Op z’n Kop!

Op 1 oktober 2019 deed de Rijksrecherche inval in de huizen en kantoren van de Haagse wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui, in verband met verdenking van corruptie bij het verlenen van nachtvergunningen. Zijn dit foute aannames? Rick en Marianne spreken met Rachid Guernaoui, die 3,5 jaar later voor de rechter staat. Volgens Rachid liegt het Openbaar Ministerie en hij verwacht vrijspraak. Wordt er in de Nederlandse politiek en gerechtelijk met twee maten gemeten of heeft het OM een punt dat zij met hun forse strafeis komen? 

In deze editie zit Marianne op de kotter van garnalenvisser Gerard Boerdijk. In de kombuis van het vissersschip zijn naast Gerard, ook Hillegonda Dijkman en de gesaneerde visserman Jan de Visser aangeschoven. Eerder belichtten wij in Op Z’n Kop al de positie van de boeren, die in een stevig frame van natuurorganisaties weinig goed meer kunnen doen. De toekomst van garnalenvisserij staat ook op het spel. Er zijn de laatste jaren steeds meer maatregelen waar de vissers zich aan moeten houden. Nu komen daar ook nog eens aangescherpte stikstofmaatregelen bij. Hierdoor zijn de gegeven vergunningen niet meer geldig en wordt er zonder gevist. Vijftien natuurorganisaties hebben hiervoor protest aangetekend. Dit kan voor veel garnalenvissers de kop kosten.

Rick en Marianne spreken met veehouder John Spithoven en wetenschapper Herman de Boer over mestderogatie en de kwaliteit van het grondwater in Nederland. Herman heeft onderzoek gedaan waaruit blijkt kunstmest op grasland niet beter is voor het grondwater dan natuurlijke mest, maar juist slechter. Nu onder druk van Brussel de mestderogatie gaat verdwijnen en minister Adema dezer dagen overhoop ligt met de Kamer, lijkt het parlement te ontgaan waar het nu werkelijk om gaat. De uitkomsten van het onderzoek lijken haaks te staan op alle bangmakerij vanuit regeringspartijen als D66 en VVD. 

Op z’n Kop is terug! Rick en Marianne nemen na een korte winterstop weer het nieuws door. Want als zij niet vechten door de kromme dingen achter het nieuws te benoemen, wie doet het dan wel? Zo spreken ze vandaag Brenda Koper, die vier uitvaartbedrijven bezit in de regio IJsselland en de Flevopolder, over de enorme oversterfte in Nederland. Diverse uitvaartcentra draaien overuren, maar wij krijgen geen kijk in hoe dat precies komt. Er wordt momenteel onderzoek gedaan naar die overstefte, maar zouden we de uitkomst wel moeten willen weten eigenlijk?

Leon de Winter heeft een nieuwe roman geschreven getiteld 'Het Lied van Europa', dat zich afspeelt in de toekomst. Daarin schetst hij een bepaalde samenleving waar we op dit moment naar op weg lijken te zijn. Er is heel veel spanning in de samenleving: is het mogelijk dat ook bij ons in Nederland, net als in de Arabische wereld, de vlam in de pan slaat? Volgens hem zijn alle problemen in de maatschappij terug te voeren op het thema 'klimaat'. Rick en Marianne gaan bij hem thuis in gesprek!

Het debat over de Central Bank Digital Currency, oftewel het debat over invoering van de digitale euro. Is het wel wenselijk dat de overheid straks letterlijk elke geldstroom kan volgen? Martijn van der Linden (professor New Finance) en Thomas Bollen (Folow the Money) schuiven aan om het debat te duiden. Tijd om naar de Tweede Kamer te trekken dus! Of tenminste: dat was de bedoeling alleen was de animo om bij het debat aanwezig te zijn zo groot en de ruimte zo klein dat niemand meer naar binnen mocht. Zelfs de politie werd opgetrommeld om het plein schoon te vegen.

Rens Vliegenthart is hoogleraar strategische communicatie aan de Universiteit van Wageningen en schuift aan in de podcast om te praten over desinformatie. Wat is dat precies en hoe bedreigend zijn desinformatie en nepnieuws voor het vertrouwen in de staat en de democratie? Volgens Vliegenthart is het herkennen van nepnieuws nog niet zo eenvoudig en is het ook moeilijk om te bepalen of daar dan kwaadwillendheid achter zit of dat het eerder een soort luiheid is van de schrijver of spreker. En onze eigen overheid, gebruikt die eigenlijk ook nepnieuws?

Er is weer genoeg gebeurd deze week, maar journalisten en politici zitten daar niet altijd bovenop. Zo gaf het RIVM zelf toe dat op basis van hun modellen niet bepaald kan worden welke boeren uitgekocht moeten worden, maar heeft dat dan ook consequenties voor het beleid? Alexandra van Huffelen (D66) had het in debatcentrum De Balie over de negatieve kanten van de vrijheid van meningsuiting: waarom krijgt dit zo weinig aandacht? En wordt VVD'er Ed Nijpels besproken, die zonder pardon wetenschapsjournalist Simon Rozendaal wegzet als klimaatontkenner.

In deze editie wordt er gepraat over geld, want money makes the world go round! Te gast is SP-Kamerlid Mahir Alkaya, die een boek geschreven heeft met de titel 'Van wie wordt ons geld?' waarin hij een samenleving beschrijft zonder cash, waarin alle geldstromen worden gemonitord door de overheid. Is dit science fiction, of wordt het langzaamaan werkelijkheid? Volgens Alkaya worden er achter gesloten deuren stappen gezet richting zo'n maatschappij en hij luidt dan ook de noodklok. De wereld en het geld digitaliseert, maar er liggen concrete voorstellen om bepaalde transacties van burgers in kaart te brengen. Waar gaat dit heen en wat is er straks allemaal mogelijk als we een digitale euro hebben?

We zitten in de klimaathysterie-week. Rick en Marianne spreken met wetenschapperJules de Waart (oud PvdA-Kamerlid), die afgestudeerd is in fysische geografie en klimatologie. Als je kritiek levert op het narratief van het klimaatprobleem dat word je al weggedraaid. Is dat terecht? Komt die 2 graden opwarming niet totaal uit de lucht vallen? En durven mensen wel kritiek te geven, of moeten ze zolang ze niet met pensioen zijn vrezen voor hun carrière?