana Pawła II” i sprawdzić, czy jest w niej ten ktoś, kogo szukamy. Jeśli jest, to papież pokazuje z okładki okejkę.
Do odcinka zaprosiliśmy innego sławnego Polaka, czyli Karola Paciorka (tak naprawdę nagrywaliśmy ten odcinek u niego w studiu, więc nie mieliśmy wyboru :/). Wspólnie z Karolem płyniemy przez książkę, raz na jakiś czas skręcając w zupełnie nieoczekiwanych kierunkach.
Jeśli chcecie wiedzieć, co wspólnego mają ze sobą Stefan Wyszyński, Justyna Mazur, Maryja Panna Licheńska oraz Żurnalista, to tak - wszyscy przewijają się przez 59. odcinek Podcastexu, do którego serdecznie zapraszamy.

Sep 8, 2022 • 1h 26min
ODCINEK 58: "Dług"
Mówi się, że sztuka rzadko ma wpływ na prawdziwe życie. W najnowszym odcinku Podcastexu porozmawiamy o jednym z tych rzadkich przypadków, gdy film wpłynął bezpośrednio nie tylko na opinię publiczną, ale też na opinie i decyzje dwóch polskich prezydentów.
“Dług” Krzysztofa Krauzego” to jeden z najważniejszych filmów lat dziewięćdziesiątych. Powstał u ich schyłku, ale cofa się do pierwszej połowy, gdy nad Wisłą mościł się kapitalizm, a młode wilki i wilczyce pragnęły pilnie skorzystać z tego, co obiecywała im transformacja ustrojowa.
W 58. odcinku Podcastexu opowiemy nie tylko o “Długu”, ale też cofniemy się do początku lat 90., by opowiedzieć prawdziwą historię, która posłużyła za podstawę scenariusza Krzysztofa Krauzego i Jerzego Morawskiego. Historię Sławomira Sikory i Artura Brylińskiego, którzy na własnej skórze przekonali się, jakie pułapki mogą czyhać na obywateli słabego, dzikokapitalistycznego państwa.
Zapraszamy!