Op z’n Kop!

Er is weer genoeg gebeurd deze week, maar journalisten en politici zitten daar niet altijd bovenop. Zo gaf het RIVM zelf toe dat op basis van hun modellen niet bepaald kan worden welke boeren uitgekocht moeten worden, maar heeft dat dan ook consequenties voor het beleid? Alexandra van Huffelen (D66) had het in debatcentrum De Balie over de negatieve kanten van de vrijheid van meningsuiting: waarom krijgt dit zo weinig aandacht? En wordt VVD'er Ed Nijpels besproken, die zonder pardon wetenschapsjournalist Simon Rozendaal wegzet als klimaatontkenner.

In deze editie wordt er gepraat over geld, want money makes the world go round! Te gast is SP-Kamerlid Mahir Alkaya, die een boek geschreven heeft met de titel 'Van wie wordt ons geld?' waarin hij een samenleving beschrijft zonder cash, waarin alle geldstromen worden gemonitord door de overheid. Is dit science fiction, of wordt het langzaamaan werkelijkheid? Volgens Alkaya worden er achter gesloten deuren stappen gezet richting zo'n maatschappij en hij luidt dan ook de noodklok. De wereld en het geld digitaliseert, maar er liggen concrete voorstellen om bepaalde transacties van burgers in kaart te brengen. Waar gaat dit heen en wat is er straks allemaal mogelijk als we een digitale euro hebben?

We zitten in de klimaathysterie-week. Rick en Marianne spreken met wetenschapperJules de Waart (oud PvdA-Kamerlid), die afgestudeerd is in fysische geografie en klimatologie. Als je kritiek levert op het narratief van het klimaatprobleem dat word je al weggedraaid. Is dat terecht? Komt die 2 graden opwarming niet totaal uit de lucht vallen? En durven mensen wel kritiek te geven, of moeten ze zolang ze niet met pensioen zijn vrezen voor hun carrière?

Nederland is veranderd in een rubberentegelparadijs. Ooit waren we moedige mensen die kansen zagen maar inmiddels zijn we klagende slachtoffers geworden, jankende zeehonden die om hulp huilen. Dat uit zich in dat iedereen maar wijst naar de overheid om problemen op te lossen. Maar wat nou als we dat zélf zouden doen, als mensen zelf hun shit zouden oplossen? Het is tijd om het heft in eigen hand te nemen. Oftewel, sloop dat rubberentegelparadijs!

Rick van der Ploeg is een Nederlands econoom, voormalig politicus en tegenwoordig hoogleraar aan de VU Amsterdam en de Universiteit van Oxford. Hoe kijkt hij aan tegen de toestand in Nederland? We hebben te maken met armoede, ongelijkheid, inflatie en mensen die hun rekening niet meer kunnen betalen. Daarnaast spelen er klimaatproblemen, stikstofmaatregelen en het coronavirus. Rick ziet wel degelijk oplossingen, maar zijn die er ook met dit kabinet? 

Marianne en Rick geven deze week hun ongezouten mening over de presentatie van het stikstofrapport van Remkes. Zij zien dat de VVD helemaal klaar is met het feit dat het in het stikstofbeleid gegijzeld wordt door D66, maar vinden het laf van Rutte dat hij zich niet durft uit te spreken en dat aan Remkes laat. Zij constateren dat in zijn algemeenheid mensen zich verstoppen, de dialoog niet meer met elkaar willen aangaan en alleen vanuit hun eigen hokje denken en redeneren. Ook gaat het over de debatten in de Tweede Kamer: beseffen de politici wel in wat voor ernstige situatie we zitten? En over de nieuwe landbouwminister Piet Adema, die de loodzware taak heeft om de boel uit te voeren. Tot slot wordt de vaste luisteraar eventjes streng toegesproken. 

Dr. Jan H. van de Beek studeerde aan de universiteit zowel wiskunde en informatica als antropologie en deed onderzoek naar de zogenoemde kosten en baten van immigratie. Van de Beek probeert al jaren gevoelige onderwerpen rondom dit thema bespreekbaar te maken, maar werd steeds verketterd. Nu lijkt in het politieke debat langzaamaan ruimte te ontstaan om wat kritische noten te kraken. Rick en Marianne bespreken deze gevoelige onderwerpen met hem, en het gegeven dat mensen met een andere mening - zeker ook in de wetenschap - door de deugende gemeenschap buitenspel worden gezet. 

De eerste dag van de Algemene Beschouwingen was er eentje om niet snel te vergeten. Terwijl het debat gaande is nemen Rick en Marianne de podcast op en geven ze hun mening over de 'vele incapabele mensen zonder visie' binnen de regering en over Paternotte (D66), Heerma (CDA), 'het krullenmeisje van de VVD' Sophie Hermans, het onvermogen van Kamervoorzitter Vera Bergkamp om de boel te managen en natuurlijk het incident met Thierry Baudet. Kwam dat het kabinet stiekem misschien heel goed uit?

De energietransitie is een complex geheel van factoren en geen kwestie van aan één knop draaien en dan is alles opgelost. Hoogleraar Energie-economie Machiel Mulder (Rijksuniversiteit Groningen) heeft er een boek 'Eerst snappen, dan doen!' over geschreven en schuift aan in de podcast om de luisteraar mee te nemen in die energietransitie en antwoord te geven op vragen als: 'Wat zijn economisch zinvolle maatregelen in de transitie naar duurzame energie?', 'Hebben we de Groningse gaskraan niet te vroeg dichtgedraaid?', 'Is het goed dat het kabinet heeft besloten om bij energiebedrijven de winst af te romen?' en 'Zijn we niet gewoon met teveel mensen op deze planeet?'

Aangezien er op het ministerie van Economische Zaken een minister rondloopt die geen economie gestudeerd heeft, nodigen Marianne en Rick zelf maar een hoogleraar in de studio uit: Lex Hoogduin. De economie is een puinhoop en de prijzen stijgen naar recordhoogtes. Hoogduin maakt zich zorgen en legt uit hoe we de oplopende inflatie aan hadden kunnen zien komen, welke rol hebben de centrale banken gespeeld en geeft antwoord op de vraag of de energietransitie wel betaalbaar is en hoe moet het nu verder?