Het spel van de populist – Bas Erlings #boekencast afl 125
Aug 28, 2025
De sprekers analyseren het boek van Bas Erlings over populisme en elitisme in de politiek. Ze bespreken de zorgwekkende opkomst van extreemrechts en de rol van sociale media. Met kritische reflecties op leiders zoals Rutte, wordt duidelijk dat het neoliberalisme niet zonder gevolgen is. Psychologische inzichten zoals Maslow's behoeftepyramide worden verkend in relatie tot kiesgedrag. Daarnaast wordt het belang van positieve politieke communicatie en de paradox van hoop en manipulatie in de politiek belicht. Tot slot reflecteren ze op diverse perspectieven.
57:52
forum Ask episode
web_stories AI Snips
view_agenda Chapters
menu_book Books
auto_awesome Transcript
info_circle Episode notes
insights INSIGHT
Neoliberalisme Voedt Populisme
Erlings beschrijft hoe neoliberale politiek ongelijkheid en onvrede vergrootte, wat populisme voedt.
Erno benadrukt dat die oorzaak in het boek te weinig wordt erkend en dat de politiek zelf verantwoordelijkheid draagt.
insights INSIGHT
Politiek Als Marketing
Politieke communicatie gebruikt reclame- en gedragspsychologie om onbewuste voorkeuren te sturen.
Erlings beschrijft openlijk hoe marketingprincipes uit het bedrijfsleven in campagnes zijn toegepast.
insights INSIGHT
Systeem 1 Bepaalt Stemgedrag
Erlings gebruikt Kahnemans systeem 1 en 2 om uit te leggen waarom snelle emotionele boodschappen werken.
Campagnes die inspelen op impuls en intuïtie winnen vaker dan langdurige rationele argumenten.
Get the Snipd Podcast app to discover more snips from this episode
Vandaag bespreken we het boek Het spel van de populist van Bas Erlings.
Ondertitel: Hoe zij het spel spelen, hoe wij het winnen.
Boek gekregen van Alfabet uitgevers, dank je wel.
Geen fijn boek om te lezen voor mij. Ja, de helling naar rechts, fascisten, racisme is verschrikkelijk en ik had het gevoel dat we nooit meer terug wilden naar de tijd van de nazis, maar we glijden die kant op zoals we ook hebben gezien in Over Tirannie Snyder en Krug. Maar het alternatief van het neoliberalisme en de tijd van Rutte is ook niet goed geweest voor de samenleving en de mensen. Rutte wordt neergezet als een goed leider en dat het bijzonder was dat hij zo lang geregeerd heeft, maar als ik kijk naar de resultaten dan heb ik daar een andere mening over.
Verder gaat het boek te veel over de verschillen opzoeken, en de strijd aan gaan. Mensen anders wegzetten en polarisatie. Waarom niet het tegenovergestelde, zoeken naar de overeenkomsten in groepen (niet in de politieke leiders, die zoeken het extreme op voor de media). Het boek is voor mij te populistisch geschreven.
Nu ik tijdens het bewerken van de opname terugluister kom ik tot de conclusie dat het goed is dat je meer naar Tom luistert in dit gesprek voor een meer gebalanceerde bespreking.
Inhoud
Inleiding: de kwartfinale tegen het populisme
Geef mij nu je angst
Apen en milkshakes
Het handboek
Normaal. Doen.
De katalysator van de comeback
Superkrachten
Inleiding: de kwartfinale tegen het populisme
p15 De kloof tussen arm en rijk werd groter…mensen het gevoel dat hun stem niet gehoord werd. Polarisatie nam toe. Politieke midden liep leeg. - Waar de VVD een grote invloed heeft gehad in deze onvrede.
Een overzicht hoe in de grote landen in Europa de extreem rechtse partijen steeds meer ruimte krijgen. Wat Erlings niet zegt, dat de oorzaak ligt bij de neoliberalen die de sociale kant steeds verder uitkleden, en de rijken steeds meer macht krijgen en er steeds minder contact is met de gehele samenleving. Mensen als Wilders hebben deze ruimte gekregen omdat de neoliberalen vooral goed voor zichzelf zorgen.
1 Geef mij nu je angst
Na de korte uitleg van Maslow (behoefte pyramide) en Deci en Ryan over zelfdeterminatie (autonomie, competentie en verbondenheid) komt Erlings met drie oerbehoeften van mensen (kiezers):
1. Zorgen dat de eigen kleine cirkel veilig en welvarend blijft.
2. Bij de groep horen.
3. Het stap voor stap beter krijgen.
Ik vind het een vreemde sprong naar deze oerbehoeften. Voor mij gevoel zijn ze vooral kapitalistisch en minder sociaal. Voor mij is de mens van nature op zoek naar welzijn voor zichzelf en de gemeenschap, ergens bij horen en je kunnen ontwikkelen. Dat is wat anders dan welvarend, een eigen kleine cirkel en beter krijgen. De homo economicus gedachte dat we niet goed genoeg zijn en het beter willen hebben en een kleine cirkel veilig willen maken, is met name ontstaan in de jaren 70/80 en steeds verder doorgevoerd onder het neoliberalisme. Met als resultaat de rijken die een kleine cirkel veilig stellen, individualisme, en consumeren om je beter te voelen.
Verder noemt hij het oerinstinct: verdedigen wat van ons is. Zonder enige verwijzing waar dit vandaan komt. p30 Populisten bieden mensen een duidelijke groep om bij te horen. - dat doen alle politieke partijen, en bewegingen. Partij van de Dieren, SP - socialisten. Het verschil is dat de populisten er een vijand bij creëren. Doen neoliberalen ook, overheid, belastingen, regelgeving en vakbonden zijn bijvoorbeeld vijanden.
p32 als mensen het gevoel niet meer hebben dat het beste nog voor ze ligt, gaan ze muiten. ??
p34 voor jongen mensen wordt het steeds moeilijker om vooruit te komen?? Op vakantie het kan nog net???? vliegtickets niet meer zo goedkoop??? Zelfs met twee inkomens is het ploeteren??? Dit lijkt me waar voor de onderkant van de samenleving, niet per se voor de jongeren. Ik zie het niet bij mijn kinderen.