#173 - Vrede op aarde! (met Stefan Paas, Beatrice de Graaf en Rik Peels)
Dec 23, 2023
auto_awesome
In deze aflevering zijn Beatrice de Graaf, professor internationale geschiedenis, en Rik Peels, professor godsdienstfilosofie, te gast. Ze bespreken het nieuwe boek van Stefan Paas over 'Vrede op Aarde', waarin hij persoonlijke en historische ervaringen met vrede en verzoening deelt. De gasten verkennen de rol van christendom in een veranderende wereld en refleceren op thema's zoals genade, sociale rechtvaardigheid en het belang van gemeenschap. De paradox van geloof en slavernij wordt ook aangestipt, met een kijk op de hedendaagse morele vraagstukken.
Stefan Paas legt de nadruk op de zoektocht naar een nieuw christelijk verhaal dat zingeving biedt in de hedendaagse wereld.
Er wordt belangrijk gesproken over de noodzaak van vrede in persoonlijke relaties en de rol van rituelen in het bevorderen van verbondenheid.
Het gesprek daagt de dominante christelijke verhaallijn uit door te pleiten voor een inclusiever geloof dat sociale rechtvaardigheid en verzoening omvat.
Deep dives
Het Nieuwe Christelijke Verhaal
Het podcastgesprek draait om de zoektocht naar een nieuw christelijk verhaal dat zingeving kan bieden in de moderne wereld. De hoofdgast, die net een boek heeft geschreven over vrede op aarde, stelt vragen over de essentie van het christendom en de relevante thema's van vandaag. Er wordt gepleit voor een diepere en meer betekenisvolle verbinding binnen het geloof, waarbij heel concrete vragen worden gesteld over verzoening en samenwerking tussen mensen, zelfs wanneer ze flinke verschillen hebben. Dit nieuwe verhaal kan ook de opkomst van de wereldwijde uitdagingen en verdeeldheid verkondigen, die relevant zijn in de huidige tijd.
Persoonlijke Godservaring
De hoofdgast deelt voor het eerst over zijn persoonlijke godservaring die hij op achttienjarige leeftijd meemaakte. Deze overweldigende ervaring leidde tot een diepere liefde voor mensen en meer begrip van de Bijbel, wat een blijvende impact op zijn leven heeft gehad. Het gesprek belicht de intimiteit van zulke ervaringen en hoe ze vaak niet eenvoudig te verwoorden zijn. Het is een herinnering dat geloof soms begint met een intense, persoonlijke ervaring, waardoor het samenkomen van mensen in de geloofsgemeenschap extra betekenis kan krijgen.
De Rol van Vrede in de Samenleving
Een belangrijk thema in de aflevering is het begrip 'vrede' en hoe dit vaak alleen op politiek niveau wordt besproken, terwijl er een grote nood is aan vrede in persoonlijke en maatschappelijke relaties. De historicus in de podcast wijst op de noodzaak om deze vredesverlangen te vertalen naar ons dagelijks leven, inclusief gesprekken binnen gezinnen en gemeenschappen. Er wordt opgemerkt dat veel mensen zich uitspreken voor wereldwijde vrede, zoals tijdens demonstraties, maar vergeten de vrede binnen hun eigen omgeving te cultiveren. Dit vraagt om bewuste acties en rituelen die onderlinge verbinding en begrip bevorderen.
Kritiek op Dominante Christelijke Verhaallijnen
In de aflevering wordt kritisch gekeken naar het dominante christelijke verhaallijn dat zich richt op individuele bekering, wat kan leiden tot een gevoel van uitsluiting als mensen deze ervaring niet delen. De gast vraagt zich af of dit verhaal nog wel geloofwaardig is en of het christendom niet meer moet zijn dan alleen het redden van zielen. Het idee is om het verhaal uit te breiden, zodat ook sociaal en maatschappelijk relevante vraagstukken aan bod komen, zoals met betrekking tot rechtvaardigheid en verzoening tussen groepen mensen. Hiermee wordt ruimte gemaakt voor een diverser en inclusiever geloof dat aansluit bij de hedendaagse uitdagingen.
De Belangrijkheid van Gemeenschap
De gesprekken benadrukken de noodzaak van gemeenschap en verbinding binnen de christelijke traditie, vooral in een tijd waarin veel mensen zich eenzaam voelen. Het wordt belangrijk geacht om niet alleen te focussen op persoonlijke geloofservaringen maar ook op hoe deze binnen gemeenschappen worden gedeeld en toegepast. Rituelen die vrede en saamhorigheid bevorderen, zoals samen eten, worden als cruciaal ervaren in het proces van verzoening en gemeenschap opbouwen. De kracht van een gemeenschap ligt in het gezamenlijk vormgeven aan vrede en solidariteit, ook in uitdagende situaties.
Het Verval van Traditionele Religieuze Structuren
Het gesprek reflecteert ook op de impact van modernisering en secularisatie op traditionele religieuze structuren en gemeenschappen. De opkomst van individualisme heeft bijgedragen aan het vervagen van collectieve geloofservaringen, wat leidt tot gevoelens van isolatie. Dit stelt nieuw geloof en nieuwe gemeenschappen voor de uitdaging om relevant te blijven in een snel veranderende en vaak kritische samenleving. Er wordt besproken hoe nieuwe vormen van geloof, die traditioneel religieuze elementen combineren met hedendaagse waarden, kunnen helpen om verbindingen te herstellen en een nieuwe plek te vinden in het leven van mensen.
Een speciale aflevering want onze hoofdgast is niemand minder dan... Stefan Paas! The man himself. Normaal natuurlijk vaste gast van de Ongelooflijke, maar nu wordt hij zelf ondervraagd. Over zijn nieuwe boek 'Vrede op Aarde', waarin hij op zoek gaat naar een nieuw verhaal dat ons weer kan bezielen. Waartoe is het christendom op aarde? Ook vertelt Stefan voor het eerst in de podcast over de godservaring die hij meemaakte op zijn 18e en waar hij twintig jaar niet over heeft willen praten.
De titel 'Vrede op Aarde' roept in deze tijd al een hoop reactie op, maar zijn boek doet dat des te meer. Mede omdat nogal wat heilige huisjes lijken te sneuvelen.
Daarom heeft David niet de minsten meegenomen om Stefan te ondervragen: historicus Beatrice de Graaf en filosoof/theoloog in één: Rik Peels. Grof geschut en daarom is deze aflevering wat langer dan normaal. Heb je gelijk een mooi excuus om die urenlange gourmetsessie op Tweede Kerstdag even te onderbreken en met de hele familie rond het haardvuur te luisteren naar De Ongelooflijke. Dat is helemaal niet raar. Echt niet.
Beatrice de Graaf is professor internationale en politieke geschiedenis aan de Universiteit Utrecht, Rik Peels is professor godsdienstfilosofie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en Stefan Paas is professor publieke theologie en missiologie aan de VU in Amsterdam en de Theologische Universiteit Utrecht. David Boogerd is geen professor maar heeft wel een EHBO-diploma.
