Op z’n Kop!

In aanloop naar de PS-verkiezingen van aankomende 15 maart heeft Marianne Zwagerman haar ‘klusbus’ geparkeerd op de campus van de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Marianne en Rick spreken hier met Kjell Noordzij, onderzoeker in de sociologie. Omdat Kjell de sociale aspecten rondom politiek versus electoraat onder zijn vergrootglas heeft gelegd, heeft hij op veel politieke vragen vaak het antwoord. Zo bespreekt hij onder andere waar de toenemende teleurstelling in de politiek vandaan komt, de afname in stemmende burgers en waardoor mensen van praktische opleidingen zich steeds minder gerepresenteerd voelen in de politiek.

Marianne Zwagerman en Rick van Velthuysen hebben deze editie genoeg politieke issues te bespreken. Met de Provinciale Statenverkiezing in het vizier moeten we ons toch afvragen in wie wij, Politiek gezien, nog ons vertrouwen kunnen stellen. In Suzanne Kröger (GroenLinks) soms? Een Kamerlid die een debatavond wil bijwonen over klimaatprotest, waarbij geweld vooropstaat. Of in Staatsecretaris Alexandra van Huffelen (D66)? Die, ondanks een motie van de Tweede Kamer, akkoord gaat met Europese eID. Zodat we straks met digitale identificatie de overheid alle controle in handen geven. Marianne en Rick zien het liefst een verschuiving ontstaan brengen deze issues aan het licht. “Mensen zijn gewoon zo bizar slecht geïnformeerd.” 

Wie bepaalt het beleid in Nederland tegenwoordig? Dat is de vraag waar SGP Kamerlid Chris Stoffer zich momenteel meebezighoudt. Zijn dat bijvoorbeeld Urgenda of Johan Vollenbroek en zijn Mobilisation for the Environment? Of is het de Postcodeloterij, die veel van dit soort organisaties financieel ondersteunen, waardoor zij eindeloos kunnen blijven procederen? De SGP heeft samen met BBB en JA21 een motie ingediend om het Parlement en haar volksvertegenwoordigers weer in positie te krijgen. Per slot van rekening hebben zij wel de ondersteuning van het electoraat. Marianne noemt de milieubewegingen en organisaties zoals de Postcodeloterij: “de groene maffia”. In deze aflevering van Op Z'n Kop! legt ze uit waarom.

Op 1 oktober 2019 deed de Rijksrecherche inval in de huizen en kantoren van de Haagse wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui, in verband met verdenking van corruptie bij het verlenen van nachtvergunningen. Zijn dit foute aannames? Rick en Marianne spreken met Rachid Guernaoui, die 3,5 jaar later voor de rechter staat. Volgens Rachid liegt het Openbaar Ministerie en hij verwacht vrijspraak. Wordt er in de Nederlandse politiek en gerechtelijk met twee maten gemeten of heeft het OM een punt dat zij met hun forse strafeis komen? 

In deze editie zit Marianne op de kotter van garnalenvisser Gerard Boerdijk. In de kombuis van het vissersschip zijn naast Gerard, ook Hillegonda Dijkman en de gesaneerde visserman Jan de Visser aangeschoven. Eerder belichtten wij in Op Z’n Kop al de positie van de boeren, die in een stevig frame van natuurorganisaties weinig goed meer kunnen doen. De toekomst van garnalenvisserij staat ook op het spel. Er zijn de laatste jaren steeds meer maatregelen waar de vissers zich aan moeten houden. Nu komen daar ook nog eens aangescherpte stikstofmaatregelen bij. Hierdoor zijn de gegeven vergunningen niet meer geldig en wordt er zonder gevist. Vijftien natuurorganisaties hebben hiervoor protest aangetekend. Dit kan voor veel garnalenvissers de kop kosten.

Rick en Marianne spreken met veehouder John Spithoven en wetenschapper Herman de Boer over mestderogatie en de kwaliteit van het grondwater in Nederland. Herman heeft onderzoek gedaan waaruit blijkt kunstmest op grasland niet beter is voor het grondwater dan natuurlijke mest, maar juist slechter. Nu onder druk van Brussel de mestderogatie gaat verdwijnen en minister Adema dezer dagen overhoop ligt met de Kamer, lijkt het parlement te ontgaan waar het nu werkelijk om gaat. De uitkomsten van het onderzoek lijken haaks te staan op alle bangmakerij vanuit regeringspartijen als D66 en VVD. 

Op z’n Kop is terug! Rick en Marianne nemen na een korte winterstop weer het nieuws door. Want als zij niet vechten door de kromme dingen achter het nieuws te benoemen, wie doet het dan wel? Zo spreken ze vandaag Brenda Koper, die vier uitvaartbedrijven bezit in de regio IJsselland en de Flevopolder, over de enorme oversterfte in Nederland. Diverse uitvaartcentra draaien overuren, maar wij krijgen geen kijk in hoe dat precies komt. Er wordt momenteel onderzoek gedaan naar die overstefte, maar zouden we de uitkomst wel moeten willen weten eigenlijk?

Leon de Winter heeft een nieuwe roman geschreven getiteld 'Het Lied van Europa', dat zich afspeelt in de toekomst. Daarin schetst hij een bepaalde samenleving waar we op dit moment naar op weg lijken te zijn. Er is heel veel spanning in de samenleving: is het mogelijk dat ook bij ons in Nederland, net als in de Arabische wereld, de vlam in de pan slaat? Volgens hem zijn alle problemen in de maatschappij terug te voeren op het thema 'klimaat'. Rick en Marianne gaan bij hem thuis in gesprek!

Het debat over de Central Bank Digital Currency, oftewel het debat over invoering van de digitale euro. Is het wel wenselijk dat de overheid straks letterlijk elke geldstroom kan volgen? Martijn van der Linden (professor New Finance) en Thomas Bollen (Folow the Money) schuiven aan om het debat te duiden. Tijd om naar de Tweede Kamer te trekken dus! Of tenminste: dat was de bedoeling alleen was de animo om bij het debat aanwezig te zijn zo groot en de ruimte zo klein dat niemand meer naar binnen mocht. Zelfs de politie werd opgetrommeld om het plein schoon te vegen.

Rens Vliegenthart is hoogleraar strategische communicatie aan de Universiteit van Wageningen en schuift aan in de podcast om te praten over desinformatie. Wat is dat precies en hoe bedreigend zijn desinformatie en nepnieuws voor het vertrouwen in de staat en de democratie? Volgens Vliegenthart is het herkennen van nepnieuws nog niet zo eenvoudig en is het ook moeilijk om te bepalen of daar dan kwaadwillendheid achter zit of dat het eerder een soort luiheid is van de schrijver of spreker. En onze eigen overheid, gebruikt die eigenlijk ook nepnieuws?