Op z’n Kop!

Leon de Winter heeft een nieuwe roman geschreven getiteld 'Het Lied van Europa', dat zich afspeelt in de toekomst. Daarin schetst hij een bepaalde samenleving waar we op dit moment naar op weg lijken te zijn. Er is heel veel spanning in de samenleving: is het mogelijk dat ook bij ons in Nederland, net als in de Arabische wereld, de vlam in de pan slaat? Volgens hem zijn alle problemen in de maatschappij terug te voeren op het thema 'klimaat'. Rick en Marianne gaan bij hem thuis in gesprek!

Het debat over de Central Bank Digital Currency, oftewel het debat over invoering van de digitale euro. Is het wel wenselijk dat de overheid straks letterlijk elke geldstroom kan volgen? Martijn van der Linden (professor New Finance) en Thomas Bollen (Folow the Money) schuiven aan om het debat te duiden. Tijd om naar de Tweede Kamer te trekken dus! Of tenminste: dat was de bedoeling alleen was de animo om bij het debat aanwezig te zijn zo groot en de ruimte zo klein dat niemand meer naar binnen mocht. Zelfs de politie werd opgetrommeld om het plein schoon te vegen.

Rens Vliegenthart is hoogleraar strategische communicatie aan de Universiteit van Wageningen en schuift aan in de podcast om te praten over desinformatie. Wat is dat precies en hoe bedreigend zijn desinformatie en nepnieuws voor het vertrouwen in de staat en de democratie? Volgens Vliegenthart is het herkennen van nepnieuws nog niet zo eenvoudig en is het ook moeilijk om te bepalen of daar dan kwaadwillendheid achter zit of dat het eerder een soort luiheid is van de schrijver of spreker. En onze eigen overheid, gebruikt die eigenlijk ook nepnieuws?

Er is weer genoeg gebeurd deze week, maar journalisten en politici zitten daar niet altijd bovenop. Zo gaf het RIVM zelf toe dat op basis van hun modellen niet bepaald kan worden welke boeren uitgekocht moeten worden, maar heeft dat dan ook consequenties voor het beleid? Alexandra van Huffelen (D66) had het in debatcentrum De Balie over de negatieve kanten van de vrijheid van meningsuiting: waarom krijgt dit zo weinig aandacht? En wordt VVD'er Ed Nijpels besproken, die zonder pardon wetenschapsjournalist Simon Rozendaal wegzet als klimaatontkenner.

In deze editie wordt er gepraat over geld, want money makes the world go round! Te gast is SP-Kamerlid Mahir Alkaya, die een boek geschreven heeft met de titel 'Van wie wordt ons geld?' waarin hij een samenleving beschrijft zonder cash, waarin alle geldstromen worden gemonitord door de overheid. Is dit science fiction, of wordt het langzaamaan werkelijkheid? Volgens Alkaya worden er achter gesloten deuren stappen gezet richting zo'n maatschappij en hij luidt dan ook de noodklok. De wereld en het geld digitaliseert, maar er liggen concrete voorstellen om bepaalde transacties van burgers in kaart te brengen. Waar gaat dit heen en wat is er straks allemaal mogelijk als we een digitale euro hebben?

We zitten in de klimaathysterie-week. Rick en Marianne spreken met wetenschapperJules de Waart (oud PvdA-Kamerlid), die afgestudeerd is in fysische geografie en klimatologie. Als je kritiek levert op het narratief van het klimaatprobleem dat word je al weggedraaid. Is dat terecht? Komt die 2 graden opwarming niet totaal uit de lucht vallen? En durven mensen wel kritiek te geven, of moeten ze zolang ze niet met pensioen zijn vrezen voor hun carrière?

Nederland is veranderd in een rubberentegelparadijs. Ooit waren we moedige mensen die kansen zagen maar inmiddels zijn we klagende slachtoffers geworden, jankende zeehonden die om hulp huilen. Dat uit zich in dat iedereen maar wijst naar de overheid om problemen op te lossen. Maar wat nou als we dat zélf zouden doen, als mensen zelf hun shit zouden oplossen? Het is tijd om het heft in eigen hand te nemen. Oftewel, sloop dat rubberentegelparadijs!

Rick van der Ploeg is een Nederlands econoom, voormalig politicus en tegenwoordig hoogleraar aan de VU Amsterdam en de Universiteit van Oxford. Hoe kijkt hij aan tegen de toestand in Nederland? We hebben te maken met armoede, ongelijkheid, inflatie en mensen die hun rekening niet meer kunnen betalen. Daarnaast spelen er klimaatproblemen, stikstofmaatregelen en het coronavirus. Rick ziet wel degelijk oplossingen, maar zijn die er ook met dit kabinet? 

Marianne en Rick geven deze week hun ongezouten mening over de presentatie van het stikstofrapport van Remkes. Zij zien dat de VVD helemaal klaar is met het feit dat het in het stikstofbeleid gegijzeld wordt door D66, maar vinden het laf van Rutte dat hij zich niet durft uit te spreken en dat aan Remkes laat. Zij constateren dat in zijn algemeenheid mensen zich verstoppen, de dialoog niet meer met elkaar willen aangaan en alleen vanuit hun eigen hokje denken en redeneren. Ook gaat het over de debatten in de Tweede Kamer: beseffen de politici wel in wat voor ernstige situatie we zitten? En over de nieuwe landbouwminister Piet Adema, die de loodzware taak heeft om de boel uit te voeren. Tot slot wordt de vaste luisteraar eventjes streng toegesproken. 

Dr. Jan H. van de Beek studeerde aan de universiteit zowel wiskunde en informatica als antropologie en deed onderzoek naar de zogenoemde kosten en baten van immigratie. Van de Beek probeert al jaren gevoelige onderwerpen rondom dit thema bespreekbaar te maken, maar werd steeds verketterd. Nu lijkt in het politieke debat langzaamaan ruimte te ontstaan om wat kritische noten te kraken. Rick en Marianne bespreken deze gevoelige onderwerpen met hem, en het gegeven dat mensen met een andere mening - zeker ook in de wetenschap - door de deugende gemeenschap buitenspel worden gezet.